بوی ماه مهر پر از شادی و نشاط به همراه یادگاری های دوران مدرسه هر کسی را سرمست می کند و فصل رویش جوانه های امید که از راه می رسید، تب هیجان در دل دانش آموزان شوری می گرفت و امیدوار به آینده تلاش می کردند.
اما این بوی خوش برای همگان یادآور زیبایی های کودکانه نیست و تعدادی از دانش آموزان هستند که در زیر سخاوت آسمان سخت درس می خوانند و مدارس کاهگلی و خشتی برای آنها یادآور چکه چکه قطرات باران و سوز سرمای زمستان است و حسرت داشتن مکانی امن و سقفی سالم برای این دانش آموزان واژه سنگینی است و اینجاست که دعا می کنند؛ خدا کند اینجا باران نبارد!
نسل جوان و عشایری خراسان شمالی با بوی کاهگل و طاق های ضربی غریبه نیست و سالهاست که تعدادی از دانش آموزان این خطه در زیر سقف های ناایمن گذران می کنند و با تحصیل آینده ای روشن برای این استان محروم ترسیم کرده اند.
برچیدن مدارس کانکسی مدتهاست که در فصل مدارس در صدر اخبار قرار می گیرد و دغدغه مسولان آموزشی می شود، ولی این‌بار دولت سیزدهم عزم را جزم کرده تا این مدارس به طور کامل برچیده شوند.
دولت سیزدهم با درک این اهمیت عزم جدی بر جمع آوری اینگونه مدارس ناایمن دارد و تلاش می کند تا سه سال آتی این قول را عملیاتی کند و از آنجایی که خراسان شمالی نیز در منطقه ای کوهستانی قرار دارد و ۴۴ درصد مردم این استان روستانشین هستند و بعنوان قطب دامپروری کشور دارای جمعیت عشایری زیادی است فرزندان این قشر سختکوش با این مدل از مدرسه غریبه نیستند.
بر اساس آمار اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی؛ تعداد ۱۶۸ مدرسه کانکسی در این خطه از شمالشرق کشور دایر است که تا سه سال آتی جمع آوری می شود و در فاز اول با تزریق ۴۰ میلیارد تومان امسال ۵۶ مدرسه کانکسی در استان جمع آوری می شود.
حذف مدارس کانکسی تا سه سال آینده
مدارس کانکسی و کانتینری هر چند در راستای عدالت آموزشی و بهره مندی همه افراد به صورت مقطعی نیاز وزارت آموزش و پرورش را برطرف می کند و در مناطق صعب‌العبور مانع از کوچ خانواده ها به شهر می شود و جمعیت کم دانش آموزان را پوشش می دهد ولی تبدیل کانکس به مدرسه توجیه اقتصادی ندارد و در بلند مدت خطرات ناشی از فرسودگی و سستی این بناها را نباید نادیده گرفت.
هر چند مسوولان طی سال های گذشته همواره بر ساماندهی این مدارس و استانداردسازی فضاهای آموزشی تاکید کرده اند اما هنوز تا حذف کامل مدارس ناایمن راه طولانی در پیش است چرا که کشورمان به جهت جغرافیایی و جمعیت از گستردگی برخوردار است و امکانات و اعتبارات به هیچ وجه جوابگوی نیازها نیست.
بر اساس آنچه یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده اکنون ۱۲ هزار کلاس کانکسی، خشتی و سنگی در کشور وجود دارد که بیشتر در استان های غربی و جنوبی مستقر هستند و دولت سیزدهم عزم خود را جزم کرده تا این مدارس را برچیند.
وزیر آموزش و پرورش که نهم خردادماه برای افتتاح چند طرح آموزشی به خراسان شمالی سفر کرده بود، این قول را به مردم داد که برنامه‌ریزی لازم برای حذف این مدارس تا سه سال آینده انجام شده و در این زمینه نشست های با خیران مدرسه ساز و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) برگزار شده است تا در این راستا کمک شود.
وی اضافه کرد: همچنین اگر در طول این سه سال مدارس دیگری به این تعداد افزوده شود برای آنها نیز برنامه ریزی خواهیم کرد، اما اکنون اولویت با مدارسی است که فعال هستند.
اختصاص ۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار سفر رییس جمهور
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی در ادامه اظهار داشت:۴۵۰ میلیارد تومان اعتبار از محل سفر رییس جمهور به استان برای تکمیل و تجهیز فضاهای آموزشی نیمه تمام، تخریب و بازسازی مدارس غیر استاندارد اختصاص یافت.
فلاح افزود: علاوه بر این اعتبار؛ هزینه کرد ۶۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل منابع استانی و مشارکت خیران برای ساخت مدرسه در استان پیش بینی شده است و این میزان اعتبار توسط دولت سیزدهم برای ساخت مدرسه و فضای آموزشی در طی ۲ سال هزینه می شود.
وی تصریح کرد: در مجموع ۳۰۰ میلیارد تومان توسط وزارت آموزش و پرورش از محل فروش املاک مازاد، ۱۵۰ میلیارد تومان توسط نیکوکاران، ۱۰۰ میلیارد تومان توسط سازمان برنامه و بودجه کشور و ۵۰ میلیارد تومان از محل منابع استانی تامین می شود.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی در ادامه افزود: در مجموع سال گذشته ۷۳ مدرسه با زیربنای ۳۰ هزار و ۵۷۵ متر مربع در قالب ۲۵۱ کلاس درس در استان ساخته شد.
وی بیان کرد: ۵۸ میلیارد و ۴۳۵ میلیون تومان در زمینه ساخت مدرسه با کمک خیریان در این استان هزینه شد و امسال پیش بینی می شود این شاخص ارتقا یابد.
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی به دیگر شاخص های آموزشی استان اشاره کرد و افزود: میانگین تخریب و بازسازی فضاهای آموزشی در کشور ۱۹.۵ درصد است که در استان ۱۱.۲ درصد برآورد می شود و خراسان شمالی در رتبه ۱۰ کشوری این شاخص قرار دارد.
وی افزود: همچنین سرانه فضای آموزشی در کشور به ازای هر دانش آموز ۵.۲ مترمربع است و در سطح استان به ازای هر دانش آموز ۵.۳ مترمربع است.
استاندارد سازی سیستم گرمایشی مدارس
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی گفت: طرح جمع آوری بخاری های نفتی از سال ۱۳۹۷ در این استان آغاز شد و در مدت ۲ سال تمامی سیستم گرمایشی مدارس استان استاندارد سازی و یکهزار و ۵۰۰ بخاری نفتی در ۲ مرحله از کلاس های درس استان جمع آوری شد.
فلاح کوشکی یادآور شد: ۲ هزار کلاس درس در این استان که از بخاری های غیر استاندارد استفاده می کردند، استاندارد سازی گرمایشی شدند و این دانش آموزان زمستان ایمنی را سپری می کنند.
۱۸۷ هزار و ۷۵ دانش آموز خراسان شمالی در بیش از ۲ هزار باب آموزشگاه استان زیر نظر ۱۹ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد ۱۰۷ هزار و ۱۰۰ دانش آموز در مقطع ابتدایی و مابقی متوسطه است.
۱۵۰ مدرسه نیاز به بازسازی
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خراسان شمالی در ادامه گفت: یکهزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای بازسازی ۱۵۰ مدرسه استان در قالب ۸۰۰ کلاس درس نیازمند است.
امین فلاح کوشکی اظهار داشت: در مجموع در سطح خراسان شمالی یکهزار و ۶۰۰ مدرسه در قالب هفت هزار و ۴۰۰ کلاس درس فعال است که از این تعداد؛ ۱۵۰ مدرسه نیاز به بازسازی دارد.
وی با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی خراسان شمالی ۱۰ سانتیمتر مربع از میانگین کشوری بالاتر است، افزود: این سرانه در شهرستان های گرمه و بجنورد از میانگین کشوری پایین‌تر و سایر شهرستان ها در موقعیت مناسبی قرار دارد.
فلاح کوشکی خاطرنشان کرد: هدفگذاری برای توسعه فضاهای آموزشی شهرستان گرمه انجام شده است و از سال گذشته تاکنون در مجموع ۲۷ کلاس درس به بهره برداری رسید.
۴۰ میلیارد ریال برای برچیده‌شدن ۵۶ مدرسه کانکسی
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی در مورد شرایط مدارس کانکسی استان گفت: در مجموع ۱۶۸ مردسه کانکسی در مناطق محروم خراسان شمالی دایر است که ۴۰ میلیارد ریال اعتبار برای برچیده شدن و ایمن سازی آن نیاز است.
ابوالقاسم اکبری تصریح کرد: دولت سیزدهم در گام اول ۴۰ میلیارد ریال برای برچیده شدن ۵۶ مدرسه کانکسی استان هزینه می کند و مابقی مدارس کانکسی نیز در ۲ سال آتی برچیده می شود.
وی اظهارداشت: ایمن سازی مدارس کانکسی در دستور کار قرار دارد و با حذف این مدارس و تبدیل آن به محیط ایمن، پنج هزار و ۳۰۰ متر مربع به فضای آموزشی خراسان شمالی افزوده و یکهزار و ۴۰۰ دانش آموز نیز از آن بهره‌مند می‌شوند.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی، مجموع فضای آموزشی خراسان شمالی را ۱۸۷ هزار متربع اعلام کرد و گفت: سرانه فضای آموزشی در کشور به ازای هر دانش آموز پنج متر و ۲۱ سانتیمتر است که این رقم در استان ۱۰ سانتیمتر بیشتر است.
وی ادامه داد: افزایش سرانه آموزشی در استان بیانگر این است که خیران مدرسه ساز به خوبی ورود و در این امر خداپسندانه مشارکت مناسبی داشته اند.
اکبری عنوان کرد: شهرستان جاجرم با هفت متر و ۱۲ سانتیمتر، بجنورد با چهار متر و ۴۶ سانتیمتر، شیروان با پنج متر و ۴۰ سانتیمتر، مانه و سملقان با پنج متر و ۹۷ سانتیمتر، اسفراین با ۶ متر و ۸۶ سانتیمتر، گرمه با پنج متر و ۸۳ سانتیمتر، فاروج با ۶ متر و ۱۸ سانتیمتر و راز و جرگلان ۶ متر و ۲۰ سانتیمتر به ترتیب بیشترین سرانه آموزشی در خراسان شمالی را دارند.
۱۸۷ هزار و ۷۵ دانش آموز خراسان شمالی در بیش از ۲ هزار باب آموزشگاه استان زیر نظر ۱۹ هزار نفر معلم تحصیل می کنند که از این تعداد ۱۰۷ هزار و ۱۰۰ دانش آموز در مقطع ابتدایی و مابقی متوسطه است.
در مجموع ۴۸ درصد دانش آموزان استان را دختران تشکیل می دهند و ۳۸ درصد دانش آموزان در مناطق روستایی مشغول به تحصیل هستند.