به گزارش خبرنگار ایرنا، شبکه‌های توزیع ناکارآمد که نشان از وجود واسطه‌های زائد و زیاد بودن فاصله میان تولیدکننده و مصرف‌کننده دارد باعث شده نحوه توزیع میوه و تره‌بار در شهر بیرجند همواره مورد گلایه شهروندان باشد و به همین دلیل شهرداری در ماه‌های اخیر تلاش کرده با همه روزه کردن میدان میوه و تره‌بار و عرضه مستقیم محصول، بخشی از افزایش قیمت‌ها را جبران کند.
اسفند سال گذشته بود که شهردار بیرجند گفت: شکستن انحصار در بازار میوه و تره‌بار و عرضه آن با ۳۰ درصد زیر قیمت بازار در برنامه کاری شهرداری است.
مهدی بهترین در دیدار مردمی که به همراه اعضای شورای اسلامی شهر، معاونان و مدیران شهری در مسجد محمد رسول الله (ص) خیابان غفاری برگزار شد، با اشاره به آنچه گرانی میوه و تره‌بار در بیرجند نامید، افزود: مدیریت شهری، خود را موظف به پاسخگویی به مطالبات شهروندان می‌داند و امید است شهروندان در طرح و اجرای برنامه‌ها، مدیران شهری را حمایت و یاری کنند.
از طرفی میدان میوه و تره‌بار وحدت بیرجند که توسط بخش خصوصی اداره میشود روزانه بارانداز ۵۰ کامیون است و سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری بیرجند نیز با دارا بودن زیرساخت‌هایی همچون سه روزبازار بزرگ در خیابان‌های غفاری، پاسداران و بلوار مسافر، چهار بازارچه شامل کارگران، ولیعصر، بهشتی و ۱۵ خرداد و ۴۵ جایگاه کانکس و داربست روزانه به‌صورت مستقیم میوه و تره‌بار عرضه می‌کند.
همچنین شاهد هستیم برخی فعالان این صنف در ورودی‌های شهر و اطراف میادین یا کنار خیابان‌ها اقدام به عرضه میوه و صیفی‌جات می‌کنند که با توجه به عرضه مستقیم این حجم بار و حذف واسطه‌ها، انتظار می‌رود مایحتاج مورد نیاز مردم با قیمت مناسب‌تر تامین شود در صورتی که شهروندان همچنان از گران بودن میوه و کیفیت پایین آن گلایه دارند.
چند روزی از همه روزه شدن روزبازار بلوار مسافر در شمال شهر بیرجند که پیش از این فقط چهارشنبه‌ها دایر بود، می‌گذرد و شهرداری با هدف کاهش قیمت ۳۵ درصدی میوه و تره‌بار این زیرساخت را در اختیار فروشندگان قرار داده تا با عرضه مستقیم، میوه را با کیفیت بهتر اما ارزان‌تر از سایر نقاط در اختیار شهروندان قرار دهند.
با توجه به اینکه حدود یک هفته از این اقدام شهرداری می‌گذرد، برای اطلاع از میزان رضایت شهروندان و کم و کیف عرضه میوه و تره‌بار سری به میدان میوه و تره‌بار بلوار مسافر زدیم.
ساعت حدود ۱۸ و ۳۰ دقیقه است اما غرفه‌ها به نسبت مشتری زیادی ندارند.
یکی از غرفه‌داران به خبرنگار ایرنا گفت: به نظر می‌رسد اطلاع‌رسانی خوبی به شهروندان درخصوص همه روزه شدن این بازار نشده، در این چند روز مشتری زیادی خرید نکرده و مشخص است که هنوز مردم از همه روزه شدن آن اطلاع ندارند.
وی ته‌مانده بار خود را نشان داد و افزود: البته امروز یک بار گوجه به‌صورت مستقیم از اصفهان وارد کردم که مقدار زیادی نمانده است.
این فروشنده مقداری گوجه، هویچ و خیارسبز که به قول خودش ته‌مانده بار است را کیلویی پنج هزار تومان قیمت زده و خطاب به مشتری که تلاش دارد از بین آن لااقل یک کیلوگرم میوه خوب جدا کند، گفت: همه را یک جا کیلویی چهار هزار تومان ببر!
شهروند دیگری در یکی از غرفه‌ها مشغول جدا کردن گوجه است و مدام به فروشنده اصرار دارد که قیمت را پایین بیاور و کیلویی هشت هزار تومان گران است.
وی با بیان اینکه گوجه فرنگی کیلویی هشت هزار تومان کیفیتی ندارد گفت: اینها را چطور می‌توان برد و مصرف کرد باید بخریم و ۲ روز بعد اگر مصرف نشود، دور بریزیم چون به خانه برسد بیشتر هم پلاسیده میشود.
فوداجی افزود: شنیدیم این بازار میوه و تره‌بار ارزان است ولی هرچه می‌گردم ارزانی نمی‌بینم حتی هندوانه را بیرون بازار ارزان‌تر از اینجا می‌فروشند.
وی معتقد است که غرفه‌داران روزبازار از آنجایی که بار را مستقیم وارد می‌کنند باید ارزان‌تر از مغازه‌ها بفروشند.
به گفته وی نظارت لازم بر قیمت‌ها نیست و معمولا هر کیلوگرم میوه یا تره‌بار چهار برابر نرخ خرید مبدا به مردم فروخته میشود.
نظرسنجی که خبرنگار ایرنا از طریق فضای مجازی انجام داد نیز نشان می‌دهد بیشتر شهروندان از کیفیت پایین و قیمت بالای میوه و تره‌بار در روزبازارها ناراضی هستند.
آنان همچنین خواستار تعیین رویه واحد و استانداردهای یکسان در تامین و توزیع میوه مورد نیاز مردم شدند.
هدف‌گذاری کاهش ۳۵ درصدی قیمت‌ها
اما رییس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری بیرجند، کاهش قیمت و افزایش کیفیت میوه مورد نیاز مردم را از اهداف راه‌اندازی روزبازارها در سطح شهر عنوان کرد.
حسن دلپسند با اشاره به همه روزه شدن میدان مرکزی میوه و تره‌بار شهرداری افزود: این میدان در جهت حمایت از حقوق مصرف‌کننده و با هدف عرضه میوه و تره‌بار با قیمت و کیفیت مناسب از اواخر سال گذشته در بلوار مسافر روبه‌روی پایانه مسافربری راه‌اندازی و از هفته جاری همه روزه شد.
وی گفت: بازار میوه و تره‌بار بلوار مسافر به‌صورت همه روزه از ساعت ۶ تا غروب برای خرید عموم شهروندان فعال است تا میوه با قیمت کمتر از بازار به دست مردم برسد.
رییس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری بیرجند بیان کرد: ۱۰ غرفه در میدان میوه و تره‌بار شهرداری فعال شده اما با توجه به اعلام آمادگی سرمایه‌گذار پیش‌بینی میشود تا پایان ماه رمضان تمامی غرفه‌ها در این مکان به‌صورت همه روزه فعالیت خود را آغاز و میوه مورد نیاز سطح شهر را تامین کنند.
وی افزود: در راستای ایجاد رقابت سالم و حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان میوه و تره‌بار با ۳۵ درصد کاهش قیمت در روزبازارهای شهرداری عرضه میشود و با توجه به شرایط اقتصادی موجود عرضه میوه با قیمت کمتر از برنامه‌های شهرداری در جهت خدمت به شهروندان است.
دلپسند با اشاره به اعتراض برخی عرضه‌کنندگان میوه و تره‌بار به این اقدام شهرداری گفت: اخیرا شاهد برخورد برخی از معترضان با راه‌اندازی و همه روزه شدن میدان میوه و تره‌بار شهرداری بودیم در حالی که شهرداری درصدد است با کمک بخش خصوصی و ایجاد رقابت سالم، میوه با قیمت مناسب به دست همه شهروندان برسد.
وی با تاکید بر لزوم حمایت دستگاه قضا از فعالیت همه روزه میدان میوه و تره‌بار شهرداری بیرجند ادامه داد: با توجه به اعتراض برخی از فعالان این حوزه به عرضه میوه و تره‌بار ارزان‌قیمت از سوی شهرداری به نظر می‌رسد که مافیای میوه در شهر بیرجند شکل واقعیت به خود گرفته است.
احساس خطر از کاهش قیمت در روزبازارها
رییس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری بیرجند گفت: دستگاه‌های نظارتی نیز از این اقدام شهرداری حمایت کرده‌اند تا در چارچوب قانون میوه بدون واسطه به دست مردم برسد.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه کاهش قیمت‌ها در بازارچه‌های شهرداری محسوس بوده، انحصارطلبان بازار میوه از این موضوع احساس خطر کرده و عده‌ای نیز نسبت به ایجاد ناامنی و تخریب اموال عمومی در میدان میوه و تره‌بار شهرداری اقدام کردند.
دلپسند، عرضه میوه ارزان‌قیمت را از وظایف شهرداری در راستای حمایت حقوق مصرف‌کننده دانست و گفت: این مهم به تنهایی امکانپذیر نیست و شهرداری نیاز به حمایت سایر دستگاه‌ها دارد.
رییس سازمان ساماندهی مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری بیرجند گفت: در آینده نه چندان دور میوه و تره‌بار در روز بازارهای تحت نظارت شهرداری تا ۴۰ درصد زیر قیمت عرضه میشود.
مخالفت با فعالیت ۲ میدان میوه و تره‌بار
میدان میوه و تره‌بار وحدت نیز از سال‌های گذشته توسط بخش خصوصی در شهر بیرجند راه‌اندازی شده و فعال است که به نظر می رسد فعالان این میدان بار با راه‌اندازی میدان میوه و تره‌بار جدید در شهر مخالف هستند.
موضوعی که رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند آن را تایید کرد و به خبرنگار ایرنا گفت: مخالف راه‌اندازی روز بازار در شهر نیستیم اما راه‌اندازی میدان میوه و تره‌بار جای بحث دارد زیرا شهرهای زیر ۲۰۰ هزار جمعیت فقط یک میدان بار باید داشته باشند آن هم در یک مکان که رقابت سنگین‌تر شود.
غلامرضا مفاخر افزود: مکان مد نظر شهرداری استانداردهای لازم برای میدان میوه و تره‌بار را ندارد زیرا داشتن مکان مناسب برای بارانداز، تسهیل جابه‌جایی کامیون‌ها و حمل بار از حداقل‌های یک میدان بار استاندارد است.
وی از خبرنگار ایرنا خواست با حضور در میدان مرکزی میوه و تره‌بار از نزدیک کیفیت بار و قیمت‌ها را بررسی کند از همین رو مصاحبه خود را با این فعال صنفی ساعت ۶ و نیم صبح، زمانی که اغلب غرفه‌ها مشغول تحویل بار بودند در محوطه میدان بار وحدت انجام دادیم.
شهر بیرجند یک درصد مصرف‌کننده میوه در کشور است
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند که ۴۳ سال سابقه فعالیت در این صنف را دارد با اشاره به راه‌اندازی میدان بار شهر بیرجند از پنج سال گذشته توسط بخش خصوصی گفت: این میدان بار با حدود ۳۰ غرفه و حضور ۵۰ بار فروش فعال است.
وی با بیان اینکه حدود ۵۰۰ نفر نیز در مشاغل مختلف این میدان بار به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اشتغال دارند گفت: روزانه ۵۰ کامیون بار در این میدان توزیع میشود و تلاش بر این است تا محصول با کیفیت به دست شهروندان برسد.
مفاخر با بیان اینکه شهر بیرجند تنها یک درصد مصرف‌کننده میوه و تره‌بار در ایران است گفت: این در حالی است که به جز تعداد محدودی گلخانه خیار و گوجه هیچ تولیدی در این زمینه نداریم.
وی اظهار داشت: از این رو تمامی نیاز شهر بیرجند و استان از سایر نقاط کشور تامین میشود لذا قیمت آن وابسته به عرضه و تقاضا است.
نرخ برخی میوه‌ها در بیرجند کمتر از سایر نقاط کشور
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند نحوه تردد کامیون‌ها و افزایش صادرات را در کاهش عرضه موثر دانست و افزود: از این رو شاهد افزایش موقتی قیمت میوه و تره‌بار در شهر بیرجند هستیم که فقط مختص به استان یا شهر ما نیست بلکه تمامی کشور از این موضوع متاثر میشود.
وی با تاکید بر اینکه بازار بیرجند در تعیین نرخ میوه و تره‌بار نقشی ندارد گفت: زمانی که میوه مناطق گرمسیری از نقاطی مثل چابهار و زاهدان وارد بیرجند میشود نرخ میوه در شهر بیرجند نسبت به غرب کشور کمتر است لذا فروشندگانی حتی از مشهد بار مورد نیاز خود را از بازار بیرجند تهیه می‌کنند.
مفاخر ادامه داد: نرخ میوه‌های سردسیری هم به نسبت شهرستان‌های جنوب و جنوب شرق در بیرجند ارزان‌تر است زیرا هزینه حمل به تناسب کمتر میشود.
وی گفت: ادعایی که مطرح شده در برخی نقاط عرضه میوه و تره‌بار با ۴۰ درصد زیر قیمت خواهد بود نیاز به تامل دارد زیرا در میدان بار ۵۰ تا ۴۰۰ نفر رقابت میلیمتری با هم دارند و نمی‌شود محصولی همچون گوجه فرنگی را نگه داشت به امید اینکه قرار است، گران شود.
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند تصریح کرد: نیاز است در این خصوص افراد اهل فن و تخصص اظهار نظر کنند و شهروندان نیز باید کیفیت میوه و تره‌بار تامین شده از میدان بار را با آنچه در روزبازارها عرضه میشود، مقایسه کنند.
وی گفت: میوه‌هایی که به‌صورت عرضه مستقیم در روزبازارها فروخته میشود از مراکز سایر استان‌ها وارد شده و نسبت به کیفیتی که دارند، قیمت آن بالا است اما میوه‌های عرضه شده در میدان بار تک‌چین بوده لذا مردم باید زمان مقایسه قیمت‌ها کیفیت را هم مد نظر قرار دهند.
مفاخر افزود: برخی افراد بدون اطلاع از قانون عرضه و تقاضا وعده کاهش ۴۰ درصدی قیمت را می‌دهند در حالی که به خاطر رقابت زیاد بین توزیع‌کنندگان در میدان بار گاهی حتی فروش زیر قیمت خرید هم انجام شده چون احتمال فساد مواد وجود دارد.
وی گفت: زمانی که بازار از یک میوه اشباع شده باشد هم مجبور هستیم با وجود بالا بودن هزینه حمل با سود کمتر عرضه را انجام دهیم.
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار بیرجند با اشاره به عرضه مستقیم میوه و تره‌بار از همه نقاط ایران به بیرجند گفت: فروشنده مجاز به اعمال حداقل ۲۰ درصد و حداکثر ۳۵ درصد سود در بازار میوه و تره‌بار است تا به دست مصرف‌کننده برسد.
لزوم تغییر فرهنگ دست‌چین کردن میوه
وی اظهار داشت: اگر مردم فرهنگ دست‌چین کردن میوه را تغییر دهند که هدررفت کمتر شود قطعا قیمت عرضه با سود کمتر همراه خواهد بود اما زمانی که میوه‌ها دست خورده شده و ضایعات افزایش می‌یابد تفاوت قیمت میوه در بیرجند با سایر نقاط هم محسوس است.
وی با تاکید بر اینکه جابه‌جایی زیاد میوه باعث ضرب خوردگی و پلاسیدگی زودهنگام آن میشود یادآور شد: البته میوه‌فروش هم موظف است میوه با کیفیت به دست مصرف‌کننده دهد و اگر میوه نامرغوب فروخته شود، اتحادیه جوابگوی مشتری است.
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند گفت: اگر فرهنگ خرید میوه بدون جداکردن در بین مردم استان جا بیفتد قطعا قیمت ۲۰ درصد کاهش خواهد یافت و این تضمین شده است.
وی با رد این ادعا که میوه در بیرجند گران‌تر از سایر نقاط ایران است افزود: میوه‌های گرمسیری چون از چابهار و زاهدان به بیرجند وارد میشود به نسبت از سایر نقاط کشور ارزان‌تر بوده اما میوه‌های سردسیری به خاطر طولانی بودن مسافت از مبدا و هزینه حمل گران‌تر است از طرفی دست‌چین کردن میوه در افزایش نرخ آن اثرگذار است.
استقبال از رفع تنش با برگزاری نشست مشترک
مفاخر درباره روزبازارهای شهرداری نیز گفت: از زمانی که میدان بار بیرجند از مکان قبلی به مکان فعلی منتقل شد بین فعالان بخش خصوصی با شهرداری تنش ایجاد شده که نیاز است در نشستی ریشه‌یابی و راهکارهایی برای توافق بیشتر ارایه شود.
وی افزود: غرفه‌داران روزبازارهای شهرداری و خودروهایی که در اطراف شهر و میدان‌ها میوه عرضه می‌کنند پروانه فعالیت از اتحادیه ندارند لذا اول باید این افراد موظف به اخذ پروانه شوند.
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند گفت: وقتی این اشخاص پروانه ندارند، اتحادیه نیز در ارایه میوه با کیفیت با نرخ مصوب نمی تواند دخالت داشته باشد زیرا این افراد از ارایه فاکتور خرید امتناع می‌کنند.
وی افزود: داشتن پروانه منجر به مسئولیت‌پذیری این فروشندگان و پرداخت حقوق دولت از جمله مالیات میشود در حالی که الان از همه این موارد جز تعهدی که به شهرداری دارند، خود را معاف می‌دانند.
مفاخر گفت: ۵۰ درصد میوه عرضه شده در روزبازارهای شهرداری از میدان میوه و تره‌بار بیرجند تامین میشود و مابقی به شکل عرضه مستقیم بوده لذا اگر زمانی هم قیمت کمتری دارند کیفیت آن نیز پایین است.
وی افزود: میوه‌ای که در ورودی شهر یا روزبازارها به عنوان عرضه مستقیم به فروش می‌رسد با قیمت پایین‌تر در میدان میوه و تره‌بار هم موجود است و اگر شخصی ۱۰ تن بار معادل مصرف هزار نفر را به صورت یکجا می‌فروشد انتظار این است که سود کمتری دریافت کند در حالی که قیمت فروش آن با میوه میدان که حداقل ۳۰ نیروی کار درگیر آن هستند، تفاوت چندانی ندارد.
رییس اتحادیه میوه و تره‌بار شهرستان بیرجند با تاکید بر لزوم همکاری بین سازمان میادین شهرداری و اتحادیه میوه و تره‌بار اظهار داشت: اگر قرار است برای شهروندان کار کنیم نباید در مقابل هم موضع‌گیری داشته باشیم و در تعیین نرخ میوه روزبازارها باید از کارشناسان خبره میدان میوه و تره‌بار استفاده کرد.
وی گفت: کارشناسان میوه و تره‌بار به خوبی نوع محصول و کیفیت آن را متناسب با قیمت تشخیص می‌دهند اما برخی واردکنندگان بار از بی‌اطلاعی مسئولان سوء‌استفاده کرده و جنس بی‌کیفیت را با قیمت میوه خوب عرضه می‌کنند.
مفاخر ادامه داد: باید تلاش شود هر میوه‌ای با قیمت خودش به بازار عرضه شود تا شهروندان نیز متناسب با قدرت خرید حق انتخاب داشته باشند.
وی با اشاره به قیمت روز برخی اقلام پرمصرف در میدان میوه و تره‌بار شهر بیرجند گفت: گوجه فرنگی هشت تا ۱۰ هزار تومان، پیاز از چهار هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار و ۵۰۰ تومان، سیب زمینی از هشت تا ۱۰ هزار تومان و پرتقال تامسون از ۹ تا ۱۲ هزار تومان عرضه میشود که کسبه داخل شهر مجاز هستند ۲۰ تا ۳۵ درصد سود برای هر محصول محاسبه کنند.
با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و معیشتی موجود به نظر می‌رسد اقدام شهرداری بیرجند در راه‌اندازی میدان میوه و تره‌بار و همه روزه شدن آن در راستای پاسخگویی به یکی از مطالبات شهروندان بوده و با توجه به فعالیت چندین ساله میدان میوه وحدت که متعلق به بخش خصوصی است، با هم‌افزایی می‌توان شرایطی را فراهم کرد تا مردم متناسب با قدرت خرید خود به میوه مورد نیاز دسترسی داشته باشند.