به گزارش روز سه شنبه ایرنا از سازمان پزشکی قانونی کشور، نزاع و درگیری های خیابانی یا خانوادگی همواره بخش قابل توجهی از ارجاعات واحدهای معاینات بالینی مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور را به خود اختصاص می دهد. طبق آمارهای موجود بیش از ۳۰ درصد از کل ارجاعات این بخش مربوط به آسیب دیدگان نزاع است که رقمی قابل توجه محسوب می شود.
درگیری های نه چندان جدی با موضوعات پیش پا افتاده که عوارض و خسارات جدی و غیرقابل جبران برای فرد مضروب و مشکلات و آسیب های روحی و روانی بسیار برای ضارب به همراه دارد.
عوارض ناشی از نزاع زندگی فرد آسیب دیده و ضارب را بحرانی می کند
در گزارش پزشکی قانونی تاکیدشده است، بررسی مراجعان نزاع در واحدهای معاینات پزشکی قانونی نشان می دهد که بسیاری از این افراد از روی خشم و عصبانیت آنی دست به عملی می زنند که عوارض ناشی از آن نه تنها زندگی فرد آسیب دیده، بلکه زندگی فرد ضارب را نیز مختل و دچار بحران می کند؛ حال آنکه در تعداد قابل توجهی از این نوع ارجاعات می شد مسئله به وجود آمده را بدون زد و خورد و تنها با صحبت کردن حل و فصل کرد.
در این گزارش ضمن اشاره به آخرین آمارهای نزاع و تعداد ارجاعات آن به سازمان پزشکی قانونی در ۱۰ سال گذشته، به برخی پرونده ها و مصادیق نزاع نیز اشاره می کنیم که نشان دهنده نتایج جبران ناپذیر خشم های لحظه ای و بی دلیل است.
آمار نزاع در سال ۱۴۰۰با سال قبل از آن تغییری نداشته است
بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۰، تعداد ارجاعات نزاع به مراکز پزشکی قانونی سراسر کشور برابر با ۵۸۶ هزار و ۲۸۳ نفر بود. این رقم در مقایسه با سال قبل از آن(۱۳۹۹) تغییر چندانی نداشته و تنها دو دهم درصد بیشتر شده است.
تهران دارای بیشترین آمار نزاع
در این مدت استان های تهران با ۹۶ هزار و ۴۹۶، خراسان رضوی با ۵۱ هزار و ۶۳۰ و اصفهان با ۴۱ هزار و ۶۴ نفر بیشترین و استان های ایلام با ۳ هزار و ۴۹۰، بوشهر با ۳ هزار و ۶۴۱ و خراسان جنوبی با ۴ هزار و ۱۶۴ نفر کمترین آمار ارجاعات نزاع را داشته اند.
از نگاهی دیگر بیشترین نرخ نزاع(تعداد بر حسب جمعیت استان) مربوط به استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، همدان و زنجان بوده و کمترین نرخ نیز مربوط به استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان بوده است.
همچنین ماه های خرداد با ۶۰ هزار و ۱۷۵ و شهریور با ۶۰ هزار و ۴ نفر پرارجاع ترین ماه های سال از جهت موارد نزاع در سال ۱۴۰۰ بوده است.
از نگاهی دیگر بیشترین نرخ نزاع(تعداد بر حسب جمعیت استان) مربوط به استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، همدان و زنجان بوده و کمترین نرخ نیز مربوط به استان های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان بوده است.
زنی که در درگیری خانوادگی قطع نخاع شد
در گفت و گو با کارشناسان حوزه معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور که مستقیما با پرونده های نزاع و مصدومان آن سروکار دارند به پرونده ها و مواردی برمی خوردیم که نشان می دهد چگونه یک درگیری لفظی ساده می تواند به زد و خورد کشیده و منجر به صدمات جدی برای افراد شود.
فرزانه مهدی زاده مدیرکل امور معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور با تأیید این موضوع که در بسیاری پرونده های نزاع می شد مشکل را با حفظ آرامش وگفت و گو رفع و رجوع کرد، گفت: در طول سابقه کاریم در سازمان موارد نزاع بسیاری را بررسی و به پرونده های ارجاعی پاسخ داده ام. اما برخی از آن موارد هیچگاه از ذهنم پاک نمی شود.
وی افزود: از جمله مواردی که هیچگاه فراموش نمی شود پرونده ای مربوط به درگیری یک زوج بود. ظاهرا این خانم و آقا بر سر موضوعی با یگدیگر درگیری لفظی پیدا می کنند و در حال مشاجره بودند. در حین دعوا آقا که کارد میوه خوری در دست داشته آن را به سمت خانم پرتاب می کند. از قضا چاقو به گردن خانم اصابت و موجب قطع نخاع او می شود.
مهدی زاده ادامه داد: خانم بعد از این اتفاق تا آخر عمر ویلچرنشین شد و آقا، همسرش را در حالیکه روی ویلچر بود برای پیگیری امور مربوط به پزشکی قانونی آورده بود.
تخلیه چشم کودکی که در حال تماشای نزاع خیابانی بود
آذر سلیمی کارشناس معاینات بالینی سازمان پزشکی قانونی کشور نیز با اشاره به برخی پرونده های بررسی شده در این سازمان گفت: پرونده ای با موضوع نزاع در کمیسیون های پزشکی قانونی بررسی می شد. در این پرونده درگیری ساده ای بین یک زن و شوهر پیش آمده بود که متاسفانه پایان آن به مرگ خانم و چند سال زندانی شدن آقا به جرم قتل ختم شده بود.
وی تصریح کرد: در این پرونده بین خانم و آقا درگیری پیش آمده بود. آقا، خانم را هول می دهد و بر اثر این هول دادن سر خانم به در می خورد. هر چند علت مرگ خانم این ضربه نبود و بالارفتن فشار خون ناشی از استرس این درگیری و آسیب قلبی او موجب مرگش شد، اما تا اثبات موضوع و رفع اتهام، آقا چندین سال به اتهام قتل در حبس بود.
به گفته سلیمی در پرونده دیگر بر سر جای پارک بین دو نفر درگیری پیش می آید؛ یکی از طرفین دعوی طرف مقابل را که کمی هم مسن بود هل می دهد و فرد همانجا سکته قلبی و فوت می کند. در این پرونده نیز فرد ضارب به اتهام قتل تا مدت ها زندان بود تا اثبات شود علت مرگ چه بوده است.
وی به پرونده دیگری نیز اشاره کرد و گفت: در پرونده ای دیگر بین عده ای نزاع و درگیری پیش می آید یکی از طرفین دعوا برای دفاع از خود و یا ضربه به طرف مقابل زنجیر در دست داشته، متاسفانه زنجیر با شدت زیاد به صورت کودکی که در حاشیه محل منازعه در حال تماشا بوده برخورد می کند و همین ضربه منجر به تخلیه چشم این کودک شد.
کارشناس حوزه معاینات بالینی سازمان با تأکید بر اینکه این تنها بخش بسیار کوچکی از ارجاعات نزاع به سازمان پزشکی قانونی کشور است، ادامه داد: شاید در تعداد قابل توجهی از پرونده های نزاع آسیب ها سطحی و محدود باشد، اما گاهی ناخواسته و شاید اتفاقی ضربات وارده به طرف مقابل تبعاتی را به بار می آورد که جبران خسارات آن تقریبا غیر ممکن است.
در اختلافات مشکل را با گفت و گو حل کنید
وی با دعوت مردم به دوری و پرهیز از هر گونه زد و خورد و درگیری و حفظ آرامش، از آنان خواست در صورت بروز اختلاف سعی کنند تا حد امکان مشکل را با گفت و گو حل کرده و به اختلاف خاتمه دهند چرا که در پزشکی قانونی مواری را مشاهده می کنیم که به دلیلی بسیار پیش پا افتاده فرد یک عضو بدن خود را از دست داده و یا حتی جان خود را از دست داده و یا موجب نقص عضو و یا مرگ فرد دیگری شده است.
به گفته سلیمی، شکستگی بینی، آسیب دندان، فک و صورت و یا آسیب های تنه و اندام ها و در کنار این موارد آسیب های روحی و روانی قابل توجه از بیشترین صدماتی است که افراد در منازعات با آن مواجه می شوند.
در پزشکی قانونی مواری را مشاهده می کنیم که به دلیلی بسیار پیش پا افتاده فرد یک عضو بدن خود را از دست داده و یا حتی جان خود را از دست داده و یا موجب نقص عضو و یا مرگ فرد دیگری شده است.
وی صدمات ناشی از نزاع های دسته جمعی یا با موضوعات ناموسی را از جمله مواردی عنوان کرد که بیشترین میزان آسیب و تبعات جسمی و روانی را داشته اند.
خویشتن داری تا حد زیادی از نزاع ها و عوارض ناشی از آن می کاهد
بر اساس بررسی های سازمان پزشکی قانونی کشور آمار مراجعان نزاع در فصل تابستان همواره بیشتر از فصول دیگر سال است؛ عوامل متعددی موجب افزایش نزاع در فصول گرم سال می‌شود، گرمای هوا، افزایش ترددهای خیابانی، تنش‌های اقتصادی و اجتماعی، استرس‌های ناشی از هوای گرم و ... از جمله این موارد هستند.
گرما تنها عامل تشدیدکننده نزاع نیست و در کنار آن، استرس‌های دیگری هم در بیشتر شدن برخوردهای خشن اجتماعی مؤثرند؛ از جمله این موارد می‌توان به مسایل ساده‌ای همچون ترافیک و مشکلات مربوط به پارک وسایل نقلیه بخصوص در کلان شهرها تا مشکلات بزرگتری همچون مسایل اقتصادی، گرایش جوانان به مواد روانگردان، عدم برنامه ریزی مناسب برای اوقات فراغت، الگوبرداری‌های نادرست از برخی شخصیت‌های خشن در برنامه‌های ماهواره‌ای و اینترنت و کمبود و گران بودن امکانات تفریحی سالم برای جوانان و ... اشاره کرد.
نزاع در فصل تابستان همواره بیشتر از فصول دیگر سال است؛ عوامل متعددی موجب افزایش نزاع در فصول گرم سال می‌شود.
این در حالی است که اگر تمام عوامل مؤثر در ایجاد پرخاشگری نیز وجود داشته باشد، اما فرد از مهارت لازم برای خویشتن داری و پرهیز از رفتار خشن برخوردار باشد میزان نزاع تا حد قابل توجهی کاهش می‌یابد که این خویشتن‌داری تحت تاثیر مسایل سرشتی، تربیتی و فرهنگی، آموزش مهارت‌های فردی مانند کنترل خشم و حل مسئله و نیز روش‌های مدارا با مشکلات و همچنین حمایت فرزندان از سوی والدینشان ایجاد می‌شود.
۱۳۵۲