به گزارش ایرنا، گرمسار غربی ترین شهرستان استان سمنان محسوب میشود که از غرب به ورامین، از شمال به دماوند، از شرق به آرادان و از جنوب به کویر مرکزی راه دارد و به دلیل جذابیتهای تاریخی و طبیعی که دارد میتواند مقصد گردشگری و مسافرت در نوروز ۱۴۰۱ باشد.
کویر ریگ جن، کوه اژدها، قصر بهرام گور، خانه تاریخی باقریها، آب انبار تاریخی، کاروانسرای مربوط به دوره صفویه و غارهای نمکی با شهرت جهانی، تنها بخشی از دیدنیهای شهرستان گرمسار است که در ادامه برخی از این ظرفیتها معرفی میشود.
کویر ریگ جن
کویر ریگ جن واقع در استان سمنان، یکی از نقاط مخوف و اسرار آمیز کشور است که تاکنون به روایت هایی اتفاقهای عجیبی در آن رخ داده و به دلیل همین شگفت انگیزی لقب مثلث برمودای ایران را از آن خود کرده است.
کویر ریگ جن، کویری رمزآلود با وسعت سه هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع بدون چشمه و چاه آب، ترسناک، اما زیبا و هیجانی در جنوب غربی و غرب دشت کویر، جنوب سمنان، جنوب شرق گرمسار، شرق پارک ملی کویر، شمال انارک و غرب جندق و در یک کلام محصور بین ۲ استان سمنان و اصفهان قرار گرفته که همواره مورد توجه گرشگران ماجراجو بوده است.
چیزی که این کویر را تا این اندازه ترسناک و مرموز کرده، این است که هیچ کس دقیقا نمیداند که مختصات ریگ جن کجاست، چرا که بسیاری از آنها که از مسیرهای مختلف به عمق این محدوده رفتهاند، هرگز بازنگشتهاند تا از آنجا بگویند ، ولی علاقهمندان برای گشت و گذار از راه امن در مثلث برمودای ایران ابتدا، باید به شهرستان گرمسار و پارک ملی کویر سفر کنند و سپس از آنجا به جاده سنگ فرش ملک آباد رفته و به سمت کویر پیش بروند.
قصر بهرام کاروانسرای برای اقامت عاشقان آسمان کویر
اگر مسافر دیار کهن استان سمنان هستید و می خواهید خوشه های ستارگان آسمان را از نزدیک سبد سبد بچینید کافی است شبی را در این کاروانسرا اتراق و آرزوی خود را محقق کنید تا خاطره خوشی در کارنامه عمرتان رقم بخورد.
قصر شاه عباسی یا قصر بهرام یکی از مهمترین کاروانسراهای کویر مرکزی ایران و شاهکار معماری ایرانی است که دیدن آن وجود آدمی را به وجد میآورد.
این کاروانسرا در سر راه قدیمی و تاریخی کاروانسروی کویری اصفهان، کاشان، خوار( گرمسار)، و خراسان واقع شده است که نمای بیرونی این بنا چهارگوش با ۲ دروازه شمالی و جنوبی، زیبایی های معماری این آثار تاریخی را دو چندان کرده است.
کارشناسان امر می گویند نمای این بنای تاریخی از سنگ های بزرگ آهنی صیقل شده و سفید رنگ می باشد که از کوه های همجوار آورده شده است.
کاروانسرای «قصر بهرام» در پارک ملی کویر گرمسار استان سمنان، مربوط به دوره ساسانی و به روایتی توسط بهرام گور ساسانی در زیستگاه گورخر ایرانی ساخته شد. این کاروانسرا در دوره شاه عباس صفوی بازسازی و به عنوان کاروانسرا استفاده میشد.
کاروانسرای قصر بهرام که با نامهای کاروانسرای شاه عباسی و رباط سیاهکوه نیز شناخته شده است، از جاهای دیدنی گرمسار به شمار میرود و در استان سمنان، جنوب شهر گرمسار و در محدوده پارک ملی کویر قرار دارد.
قصر بهرام از مرکز شهر گرمسار ۶۵ کیلومتر فاصله دارد و راه دسترسی به این کاروانسرا ۵۵ کیلومتر شوسه است.
پارک ملی کویر
پارک ملی کویر گرمسار شبه جزیرهای محصور بین دریاچه نمک، کویر ریگ جن، کویر مرکزی و کویر گرمسار و نمایشگاهی طبیعی از گونههای کمیاب بیابانی و کویری حیات وحش مانند کل و بز، قوچ و میش وحشی، گربه شنی، جبیر و گورخر و گونههای گیاهی متنوع است که فقط دیدن آن میتواند چنین رویای تماشایی را در ذهن به باور تبدیل کند.
پارک ملی کویر گرمسار واقع در جنوب غربی استان سمنان با دارا بودن ۳۴ گونه پستاندار، ۱۵۵گونه پرنده، ۳۴ گونه خزنده و ۳۵۵ گونه گیاهی، یکی از غنی ترین مناطق دارای گونه های مختلف گیاهی و جانوری در کشور محسوب میشود که در حد فاصل کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک واقع شده است.
از جاذبه های منحصر به فرد پارک ملی گرمسار برای دوستداران محیط زیست وجود زیستگاه تنها دو زیست منطقه وزغ کویری است که در اطراف چشمه سفید آب زیست میکند و این گونه منحصر به همین نقطه از پارک ملی است و در هیچ جای دنیا یافت نمیشود.
در اراضی مسطح و دشتیِ پارک ملی کویر با پوشش گیاهی بیابانی و نیمه بیابانی، پستاندارانی از جمله آهو، جبیر، یوزپلنگ و گربه شنی دیده میشود و در بخش کوهستانی آن نیز که دارای جوامع گیاهی با سیمای استپی است، تعداد قابل توجهی از گونههای حیات وحش نظیر کل و بز، قوچ و میش و پلنگ زیست میکنند.
از دیگر پستانداران مهم این منطقه میتوان به کاراکال، روباه شنی، روباه معمولی، کفتار، گرگ، شغال، خرگوش، تَشی و انواع جوندگان دیگر نیز اشاره کرد.
پرندگانی نظیر سارگپه، عقاب طلایی، کرکس، دلیجه و انواع پرندگان شکاری مثل کبک، تیهو،شاه بوف، انواع چکاوکها، دم جنبانک ابلق، زاغی، غراب و انواع گنجشکسانان دیگر، از مهمترین گونههای منطقه به حساب میآیند.از جمله خزندگان منطقه پارک ملی کویر گرمسار میتوان به افعی شاخدار، مار جعفری، تیرمار، بزمجه بیابانی اشاره کرد.
در کنار تنوع گیاهی و جانوری پارک ملی گرمسار وجود دریاچه نمک مثلثی در حاشیه و مرز جنوب غربی و به عبارتی در قلب کویر است که هر اهل ذوقی را به وجد میآورد.
تماشاییِ دیگر پارک ملی کویر گرمسار وجود یک جزیره کوچک به نام جزیره سرگردان در جنوب دریاچه نمک است که یکی از بزرگترین شورزارهای ایران محسوب میشود که چشم دوختن به سفیدی محض زمین اما از جنس شوری نه از جنس برف خود جاذبهای است که کلمات یارای توصیف این زیبایی را ندارد و فقط تماشای آن میتواند این زیباییها را برای ذهن وصف کند.
غارهای نمکی
تونل یا غار نمکی در گرمسار یکی از از مهمترین جاذبههای گردشگری و از شگفت انگیزترین جاذبه هایی است که برای طبیعت دوستان و گردشگران گزینه ای عالی محسوب می شود و سالانه مسافران زیادی برای بازدید از این منطقه به استان سمنان و شهر گرمسار سفر می کنند.
تونلهای نمکی در فاصله ۱۵ کیلومتری غرب گرمسار و ۹۰ کیلومتری تهران قرار دارد که تونلهای نمکی گرمسار از بزرگترین معادن و تونلهای نمکی در منطقه خاورمیانه است .
شاید در اولین تامل بازدید از معدن به نظر خستهکننده باشد، اما این طور نیست. گرمسار دارای ۲۷ معدن نمک است که یکی از جذابترین آنها معدن نمک کوهدشت کهن نام دارد. معدن نمک کوهدشت کهن یک جاذبه طبیعی متفاوت و بینظیر است که سالانه گردشگران بسیاری را از نقاط مختلف ایران به سمت خود جذب میکند. تماشای دیواره های سفید تونل نمکی، کوههای رنگارنگ نمک و حوضچههای سبزرنگی که در اطراف معدن دیده میشوند، از جمله جذابیتهای معادن نمک میباشد که در این منطقه شاهد آن خواهید بود.
معدن نمک کوهدشت، شکلی کوهمانند دارد که در گذر زمان و با استخراج نمک از میان آن، به شکل یک غار درآمده است. در واقع این غار یک تونل دستکند میباشد که توسط انسان ایجاد شده است. در ورودی این غار سنگ نمکهایی را میبینید که رنگی تیره دارند و بیشتر طوسیرنگ هستند، اما هرچه جلوتر بروید رنگ نمکها روشنتر و براقتر می شود. دیوارهها و سقف غار نیز جنسی از نمک دارند. استلاکتیتهای فراوانی نیز از غار آویزان هستند که شکلی شبیه به نیزه دارند و زیبایی خاصی به محیط غار میدهند.
غار ایجاد شده تا ۱.۵ کیلومتر در دل نمکها پیش میرود. در این مسیر پیچوخمها و تونلهای متعددی وجود دارد. در بین مسیرها ۶ ستون بزرگ نمک دیده میشود که هرکدام از آنها ۱۲ متر ارتفاع دارد و شعاع آنها نیز حدود ۱۰ در ۲۰ متر است. این ستونها از ریزش معدن جلوگیری میکند و البته جلوه خاصی نیز به غار میدهد.
در بخشی از معدن یک حوضچه دیده میشود که به دلیل رنگ آن به حوضچه سبز گرمسار شهرت دارد. حوضچهای کم عمق که با آب باران پر شده است. نکته جذاب حوضچه سبز گرمسار، رنگ آن است که به زیبایی در کنار رنگ سفید نمک میدرخشد و چشماندازی بینظیر ایجاد میکند.
در روستای رامه آرام بگیرید
زندگی کردن در روستا حتی برای چند روز محدود، روح انسان را جلا میبخشد. زمانی که از زندگی شهری و ترافیک و آلودگی هوای آن خسته شدهاید، با رفتن به روستایی خوش و آب و هوا و آرام، میتوانید انرژی از دست رفته خود را بازیابی کنید. هوای پاکیزه، استفاده از محصولاتی عاری از مواد شیمیایی، طبیعتی بکر و زیبا، آرامش و سرزندگی، موهبتیست که با رفتن به محیطهای روستایی به دست میآورید.
اهالی روستا میگویند: نامش به معنی رام بودن و آرامش است و در گذشته پناهگاه یاغیان و راهزنان بوده است. راهزنانی که در کمین کاروان تهران به مشهد بودند بعد از راهزنی به رامه پناه میآوردند و اسم این منطقه ییلاقی و خوش آب و هوایی که در شمال شرقی گرمسار و در ۳۰ کیلومتری شمال روستای ده نمک، قرار دارد روستای رامه است، روستایی که طبیعت بکر و وحشی خود را حفظ در عصر فناوری حفظ کرده است.
روستای رامه سبکی پلکانی دارد و بهدلیل سرمای زیاد منطقه درختان گردو با عمری ۵۰۰ ساله دارد و تنوع زراعت در منطقه بالاست. وجود قلعه ۲ هزار ساله ضحاک، قبرستان و ظروف سفالی نشان از قدمت روستا دارد. رودخانه رامه و آبشارهای مرتفع از جاذبههای توریستی روستا است. رامه بین مسیر اصلی گرمسار به مازندران است و وجود جاذبه هایی مانند قلعه استوناوند با قدمتی هزار ساله، ریگ تپه و قلعه گبری نشان از اهمیت نظامی و تاریخی رامه است.
کارخانه پنبه
کارخانه پنبه با قدمتی که به دوره پهلوی بازمیگردد، از جاهای دیدنی گرمسار در استان سمنان است و در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. بنای کارخانه در دو طبقه و پلانی مستطیل شکل از خشت و گل ساخته شده است که برخی آن را به دلیل معماری ویژهاش، با کاروانسرا اشتباه میگیرند. در سال ۱۳۹۳، باغ موزه علم و صنعت در بخشی از کارخانه برپا شد و هماکنون قسمتی دیگر از بنا به بازارچه صنایع دستی گرمسار اختصاص داده شده است.
خانه تاریخی باقریها
خانه تاریخی باقریها از یادگارهای بهجامانده از دوره قاجار و بناها و مکان های دیدنی گرمسار به شمار میرود و در دو طبقه، با استفاده از خشت خام ساخته شده است. استفاده از آجرهای ختایی با بندکشی گچ و خاک بر زیبایی خانه افزودهاند. هر دو طبقه شبیه به یکدیگر ساخته شدهاند. طبقه اول پس از ورود به سالن اصلی متشکل از دو اتاق در طرفین سالن است و بعد از گذر از سالن اول، برای دسترسی به طبقه دوم بایستی از دو راهرو منتهی به پله عبور کرد. در سال ۱۳۸۹، موزه اقوام در این خانه تاریخی برپا شد که پوشش و زندگی روزمره اقوام مختلف ساکن در شهر گرمسار را معرفی میکند. خانه تاریخی باقریها در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
کاروانسرای ده نمک
کاروانسرای شاه عباسی ده نمک با قدمتی که به دوره صفوی بازمیگردد، از دیگر جاهای دیدنی گرمسار است و در روستای ده نمک قرار دارد. این بنا دارای سردر ورودی با چهار ایوان، ۲۴ حجره در طرفین و یک شاهنشین است. از دیگر قسمتهای کاروانسرا میتوان به شترخوان، برجهای دیدبانی چهارگانه بیرون و بارانداز در چهار گوشه آن نام برد. این اثر در تاریخ ۴ شهریور ۱۳۵۳، با شماره ثبت ۹۷۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و هماکنون بهعنوان مجتمع اقامتی، توریستی و گردشگری در حال فعالیت است.
کوه اژدها و آب انبار گرمسار
کوه هایی در شهرستان گرمسار وجود دارد که با چین خوردگی های عجیب و زمین شناسی که دارد توانسته سالانه مسافران زیادی را به سمت خود جذب کند. این کوه نوارهای قرمز، قهوهای و سفید رنگ به شکلی موج وار و درهم تنیدهاند که یک ساختار خاص را پدید آوردهاند و به کوه اژدها معروف است.
آب انبار گرمسار از دیگر بناهای قاجاری و دیدنی های گرمسار به شمار میرود. این سازه دارای چهل پله و پاشیر بزرگ و عریض است که مخزنی استوانهای شکل و بادگیری بر فراز آن قرار گرفتهاند. منبع بزرگ و اصلی این آب انبار که بهصورت گنبد پلهای مدور آجری است، در داخل کوچه قرار دارد و به صورت میدانگاهی درآمده است. آب انبار گرمسار در سال ۱۳۸۰ و به شماره ۳۷۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بنه کوه واقع در پنج کیلومتری شمال گرمسار به دلیل دارا بودن طبیعت زیبا و عبور رودخانه حبله رود، از دیگر مناطق نمونه گردشگری در استان سمنان است، منطقه بنه کوه به دلیل قرار داشتن بر سر راه باستانی گرمسار (خوار) به مازندران از نظر تاریخی و نظامی دارای اهمیت ویژه ای بوده است و وجود قلعه باستانی استوناوند، ریگ تپه و قلعه گبری از جاذبه های منطقه بنه کوه است.