به گزارش خبرنگار تجسمی ایرنا، بازی جدی بازی‌ای است که هدفی فراتر از سرگرمی صرف را دنبال می‌کند و جذابیت رسانه بازی را به خدمت آموزش، تبلیغات و یا اصلاحات رفتاری در می‌آورد.
محمد ملامحمد، دانش آموخته رشته نرم‌افزار، سازنده یک نمونه موفق از این دسته بازی‌هاست. وی که حدود ۱۵ سال است در حوزه بازی‌سازی فعالیت می‌کند و ۶ سالی هست بازی‌سازی را به عنوان حرفه خود برگزیده، می‌گوید در هکاتون بازی‌های جدی سال ۱۳۹۹ برای اولین بار با مفهوم بازی‌های جدی آشنا شد و تصمیم به فعالیت در این حوزه گرفت. تیم ملامحمد در این رویداد با طرح بازی ماسکتو بزن مقام دوم را آورد و تولید این بازی را آغاز کرد.
در بازی ماسکتو بزن بازیکن کنترل بحران کرونا را در ایران بر عهده می‌گیرد و باید شرایط را به درستی مدیریت کند تا امتیاز بگیرد.
ملامحمد درباره این که چرا در اولین تجربه خود برای ساخت بازی جدی سراغ مصارف درمانی و پزشکی رفته است، توضیح داد: در رویداد مذکور قرار بود شرکت‌کننده‌ها با موضوع کرونا بازی درست کنند. در این رویداد دوم شدیم و قرار شد آن بازی را کامل کنیم. بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای نیز به ما یک راهنمای علمی معرفی کرد تا در مسیر بازی جدی حرکت کنیم و بتوانیم آموزش‌هایی را که مدنظرمان بود در بستر بازی پیاده‌سازی کنیم.
این بازی‌ساز با اشاره به تفاوت میان یک بازی جدی با بازی‌های سرگرم‌کننده توضیح داد: بازی جدی باید هدفمند باشد و وقتی هدف از یک بازی آن باشد که آموزشی بدهد یا تاثیری بگذارد، باید توسط مجموعه‌ای از پژوهش‌های علمی پشتیبانی شود و محتوای بازی از طرف یک مربی علمی یا کارشناس تست شود تا آموزش‌ها به درستی به مخاطب منتقل شوند.
این بازی‌ساز درباره فایده تولید بازی‌های جدی گفت: تیم‌هایی که می‌خواهند یک سیستم آموزشی یا درمانی پیاده کنند از طریق بازی‌های جدی می‌توانند به روشی ساده‌تر به هدف خود برسند. استفاده از این بازی‌ها در بسیاری از موارد روند درمان را تسهیل می‌کند مثلا یک بیمار هر روز باید به درمانگر و پزشک مراجعه کند اما با بازی‌های جدی این کار ساده‌تر می شود. به این ترتیب که بیمار بخشی از فرآیند درمان خود را در خلال یک بازی سرگرم کننده انجام می‌دهد.
اهمیت بازی‌های جدی در طرفداران بالای رسانه بازی است
طراح و برنامه‌نویس بازی ماسکتو بزن در ادامه با بیان این که مهمترین چیزی که بازی را به رسانه مناسب برای آموزش تبدیل می‌کند، طرفداران زیاد آن است، تصریح کرد: بازی مخاطبان زیادی دارد. مسائل پزشکی و مراحل درمان شاید برای بیشتر مردم خسته‌کننده، روتین و غیرجذاب باشد اما وقتی در روند بازی بیفتد سرگرم‌کننده می‌شود و افراد رغبت بیشتری برای دریافت مطلب خواهند داشت.
سازنده بازی ماسکتو بزن خاطرنشان کرد: بازی رسانه‌ای است که مخاطب زیادی دارد ما در این بازی می‌خواستیم آموزش عمومی بدهیم بنابراین گروه هدف خاصی نداشتیم و مخاطبمان جامعه عمومی بود. این که مردم به راحتی سراغ بازی کردن می‌روند کمک کرد بازی ما درباره کرونا به خوبی معرفی شده و مخاطبان خود را پیدا کند.
ملامحمد در پاسخ به این که برای ورود به حوزه ساخت بازی‌های جدی چه مولفه‌هایی لازم است، عنوان کرد: اول از همه باید روی فن بازی‌سازی مسلط بود یا یک تیم بازی‌سازی وجود داشته باشد که همه بخش‌های مختلف بازی را بسازد و مشکلی در ساخت بازی غیرجدی نداشته باشد و در مرحله بعد بتواند در همکاری با یک تیم علمی آموزش‌های مدنظر را در بازی پیاده کند.
چالش‌های موجود در مسیر ساخت و تبلیغ یک بازی جدی
وی درباره موانعی که در ساخت این بازی با آنها مواجه شد نیز توضیح داد: در مرحله ساخت باید روی یک خط حرکت می‌کردیم و با کوچکترین انحراف تاثیرگزاری آموزش‌ها کمتر می‌شد. بزرگترین چالش ما این بود هم آموزش‌ها به خوبی پیاده شود هم بازی سرگرم‌کننده باشد تا مخاطب خسته نشود.
ملامحمد درباره چالش‌های موجود در مسیر تجاری‌سازی یک بازی جدی نیز گفت: تیم ما در بازاریابی برای این بازی چالش خاصی نداشت چون مخاطبمان عمومی بود پس با تبلیغات کلی می‌توانستیم هر مخاطبی را جذب آن کنیم اما در مورد گروه‌هایی که جامعه هدف دارند باید ابتدا به کمک ارگانهای مربوطه جامعه هدف خود را شناسایی کنند تا بتوانند بازی را به این جامعه معرفی کنند. این بزرگترین چالش بخش بازاریابی صنعت بازی‌های جدی است.
بازی‌های جدی را جدی بگیرید
این بازی ساز برای گسترش صنعت بازی‌های جدی چنین راهکاری پیشنهاد داد: اول این که بازی‌های جدی، جدی گرفته شوند و مسئولان باور کنند که این بازی‌ها می‌توانند تاثیر بگذارد. یک سری آزمایش‌ها انجام شود تا این باورپذیر شود که بازی‌های جدی تاثیرگذار هستند و نتیجه مشخصی دارند. پس از آن باید خیلی از هدف‌ها را در بستر بازی‌های جدی پیاده کنند. مسئولان باید پیگیر باشند تا این قضیه اتفاق بیفتد.
وی افزود: تولید بازی جدی ریسک بیشتری دارد. خیلی از تیم‌های دیگر هم همین نظر را دارند. تولید بازی‌های جدی سخت و زمان‌بر است و ممکن است یک سری از این بازی‌ها جامعه هدف کوچکی داشته باشند و تولید آنها توجیه اقتصادی نداشته باشد.
ملامحمد در پایان تاکید کرد: باید به بازی جدی بیشتر توجه شود تا بتواند پیشرفت کند. امروزه تیم‌های کمی هستند که بازی‌های جدی تولید می‌کنند چون حمایت‌ها کم است. اگر حمایت در کنارش قرار گیرد بازار گسترش پیدا می‌کند.