گروه جامعه ایرنا - بخشی از ساختمان دوقلوی متروپل آبادان ساعت ۱۲ و ۴۰ دقیقه روز دوشنبه دوم خرداد ۱۴۰۱ ریزش کرد و در این حادثه تاسف بار ۴۳ نفر جان باختند و ۳۷ نفر نیز مصدوم شدند.
ریزش ساختمان از نوع مسکونی یا اداری و تجاری بی‌سابقه نبوده است و همواره در سطح شهرها شاهد این موضوع هستیم؛ حوادثی که با خود می تواند علاوه بر خسارت های مالی، خسارت های جانی را به همراه داشته باشد.
اما گاهی فروریختن یک ساختمان در ابعاد متروپل در آبادان یا ساختمان پلاسکو در تهران می تواند علاوه بر خسارت های جانی و مالی ناشی از آن در بعد اجتماعی تاثیراتی مهمی به همراه داشته باشد و افکار عمومی جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهد تا سوژه‌ای داغ برای رسانه شود؛ بررسی، کنترل و پاسخگویی به چرایی وقوع اینگونه حوادث همچنین نحوه مدیریت بحران، یک مطالبه جدی است و بررسی دستورالمعل های ساخت و ساز و نظارت از مطالبات جدی است که در این گونه زمان ها مطرح می شود.
روزی که ساختمان قدیمی پلاسکو در تهران فرو ریخت و جمعی از کسبه این ساختمان و نیروی های خدوم آتش نشانی جان باختند، نه تنها تهران بلکه همه کشور در بهت فرو رفت و مدت ها در نزد افکار عمومی تبدیل به یک موضوعی شد که توقع می رفت پاسخگویی های شفایی صورت پذیرد و بعد از این حادثه ساختمان های بزرگ و کوچک دیگری در تهران و دیگر شهرها هم دچار چنین وضعیتی شدند تا اینکه ساختمان متروپل که بر خلاف ساختمان پلاسکو که قدیمی بود و ده‌ها سال از ساخت آن می گذشت، ساختمانی نوساز به قولی مهندسی ساز با رویکرد جدید ساخته شده بود و مردم آبادان امید داشتند با بهره برداری از این ساختمان حال اقتصادی آبادان تغییر خواهد کرد و شاهد رشد اقتصادی و تجاری در این شهر باشند که متاسفانه با فروریزش آن بسیاری از اعتماد های مردمی هم فرو ریخت و کمترین خواست مردم و خانواده های داغدار بررسی دقیق ابعاد این حادثه و معرفی مقصران و جلوگیری از تکرار این نوع ساخت و سازها بود.
گزارش کمیسیون عمران مجلس درباره «حادثه متروپل آبادان»
متن کامل گزارش کمیسیون عمران مجلس در مورد حادثه فروریختن ساختمان متروپل آبادان در صحن علنی مجلس در نشست علنی روز (سه شنبه ۲۵ مردادماه) مجلس شورای اسلامی قرائت شد.
در مقدمه این گزارش آمده است: در ساعت ۳۰ :۱۲ روز دوشنبه مورخ ۲ / ۳ / ۱۴۰۱ حدود ۴۰ درصد از ساختمان شماره ( ۲ ) از ساختمان های دوگانه موسوم به " متروپل " واقع در آبادان، خیابان امیری (امیر کبیر)، فروریخت. طبق آخرین آمار رسمی اعلامی تا زمان تهیه این گزارش، متاسفانه در حادثه مذکور ۴۳ نفر جان باخته و تعدادی نیز مجروح شده اند. حسب مأموریت محوله ریاست محترم مجلس شورای اسلامی درخصوص بررسی حادثه ساختمان متروپل آبادان، این کمیسیون با اخذ گزارش از دستگاه های نظارتی و اجرائی و نهادها و مراجع ذیربط و بررسی قوانین مرتبط با موضوع و همچنین اعمال تبصره ۱ ماده ۴۵ آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی مبنی بر بررسی موضوع و قرائت گزارش در صحن علنی، نتایج بررسی ها تقدیم می گردد.
مشخصات، مختصات فنی و سازه ای و کاربری ساختمان متروپل، علل و عوامل حادثه و تخریب ساختمان، علل فنی، طراحی، اجرا، وظایف و مسئولیت های قانونی و عملکرد دستگاه های ذیربط قبل و حین حادثه، تحلیل مسائل قانونی، حقوقی و اداری و ... از جمله مواردی بود که در این گزارش در صحن علنی مجلس مطرح شد.
ضرب الاجل وزارت کشور به شهرداری‌ها برای شناسایی سازه‌های ناپایدار
به دنبال برگزاری جلسه علنی روز سه‌شنبه( ۲۵ مردادماه)، مجلس شورای اسلامی و گزارش کمیسیون عمران در مورد فروریزش ساختمان متروپل آبادان وزیر کشور در گزارشی درباره حادثه متروپل از ضرب الاجل وزارت کشور به شهرداری‌ها برای شناسایی سازه‌های ناپایدار خبر داد و گفت: گزارش شهرداری ها به موقع ارسال نشود، تخلفات به قوه قضاییه ارجاع خواهد شد.
احمد وحیدی با حضور در مجلس در این باره گفت: حادثه متروپل اتفاق تلخی بود، اما وزارت کشور بلافاصله بعد از این حادثه دستورالعمل‌ها خاصی را برای آن صادر کرد. در این زمان هم کارهای جاری وزارت کشور درباره شناسایی سازه‌های ناپایدار در دستور کار قرار گرفت.
وزیر کشور با بیان اینکه بر اساس قانون شهردار و شهرداری‌ها موظف به شناسایی سازه‌های ناپایدار شدند، تصریح کرد: اگر در مهلت مقرر کار انجام شناسایی انجام نشود، گزارش آن به قوه قضاییه ارجاع خواهد شد و سامانه‌ای برای این موضوع در نظر گرفته شده است تا پاسخگویی رفع دغدغه سازه های مختلف شود.
وی با بیان اینکه حادثه متروپل به دلیل تلخی آن، آثار بسیار سوء روانی برای مردم آبادان داشت، اظهار کرد: مردم عزیز آبادان از محرومیت‌هایی برخوردار هستند و امیدوار بودند که ساخت این ساختمان‌های بلندمرتبه شهرستان آبادان را در مسیر پیشرفت قرار خواهد داد و با وقوع این حادثه نگران هستند که چنین حوادثی مانع سرمایه گذاری مجدد در آبادان شود.
لزوم ورود شورای‌عالی استان‌ها به‌عنوان مدعی‌العموم
در ششمین اجلاس عمومی شورای عالی استان‌ها در دوره ششم، پرویز سروری گفت: «شورای‌عالی استان‌ها باید موضوعات مدیریت شهری را جدی بگیرد و به عنوان مدعی‌العموم وارد مباحث مربوط به حادثه متروپل شود و حاشیه‌نشینی پیشه نکند.
وی ادامه داد: در فاجعه متروپل، شورای‌عالی استان‌ها در قالب هیاتی بلندپایه در آبادان حضور پیدا کرد و تا حصول نتیجه هم این موضوع را پیگیری خواهد کرد و اقدامات ما نیز باید منجر به عدم تکرار چنین فجایعی شود و برخورد جدی با افرادی که زمینه‌ساز این حادثه شده‌اند، حتماً باید صورت گیرد.
مجموعه‌ای از تخلفات باعث ریزش متروپل شد
سروری در همان روزهای نخست وقوع حادثه متروپل در جمع خبرنگاران در آبادان اظهارداشت: برای بررسی شرایط فنی ساختمان متروپل گروهی از افراد فنی و عمرانی شورای عالی استان‌ها عازم آبادان شدند تا به اشتباهات و سوء استفاده‌هایی که در ساخت این ساختمان انجام شده رسیدگی شود.
وی با بیان اینکه ریزش ساختمان متروپل نشان از ضعف ناظران این ساختمان دارد گفت: مشکل نظارت فنی بر ساختمان‌ها در کشور وجود دارد.
رییس شورای عالی استان‌ها گفت: علت ریزش ساختمان متروپل به صورت فنی بررسی خواهد شد و تلاش خواهیم کرد تا در نشست مشترکی با سازمان نظام مهندسی موارد کوتاهی در روند احداث ساختمان متروپل را به صورت دقیق بررسی و اعلام کنیم.
سروری افزود: تلاش بر این است از این حادثه تلخ، درس عبرت گرفته شود تا شاهد تکرار چنین حوادث ناگواری در کشور نباشیم.
وی اضافه کرد: در ریزش ساختمان متروپل آبادان، آنچه که محرز است مجموعه عظیمی از تخلفات رخ داده است و به طور قطع این ساختمان در بخش های طراحی، نظارتی و اجرایی با مشکلاتی روبه رو بوده است و یکی دیگر از علل ریزش این ساختمان، گزارش ندادن ناظران است که می‌توان در شبکه مقصران این اتفاق تلخ این مساله را نیز مطرح کرد.
ساختمان ناایمن، ایمن یا تخریب شود
رییس شورای عالی استان‌ها گفت: در زمینه شناسایی ساختمان های ناایمن، اطلاعاتی جمع آوری شده که متاسفانه تبدیل به مقرره نشده و ضروری است این اطلاعات به یک مقرره تبدیل شود.
پرویز سروری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: معتقدیم که اقدامات خوبی در زمینه متروپل آبادان انجام شد اما تکمیل نشده است؛ هر اقدامی که احتمال یک خسارت قابل ملاحظه‌ای وجود داشته باشد، نیازمند هشدار جدی در رابطه با تهدیدات بالقوه است و وظیفه قانونگذاران و مسئولان این است که به مقرره جدیدی دست یابند.
وی ادامه داد: مقرره جدید یعنی از طریق جمع آوری داده‌ها امکان تکرار وقوع یک حادثه ناگوار گرفته شود. اکنون اطلاعات جمع آوری شده خوبی داریم؛ برخورد با متخلفان صورت گرفته، مطالعات انجام شده اما به مقرره جدیدی منجر نشده است.
رییس شورای عالی استان‌ها با یادآوری حادثه پلاسکو تهران خاطرنشان کرد: در کمیسیون عمران شورای عالی استان ها و در شورای شهر تهران هم این موضوع تعقیب می‌شود تا با وزارت کشور و سازمان نظام مهندس مجموعه ذیربط به یک جمع بندی برسیم و این موارد تبدیل به یک مقرره شود.
وی تصریح کرد: هر کدام از دستگاه های ذیربط باید جلوی وقوع این گونه حوادث را بگیرند زیرا حوادث بالقوه‌ای وجود دارد؛ اعتقاد داریم اشکالی که در واقعه پلاسکو در تهران وجود داشت این بود که بعد از حادثه اقدامات خوبی انجام شد اما به مقرره جدید تبدیل نشد.
سروری خاطرنشان کرد: در تهران احتمال ریزش و امکان خطرآفرینی ساختمان‌های ناایمن وجود دارد اما به هشدارهای شهرداری توجه نمی‌شود که یا تخلیه شوند یا استحکام بخشی و ایمنی سازی انجام گیرد و به نظر من این نکته باید در مجلس شورای اسلامی مطرح شود و می‌توان این امید را داد که بتوانیم این خلاء را رفع کنیم زیرا در تهران تقریبا ساختمان‌های ناایمن شناسایی شده و هشدار ها هم داده شده است.
وی ادامه داد: اعتقاد داریم که باید نظارت و قدرت قضایی پشت این موضوع باشد؛ در ضمن اینکه قوه قضاییه با ما همکاری خوبی دارد، فکر می‌کنم قانون می‌تواند خیلی وسیع تر این کار را حل کند و امیدوارم مجلس این موضوع را تبدیل به یک مقرره کند.
رییس شورای عالی استان ها گفت: در تهران ۱۲۹ ساختمان ناایمن وجود دارد؛ البته این تعداد در گذشته اعلام شده بود و در حال حاضر باید بیش از این باشد.
وی در پاسخ به اینکه ساختمان های ناایمن در تهران بیشتر شامل ساختمان های ادارای یا مسکونی است گفت: ساختمان های ناایمن اداری و مسکونی است اما ساختمان‌های ناایمن اداری خطرناک‌تر است چون محل ورود و خروج مردم است و باید جدی تر به آن نگریسته شود.
سروری در پاسخ به این سوال که ایجاد یک سامانه از سوی وزارت کشور چقدر می تواند موثر باشد تاکید کرد: به نظر بسیار موثر است، اینکه حقی از مردم ساقط نمی شود و مردم باید بدانند کدام ساختمان ناایمن است البته این آگاهی کافی نیست و از ما رفع تکلیف نمی کند؛ باید به دنبال حل مسئله برویم و ساختمان ناایمن باید تخریب یا تخلیه شود.
نایب رییس شورای شهر تهران اعلام کرد: این سامانه این مزیت را دارد که وقتی مردم از وجود ساختمان ناایمن مطلع هستند، جلوی سوءاستفاده های آتی را می گیرند و اگر فردی بخواهد ساختمانی را بخرد با مراجعه به این سامانه می داند که ساختمان ناایمن است.