بهار در راه است مقدمش مبارک و دم عطرخیزش جاودانه عبیرآلود و چه زیباست که در این بهار سراسر سبز مهمان طبیعت بکر و مناطق دیدنی و مراکز گردشگری خراسان شمالی باشیم استان چهار فصلی که قومیت های مختلف تات، کرمانج، ترک، ترکمن و فارس های مهاجر و حتی اقوام عرب، بلوچ و لر نیز در چند روستای آن سکونت دارند و زندگی همدلانه و مهرآمیز آن ها با فرهنگ ها و آداب و رسوم متفاوت سبب شده این استان به گنجینه فرهنگ ها شهرت یابد.
در جای جای این سرزمین جنگل های ارس و هیرکانی و باغ های گردو و گیلاس، سیب و گلابی و سپیدارهای سربه فلک کشیده است و در هر گوشه این استان کوچک چشمه ای، تالابی، رودی و برکه ای هست تا بتوان در آن جلوه های رقص برگ و آب را دید و نوشانوش کبک خرامانی که پابه پای خوتکا و بوتیمار در کنار این چشمه ها و برکه ها جا خوش کرده اند.
بهار که از راه می رسد زندگی هم در کنار سدهای شیرین دره، بیدواز، بارزو و چری و همچنین رودخانه های اترک و کالشور از نو آغاز می شود که هر یک خود تندیسی از زیبایی هستند.
این استان ۲۸ هزار و ۴۳۴ کیلومتر مربعی به مرکزیت شهرستان بجنورد در هر گوشه خود اقلیمی را به نمایش گذاشته، بطوریکه دشت، کوهستان، جنگل و کویر همه با هم در این خطه منحصر به فرد جا دارد تا ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست به دست هم دهند و تابلوهای زیبایی از طبیعت بکر را خلق کنند.
خراسان شمالی دارای هشت شهرستان بجنورد، اسفراین، شیروان، جاجرم، مانه و سملقان، گرمه، فاروج و راز و جرگلان، ۲۲ شهر، ۴۵ دهستان و بیش از یکهزار روستا و آبادی است.
قدمت برخی از آثار شناخته شده در این استان به دوره هخامنشیان و اشکانیان می رسد و همن امر نشان دهنده قدمت تمدن در این استان اشت.
خراسان شمالی هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی شناخته شده دارد که از میان آنها ۶۲۱ اثر تاریخی، طبیعی و ناملموس ثبت شده است به طوری که مجموع آثار ثبت شده در فهرست ملی کشور ۵۰۹ اثر تاریخی، ۴۲ اثر طبیعی، ۷۰ اثر ناملوس و تعداد ۱۱ اثر نیز ثبت جهانی شده است.
خراسان شمالی از شمال با کشور ترکمنستان با ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک، از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی، از جنوب غربی با استان سمنان و از غرب با گلستان هم مرز است، مرکز خراسان شمالی، شهر بجنورد است.
در نوار جنوبی استان خراسان شمالی رشته کوه آلاداغ با قله های مشهور شاه جهان، سالوک و بهار و در نوار شمالی ارتفاعات کپه داغ دشت های وسیعی را در راستای شرقی - غربی شکل داده اند که در طول تاریخ بستر آمد و شدها و تحولات تجاری، فرهنگی و اجتماعی و سیاسی مهمی بوده است.
رودخانه اترک به مثابه یک شریان حیات بخش، در دره حدفاصل این دو رشته کوه جریان داشته و ضمن آبیاری تمام دشت های مسیر خود، باعث شکل گیری مراکز مسکونی کهنی در این منطقه شده است.
در هر گوشه این استان جلوه های زییایی از طبیعت خواهیم دید به طوری که جنگل های جوزک و هاور و روستای هدف گردشگری درکش زیباترین منظره ها را به رخ می کشد و این سه روستای زیبا که در کنار هم قرار دارند به جنگل های ارس پیوند خورده اند و گستره طبیعی فندق های وحشی نیز در «وی وی»، که کمی آن سوتر قرار دارد این مناطق بکر را دیدنی‌تر می کند.
این مناطق در شهرستان مانه و سملقان که در ۷۰ کیلومتری غرب بجنورد قرار دارند و از دیدنی ترین های مناظر روستای درکش آبشار آن است که در پاییز پر آب‌تر و سرکش تر می شود و برای دیدن آن در این فصل تجهیزات کامل کوهنوردی و زمستان گردی نیز لازم است.
در این مسیر محوطه ها و آثار تاریخی با قدمت بیش از ۴ هزار سال دیده می شود که محوطه تاریخی ریوی در مانه سملقان یکی از آن هاست.
ریویٰ، گمشده در تاریخ
ریوی، این محوطه ۱۱۰ هکتاری در مانه و سلمقان خراسان شمالی که براساس گمانه زنی ها قدمت آن به عصر مفرغ باز می گردد روزی روزگاری مرکز تمدنی کهن بوده است که ۹ فصل کاوش باستانشناسی موید قدمت و دیرینگی آن است.
اگر در قلب ریوی که دژی استوار از عمق آن بیرون کشیده شده توقف کنیم آن چه از دل کاوش ها بیرون آمده، ما را در هزارتوی زمان به عقب می برد و انگار می توان هیاهو و آمد و شد زنان و مردان، ارابه های جنگی و چکاچک شمشیرهای سربازان و صدای شهری را شنید که کم کم زوایای تاریک آن با کاوش های باستانشناسی روشن می شود.
حتی باستان شناسان معتقدند که این جا ممکن است همان «آساک» مرموز و گمشده تاریخ باشد که داریوش بزرگ در آن تاج بر سر گذارد و از دیگر سو در برهه ای از تاریخ نیز دژی نظامی و محل تدارکات سربازان هخامنشی هنگام عبور از جاده ابریشم بوده باشد اما همه اینها در محوطه ۱۱۰ هکتاری زیر خروارها خاک نهان است و ۹ فصل کاوش تنها اندکی از زوایای این استقرارگاه قدیمی را که عمر آن تا عهد مفرغ گمانه زنی شده آشکار کرده است.
راه دوری بین جاده آسیایی و این محل نیست و مسافران گذری می توانند فقط با طی ۲ کیلومتر و وارد شدن به آشخانه مرکز شهرستان مانه و سملقان به روستای نجف و سپس به این محل برسند و گستره ای سبز و سکوتی تاریخی را تجربه کنند که در دل خود مرکز تمدنی کهن را در آغوش گرفته و چه بسا محل رازهایی است که یکایک ساکنان این کهن شهر با خود به دل خاک برده اند.
معبد اسپاخو
معبد زیبای اسپاخو در بلندای تپه ای در غرب شهرستان مانه و سملقان از توابع خراسان شمالی واقع شده که یافته های تاریخی حکایت از قدمت آن به دوره ساسانیان دارد.
بنای سنگی اسپاخو در حقیقت پا برجاترین اثر باستانی سده های پیش از اسلام در خراسان پهناور است که از نگاه تاریخی اهمیت ویزه ای دارد، طرح این بنا ترکیبی از یک ایوان یا پلان چهارگوش، تالار و یک اتاق چهارگوش در قسمت شرقی ایوان آن بوسیله دهلیز به اتاق قسمت شرقی ایوان مرتبط است.
همچنین قبرستان تاریخی در ضلع شمالی و تپه تاریخی یا شهر سوخته در ضلع شرقی معبد را از جمله آثار تاریخی در این محل است.
شهرستان ۱۱۰ هزار نفری مانه و سملقان در ۴۵ کیلومتری غرب بجنورد واقع شده است که ۲۵ اثر تاریخی دارد که ۱۰۰ اثر آن ثبت ملی شده است.
قلعه جلال الدین
قلعه جلال‌الدین در حدّفاصل جاده شهرستان گرمه به جاجرم، بر روی تپه نسبتاً مرتفع سنگی قرار گرفته‌است. این قلعه با پلانی شش گوش، دارای شش برج مدور در اطراف است و درِ ورودی آن در ضلع جنوبی قرار دارد که در گذشته عمارتی نیز بالای درِ ورودی قرار داشته‌است.
در پایین و ضلع جنوب غربی قلعه چشمه آب شیرینی وجود دارد که آن نیز موسوم به جلال‌الدین می‌باشد و آب آن به طرف جنوب شرق و به طرف جاجرم جریان دارد.
ارتفاع برج‌ها و دیوارهای آن حدود ۱۲ متر می‌باشد. این قلعه در گذشته دو یا سه طبقه بوده است.
این اثر در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۵۶ با شمارهٔ ثبت ۱۵۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
در این دو شهرستان که در کنار هم واقع شده اند می توان رباطهای(کاروانسرا) قلی، عشق و قره بیل را هم دید که بخشی از رباط های جاده ابریشم است و قدمت این دو شهرستان را نشان می دهد.
شهر بلقیس
شهربلقیس دومین اثر تاریخی بزرگ خشت و گلی کشور را در خود جای داده است که در ۳ کیلومتری جنوب‌غرب اسفراین قرار دارد.
این شهر که وسعتی بالغ بر ۱۸۰ هکتار دارد از یک مجموعه آثار شامل بقایای ارگ و خندق پیرامون آن، مقبرهٔ شیخ آذری، ویرانه‌های معروف به منارتپه (مسجد جامع)، کورهٔ سفالگری، آب‌انبار، بازار، کاروانسرا، بنای معروف به یخدان‌ها و یک گورستان وسیع در نزدیک دروازهٔ شرقی تشکیل شده‌است.
سالم‌ترین و همچنین برجسته‌ترین اثری که بر بقایای شهر بلقیس برجای مانده‌است ارگی است که دارای ۲۹ برج به ارتفاع حدود ۱۱ متر است و جزو بزرگترین قلعه‌های باستانی ایران می‌باشد که دارای سازهٔ بزرگ خشتی و چینه‌ای با وسعتی حدود ۵۱ هزار مترمربع است و طبق یافته‌های باستان‌شناختی قدیمی‌ترین استقرار در این شهر تاریخی که تاکنون شناسایی شده مربوط به اواخر دورهٔ ساسانی–صدر اسلام است و زندگی در آن تا پایان دورهٔ صفویان به‌طور مداوم جریان داشته‌است و سرانجام این شهر در اواخر دوران طهماسب دوم و ابتدای حکومت نادر یعنی در سال ۱۱۳۱ ه. ق توسط افغان‌ها کاملاً ویران و در هم کوبیده شد.
شهر بلقیس که هم اکنون پایگاه میراث فرهنگی است با شمارهٔ ثبت ۴۴۹۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
روستای رویین
روستای رویین هم به جهت قدمتی که دارد و هم به دلیل این که پایتخت نساجی ایران لقب گرفته حایز اهمیت است.
در این روستا صنایع دستی و میراث فرهنگی و گردشگری با هم آمیخته است و هارمونی زیبای طبیعت و بافت پلکانی روستا نیز جلوه ای خاص به رویین داده است.
روئین یکی از روستاهای بخش مرکزی در شهرستان اسفراین استان خراسان شمالی است.
قدمت این روستا به دوره تیموری باز می گردد.
بافت منحصر به فرد روستا و باغ های اطراف آن زیبایی روستا را دو چندان کرده است و از دیگر سو در این روستای گردشگری که نام آن در سال ۸۹ به عنوان دهکده نساجی ثبت شده است ۲۰۰ کارگاه چادر شب و پارچه بافی فعال است و این روستا در واقع خاستگاه بافت چادرشب است.
مجموعه میراث فرهنگی مفخم
بجنورد مرکز خراسان شمالی دارای طبیعت بکر و جاذبه های گردشگری طبیعی و فرهنگی فرا وانی است که مجموعه تاریخی مفخم بجنورد، روستاهایی مانند اسفیدان و بوستان هایی مانند باباامان و بش قارداش از مهمترین مراکز گردشگری این شهرستان ۲۵۰ هزار نفری است.
عمارت مفخم بزرگترین و شاخص‌ترین اثر معماری از دوره قاجار در خراسان شمالی است که در شمال شرق شهر بجنورد واقع است.
در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند.
بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰ هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.
معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است.
بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۲۳ متر و به ارتفاع حدود ۹ متر ساخته شده و در مجموع ۳۴ اتاق و دو تالار بزرگ دارد که زمانی با آیینه‌کاری، کاشیکاری و گچبری تزیین شده بود.
این بنا که هم اکنون به موزه مردمشناسی شهرستان بجنورد تبدیل شده است و در کنار خود آیینه خانه را نیز دارد به شماره ۹۵۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
آیینه خانۀ عمارت مفخم نیز با شماره ۱۱۶۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
از دیگر آثار تاریخی بجنورد می توان به حسیینه جاجرمی ها، بنای آرامگاهی بش قارداش، مجموعۀ سبزه میدان که متشکل از یک کاروانسرا، حمام، راسته بازار و چند قهوه خانه از آثار دورۀ قاجار در شهر بجنورد است نیز نام برد.
مقبـره شهدا
این مقبره که به شماره ۹۲۴۱ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است نمونۀ برجسته ای از آثار معماری دوره ی پهلوی اول در بجنورد است که در مرکز باغی ساخته شده است.
این بنای یادبود، مدفن تعدادی از افسران رضا شاه است که در واقعه ی سرکوب شورش لهاک خان که در سال ۱۳۰۴ در منطقه علم سرکشی برافراشته بود جان خود را از دست دادند.
پلان مقبره شهدا متشکل از یک چهار ضلعی گنبد دار است که در هر گوشه ی آن مناره ی کوچکی وجود دارد و بدنه ی آن با آجرهای تراشدار تزیین شده است. این بنا با الهام از معماری قرون اولیه اسلام ساخته شده است.
بوستان باباامان
قدیمی ترین بوستان بجنورد در حاشیه محور بجنورد - شیروان قرار دارد.
این بوستان ۳۵۳ هکتاری زیبا که هر ساله پذیرای صدها مسافر است با قدمت ۷۰ ساله، واقع در ۱۰ کیلومتری بجنورد، از زیباترین و قدیمی ترین بوستان ها در کشور به شمار می رود و باغ معروف ایلخانی نیز در آن قرار دارد.
وجود ۴۰۰ هزار اصله درخت شامل درختان اقاقیا، چنار، زالزالک، زردآلو، زبان گنجشک و بوته‌های تمشک وحشی و نیز درختان قطور چنار ۴۰۰ ساله و چشمه‌های جوشان زیبایی خاصی به این بوستان داده است.
پارک حیات وحش پردیسان از دیگر ظرفیت های گردشگری در این بوستان است که با ۲۵۰ هکتار مساحت در غرب باباامان، واقع است و گونه های جانوری از جمله گوزن زرد، قوچ، میش و قوچ اوریال در آن نگهداری می شود.
همچنین شاخه ای از رودخانه اترک از کنار این پارک می گذرد که وجود این رودخانه امکان ماهیگیری را برای علاقه مندان فراهم کرده است.
بوستان بش قارداش
بش قارداش یکی از جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و گردشگری بجنورد می‌باشد که در زبان ترکی خراسانی به معنی پنج برادر می‌باشد.
این اثر در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۵۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است به ۳۸۰ هکتار می‌رسد.
گردشگاه بش قارداش فضایی سرسبز و زیبا دارد. درختان سربه‌فلک‌کشیده و قدیمی آن را احاطه کرده‌اند. انواع درختان از جمله، سرو، چنار، زیتون تلخ، اقاقیا، زالزالک، زبان گنجشک، افرا، عرعر، ارغوان، کاج و حتی توت و بوته‌های زرشک در این گردشگاه وجود دارد که فضایی سرسبز و روح‌نواز ایجاد کرده‌اند.
یکی از بخش‌های این گردشگاه استخری بزرگ و یک آب‌نماست. علاوه بر این، روبه‌روی استخر اصلی آن، یک دروازه قرار دارد که قدمت آن تقریباً ۲۰۰ سال است و هنوز هم پابرجا باقی مانده است.
روستای گردشگری اسفیدان
اسفیدان یا ایسبیان که به ماسوله خراسان شمالی نیز معروف است در ۵۰ کیلومتری بجنورد قرار دارد و بنای امام زاده محمد باقر، مجسمه انسان نما، آبشار هینور و بارگا، باغ های سرسبز و زیبا، چشمه های گوارا، دشت های خنسر و کرز واقع در میان کوه ها، مساجدی با معماری سنتی را در خود جای داده است.
بافت پلکانی وسنتی روستا و موقعیت جغرافیایی و ژئوپولوتیک بی نظیر روستا و وجود درختان سندل سمبل روستای اسفیدان است.
بنا به گفته معمرین روستا از نوع این درخت حدود ۱۷ اصله بوده که به علت واقع شدن در مسیر کوچه و ساخت حسینیه و مسجد و عدم آگاهی از اهمیت و ارزش آن، بیشتر آنها را قطع کرده اند و فقط ۲ اصله باقی‌مانده که قطر تنه هرکدام در حدود ۲٫۶۵ متر است.
این روستا در شمار زیباترین روستاهای کشور انتخاب شده است.
صنایع دستی این روستا فرش های دست باف، صنایع چوبی، صنایع سفالی، قالی بافی و چادر شب بافی است.
غذاهای سنتی اسپیدان از جمله فتیر مسکه، آش پلو، قورمه، کاچی، آش قلیه، طرفداران زیادی دارد.
سوغات اسفیدان کشمش، بادام و گردو است.
دره مهنان
دره مهنـان در کیلومتر ۱۸مسیر جاده بجنورد – اسفراین و بعد از پارک طبیعی بش قارداش قرار دارد و به دلیل سهولت دسترسی و بهره مندی از درختان انبوه، رودخانه و چشمه های آب قابل شرب همواره پذیرای مسافران و گردشگران بوده است.
چشمه معروف مهنان که در قسمت انتهای دره داریان روستان مهنان قرار دارد یکی از پر آب ترین چشمه های منطقه است که وجود درختان کهنسال چنار و بقایای آسیاب آبی در اطراف آن برای گردشگران جالب توجه است.
منطقه دره مهنـان به دلیل کوهستانی بودن معمولاً حدود ۵ تا ۸ درجه سانتی‌گراد از بجنورد خنک‌تر است. دره مهنان در فصل بهار و تابستان علاقه‌مندان زیادی را به سوی خود جلب می‌کند.
ارگ نادری شیروان
تپه ارگ شیروان (تپه نادری شیروان) مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد است و در شهرستانشیروان، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۳۴۶ با شمارهٔ ثبت ۷۰۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
تپه باستانی ارگ شیروان عظیم‌ترین و مهمترین محوطه باستانی شمال شرق کشور و از کهن‌ترین مراکز فرهنگ و تمدن در خطه خراسان شمالی است. این اثر باستانی از اولین محوطه‌های مسکونی حاشیه رودخانه اترک محسوب می‌شود که همانند کوهی در داخل شهر باستانی شیروان قرار گرفته و بر دشت شیروان اشراف داشته و رود اترک از مجاورت آن می‌گذرد.
روستای گردشگری اسطرخی
یکی از روستاهای هدف گردشگری در شهرستان شیروان است، روستایی زیبا در دامنه کوه شاه جهان که به رغم معرفی اندک همه ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند.
این روستای زیبا در ۲۸ کیلومتری جنوب شهر شیروان و در دهستان گلیان قرار دارد، مکانی که در دره‌ای نسبتا ژرف قرار گرفته و رودخانه‌ای از وسط آن می‌گذرد. این رودخانه روح نواز که از چندین چشمه کوچک و بزرگ تشکیل شده و پس از طی مسافتی کوتاه به آبشاری زیبا و بلند تبدیل شده و آب آن از ارتفاع ۲۰ متری به ته دره سرازیر می‌شود؛ هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.
این آبشار که در بین اهالی به آبشار شارشار معروف است، بلندترین آبشار منطقه محسوب می‌شود و اطراف آن یکی از مناطق ییلاقی و بسیار سرد در تابستان به شمار می‌رود.
روستای اسطرخی که در دامنه‌های شمالی کوه‌های شاه جهان شیروان واقع شده است، در مسیر دسترسی به این آبشار، گردشگران را به غارهای طبیعی و زیبایی رهنمون می‌کند؛ غارهایی چون غار گلیان که از جمله دیدنی‌های مشهور شیروان محسوب می‌شود.
فاروج و روستای زیبای خسرویه
روستای زیبای خسرویه در ۲۶ کیلومتری جنوب شهرستان فاروج از توابع خراسان‌شمالی و در دهستان شاه جهان واقع شده است.
این روستا از جاذبه های گردشگری فاروج، جز روستاهای سرسبز و ییلاقی است.
وسعت روستا ۵۱ کیلومتر مربع بوده با روستای استاد در شمال غربی، رشوانلو در شمال، کلاته شامیر و قره جقه در شرق و هشت مرخ در جنوب همسایه است.
روستای خسرویه در حوزه جنوبی کپه داغ و در شمال شرقی ایران واقع شده است.
آلما دوشن باستانی
این ارگ باستانی یکی از مهم ترین جاذبه های تاریخی و مکان های دیدنی شهرستان راز و جرگلان و شهر غلامان است.
راز و جرگلان شهرستان مرزی خراسان شمالی است که جمعیت ده هزار نفری اهل سنت استان در آن ماوا دارند و با پرورش اسب اصیل ترکمن و نوغانداری و تولید ابریشم معیشت خود را می گذرانند.
این شهرستان در فاصله ۱۲۰ کیلومتری بجنورد قرار دارد.
ارگ و دژ آما دوشن در بلندترین ارتفاعات این منطقه واقع شده است و در این منطقه باستانی بقایایی از لاشه های سنگ یافت شده اند که به لحاظ تاریخی قدمتی زیادی دارد.
با قدم زدن در بخش های جنوبی از این ارگ قلعه ای را می بینید که ساختمانی بسیار عظیم دارد که در دوران اشکانیان ساخته شده است و ارزش دفاعی برای منطقه داشته است این ارگ به عنوان یکی از مهم ترین آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای گردشگری دویدوخ
این روستای دیدنی از توابع راز و جرگلان است و در فاصله ۷۰ کیلومتری از شهر راز و جرگلان واقع شده است.
این منطقه دارای فرهنگی بسیار ارزشمند است و ترکمن های اصیل از طایفه تکه که در این منطقه ساکن هستند که همچنان ارزش فرهنگی خود را حفظ کرده اند. این روستا دارای معماری بسیار ارزشمند و از بافتی سنتی برخوردار با چشم انداز زیبایی برخوردار است که بخشی از شهرت آن نیز مدیون قالیچه های تمام ابریشم دورویی است که مردمان این روستا می بافند.
بهار دیدنی خراسان شمالی
مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان شمالی با دعوت از گردشگران برای اقامت در استان از آمادگی خراسان شمالی برای میزبانی از مهمانان نوروزی خبر می دهد و می گوید: همه مراکز گردشگری استان با استاندارد های مناسب آماده پذیرایی از مهمانان نوروزی هستند.
علی مستوفیان خاطرنشان می کند: در استان ۱۵۹ مرکز اقامتی، رفاهی و پذیرایی است که از این تعداد قریب به ۴۰ واحد اقامتگاه بومگردی است و درمجموع تأسیسات اقامتی استان ظرفیت پذیرش بیش از یک هزار نفر رادارند.
وی با اشاره به ظرفیت اقامتی استان می گوید: هتل های استان ۴۷۲ تخت، اقامتگاه های بومگردی و خانه مسافرها ۳۴۰ و مهمانپذیر های استان نیز ۳۱۱ تخت دارند.
تعداد آثار ثبت شده استان در فهرست آثار ملی ۶۲۱ اثر تاریخی، طبیعی و ناملموس است که از مجموع آثار ثبت شده در فهرست ملی کشور ۵۰۹ اثر تاریخی، ۴۲ اثر طبیعی، ۷۰ اثر ناملوس و تعداد ۱۱ اثر نیز ثبت جهانی شده است.
این استان با دارا بودن ۸۶۳ هزار نفر دارای ۱۱۵ جاذبه گردشگری، ۲۴ منطقه نمونه ملی و استانی و هشت روستای هدف گردشگری مقصدی بکر برای طبیعت دوستان و علاقه‌مندان به فرهنگ و آیین‌های اقوام مختلف است.
می توان امیدوار بود که با کاهش فشار کرونا و تغییر رنگ شهرهای خراسان شمالی و برداشته شدن محدودیت سفرهای نوروزی در تعطیلات پیش رو روزهای خوشی در انتظار گردشگری خراسان شمالی باشد.