به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام، مشهور به حکیم عمر خیام، فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر قرن پنجم هجری قمری، قرن دوازدهم میلادی است. گرچه بیشتر مردم او را به عنوان شاعر می‌شناسند، اما در واقع خیام فیلسوف و ریاضی‌دانی بود که به آثار ابوعلی سینا پرداخت و یکی از خطبه‌های معروف او را در باب یکتایی خداوند به فارسی ترجمه کرد. اولین اشاره‌ای که به شعر خیام شده، صدسال پس از مرگ او است. ۲۸ اردیبهشت به عنوان روز بزرگداشت خیام نیشابوری نامگذاری شده‌است.
حسن ذوالفقاری استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار کتاب ایرنا، درباره اقداماتی که تا امروز در حوزه خیام و برای معرفی او به جامعه انجام شده‌است، گفت: تا به حال نهادی به شکل سازمان داده‌شده، در حوزه خیام اقداماتی انجام نداده‌است. اما در نیشابور برای روز بزرگداشت خیام برنامه‌هایی برگزار می‌کنند. خیام در برخی از شهرها به جزئی از فرهنگ مردم تبدیل شده‌است.
خیام‌خوانی‌هایی در جنوب ایران برگزار می‌شود، این مراسم معمولا با آداب، آیین خاص و موسیقی جنوب همراه است و در آن رباعیات خیام را با تحریرهای خاص جنوب می‌خوانند
وی ادامه داد: خیام‌خوانی‌هایی در جنوب ایران برگزار می‌شود، این مراسم معمولا با آداب، آیین خاص و موسیقی جنوب همراه است و در آن رباعیات خیام را با تحریرهای خاص جنوب می‌خوانند. مردم به شعر خیام علاقه‌مند هستند و آثار او از مجموعه شعرهایی است که مردم می‌خرند و می‌خوانند.
باید به صورت شایسته از شعر خیام تجلیل کنیم
به گفته ذوالفقاری آنچنان که سزاوار خیام است و در جهان شهرت دارد، در برنامه‌های دولتی به او پرداخته نشده‌است.
وی ادامه داد: در دو سال اخیر دانشگاه‌ها به شکل حضوری برگزار نشد و اما کم‌کم جان تازه می‌گیرد و دانشجویان در آن‌ها حاضرند. امیدوارم برنامه‌های بیشتری در این حوزه برگزار شود. اما به صرف اینکه روزی با نام خیام در تقویم باشد، کافی نیست و باید برنامه‌هایی در تلویزیون از شعر خیام و درباره راز ماندگاری او تهیه و تدوین شود.
این پژوهشگر ادبی شعرهای خیام را پرمعنا اعلام کرد و گفت: با اینکه شعرهای خیام از نظر تعداد کم هستند، اما تا اندازه‌ای در دل مردم جای دارد که لازم باشد به صورت شایسته از خیام و شعر او تجلیل کنیم.
اندیشه‌ای پشت شعر خیام است و فقط یک شعر نیست. شادی‌خواری یکی از ویژگی‌های شعر خیام است که باعث می‌شود به مذاق خیلی‌ها خوش نیاید
اندیشه‌ای پشت شعر خیام است
ذوالفقاری با بیان اینکه تا به امروز اقدام منسجمی در شان و مقام خیام انجام نشده‌است، ادامه داد: شاید یک دلیل اینکه صدا و سیما تمایلی به انتشار شعر خیام ندارد، اندیشه‌های پشت شعر خیام است زیرا آثار او فقط یک شعر نیست. شادی‌خواری یکی از ویژگی‌های شعر خیام است که باعث می‌شود که به مذاق خیلی‌ها خوش نیاید. از وظایف صدا و سیما است که اندیشه‌های خیام را باز کند. خیام علاوه بر اینکه شاعر بود، فیلسوف بود و لازم است مردم را بیشتر با خیام آشنا کنیم. شعر خیام عصاره و چکیده تفکر ایران است.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به سال‌هایی که در تالیف کتاب‌های درسی نقش داشت، گفت: معمولا رباعیاتی از خیام در کتاب‌های درسی بود. البته خوانندگانی مانند شجریان در آشنایی مردم با شعر خیام خیلی موثر بودند. همیشه شعر و موسیقی ملازم هم بودند و شجریان و دیگرانی که شعر خیام را خواندند گام آغازین برای خواندن شعرهای او بود. همچنین شعرخوانی شاملو از خیام بسیار درست و خوب است.