به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، علی خیرالدین در نشست رونمایی از سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) در وزارت علوم ضمن اشاره به شعار سال توسط مقام معظم رهبری افزود: ایشان در دیدار با وزیر علوم بر نیازمحور بودن پایان نامه ها و رساله ها تاکید داشته‌اند و تشکیل این سامانه را مهم دانستند.
وی ادامه داد: ما به این نتیجه رسیدیم که تولید باید نیازمحور و مبتنی بر دانش باشد اما مشکل ما حلقه مفقوده ارتباط بین صنعت و دانشگاه و جامعه است و اینکه نهادهای واسط نقش خود را به خوبی ایفا نکرده‌اند.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم تاکید کرد: بنابراین تصمیم گرفتیم نیازهای جامعه را احصا و در سامانه‌ای به صورت منسجم ثبت کنیم و به همین منظور مطالعات تطبیقی بین سامانه‌های مشابه ایرانی و خارجی را انجام دادیم.
وی ادامه داد: پیشتر سامانه های ایران تاپ (متعلق به وزارت صمت) فن بازار (معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری) و سامانه های دیگری داشتیم که به صورت جزیره ای عمل می کردند. این سامانه ها اکنون در سامانه نان یکپارچه شده اند که ذیل شورای عالی عتف است.
خیرالدین با اشاره به پیوست قانونی سامانه نان اظهار داشت: شورای عالی انقلاب فرهنگی طبق مصوبه ای برای یکپارچه سازی سامانه ها و احصای نیازها و ایده ها به وزارت عتف ماموریت داد که این سامانه را پیاده کند. پیوست دوم قانونی این است که بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ بند ه تبصره ۹ شرط استفاده از یک درصد اهدایی دستگاه های اجرایی برای فعالیت های پژوهشی ثبت نیازها در سامانه نان است.
وی همچنین سامانه نان را بخشی از نظام ملی نوآوری دانست و گفت: ایده ها بعد از این بر اساس نیازها شکل می‌گیرد. اساتید و روسای دانشگاه ها می توانند پیشنهاددهنده نیازها در این سامانه باشند. بر همین اساس پایه تشویق و ترغیب و اختصاص گرنت فناوری و ارتقای رتبه و رتبه بندی دانشگاه ها بر اساس پیشنهادات اساتید در این سامانه خواهد بود.
به گفته خیرالدین، تشکیل دبیرخانه و ساختار سامانه نان در پایگاه موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری ISC و ذیل شورای عالی عتف، تشکیل شورای سیاستگذاری و تدوین اساسنامه، تحلیل، طراحی و پیاده‌سازی سامانه از جمله اقدامات انجام شده برای رونمایی از سامانه نان بوده است.
ایجاد صندوق نظام ایده‌ها و نیازها
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم همچنین با تاکید بر حمایت از نیازهای ثبت شده در سامانه نان گفت: دنبال ایجاد صندوق نظام ایده ها و نیازها هستیم، درخواست آن را به صندوق نوآوری و شکوفایی داده ایم تا به این شکل از نیازهای ثبت شده در نان حمایت شود.
وی ضمن اشاره به کاهش شمار شرکت کنندگان در رشته ریاضی در کنکور سراسری گفت: ما هم باید نیازآفرینی کنیم و هم باید بدانیم مثلا ۱۰ یا ۲۰ سال آینده کشور چه نیازی دارد.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم از راه اندازی دو سامانه جان (مخفف جریان اقتصاد نوین) و جام ( سامانه جامع ازمایشگاهی) در آینده ای نزدیک خبر داد و افزود: سامانه نان به عنوان اولین سامانه هوشمند فعال در این حوزه می تواند نیازهای آینده کشور را برآورده کند.
خیرالدین ضمن درخواست از روسای دانشگاه ها برای حمایت از سامانه نان مزایای این سامانه را برشمرد و گفت: سامانه نان شعار سال را اجرایی کرده، محصولات و نیازهای شرکت ها را معرفی می کند، تولید بر اساس نیاز جامعه و صنعت در آن شکل می گیرد و امکان برگزاری دوره آموزشی مهارت محور در آن وجود دارد.
تلاش برای تایید اساسنامه صندوق عالی علوم و فناوری
پیمان صالحی معاون پژوهشی و دبیرکل شورای عالی عتف نیز در این مراسم گفت: نان سامانه مخصوص وزارت علوم نیست، بلکه سامانه‌ای ملی برای ساماندهی نیازها برای کل سازمان ها است.
وی بیان کرد: این سامانه موجب می شود تحقیقات به سمت ماموریت گرایی سوق یابد؛ این همان اقدامی است که با تولید فناوری در حال شکل گیری است ولی به دلیل نبود کشش بازار موفق نبوده است. همچنین این سامانه موجب می‌شود با اعلام نیازها کشش در بازار ایجاد شود.
صالحی ماموریت دیگر شورای عالی عتف را تامین نظام مالی نوآوری و فناوری کشور دانست و گفت: در این زمینه موضوع اختصاص یک درصد اعتبارات دستگاه ها به امر پژوهش در قانون بودجه ۱۴۰۱ تصویب نشد، ولی اختصاص ۴۰ درصد بودجه شرکت های دولتی در این قانون دیده شده است که این اعتبارات به صندوق عالی علوم و فناوری واریز می شود.
وی با اشاره به تدوین اساسنامه این صندوق توضیح داد: بعد از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این اساسنامه باید به تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه برسد. اکنون ۲ ماه است که اساسنامه را تحویل داده ایم ولی هنوز نقاط افتراقی با سازمان برنامه و بودجه در برخی بندهای اساسنامه وجود دارد که امیدواریم با تایید نهایی، اساسنامه به تصویب هیات دولت برسد.
سامانه نظام ایده‌ها و نیازها (نان) زمینه‌ای برای ارتباط نیازهای مختلف با تحقیقات و مراکز تحقیقاتی کشور است. متخصصان می‌توانند نیازهای خود را در حوزه‌ها و سطوح مختلف اجتماعی و صنعتی در این سامانه ثبت کنند. همچنین مشوق‌های علمی برای مراکز دانشگاهی فعال در سامانه در نظر گرفته شده است. این سامانه از سه مرحله تشکیل شده: ۱. ارائه ایده و نیاز ۲. محصول ۳. اشتغال دانش‌بنیان.
مراحل ثبت ایده در سامانه «نان» شامل انتخاب نیاز، ثبت اطلاعات، تأیید اطلاعات و صدور گواهی است.
فرآیندها و برآیندهای سامانه «نان» شامل موارد زیر است:
- ایجاد طوفان فکری در کمک به حل مسائل کشور و جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌ها در اجرای طرح‌های کلان
- ارتباط با ساختار سیستم ثبت اختراعات و بورس ایده
- انجام تحقیقات نیاز محور
- آگاهی، طبقه‌بندی و اولویت‌بندی نیازهای واردات (گمرک)، صنعت، دولت، جامعه و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها
- افزایش اعتماد صنعت، دولت و جامعه به علم و دانش و ایجاد مطالبه اجتماعی ارتباط با دانشگاه‌ها
- تدوین نظام مند و پویای اولویت‌های تحقیقاتی و ترسیم نقشه جامع نیاز – توانمندی، صنعتی – دانشگاهی کشور
- امکان رویت، تحلیل، نقد و بهره گیری ایده – نیازها توسط عموم مردم و پایش و رتبه بندی پژوهشگران
همچنین سامانه «نان» و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در اجرای سیاست‌های ایجاد و ارتقای سکوهای ملی تربیتی، آموزشی، پژوهشی، فناوری و نوآوری نقش آفرین خواهند بود.
گزارشات تحلیلی سامانه «نان» شامل آمار ایده و نیاز ثبت شده به تفکیک هر استان برای هر سال، گراف ارتباطی فعالان ارایه نیاز یا ایده (ارتباط با دانشگاه صنعت)، چالش‌های پیش روی عملیاتی کردن سامانه «نان»، اقدامات و برنامه ریزی‌های انجام شده تاکنون، زمانبندی و فازبندی اجرای طرح، وضعیت ارتباط سامانه ای با سایر نهادها و نیازهای جمع آوری شده تاکنون از شرکت‌ها و نهادها در «نان» دیگر بخش‌های گزارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را تشکیل می دهند.