پاپ دیروز یکشنبه وارد کانادا و در بدو به فرودگاه بین‌المللی ادمونتون دست یکی از نجات‌یافتگان مدارس شبانه‌روزی کلیسا را به نشانه عذرخواهی بوسید.
برنامه های شش روزه پاپ به کانادا از روز دوشنبه با سفر به شهر ماسکواسیس و دیدار با برخی از بازماندگان بومی مدارس شبانه‌روزی این شهر آغاز می شود و انتظار می‌رود پاپ از آنها عذرخواهی کند.
اوایل سال گذشته بود که خبر کشف صدها گور دسته جمعی در محوطه ساختمان هایی که پیشتر مدرسه شبانه روزی کلیسای کاتولیک مخصوص کودکان بومی کانادا بودند، غوغایی در جهان به پا کرد و پرده از چهره دیگری از ظلم طولانی مدت علیه بومیان آمریکا را در کانادا کنار زد.
در این گورها بقایای اجساد کودکانی کشف شد که کانادا زیر نظر کلیسای کاتولیک برای یکپارچه سازی اجباری نزدیک به ۱۵۰ هزار کودک بومی در جامعه سفید پوست از سال ۱۸۸۳ تا ۱۹۹۶ در مدارس شبانه‌روزی گرآورده بود تا در شرایطی که آموزش فرهنگ و زبان بومی ممنوع بوده و کودکان بومی به اجبار از خانواده های خود جدا می شدند، در این مدارس شبانه روزی برای خودداری از صحبت کردن به زبان مادری تحت آموزش قرار گیرند.
بومیان کانادا ساکنان اصلی این سرزمین پیش از اکتشافات کریستف کلمب در قرن پانزدهم میلادی بوده و هنوز در داخل مرزهای امروزی کانادا زندگی کرده و شامل اقوام اولیه (First Nations)، اقوام اینوئیت (The Inuit) و قوم متی (The Metis) هستند.
براساس سرشماری سال ۲۰۱۶، حدود ۵ درصد جمعیت ۳۶ میلیونی کانادا و به عبارتی بیش از یک میلیون و ۶۷۰ هزار نفر از آنان بومی بوده که از میان آنان بیش از ۹۷۰ هزار نفر از اقوام اولیه، حدود ۵۹۰ هزار نفر متی و ۶۵ هزار نفر نیز اینوئیت هستند.
نخستین مدارس شبانه‌روزی دینی در قرن نوزدهم میلادی و با هدف همسان‌سازی بومیان کانادا با فرهنگ مهاجران آغاز به کار کرد. دولت کانادا بودجه مدارس را تأمین و کلیسای کاتولیک آنها را اداره می‌کرد.
تا سال ۱۹۹۶ حدود ۱۵۰ هزار کودک بومی در این مدارس آموزش دیدند که از میان آنها حدود ۶ هزار نفر به دلایل گوناگون جان خود را از دست داده و برخی نیز مورد تجاوز و شکنجه قرار گرفتند.
به دلیل اعتراض‌های گسترده، روند تعطیلی این مدارس از سال ۱۹۸۶ آغاز و در سال ۱۹۹۶، آخرین مدرسه شبانه‌روزی دینی بسته شد.
استفن هارپر، نخست‌وزیر وقت کانادا در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی بابت نقض حقوق کودکان بومی عذرخواهی کرد و وعده داد که توجه بیشتری به بومیان کانادا شود.
**کشف گورها و درخواست از واتیکان
بعد از کشف این گورها در مدارس شبانه روزی کلیسای کاتولیک و افزایش فشار افکار عمومی علیه کلیسا، درخواست ها از واتیکان برای عذرخواهی از بومیان شدت گرفت و کلیسای کاتولیک به صراحت از بومیان کانادا به خاطر یک قرن سوءاستفاده، نسل کشی و تخلفات حقوق بشری در مدارس شبانه روزی تحت مدیریت کلیسا عذرخواهی کرد.
برغم این عذرخواهی رهبران بومی کانادا همچنان منتظر بودند تا شخص پاپ این گناه را گردن بگیرد و برای جبران آن اقداماتی از جمله دیدار با آنان و عذرخواهی بابت این اقدام کلیسا انجام دهد.
اکنون واتیکان اعلام کرده که پاپ فرانسیس در سفر خود برای عذرخواهی به دلیل آزار کودکان بومی توسط مدارس عمدتاً تحت کنترل کاتولیک‌ها، در کانادا به آنجا می رود و “زیارت توبه” خواهد خواند.
کلیسای کاتولیک در بیانیه خود در سال گذشته ضمن تاکید بر تعهد کامل به مصالحه و آشتی اعلام کرد که اسقف های کاتولیک کانادا پشیمانی عمیق خود را ابراز و بی چون و چرا عذرخواهی می کنند.
در آن زمان «ویلی سلرز» رئیس بومیان شهر "ولیامز لیک" (یکی از شهرهای استان بریتیش کلمبیا) در یک نشست خبری گفت که «چندین دهه گزارش‌هایی مبنی بر بی‌توجهی وسوء استفاده درمدرسه سنت جوزف و گزارش‌هایی از مرگ یا ناپدید شدن کودکان در این مرکز وجود داشت. اما این مدرسه ها هرگز به این گزارش ها توجهی نداشته و واکنشی نشان نداده بودند.
**درخواست بومیان برای دسترسی به پیشینه جنایت های کلیسا
بومیان کانادا بازمانده از فجایع و کشتارها در مدارس شبانه روزی وابسته به کلیسای کاتولیک، از پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک های جهان خواستار دسترسی بدون محدودیت به اسناد و مدارک این جنایت شده اند که هزاران کودک بومی را هدف نسل کشی سازمان یافته قرار داده بود.
ساکنان بومی کانادا و دولت اوتاوا از پاپ درخواست دیدار از این کشور برای پوزش خواهی از نقش کلیسا در جنایت های رخ داده در این مدارس شده بودند.
گمان می رود که هنوز صدها مکان کشف نشده دفن اجساد قربانیان این مدارس، وجود داشته باشد. آنان انتظار دارند که مدارک مرتبط با این جنایت در اختیار خانواده ها و وکلای آنان قرار گیرد.
**زیارت توبه پاپ برای مردگان
پاپ فرانسیس برای خواندن «زیارت توبه» در مدارس تحت مدیریت کلیسا به کانادا سفر کرد و قرار است با رهبران بومی و بازماندگان مدارس مسکونی که هزاران نفر از آنها از خانواده گرفته شده اند، دیدار کند.
پاپ فرانسیس در ماه آوریل با هیات های بومی کانادا در واتیکان دیدار کرد. اما دیشب نیز راهی کانادا شد تا به دنبال جبران میراث تلخ کلیسا در این کشور باشد.
برای اولین سفر پاپ به کانادا در دو دهه اخیر، پاپ قصد دارد در سفر از آلبرتا به کبک، از جوامع اولین ملل، متیس و اینوئیت بازدید کند و سفر خود را در قلمرو نوناووت قطب شمال پایان دهد.
در حالی که رئیس کلیسای کاتولیک در جمع های عمومی سخنرانی می‌کند و با مقامات و حامیان ایالتی ملاقات می‌کند، انتظار می‌رود که پاپ فرانسیس اولین عذرخواهی خود را هنگام بازدید از مدرسه مسکونی سابق ارمینسکین هند در ماسکواسیس، آلبرتا در روز دوشنبه صادر کند. این مدرسه یکی از بزرگترین مدارس در کانادا بود که از سال ۱۹۱۶ تا ۱۹۷۵ فعالیت می کرد.
به عنوان بخشی از توافقنامه سال ۲۰۰۷، کلیسای کاتولیک موافقت کرد که ۲۹ میلیون دلار کانادا به عنوان غرامت به بازماندگان بپردازد، اما تنها بخشی از این رقم را توزیع کرد ولی گزارش رسانه‌های کانادایی نشان داد که کلیسا بیش از ۴ میلیارد دلار کانادا در این کشور دارایی‌ها دارد در حالی که ادعا می‌کند بودجه لازم برای عمل به وعده غرامت خود را ندارد.
رهبران بومی همچنین خواستار انتشار همه سوابق مدرسه بدون سانسور شده اند. شکایت قربانیان آزار و اذیت، که بسیاری از آنها در دادگاه‌ها برای پیگیری عدالت به سر می‌برند، از طریق وکلای خود به پاپ نامه نوشته و از او خواسته‌اند که اسقف‌ها و کشیش ها را برای کمک به بازرسان و پلیس تشویق کند.
در ماه آوریل، رهبر بزرگترین سازمان اینوئیت کانادا طی یک نشست خصوصی با پاپ، از وی خواست تا تلاش‌ها برای استرداد و دستگیری عاملان این جنایت ها را تسریع بخشد.
آنان یادآور شده اند که ماهیت نمادین سفر پاپ برای عذرخواهی، اگر چه آرامش بخش خواهد بود اما جبران کننده نیست و باید تمامی اسناد و مدارک موجود در این ارتباط منتشر شده و با مسببان آن برخورد جدی صورت گیرد.
قبیله دهچو در قلمروهای شمال غربی از واتیکان و دولت فدرال خواسته تا از "دکترین کشف" چشم پوشی کنند و فرمان پاپی که راه را برای اسکان اروپاییان در آمریکای شمالی هموار کر، بررسی کنند.
طبق این فرمان حمله استعماری به ملت‌ها و فرهنگ‌ها و قومیت های بومی توسط به اصطلاح «دکترین کشف» توجیه و مشروعیت یافت، که به دروغ ادعا می‌کرد ملت‌های بومی قبل از اروپایی‌ها بر سرزمین‌ها و آب‌های کانادا حکومت نمی‌کردند.
این اقوام در بیانیه ای اعلام کردند، در حالی که کنفرانس اسقف های کاتولیک کانادا قبلاً این فرمان را در سال ۲۰۱۵ رد کرده بودند، رهبران خواهان انکار این موضوع توسط پاپ به عنوان بالاترین شخصیت کلیسا هستند.
آنجلا وایت، مدیر اجرایی انجمن بازماندگان مدارس مسکونی، می‌گوید: «بازماندگان این جنایت ها گذشته ای هستند که اینجا نیستند تا شاهد این موضوع باشند. "
کریستین جانسون از IRSSS هم گفت: برخی از آن کودکان فوت کرده اند، برخی خودکشی کرده اند، برخی در خیابان ها زندگی می کنند. این مهم است که این افراد را نیز بشناسیم - کسانی که نمی توانند شاهد این موضوع باشند یا بخشی از آن باشند - و همچنین به تجارب آنها احترام بگذاریم.
وایت افزود: امیدواریم که این کمک کند تا وحشت گذشته را در قفسه ای قرار دهیم تا آنها بتوانند زندگی خود را ادامه دهند.
**گورهای جمعی کلیسای کاتولیک تنها بخشی از جنایات علیه بومیان
واقعیت آن است که جنایت علیه بومیان از سوی استعمارگران در قرون گذشته بویژه آمریکا علیه بومیان و سرخپوستان، اتفاقی نادر نیست و روالی بوده که در همه جای جهان روی داده است، بخشی از این جنایت ها توسط مورخان و شاهدان عینی ثبت و ضبط شده است و تعداد زیاد دیگری نیز تاکنون مغفول و پنهان مانده است که نیازمند تشکیل هیات های تحقیق برای دستیابی به آنهاست.
اینها نسل کشی هایی بوده که در طول تاریخ روی داده و انتظار می رود که سفر پاپ بخشی از اثرات تاثر برانگیز این جنایت را آرام کند، ولی بزرگی این جنایت و وسعت و ابعاد آن را پاک نخواهد کرد.
روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در گزارشی در این باره نوشت: آن چه در مدارس شبانه‌روزی بومی‌های کانادا رخ داده، «نسل کشی فرهنگی» بوده است.