به گزارش ایرنا، ماسوله با قدمتی حدود یکهزار سال، از سال ۹۰ در مسیر جهانی شدن قرار گرفت تا اینکه در سال گذشته مهیا شدن حضور ارزیابان یونسکو برای بررسی شرایط ثبت، همت مسئولان را برای رفع هرچع بیشتر موانع ثبتی این اثر زنده تاریخی به همراه داشت. البته این شهر تاریخی که در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در دل جنگل های البرز قرار دارد، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید اما تا به امروز پس از گذشت یک دهه موفق به دریافت مهر ثبت جهانی نشد.
با اینوجود تلاش مسئولان و مشقت مردمان ماسوله در راه ثبت جهانی همچنان ادامه دارد؛ بطوریکه پس از یازده سال کش و قوس در مسیر جهانی شدن همچنان مردمان این شهر تاریخی با موضوع تامین انرژی و سازگاری به روش های سنتی گرمایشی در زمستان های سرد منطقه برای پیشگیری از آسیب دیدگی بافت قدیمی شهر دست و پنجه نرم می کنند.
چشم انتظاری ماسوله برای عبور از ثبت موقت
شهرک تاریخی ماسوله در سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موفق ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود. در گذر سالها این شهر رفت و امد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید، که بررسی های و گزارشات متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.
اما همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندر خم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ماه ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان قدمی مهم در مسیر ثبت جهانی محسوب می‌شود.
بهمن ماه سال گذشته ثبت منظر فرهنگی شهر تاریخی ماسوله نیز در فهرست میراث جهان اسلام (آیسسکو) خبری تازه و امید بخش برای این شهر و دوستداران میراث فرهنگی بود و در همین ماه ولی جهانی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان با اشاره به ارسال پرونده ثبت جهانی ماسوله به یونسکو از مهیا شدن این شهر تاریخی برای حضور ارزیابان یونسکو برای تابستان ۱۴۰۱ خبر داد.
غفلت مساوی با از دست دادن یک فرصت تاریخی
کمر همت برای ثبت جهانی ماسوله بسته شد و در اسفند ماه پارسال کمیته رفع موانع ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله در استانداری گیلان با مدیریت شخص اسدالله عباسی استاندار گیلان تشکیل شد.
استاندار گیلان فروردین ماه امسال نیز در این کمیته بر لزوم هم‌افزایی همه دستگاه‌های اجرایی در جهت رفع موانع ثبت جهانی ماسوله تأکید کرد و گفت: ثبت جهانی ماسوله، حیثیت گیلان است و هیچگونه بهانه ای برای تاخیر دستگاه های اجرایی در انجام وظایف تعیین شده، پذیرفتنی نیست.
عباسی در خردادماه در جلسه بررسی رفع موانع برای ثبت جهانی ماسوله تاکید کرد: همه دستگاه های ذیربط دست به دست دهند تا ماسوله بعنوان نماد میراث فرهنگی استان ثبت جهانی شود و غفلت در این فرایند به معنی از دست دادن یک فرصت تاریخی است.
وی ثبت جهانی ماسوله را گامی مهم در اقتصاد گردشگری استان دانست و گفت: هر دستگاه به سهم خود برای موانع مشخص شده اقدام و هرکجا نیاز به تامین اعتبار است اعلام شود تا برای آن برنامه ریزی صورت گیرد.
تامین اعتبار، ترجیع بند کلام مدیران در رفع موانع ثبت جهانی ماسوله
این بار مدیران و متولیان این امر با دعوت از اهالی رسانه برای بررسی چگونگی رفع موانع باقیمانده روز پنجشنبه در خود شهر پلکانی ماسوله گرد هم آمدند و شهردار ماسوله ضمن اعلام یک خبر خوش مبنی بر پیوستن ماسوله به اتحادیه شهرهای تاریخی جهان مشکلات پیش رو را هم مطرح کرد و گفت: قرار بود در بحث اعتبارات مساعدت شود تا الان علی رغم همه مشکلات از منابع داخلی هزینه شده است.
یوسف نیرویی گفت: شرایط بحرانی را طی کردیم بعد از دو سال و نیم در حال گذر از این وضعیت هستیم و در این راه نیازمند مساعدت سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان هستیم تا بتوانیم مسائل را پیش ببریم . مبلمان شهری تحت کنترل است اما به یاری شهرداری های همجوار نیاز داریم.
آنچه باید اتفاق بیفتد از بودجه ۱۴۰۱ است
زمان جابجایی تخصیص های بودجه ۱۴۰۰ ، آنچه که باید اتفاق بیفتد از بودجه ۱۴۰۱ است که این بودجه روز گذشته ابلاغ شده و پس بررسی های لازم با استاندار گیلان برنامه ریزی ها صورت می گیرد و ماسوله هم اعتبار خواهد داشت.
شراره کاووسی افزود: تا زمان تامین منابع از محل اعتبارات استانی ، پیشنهاد می شود شهرداری اقدامات اضطراری را با استفاده از منابع داخلی تامین کند. برای میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی نیز جلسه ای داشتیم و تا جایی که امکان داشت در تخصیص ماه قبل اعتبار پیش بینی و تخصیص داده شد ،مابقی نیز در تیرماه تخصیص می یابد .
ثبت جهانی ماسوله اعتباری ملی است
فرماندار فومن نیز ضمن قدردانی از همه آنانی که در این راستا به وظایف خود عمل کرده اند، ثبت جهانی ماسوله را اعتباری ملی برای کشور دانست و گفت: باید از این فرصت استفاده کرد تا این کار مهم تحقق پیدا کند .
موسی فکور گفت :ارگان هایی که کارشان مانده پای کار باشند زیرا ثبت جهانی ماسوله دغدغه استان است و همه باید پای کار باشند.
حدود ۸۰ درصد موانع مرتفع شده است
نماینده مردم فومن و شفت در مجلس شورای اسلامی در این جلسه ضمن قدردانی از همه فعالان پروسه ثبت جهانی ماسوله گفت: امیدواریم تلاش استان برای ثبت جهانی ماسوله منتج به نتیجه شود زیرا این اتفاق افتخاری برای جمهوری اسلامی است و از منافعش کشور بهره مند می شود.
خلیل بهروزی با بیان اینکه پیگیری های انجام شده برای ثبت جهانی ماسوله بایستی قدر دانسته شود گفت:ماسوله فراموش شده بود اما با پیگیری های انجام شده بار دیگر نگاه ملی به سمت شهر تاریخی ماسوله دوخته شده است.
وی اظهار داشت: امروز نگاه ملی به سمت ماسوله است و در راستای این اقدامات و پیگیری ها ۸۰ درصد کار انجام شده حق شهر ماسوله نیست که با این همه کار انجام شده در این راستا از این اتفاق مبارک عقب بماند.
نماینده مردم فومن و شفت در مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:فقط شهرداری و میراث فرهنگی نمی تواند درگیر یک اتفاق جهانی باشد لذا همه متولیان اعم از پایتخت و استان باید یاریگر باشند .
بهروزی فر همچنین از متولیان امر خواست مردم را فارغ از ایجاد تنش های اجتماعی برای اتفاقات مثبت ثبت جهانی توجیه کنند زیرا مردم توجیه شوند نه تنها مقاومت نمی کنند بلکه همراهی می کنند ؛مردم ماسوله مردم بسیار فهیمی هستند.
تاکید بر همکاری تمامی دستگاه‌های اجرایی برای تحقق ثبت جهانی ماسوله
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان پس از اتمام نشست از مدعوین برای بازدید از سومین فصل از کاوش‌های تخصصی باستان‌شناختی در محوطه تاریخی کهنه ماسوله در ۱۰ کیلومتری شمال غرب شهر تاریخی ماسوله دعوت کرد که در تاریخ ۲۸ خردادماه ۱۳۸۵ با شماره ۱۵۶۶۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
ولی جهانی ، ضمن تأکید بر رفع تمامی موانع موجود در مسیر جهانی‌شدن شهر تاریخی ماسوله و تأکیدات استاندار و رئیس‌کل دادگستری استان گیلان بر همکاری تمامی دستگاه‌های اجرایی در این راه افزود: این فصل از پژوهش‌ها در راستای برنامه‌های این اداره‌کل در مسیر ثبت منظر فرهنگی- تاریخی شهر ماسوله در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو است.
وی اظهار داشت:محوطه تاریخی کهنه ماسوله در گذشته در سال ۱۳۷۰ توسط هیأتی به سرپرستی علی‌اصغر مقری و در سال ۱۳۹۱ توسط هیأتی به سرپرستی زنده یاد بهروز همرنگ از باستان‌شناسان برجسته و فقید گیلانی مورد کاوش قرار گرفت.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان اضافه کرد: ماحصل این کاوش‌ها، کشف آثاری متعلق به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری شامل بقایایی از بناهای مسکونی، کارگاه‌های ذوب فلز، استحصال و ساخت ادوات فلزی (چلنگری) و سفالینه‌های لعاب‌دار مربوط به دوران سلجوقی از این محوطه است.
جهانی افزود:مقرر شده است تا فصل سوم کاوش‌های این محوطه توسط هیأتی متخصص از باستان‌شناسان با هدف دستیابی به اطلاعاتی در خصوص وسعت تقریبی ماسوله قدیم، درک و شناسایی قدمت کهن‌ترین آثار موجود در این محوطه و علل احتمالی کوچ اهالی آن به شهر کنونی آغاز شود.
جهانی با اشاره به اهمیت این منطقه در تاریخ استان گیلان گفت: آثار معماری شناسایی‌شده در منطقه کهنه ماسوله شامل فضاهایی کوچک، مربع‌شکل و تو در تو است که گمان می‌رود با کاربری مسکونی و کارگاهی مورد استفاده قرار می‌گرفته و بر اساس مستندات موجود ،زلزله سال ۸۹۰ و شیوع طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری از دلایل احتمالی مهاجرت مردم کهنه ماسوله به محل فعلی این شهر تاریخی بوده است.
ماسوله قطعه ای از تاریخ گیلان در ۶۲ کیلومتری غرب مرکز استان واقع شده است که با ۳۵۰ خانه تاریخی هویتی ۸۰۰ تا یکهزار سال را به رخ می کشد. پیدایش شهر تاریخی ماسوله و منظر فرهنگی آن، حاصل تعامل هزاران ساله انسان با محیط طبیعی پیرامون خود است که روایت شگفت انگیزی از شکل گیری اولین سکونت گاه های بشری، بواسطه حضور و ورود انسان به خطه سرسبز گیلان تا پیدایش این شهر تاریخی ارائه می دهد که همچنان شور زندگی را بدلیل استقبال گردشگران حفظ کرده است.
حال مشخص است عزم گیلان برای ثبت جهانی ماسوله بیش از پیش جزم شده است و این مجموعه تاریخی به اولویت برای مسئولان استانی تا محلی تبدیل شده است تا به مقصد نهایی برسد.