شناخت قشم و درک و دریافت و راز و رمز آن، با یک دیدار، یا با یک سال به سر بردن در این جزیره مسیر نیست. سال ها دقت نظر و تحقیق علمی در هر زمینه نیاز دارد تا بتوان به شناختی نسبی از قشم این مروارید زیبای خلیج فارس رسید.
قشم جزیره ای جادویی - که در توصیف آن به کار می برند - نیست، اما جاذبه ای سحرانگیز دارد که به راستی به توصیف نمی آید.
می باید در طبیعت بکر، بر گستره پوشش سبز گیاهی و در زیر آسمان آبی آن در فصول مساعد پر باران ناظر زمین های پست پوشیده از آب باران و انعکاس تصویر لرزان آسمان آبی زلال با لکه های سفید ابر و پرواز پرندگان دریایی بر فراز این آبگیرها بود.
می باید به چهره شاد مردم روستاها در علفزارهای طبیعت زنده از باران که با خانواده به درو کردن علف و ریسه کردن آنها برای تغذیه احشام در ایام خشک مشغولند نگاه کرد.
می باید در سال های خشک که ابر سترون است و آسمان عنایتی به جزیره و مردمان آن ندارد در جزیره به سر برد و به سیمای غبار گرفته خاکستری و سوخته آفتاب و زمین تف زده آن نگاه کرد.
می باید لهیب و دم آتشین خورشید نیمروز فصل گرم تابستان را در زمین های کویر گونه آن با تمام پوست چهره و حتی درون کاسته سر مستقیما" احساس کرد.
می باید جزیره را گام به گام بر زمین گرم و داغ از لهیب خورشید پیمود.
می باید روی تراس های ارتفاعات بخش مرکزی راه پیمود و به پستی و بلندی ها؛ به تنوع اشکال فرسایش ارتفاعات، به امواج ملایمی که از دور دست و از افق دریا به ساحل می آیند نگاه کرد.
می باید در ساحل شمالی، در فصول گرم به اعماق آبراهه های جنگل دریایی حرا رفت و در زیر تابش آفتاب، آب گرم، بخار آب و شرجی نفس گیر هوا به زادآوری درختان حرا که چگونه میوه های آن جنین دانه را در دل خود چون مادری مهربان تا تشکیل گیاهک و نهال تازه زاده می پرورانند نظاره کرد.
می باید در ساحل جنوبی در هنگام مد نظاره گر هجوم آب به ساحل بود و در هنگام جزر با پای برهنه روی ماسه و سنگ های خزه پوش مخملین و مرجان های خوش رنگ ساحلی برآمده از آب گام زد.
می باید به لایه های به رنگ آبی روشن تا لاجوردی دریا که در توالی هم از ساحل افق کشیده شده است نگاه کرد و در سایه روشن غروب و بر آمدن آن در پگاه به مناظر رویایی آثار فرسایش ارتفاعات نگریست و تفکر و اندیشه را به دست تخیل سپرد تا بتوان قصرهای پریان و راه ورود به آنها را در این آثار پیدا کرد و ضربه زخمه تیشه فرهاد کوهکن را در صدای باد در خلق این آثار شنید.
می باید در واپسین دم از برچیده شدن پرتو مهر به سایه و سکوت ملال آور قلعه بازمانده پرتغالی ها در قشم و قلعه نادری در لافت و آثار بازمانده انگلیسی ها و گورستان آنها در بندر با سعیدو دیده دوخت تا جور و ستم مهاجمان، ناسازگاری روزگار و تازیانه استعمار را بر گرده تاریخ جزیره حس کرد و آنگاه از اینکه با تمام این نشیب و فرازهای تاریخ و حوادث و دشواری ها، جزیره قشم همواره پس از افت و خیزهای فراوان همانند پرچم استوار ایران نشان حاکمیت بر تنگه آبراه همیشه خلیج فارس ایران بوده احساس غرور کرد.
می باید در کرانه های «پی پشت» و «لافت» و دیگر روستاهایی که صنعت لنج سازی رایج است، در زمین داغ و در فضای باز و سرشار از شعاع های آفتاب این کارگاه ها استاد و به دست استادان لنج ساز نگاه کرد و به ضربات منظم چکش آنها به میخ برای فرو کردن آن در تخته و الوار و ستون لنج برای شکل گیری گوش فرا داد که هنوز به شیوه اجداد خود به این صنعت می پردازند و می باید به پیام آن توجه داشت که با رکود این صنعت نیز دیر یا زود طنین این ضربات خاموش خواهد شد.
می باید هر با مداد وقتی ماهیگیران بندر سوزا از دیا به ساحل باز می گردند در آنجا بود و درد دل آنها و دشورای های زندگی شان را شنید.
می باید به زندگی بی آلایش و اکثرا" محقر و در عین حال سخاوتمندانه مردمان قشم میهمان شد و از نحوه زندگی، از گذشته، از حال و از تصور آنها از آینده پرسش کرد تا در معبر پدیده ای قرار گرفت که گذرگاه تغییر عادات، فرهنگ، آداب و سنن مردم و نسل بازمانده به نسل تازه است.
می باید تاریخ قشم، تحولات سیاسی، اجتماعی، حتی تاریخ و پیدایش و بر آمدن جزیره از آب، تحولات اقلیمی و زمین شناختی آن را مطالعه کرد.
می باید برخورد عقاید، عادات و سنن و پندارهای مردم با پدیده های تحولات حادث پس از منطقه آزاد شدن جزیره را مطالعه کرد.
وی می باید سال ها، با پشتوانه از عشق، صفا و صمیمت در قشم به سر برد تا بتوان به شناختی، آن هم نسبی، از این جزیره شگفت انگیز رسید.
دیدنی های قشم
از مهم ترین دیدنی های جزیره قشم می توان به ژئو پارک جهانی قشم، قلعه پرتغالی ها، بام قشم، جنگل حرا(مانگرو)، خلیج دلفین ها، تنگه چاهکوه، پارک کرودیل ها، پیرتم سنیتی، بندرتاریخی لافت، غار خوربس، قبرستان انگلیسی ها، موزه ژئوپارک اشاره کرد.
پلاژ ساحل طلایی یکی از زیباترین ساحل ها با ماسه های نرم و آب های زلال است که به رستوران و واحدهای اقامتی مجهز است، مسجد با شکوه روستای رمچاه ومرکز تحقیقات بیوتکنولوژی خلیج فارس در کیلومتر ۱۵ ساحل جنوبی با مرکز پرورش گل های مینیاتوری، قارچ های خوراکی رنگی و ارکیده های زیبا از دیگر دیدنی های این جزیره بشمار می رود.
ژئو سایت دره ستاره ها مجموعه ای اعجاب انگیز از پدیده های زمین شناسی، غول سنگ ها و کوه سرها در روستای برکه خلف، جزایر ناز در کیلومتر ۲۲ ساحل جنوبی که هنگام مد آب دریا باید به قایق به این جزیره کوچک رفت ولی هنگام جزر می توان پای برهنه بر ماسه های مرطوب، قدم زنان تا جزیره ناز رفت و از بلندای آن به تنگه هرمز و جزیره لارک نگریست.
خلیج لاک پشت های پوزه عقابی، جایی است که لاک پشت های بزرگ و کوچک دریایی، شناور در سطح آب و نزدیک ساحل قابل تماشاست، مدرسه تاریخی کمالیه در روستای بند حاج علی که مدرسه ای دینی برای آموزش طلبه هاست، معماری با شکوه به شکل قدس و کتابخانه مجهز و شیستان بزرگ و زیبا دارد.
بندر و شهر صیادی سوزا، زیستگاه فلامینگوها در برکه های اطراف سوزا و مسن، نخلستان دیرستان، ساحل تخم گذاری لاک پشت های دریایی در ساحل روستای شیب دراز در فصل بهار، اکوپارک قشم، جزیره هنگام، پارک های حفاظت شده پارس، صیدگاه های سنتی ماهی در محدوده جزر و مدی، اسکله صیادی سلخ، بام قشم و کاسه قشم هم از دیگر جاهای دیدنی برای گردشگران محسوب می شود.
همچنین دیدن ردیف کوهسرها و اشکال پدیده آمده از باران های سیل آسا بر دیواره سطح کوه ها، کوه مخروطی نمکدان، غارهای نمک، چشمه ها و حوضچه های نمک، ۱۳ کیلومتر ساحل ماسه ای، روستای ساحلی دوستکو و پهنه های بزرگ ماسه ای و گلی، پارک ایران زمین، ساحل پرندگان دریایی، مسجد بسیار زیبای قبا در هلر، غروب شکوهمند خورشید از اسکله قدیمی درگهان و آب انبارهای سنتی برای علاقه مندان این گونه مناظر و پدیده ها جذاب خواهد بود.
آب انبارهای سنتی، درخت انجیر معابد، زیارتگاه پیر تم سنتی، نخلستان جوادآباد، نهالستان، سد بزرگ خالصی، اسکله زیبای کووه ای، کارگاه لنج سازی در ساحل مقابل پی پشت، سد تاریخی پی پشت، بندرتاریخی لافت و دره تندیس ها در جنوب روستای طبل هم از نقاط دیدنی جزیره قشم است.
همچنین ویرانه ها و بقایای کلات کشتاران، جنگل دریایی حرا، گونه های مختلف پرندگان ساکن و مهاجر در جنگل دریایی حرا، سد تاریخی گوران، تنگه چاهکوه در جنوب روستای چاهو شرقی، تنگ عالی در جنوب روستای چاهو غربی، دره بوخو در جنوب روستای دولاب و گورستان انگلیسی ها در جنوب باسعیدو هم دیدنش برای گردشگران خالی از لطف نخواهد بود.
جزیره قشم به‌عنوان بزرگ‌ترین جزیره غیرمستقل جهان و بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس با یک هزار و ۵۰۰ کیلومترمربع وسعت در جنوب ایران این روزها میزبان انبوه مسافران ایرانی و خارجی است که با سفر به این جزیره، از هوای کاملاً بهاری و ظرفیت‌های فراوان گردشگری قشم لذت می‌برند.
این جزیره با آغاز تعطیلات پایان سال و حضور انبوه گردشگران و مهمانان رنگ و بوی نوروزی و بهاری به خود گرفته است.
همه ساله با آغاز تعطیلات نوروزی، جزیره قشم مملو از جمعیت گردشگری است که از اقصی نقاط میهن اسلامی با هدف استفاده از هوای کاملا بهاری، سایت های منحصر بفرد گردشگری، سواحل زیبا و بازار مناسب خرید آن، راهی این منطقه در جنوبی ترین نقطه کشور می شوند.
قشم این روزها میزبان انبوه میهمانان و گردشگران از اقصی نقاط ایران و مسافران خارجی است.
ارتباط با مردمان شریف و میهمان دوست جزیره قشم، استفاده از خانه‌های بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری، بازدید از موزه لنج سازی گوران، استفاده از سواحل زیبا، خرید از بازارها و مجتمع‌های تجاری، استفاده از مدارس غواصی برای تماشای شگفتی‌های زیبای زیر آب، شنا در سواحل و بهره بردن از ورش‌های مختلف آبی به همراه خرید صنایع دستی بانوان هنرمند جزیره هم از دیگر امتیازات سفر به این جزیره شگفتی‌ها است.
سفر به قشم از سه مسیر هوایی (فرودگاه بین‌المللی قشم)، زمینی (سفر با خودروهای شخصی و عمومی از طریق اسکله پهل بندرعباس به اسکله لافت جزیره قشم توسط شناورهای لندینگ کرافت) و دریایی (از اسکله شهید حقانی بندرعباس به اسکله شهید ذاکری شهر قشم) امکانپذیر است.
جزیره زیبای قشم با فرصت های عالی تجاری، دارای مساحتی ۲.۵ برابر بزرگتر از سنگاپور و بحرین می باشد.
این جزیره با سواحل آرام و پوشیده از شن های سفید و غروب منحصر به فرد به عنوان مروارید خیج فارس شناخته می شود.
این جزیره زیبا به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.