فوریتی برای ثبت جهانی یک شهر؛ ماسوله در گذرگاه موانع

به گزارش خبرنگار ایرنا، عزم مسئولان گیلان در پی سلسله پیگیری های مداوم در رفع موانع ثبت جهانی ماسوله که در صدر آنها پیگیری و حمایت های استاندار قرار دارد ،پس از گذشت ۱۱ سال از آغاز فرآیند این پروسه جزم تر شده است؛بطوریکه در تازه ترین خبر اسدالله عباسی استاندار گیلان پس از حضوری کوتاه در مراسم اختتامیه جشنواره ملی طنز پهلو در شهرستان فومن  ثبت جهانی ماسوله را یک فرصت برای استان دانست و همایش را برای بررسی وضعیت ادامه روند رفع موانع ثبت جهانی ماسوله ترک کرد.

ماسوله با قدمتی حدود یکهزار سال، از سال ۹۰ در مسیر جهانی شدن قرار گرفت تا اینکه در سال گذشته مهیا شدن حضور ارزیابان یونسکو برای بررسی شرایط ثبت، همت مسئولان را برای رفع هرچه بیشتر موانع ثبتی این اثر زنده تاریخی به همراه داشت. البته این شهر تاریخی که در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن و در دل جنگل های البرز قرار دارد، سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید اما تا به امروز پس از گذشت یک دهه موفق به دریافت مهر ثبت جهانی نشده است.

با این وجود تلاش مسئولان و مشقت مردمان ماسوله در راه ثبت جهانی همچنان ادامه دارد؛ بطوریکه پس از یازده سال کش و قوس در مسیر جهانی شدن همچنان مردمان این شهر تاریخی با موضوع تامین انرژی و سازگاری به روش های سنتی گرمایشی در زمستان های سرد منطقه برای پیشگیری از آسیب دیدگی بافت قدیمی شهر دست و پنجه نرم می کنند.

مهلت یک هفته‌ای که چهار روزَش باقی مانده

استاندار گیلان پنجشنبه هفته گذشته با همراهی جمعی از مسئولان استانی از روند رفع موانع ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله بازدید کرد و پس از این بازدید میدانی و دیدار چهره‌به‌چهره با برخی از اهالی، بازاریان و گردشگران با تأکید بر رفع موانع باقی‌مانده در مسیر ثبت جهانی ماسوله گفت: مدیران استانی باید با تمام قوا به منظور رفع موانع موجود اقدام و با اقدامات جهادی و اهتمام لازم، شرایط را برای ثبت جهانی این شهر تاریخی فراهم نمایند.

اسدالله عباسی با اشاره به اینکه ثبت جهانی ماسوله برای استان و کشور اهمیت ویژه ای دارد، خاطرنشان کرد: با پیگیری های صورت گرفته در ابتدای حضورم در گیلان و درخواست از وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و اهتمام دولت سیزدهم، ماسوله جزو گزینه های مد نظر برای ثبت جهانی پیشنهاد شده است.

عباسی با اشاره به اینکه تاکنون بیش از ۹۰ درصد اقدامات برای رفع نواقص ثبت جهانی توسط دستگاه‌های متولی پیشرفت داشته، افزود: برای رفع نواقص ۱۰ درصد باقیمانده نیز به دستگاه های مربوطه فرصت یک هفته ای داده ام.

وی با بیان اینکه مدیران می بایست ظرف یک هفته گزارش نهایی رفع نواقص را به اینجانب اعلام کنند، ادامه داد: در خصوص تجهیز و بازسازی منازل متناسب با بافت تاریخی شهر ماسوله، تسهیلات حمایتی تا سقف یکصد میلیون تومان در نظر گرفته شده است.

چشم انتظاری ماسوله برای عبور از ثبت موقت

شهرک تاریخی ماسوله در سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موفق ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود. در گذر سالها این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید، که بررسی های و گزارشات متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت. 
اما همچنان پرونده جهانی شدن ماسوله اندر خم یونسکو باقی مانده بود تا اینکه آبان ماه ۱۴۰۰ ماسوله عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین المللی را از آن خود کرد که به اعتقاد کارشناسان قدمی مهم در مسیر ثبت جهانی محسوب می‌شود.
بهمن ماه سال گذشته ثبت منظر فرهنگی شهر تاریخی ماسوله نیز در فهرست میراث جهان اسلام (آیسسکو) خبری تازه و امید بخش برای این شهر و دوستداران میراث فرهنگی بود و در همین ماه ولی جهانی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان با اشاره به ارسال پرونده ثبت جهانی ماسوله به یونسکو از مهیا شدن این شهر تاریخی برای حضور ارزیابان یونسکو برای تابستان ۱۴۰۱ خبر داد.

غفلت مساوی با از دست دادن یک فرصت تاریخی

کمر همت برای ثبت جهانی ماسوله بسته شد و در اسفند ماه پارسال کمیته رفع موانع ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله در استانداری گیلان با مدیریت شخص اسدالله عباسی استاندار گیلان تشکیل شد.

استاندار گیلان فروردین ماه امسال نیز در این کمیته‌ بر لزوم هم‌افزایی همه دستگاه‌های اجرایی در جهت رفع موانع ثبت جهانی ماسوله تأکید کرد و گفت: ثبت جهانی ماسوله، حیثیت گیلان است و هیچ گونه بهانه ای برای تاخیر دستگاه های اجرایی در انجام وظایف تعیین شده، پذیرفتنی نیست.

عباسی در خردادماه  در جلسه بررسی رفع موانع برای ثبت جهانی ماسوله تاکید کرد: همه دستگاه های ذیربط دست به دست دهند تا ماسوله بعنوان نماد میراث فرهنگی استان  ثبت جهانی شود و غفلت در این فرایند به معنی از دست دادن یک فرصت تاریخی است.

وی ثبت جهانی ماسوله را گامی مهم در اقتصاد گردشگری استان دانست و گفت: هر دستگاه به سهم خود برای موانع مشخص شده اقدام و هرکجا نیاز به تامین اعتبار است اعلام شود تا برای آن برنامه ریزی صورت گیرد.

تامین اعتبار، ترجیع بند کلام مدیران در رفع موانع ثبت جهانی ماسوله

مدیران و متولیان این امر با دعوت از اهالی رسانه برای بررسی چگونگی رفع موانع باقیمانده روز پنجشنبه ۹ تیرماه در خود شهر پلکانی ماسوله گرد هم آمدند و تامین اعتبار، ترجیع بند کلام مدیران شرکت کننده در نشست رفع موانع ثبت جهانی ماسوله بود.

شهردار ماسوله ضمن اعلام یک خبر خوش مبنی بر پیوستن ماسوله به اتحادیه شهرهای تاریخی جهان مشکلات پیش رو را هم مطرح کرد و گفت: قرار بود در بحث اعتبارات مساعدت شود تا الان علی رغم همه مشکلات از منابع داخلی هزینه شده است.

یوسف نیرویی گفت: شرایط بحرانی را طی کردیم بعد از دو سال و نیم در حال گذر از این وضعیت هستیم و در این راه   نیازمند مساعدت سازمان مدیریت و برنامه ریزی گیلان هستیم تا بتوانیم مسائل را پیش ببریم . مبلمان شهری تحت کنترل است اما به یاری شهرداری های همجوار نیاز داریم.

تامین اعتباربرای کاوش،جداره سازی ،ساماندهی و آزاد سازی حریم 

مدیر کل میراث فرهنگی ،گردشگری و صنایع دستی گیلان نیز گفت: پرونده منظر فرهنگی- تاریخی شهر ماسوله به منظور ثبت در فهرست میراث‌ جهانی یونسکو پس از مطالبه‌ای قریب به دو دهه و تلاش‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان با حمایت‌های استاندار  گیلان و با همکاری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به عنوان تنها پرونده‌ ارسالی کشورمان در سال جاری به منظور ثبت در فهرست میراث جهانی ارسال شد .

ولی جهانی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در حال حاضر باید با همکاری همه‌جانبه تا پیش از حضور ارزیاب سازمان جهانی یونسکو در استان گیلان موانع باقی‌مانده در مسیر ثبت این میراث ماندگار گیلان مرتفع شوند.
وی اظهار داشت: در زمان حاضر با ۶میلیارد ریال اعتبار جداره سازی خانه های تاریخی ماسوله در حال انجام است و در مجموع در زمان حاضر ۳۰ میلیارد ریال از محل اعتبار اسناد برای کاوش،جداره سازی ،ساماندهی و آزاد سازی حریم اعتبار در نظر گرفته شده است. 
ماسوله قطعه ای از تاریخ گیلان در ۶۲ کیلومتری غرب مرکز استان واقع شده است که با ۳۵۰ خانه تاریخی هویتی ۸۰۰ تا یکهزار سال را به رخ می کشد. پیدایش شهر تاریخی ماسوله و منظر فرهنگی آن، حاصل تعامل هزاران ساله انسان با محیط طبیعی پیرامون خود است که روایت شگفت انگیزی از شکل گیری اولین سکونت گاه های بشری، بواسطه حضور و ورود انسان به خطه سرسبز گیلان تا پیدایش این شهر تاریخی ارائه می دهد که همچنان شور زندگی را بدلیل استقبال گردشگران حفظ کرده است.
حال مشخص است ثبت جهانی ماسوله به پر استرس ترین لحظاتش نزدیک می شود و این موضوع با فوریت زمانی استاندار گیلان به اولویتی برای مسئولان استانی تا محلی تبدیل شده  تا به مقصد نهایی برسد.