گروه سیاسی خبرگزاری ایرنا_ ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ بعد از یک دوره پر فراز و نشیب اتفاق جدیدی به واسطه انتخاب مردم رخ داد که راه نجات کشور از این تصمیم گشوده شد، در تاریخ دولت‌های بعد از انقلاب، هیچ رئیس‌جمهوری به‌اندازه آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده و شرایط هنگام تحویل دولت آنقدر سخت بود که بسیاری از شاخص‌های کلان اقتصاد ایران در وضعیت بدی قرار داشت و بسیاری از چالش‌های اقتصادی مانند کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی و تورم بالا ماحصل هشت سال سیاست‌گذاری نادرست و ناکارآمدی بود، شرایط در زمان تحویل دولت آنقدر بد بود که مطابق اظهارنظر خود آیت‌الله رئیسی از همان اولین جلسه حضورش در دولت با وزرای روحانی بر سر پرداخت حقوق مردادماه بحث و چالش داشتند! این یعنی شروع کار جهادی در یک شرایط غیر عادی. در این اتمسفر، مهمترین چالش دولت سیزدهم در آغاز کار، اقتصاد و تامین معیشت مردم بود، اما در عین حال تعیین دستمزد عادلانه برای کارگران، تفکیک پیشران‌های اقتصادی کشور از مذاکرات وین، پایان دادن به رانت ارزی و دیپلماسی بدیع و گسترده رابطه با همسایگان به کانون تمرکز دیپلماسی دولت سیزدهم تبدیل شد. مهم‌تر از همه این موارد شروع برای بازگشت سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی بود که دولت گام‌های مهمی در این زمینه برداشت؛ حالا در اولین سالگرد انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در گفت‌وگوهای تفصیلی متعدد با چهره‌ها و یادداشت و گزارش‌های مرتبط به مرور این اتفاقات پرداخته‌ایم.
عباس سلیمی‌نمین مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در ارزیابی خود از عملکرد و کارنامه دولت سیزدهم در ۹ ماه گذشته در یادداشتی نوشت: دولت آیت‌الله رئیسی در رقابت‌های انتخاباتی به شکل صادقانه وعده‌هایی را داد و در مسیر کار هم آنها را دنبال کرد؛ در حال حاضر کشور با مسائل عدیده‌ای مواجه است که ریشه در عوامل مختلف دارد و درواقع مشکلات کشور یک مساله ساده نیستند که تنها یک وجه داشته باشند. آیت‌الله رییسی قبل از رقابت انتخاباتی رویکرد خود را اینگونه تبیین کرد که در مسیر عدالت گام بردارد و سعی کند جامعه را از برخی مشکلاتی که ناشی از فاصله طبقاتی و یا تبعیض‌ها است، رهایی بخشد.
البته برخی از مشکلات که فقط نیاز به عزم دولت برای حل شدن داشت، دیدیم که دولت سیزدهم در این زمینه با عزم راسخ خود آنها را از مسیر برداشت؛ مسائلی مانند واکسینه کردن مردم در مقابل ویروس منحوس کرونا که تبدیل به معضل و تهدید جدی در جامعه شده بود و مردم به دلیل کم‌کاری دولت گذشته در این زمینه با خطرات جدی مواجه بودند.
برخی از مشکلات در زمینه عدالت یک وجهی یا یک عاملی نیستند و شاید با چندین عامل ارتباط مستقیم داشته باشد. بنابراین در آنجا باید ابتدا مسائل را تفکیک و حتی‌المقدور به مسائل کوچک‌تر تجزیه کرد تا بتوانیم توفیق بیشتری در حل آنها داشته باشیم. گاهی اوقات افراد از توان خودشان در مواجهه با مشکلات چندعاملی ارزیابی دقیقی ندارند و تصور می‌کنند می‌توانند وارد میدان مواجهه با مشکلات چندعاملی شوند در حالی که به اعتقاد من اگر ما تلاش کنیم ابتدا مشکلات را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم و آنها را به مشکلات کوچک‌تر تقسیم کنیم، کار نتیجه بخش‌تر است اما اگر این مسیر را طی نکنیم، مشکلات پیچیده‌تر و در هم تنیده‌تر می‌شوند لذا مشکلات کشور در هنگام تحویل دولت به تیم جدید در چنین وضعیتی قرار داشت. به طوری که وقتی دولت آیت‌الله رئیسی روی کار آمد با تورم ناشی از عملکرد دولت گذشته و موضوع تحریم‌های حداکثری و غیرانسانی مواجه بود، بحث افزایش نرخ‌ها و قیمت‌ها در سطح جهانی هم مشکل دیگری در بدو امر هنگام شروع به فعالیت دولت سیزدهم بود. البته مشکلاتی همچون بیکاری و رکود اقتصادی ناشی از کرونا و مسائل عدیده دیگر هم میراثی بود که به دولت سیزدهم رسید.
عدالت حکم می‌کند که ما با برخی مشکلات چندعاملی مواجهه صحیحی داشته باشیم و آنها را به مشکلات کوچک‌تر تقسیم کنیم چراکه در غیر اینصورت اجرای عدالت سخت‌تر می‌شود. دولت آیت‌الله رییسی علاوه بر مشکلاتی که با آنها مواجه بود به برخی ضرورت‌ها از جمله ضرورت جوانگرایی هم تن داده است؛ درحالی که پیش از این جوانگرایی قاعده و قالب‌بندی خود را پیدا نکرده بود و از این رو جوانگرایی باید در قالب یک فرم و قاعده مشخص دنبال می‌شد. مدت‌هاست بدون اینکه به این قاعده‌مندی تن دهیم، با یک مشکل جدی به نام انتقال مدیریت کشور از نیروهای کهنسال به نیروهای جوان‌تر مواجه هستیم؛ از این رو انتقال مدیریت از قشری که سنی از آنها گذشته به نیروهای جوان، نیازمند قاعده‌ای است که باید براساس مشارکت، تفاهم یا درک متقابل صورت بگیرد. لذا آیت‌الله رییسی به این موضوع هم ورود کردند تا بتوانند این مشکل را ریشه‌ای حل کنند.
دولت در چند ماه گذشته واقعاً گام‌های اساسی و مهمی برداشته است اما باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم که توان و امکانات دولت هم محدود است؛ با این وجود بنده معتقد بودم که دولت آیت‌الله رئیسی نباید با همه این مشکلات در یک زمان مواجه شود، بلکه باید برای مشکلات اولویت‌بندی صورت بگیرد ولی اکنون دولت به میدان آمده و سعی در حل مسائل مختلف دارد که ما هم آرزوی توفیق بیشتری در این عرصه برای تیم ایشان داریم.