به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، آخرین نشست خبری سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور یاسر احمدوند رئیس سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و علی رمضانی قائم مقام و سخنگو این نمایشگاه ۸ خرداد در سالن عاشوری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
در ابتدای این نشست یاسر احمدوند در ابراز همدردی با مردم خوزستان و آبادان، اظهار کرد: امیدواریم با تدابیر لازم شاهد تکرار این اتفاق‌ها نباشیم، همچنین مرزبان‌ها وظیفه بزرگی بر عهده دارند و امنیت کشور را تامین می‌کنند.
به گفته وی برگزاری نمایشگاه کتاب رویدادیبزرگ بود که بدون همکاری ارگان‌های مختلف مقدور نبود. دو سال همه‌گیری بیماری کرونا برگزاری نمایشگاه حضوری را دچار وقفه کرده‌بود، اما با همکاری حدود ۷۰ نهاد مختلف این رویداد فرهنگی جامه عمل پوشید. مردم شریف و فرهنگ دوست با حضور معنادار در مصلی تهران، بازدید و خرید از نمایشگاه بر نشاط، پویایی فرهنگی، عمق تمدن و دانش دوستی ملت شریف تاکید کردند و آن را به نمایش گذاشتند.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران این دوره از نمایشگاه را دارای ویژگی‌های خاصی دانست و افزود: شاید برجسته‌ترین ویژگی این دوره، برگزاری هم‌زمان نمایشگاه به شکل مجازی و حضوری بود. هنوز کشور کاملا از آسیب کرونا رها نشده‌است، در نتیجه یکی از تمهیدات این بود که نمایشگاه در بخش مجازی هم برگزار شود. خرید بالا از بخش مجازی نشان می‌دهد این رویکرد خوبی بود، زیرا بسیاری از هموطنان امکان سفر به تهران را نداشتند، اما توانستنداز بخش مجازی نمایشگاه خرید کنند.
حدود ۳ میلیون نسخه کتاب فروش رفته‌است
احمدوند در اعلام میزان فروش ریالی دو بخش حضوری و مجازی نمایشگاه کتاب بیان کرد: مجموعا ۲۱۱ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان کتاب در دو بخش مجازی و حضوری به فروش رفته‌است. البته این رقم در حقیقت باید بالا تر باشد زیرا برخی از ناشران کتاب را به صورت نقدی و کارت به کارت فروختند؛ در نتیجه نمی‌توان عدد مشخص و دقیقی دراین حوزه بیان کرد.
بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان در بخش حضوری و بیش از ۱۰۳ میلیارد تومان در بخش مجازی کتاب فروخته شده‌است
به گفته او یک میلیون و ۲۰۰ نسخه کتاب در بخش مجازی فروش رفته‌است و در بخش حضوری احتمالا فروش بیشتری انجام شده‌است. بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان در بخش حضوری و بیش از ۱۰۳ میلیارد تومان در بخش مجازی کتاب فروخته شده‌است. در کل در این دوره نمایشگاه حدود ۳ میلیون نسخه کتاب فروش رفته و عدد قابل اعتنایی است.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ادامه داد: به این دلیل که آمار دقیق ریالی و تعداد نسخه کتاب فروش رفته از نمایشگاه قبلی را نداریم، به طور قطع نمی‌توان گفت شرایط به چه صورت بود. در این دوره می‌توان قیمت هر نسخه کتاب را به صورت میانگین ۸۵ هزار تومان درنظر گرفت. در این شرایط اگر ۳ میلیون نسخه کتاب فروش رفته‌باشد، یعنی نمایشگاه مجازی و حضوری حدود ۲۵۰ میلیارد تومان فروش داشته‌است.
احمدوند با اشاره به امکاناتی که نمایشگاه مجازی کتاب در اختیار مسئولان قرار می‌دهد، بیان کرد: نمایشگاه مجازی این امکان را می‌دهد تا تحلیل مشخصی از این بخش داشته‌باشیم. تجربه خوب استفاده از فضای مجازی ما را به این سمت می‌برد که امکان فروش را در مجازی مورد بررسی قرار بدهیم.
فضای نمایشگاه کتاب امن و سالم بود
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با بیان اینکه در این دوره ۸ فضای اختصاصی به برگزاری نشست‌ها تخصیص داده شده‌بود، ادامه داد: بیش از ۳۶۰ نشست مهم در نمایشگاه انجام شد.
او درباره ویژگی‌های این دوره از نمایشگاه کتاب ادامه داد: در این نمایشگاه امکان مشاوره کارشناسان درباره کتاب با مردم مهیا شده‌بود و مردم از آن استفاده می‌کردند. همچنین در این دوره به برگزیدگان جایزه‌های سال‌های گذشته، جلال و کتاب سال و ...توجه شد. توجه به فضای سالم فرهنگی امن در نمایشگاه از موضوع‌های مورد تاکید این دوره بود، همه می‌گفتند فضای نمایشگاه سالم، با نشاط و امن بود.
بیش از ۶۰ مهمان خارجی در نمایشگاه کتاب حاضر شدند
احمدوند با اشاره به برخی خبرهایی که درباره فضای نمایشگاه کتاب منتشر شده‌بود، گفت: برای حفظ سلامت اخلاقی تدابیری انجام شد که شاید برای همه عیان نبود، گروه‌های مردمی و نهادهای رسمی کمک کردند تا در فضای امن و اخلاقی نمایشگاه کتاب برگزار شود، اگرچه برخی بزدلان کوتاه فکر سعی در مخدوش کردن نمایشگاه داشتند.
به گفته او بیش از ۶۰ مهمان از کشورهای مختلف به این نمایشگاه دعوت شده بودند و تعدادی هم مهمان‌های خارجی دعوت نشده در آن حاضر شدند. قطر مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه بود و هر دو کشور توانستند از تجربیات فرهنگی یکدیگر استفاده کنند.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ادامه داد: در این دوره نمایشگاه کتاب رئیس جمهور با حضور در شبستان با تعدادی از غرفه‌داران گفت‌وگو کردند. از حضور ایشان و برنامه‌هایی که در این بازدید مطرح شد، در برنامه‌های آتی استفاده خواهدشد. همچنین شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و دینی از نمایشگاه دیدن کردند.
جلسات آسیب‌شناسی درباره نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود
احمدوند درباره اقداماتی که برای تسهیل حضور بازدیدکنندگان در نمایشگاه انجام شد، بیان کرد: تلاش کردیم در این دوره از نمایشگاه شرایط برای بازدیدکنندگان بهتر باشد، البته مصلای امام خمینی (ره) برای فضای نمایشگاهی طراحی نشده‌است، اما تلاش شد از تعداد بیشتری صندلی و سایبان در فضای مصلی استفاده شود، آب معدنی و آبمیوه با قیمت مناسب برای مردم ارائه شد. هنوز به سطح مطلوبی نرسیدیم و امیدواریم به سطح مطلوب برسیم.
او از برگزاری جلسات آسیب‌شناسی درباره نمایشگاه کتاب خبرداد و افزود: واقف به نواقص در برگزاری نمایشگاه هستیم با برگزاری جلسات آسیب‌شناسی تلاش داریم مشکلات رفع شود. حدود ۲۸۰۰ ناشر در بخش حضوری و مجازی نمایشگاه کتاب حضور داشتند.
هیچ ناشری از فروش مجازی ناراضی نبود
احمدوند درباره مشکلات برخی از ناشران در برگزاری نمایشگاه مجازی و حضوری به شکل هم‌زمان، بیان کرد: شاید برخی از ناشران به دلیل محدود بودن تعداد نیروهایشان نتوانند هر دو نمایشگاه را با هم پوشش بدهند، اما هیچ ناشری از فروش مجازی ناراضی نبود. نمایشگاه مجازی باعث شد تخصیص یارانه شفاف باشد. چرا دانشجو در شهرستان مجبور باشد از به تهران بیاید، ما از مساله «استفاده نکردن از ابزارهای روز»، گذر کردیم.
او درباره حضور نداشتن رهبر معظم انقلاب در این دوره از نمایشگاه گفت: اگر توجه کنید ایشان بعد از همه‌گیری بیماری کووید۱۹ در برخی از رویدادهای دیگر هم حضور نداشتند. شاید این اقدام به این دلیل است که خواستند مردم به حضور در مکان‌های عمومی توجه کنند و با نبودشان مانع عادی‌سازی شرایط شوند. علاقه‌مندیم از محضر ایشان استفاده کنیم. امیدواریم در دوره‌های بعدی از حضور ایشان بهره ببریم.
خرید کتاب از ناشر به آرامش نیاز دارد
وی با اعلام اینکه نمایشگاه کتاب به ناشران و مردم خدمات ارائه می‌دهد و آن‌ها مکان نمایشگاه را انتخاب می‌کنند، بیان کرد: نمایشگاه کتاب برای مردم و ناشرانی است که ارائه کنندگان این کالای فرهنگی به مردم هستند، اگر این موارد را در نظر داشته‌باشید، این گروه‌ها مصلی را برای برگزاری نمایشگاه انتخاب کردند.
احمدوند درباره خرید کتاب از ناشران کوچک و حمایت از آن‌ها، توضیح داد: خرید کتاب از ناشران کوچک اقدامی تخصصی است و نمی‌توان آن را در نمایشگاه کتاب انجام داد. پیش از این ۴ گروه در این حوزه فعال بودند، در این روزها ۱۰ گروه کتاب‌ها را بررسی می‌کنند. روند خرید کتاب از ناشر در آرامش و خواندن کتاب اتفاق می‌افتد، خرید کتاب در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حمایت از مخاطب است.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب با اعلام اینکه به چند روز زمان برای اعلام بودجه این دوره نیاز دارد، ادامه داد: نمایشگاه بین‌المللی کتاب ابعاد مختلفی دارد، به همین دلیل بودجه این دوره هنوز مشخص نیست. عدد یارانه با توجه به بخش مجازی و حضوری تعیین خواهدشد. باید توجه داشته باشیم آخرین دوره نمایشگاه حضوری کتاب با بودجه حدود ۳۰ میلیارد تومانی برگزار شد.
سیاست‌گذاری مسئولیت حوزه حاکمیتی است
احمدوند درباره روند واسپاری برگزاری نمایشگاه کتاب به صنف ناشران توضیح داد: در این دوره هم از همکاری حداکثری با انجمن ناشران دانشگاهی و مجمع ناشران انقلاب اسلامی برخوردار بودیم. صنف ناشران توان اقتصادی و اجرایی این نمایشگاه را ندارند. به نظرم صنف باید روی برنامه‌های فرهنگی تمرکز داشته‌باشد. سیاست‌گذاری مسئولیت حوزه حاکمیتی است اما در اجرا می‌توان از بخش‌های خصوصی استفاده کرد.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب با اعلام اینکه دریافت ۳ درصد از فروش ناشران در فضای مجازی انجام خواهدشد، درباره چرایی آن توضیح داد: هزینه برگزاری نمایشگاه مجازی، مرکز پاسخگویی، سخت‌افزار و نرم‌افزار و ... چند برابر این عدد است. برگزاری نمایشگاه کتاب سود و آورده‌ای برای ناشران نخواهدداشت، البته فکر می‌کنم، ناشران هم موافق این روند باشند. این اقدامات می‌تواند موجب شود تا نمایشگاه بتواند روی پای خود بایستد و هزینه‌های خود را تامین کند.
وی درباره بازپرداخت اجاره یک روز نمایشگاه کتاب که به دلیل آلودگی هوا تعطیل شد، توضیح داد: باید توجه داشت که هزینه‌های نمایشگاه در این روز ادامه داشت اما این مبلغ به ناشران بازگردانده خواهدشد
وی درباره بازپرداخت اجاره یک روز نمایشگاه کتاب که به دلیل آلودگی هوا تعطیل شد، توضیح داد: باید توجه داشت که هزینه‌های نمایشگاه در این روز ادامه داشت اما این مبلغ به ناشران بازگردانده خواهدشد.
برای کاهش آسیب کتاب‌فروشان از نمایشگاه برنامه داریم
احمدوند با اشاره به ناشرانی که کتاب‌های کپی‌برداری شده در نمایشگاه و دیگر فضاهای فروش ارائه می‌کنند، بیان کرد: فعالیت کتابسازها قصه پر غصه و کاملا مشهود است. عده‌ای با استفاده از خلا قانونی زحمات عده دیگر را به یغما بردند. اسامی تعدادی از این ناشرها را به شورای انقلاب فرهنگی معرفی کردیم، آن‌ها آثار ناشران را بررسی کردند. جلسات تدوین قوانینی برای جلوگیری از آماده‌خواری در اولویت است.
او ادامه داد: وقتی ناشری قسمتی از کتاب را تغییر می‌دهد و آن را منتشر می‌کند، به صورت قانونی نمی‌توانیم کاری کنیم وقتی فردی درصدی از کتاب را تغییر می‌دهد و مجوز می‌گیرد، نمی‌توان مانع فروش او شد. باید حقوقی برای کسانی که برای نخستین بار اقدام به ترجمه یک اثر می‌کنند در نظر گرفته شود.
رئیس سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب تخفیف را به عنوان معضلی نام‌گذاری کرد که در فضای مجازی و حضوری وجود دارد و افزود: در این حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر است تا ظرفیت بر اساس فروش عادلانه و کسب و کار منصفانه باشد.
با اعلام اینکه ناشران آموزشی در دوره‌های بعد هم در نمایشگاه کتاب حضور خواهند داشت، ادامه داد: از حضور ناشران آموزشی دفاع می‌کنم، زیرا آن‌ها نیاز جامعه هستند و فعالیت اقتصادی مطلوب می‌کنند. سعی می‌کنیم نمایشگاه حالت تبلیغاتی نگیرد، طرح فصلی برای حمایت از کتاب‌فروشان اجرا خواهدشد و ایده‌های دیگری داریم تا کتاب‌فروشان از برگزاری نمایشگاه ضرر نکنند.
نمایشگاه نیاز به نظم بیشتری در راه‌اندازی دارد
در ادامه این نشست رمضانی با اعلام اینکه در این دوره برای برگزاری اتفاق‌های جدید تلاش شده‌است، اظهار کرد: تلاش‌هایی شد تا برخی اتفاق‌ها به صورت متمایز رقم بخورد. انتخاب قطر به عنوان مهمان ویژه به این دلیل بود که ظرفیت ایران برای جام جهانی هم افزایش پیدا کند. گفت‌وگوهایی با وزیر قطر انجام شد تا در کشور قطر و در کیش برنامه‌هایی برای جام جهانی برگزار شود. بخشی از مهمانان جام جهانی در کیش مستقر می‌شوند، گفت‌وگوهای اولیه انجام شده‌است.
انتخاب قطر به عنوان مهمان ویژه به این دلیل بود که ظرفیت ایران برای جام جهانی هم افزایش پیدا کند. گفت‌وگوهایی با وزیر قطر انجام شد تا در کشور قطر و در کیش برنامه‌هایی برای جام جهانی برگزار شود
مقام سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با اشاره به اینکه فرآیند ارسال بسته‌ها ادامه دارد، بیان کرد: فرایند رسیدن بسته‌ها تمام نشده‌است. ناشران بسته‌ها را آماده‌سازی می‌کنند و پستچی‌ها بسته‌ها را به دست مردم می‌رسانند. در این دوره احتمالا بسته‌ها بهتر به دست مردم می‌رسد.
به گفته او در نمایشگاه تلاش شد که مساله کتاب بر هر چیز دیگر تقدم داشته‌باشد، در حوزه تبلیغات تلاش شد که نمایشگاه پوشانده از تبلیغات نشود. در سالن‌ها تلاش شد غرفه‌ها را به ناشران تخصیص بدهیم و با آسیب‌های دوره‌های گذشته مواجه نشویم. تلاش شد مسئولان نمایشگاه از ریاست تا مدیران کمیته‌ها در دسترس و پاسخگو باشند.
رمضانی با اعلام اینکه نمایشگاه نیاز به نظم بیشتری در راه‌اندازی و دیگر مسائل دارد، ادامه داد: ۷۰ دستگاه در برگزاری نمایشگاه همراهی کردند. دیر رسیدن مترو، اتوبوس، ناشران، ترخیص بار ناشران و... می‌تواند در کیفیت نمایشگاه تاثیربگذارد. میزان استقبال مردم از نمایشگاه نشان داد اگر زیرساخت دسترسی مردم به کتاب فراهم شود، کتاب و کتاب‌خوانی می‌تواند گسترش پیدا کند.
بیشترین تعداد نسخه در حوزه کودک و نوجوان فروخته شده‌است
وی با اعلام اینکه بیشترین تعداد نسخه در حوزه کودک و نوجوان فروخته شده‌است، ادامه داد: درباره نسخه‌های فروخته شده در بخش مجازی، بعد از کودک و نوجوان، حوزه‌های ادبیات، جامعه‌شناسی، دین و کمک آموزشی بیشترین آمار فروش را داشتند.
او ادامه داد: حدود ۶۰ درصد خرید کتاب‌ها از بخش تالیفی و ۴۰ درصد ترجمه بود. مسن‌ترین مخاطب نمایشگاه مجازی فردی ۹۶ ساله بود و در آنسو هم پدر و مادری برای کودک سه ماهه خود از این نمایشگاه خرید کردند.