شهرکرد- ایرنا- ۱۹ خردادماه امسال در نشست شورای اداری چهارمحال و بختیاری که با حضور رییس جمهور و تعدادی از اعضا هیات دولت در سالن ابن سینای دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد برگزار شد، نکته ای قابل توجه بود، سالن محل نشست شورای اداری استان با صنایع دستی استان تزئین شده بود.

قالی، گبه، گلیم و طرح‌های نمد تولیدی هنرمندان چهارمحال و بختیاری در این سالن معرف صنایع دستی چهارمحال و بختیاری و قالی طرح چالشتر و نمد تولیدی استان نیز در کادر قرار گرفته بود.

در سفر رییس جمهور به بازفت نیز وجود سیاهچادر عشایری و دست بافته‌های عشایری در محل سخنرانی آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در شهرستان کوهرنگ خود نمایی می‌کرد. 

ظرفیت صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در آیین‌های مختلف بارها به نمایش درآمده است و این نشان از ویژگی های خاص صنایع دستی مردم این منطقه است.

وضعیت صنایع دستی چهارمحال و بختیاری

اهمیت تولیدات مربوط به رشته‌های مختلف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در جهان و ایران تا آنجاست که ۱۰ ژوئن برابر با ۲۰ خردادماه به‌عنوان روز جهانی صنایع‌دستی و ۱۷ تا ۲۳ خردادماه به‌عنوان هفته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی نام‌گذاری شده است.

با این وجود هنر صنایع دستی چهارمحال و بختیاری به عنوان برندهای بین‌المللی در اکسپوهای جهانی خود نمایی نکرده است در حالی که برخی از این صنایع از سوی تجار و بازرگانان سایر استانها به کشورهای مختلف صادر شده است. 

مشکل معرفی نشدن صنایع دستی استان به بازارهای جهانی چیست؟

براساس گفته و نظر هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری، آموزش‌های ضعیف، گرانی مواد اولیه، بالا رفتن هزینه‌های تولید، گرایش نداشتن جوانان به ادامه شغل‌های خانوادگی در این عرصه، ضعیف بودن حوزه بازاریابی و تبلیغات، نبود خلاقیت و نوآوری در تولید، کم بودن درآمدها، بیمه نشدن هنرمندان و پایین بودن قدرت خرید خانوارها از اساسی‌ترین مشکلات این قشر به‌شمار می‌رود.

به عقید کارشناسان بسته بندی نشدن به روز و بازار پسند صنایع دستی برای معرفی به بازارهای جهانی از دیگر مشکلات پیش روی صادرات آن است.

افزایش درآمد هنرمندان صنایع‌دستی روند زندگی را بهبود می‌بخشد

یکی از فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری در رشته سرمه‌دوزی سنتی گفت: افزایش درآمد فعالان این عرصه باعث بهبود روند کیفی و کمی زندگی هنرمندان خواهد شد.

وجیهه اسداللهی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: در صورتی که یک هنرمند صنایع‌دستی و هنرهای سنتی دغدغه‌ای بابت بیمه و درآمد نداشته باشد، به نتایج و ثمرات مطلوبی در زندگی شخصی و کاهش افسردگی دست می‌یابد.

وی معرفی انواع هنر ایرانی به کشورهای خارجی را ضروری دانست و افزود: اکنون زمان ان رسیده تا با تقویت بازاریابی و تبلیغات بتوان بازارهای خارجی را در دست گرفت و نسبت به افزایش صادرات تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اقدام کرد.

اسداللهی تصریح کرد: در این صورت علاوه بر ارزآوری برای ایران، می‌توان زمینه اشتغال مستقیم هنرمندان بیشتر به‌ویژه از میان بانوان و افراد زیرپوشش نهادهای حمایتی را فراهم کرد.

رکود بازار، فروش تولیدات صنایع‌دستی را کاهش داده است

نماینده هیأت مؤسس جامعه تخصصی فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان چهارمحال و بختیاری نیز گفت:نوسانات اقتصادی باعث می‌شود فروش انواع تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی همواره با کاهش همراه شود.

علیرضا محمدعلیزاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: کاهش فروش تولیدات، نوسانات اقتصادی، کمبود مشتری داخلی و شرایط سخت حضور در بازارهای خارجی از مهمترین مشکلات فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی به‌شمار می‌رود.

وی یادآور شد: هم‌اکنون به‌علت کمبود بودجه و امکانات، حمایت‌ها و شرایط لازم برای حضور هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی این استان در نمایشگاه‌های برون‌مرزی و خارجی وجود ندارد.

محمدعلیزاده تصریح کرد: هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی هم‌اینک باید مواد اولیه را با قیمت بالا و کیفیت پایین تهیه کنند که این موضوع باعث کاهش کیفیت تولید و بی‌انگیزه شدن فعالان این عرصه شده است.

وی اظهار داشت: به‌همین علت، محصول نهایی تولیدی در رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کاربردی نیست و هزینه تولید آن بالا می‌رود.

محمدعلیزاده گفت: مردم امروزه به تمایل برای خرید کالاهای لوکس خارجی دارند و اشتیاقی به‌منظور خرید و مصرف صنایع‌دستی و هنرهای سنتی داخلی ندارند، به‌همین منظور باید فرهنگ‌سازی و معری صحیح تولیدات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی بومی در دستور کار قرار گیرد.

چهارمحال و بختیاری ۱۲ هزار هنرمند صنایع‌دستی دارای مجوز دارد

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: هم‌اکنون ۱۲ هزار هنرمند صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در این استان مجوز فعالیت دارند که از این تعداد پنج هزار و ۵۰۰ تا ۶ هزار نفر به‌صورت مستمر فعال هستند.

اسماعلی رمضانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: در نوروز ۱۴۰۱ هنرمندان و فعالان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان توانستند سه میلیارد و ۷۷۰ میلیون ریال از تولیدات خود را از طریق عرضه در ۱۴ بازارچه و فروشگاه استان به فروش برسانند.

وی افزود: سال گذشته زمینه حضور ۱۲۰ نفر در دوره‌های آموزشی شاغلان و ۷۸۳ نفر در دوره‌های آموزشی کوتاه‌مدت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری فراهم شد.

رمضانی به برقراری بیمه روستاییان و عشایر برای ۹۸ فعال صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان و بیمه تامین اجتماعی برای هفت هنرمند این عرصه در سال گذشته اشاره و تصریح کرد: سال گذشته هفت فقره پروانه تولید کارگاهی، ۷۵۲ فقره پروانه تولید انفرادی و ۸۱۳ فقره کارت شناسایی هنرمندان در این استان صادر شده است.

وی یادآور شد: در سال گذشته ثبت اشتغال ۶۶۰ نفر در سامانه رصد و ایجاد اشتغال برای یک‌هزار و ۵۹۰ نفر براساس مجوزهای صادره انجام شد.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: پارسال ۱۱۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال تسهیلات به ۳۶۲ طرح مستقل و پشتیبان شامل ۹۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال به ۳۴۲ طرح مستقل و ۲۰ میلیارد و ۱۰۰ میلیون ریال به ۱۰ طرح پشتیبان در استان پرداخت شده است.

وی گفت: دریافت یک نشان فاخر صنایع‌دستی در رشته مجموعه ادوات خوشنویسی، برگزاری ۱۵ برنامه رسانه‌ای با هدف ترویج صنایع‌دستی، ایجاد یک بازارچه موقت صنایع‌دستی در جونقان شهرستان فارسان، حضور یکی از صنعت‌گران دارای مجوز در نمایشگاه آنتالیا به‌صورت اختصاصی، حضور ۲ اثر قفل چهار کلید و مجموعه ادوات خوشنویسی از جشنواره فجر صنایع‌دستی از برنامه معرفی صنایع دستی استان بوده است.

به گفته وی، افتتاح یک غرفه مختص فروش محصولات صنایع‌دستی زندانیان در بازارچه میدان قدس شهرکرد، دریافت هشت نشان ملی صنایع‌دستی در رشته‌های گلیم رندی، توبره، نقاشی پشت آئینه، قفل چهارکلید، قفل چالشتر، نگارگری گُل و مُرغ روی هاونگ سنگی، گلیم‌بافی (جاسیخی) و مجموعه ادوات خوشنویسی، برگزاری پنج نشست تخصصی برای رفع مشکلات هنرمندان و برگزاری یک کارگاه آموزشی آنلاین باعنوان خوشه صنایع‌دستی از مهم‌ترین فعالیت‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری در سال ۱۴۰۰ به‌شمار می‌رود.

رمضانی تاکید کرد: سال گذشته ۸۵ هزار و ۳۴۷ دلار محصولات صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از چهارمحال و بختیاری به خارج از کشور صادر شد.

وی افزود: در این مدت ۷۶۴ مجوز مشاغل خانگی شامل ۵۴۴ مجوز مستقل، ۳۸ مجوز پشتیبان و ۱۸۲ مجوز زیرپوشش در حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری صادر شد.

۸۰ رشته صنایع‌دستی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری نیز گفت: هم‌اکنون ۸۰ رشته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در این استان فعال است.

علیرضا جیلان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا تاکید کرد: ۲۵۶ رشته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی در کشور فعال است که از این تعداد یک سوم در این استان فعال است.

وی افزود: رشته‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی تولیدی در چهارمحال و بختیاری دارای فناوری‌های خاص است و بهره‌گیری از دانش‌های نوین به ارتقای کمی و کیفی تولید در این بخش کمک می‌کند.

وی تصریح کرد: هنرمندان صنایع‌دستی و هنرهای سنتی چهارمحال و بختیاری هم‌اکنون با مشکلاتی مانند تهیه مواد اولیه باکیفیت و ارزان‌قیمت، تزریق منابع مالی و تسهیلاتی، بازار فروش و گران بودن محصولات تولیدی اولیه مواجه هستند.

به گزارش ایرنا، ۱۷ تا ۲۳ خردادماه به‌عنوان هفته صنایع‌دستی و هنرهای سنتی نام‌گذاری شده است.