به گزارش ایرنا، مالاریا یک بیماری تهدیدکننده حیات و در عین حال قابل پیشگیری و درمان است که توسط انگل‌های ناشی از گزش پشه‌های آنوفل ماده منتقل می‌شود. این بیماری عمدتا به عنوان بیماری گرمسیری یا نیمه گرمسیری تلقی شده که بوسیله یک انگل تک سلولی ایجاد می‌شود و انتقال آن با پشه صورت می‌گیرد و باعث حملات عود کننده و گاهی اوقات باعث مرگ افراد نیز شده است.
مالاریا مهمترین بیماری انگلی و یکی از مسائل مهم بهداشتی تعدادی از کشورها بویژه کشورهای گرمسیری دنیاست.بیماری مالاریا با نام‌های دیگری چون پالودیسم، تب و لرز، تب نوبه و تب متناوب نیز نامیده می‌شود.
این بیماری به صورت عفونت حاد در بیشتر موارد وخیم و گاهی طولانی و با ویژگی‌های تب متناوب و لرز، کم خونی و بزرگی طحال و گاه با ویژگی‌های ساده یا کشنده دیگر خودنمایی می‌کند. اهمیت این بیماری به خاطر شیوع زیاد و مرگ و میر قابل توجه است.انگل مالاریا توسط یک تیره از پشه به نام آنوفل به انسان منتقل می‌شود که این تیره شامل چندین گونه است.
کلمه مالاریا یک کلمه ایتالیایی و به معنای هوای بد (Mal-Aria) است و منظور از آن تعریف بیماری با ویژگی‌های تب متناوب است که ایتالیایی‌ها در گذشته وجود آن را ناشی از هوای بد و مناطق باتلاقی می دانستند. همواره با گرم شدن زمین، شیوع این بیماری افزایش می‌یابد.
بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، سالانه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون مورد مالاریا در جهان وجود دارد که بیش از یک میلیون نفر در اثر ابتلا به آن جان خود را از دست می دهند. از مهمترین قربانیان مالاریا کودکان زیر پنج سال هستند.
برخی کارشناسان بهداشت بر این باورند که از نظر تعداد مرگ و میر ناشی از بیماری مالاریای شدید به طور عمده از نوع فالسیپارم بوده و بیشترین موارد بیماری مالاریا در ایران مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و قسمت گرمسیری کرمان است.
به گفته آنان، در ایران ۱۹ گونه پشه آنوفل شناخته شده که هفت گونه آن ناقل بیماری بوده و رایج ترین روش انتقال بیماری از طریق گزش پشه آنوفل ماده آلوده به انگل است.
به گفته کارشناسان حوزه بهداشت، مالاریا به دنبال نیش زدن افراد بوسیله پشه آلوده به انگل منتقل می‌شود و درمان این انگل پس از ورود به جریان خون به سمت کبد حرکت کرده و شروع به تکثیر سریع می‌کند به طوریکه از هر یک انگل وارد شده حدود ۱۰ هزار انگل تولید می‌شود، سپس این انگل‌ها با پارگی سلول‌های کبدی وارد خون می‌شوند تا به گلبول‌های سرخ حمله ور شده و در آنجا نیز تکثیر کنند.
علائم بیماری
علائم بیماری معمولا ۱۰ تا ۱۵ روز پس از گزش ظاهر می‌شوند و تب، سردرد و لرز از اولین علائم هستند. درد عضلانی، خستگی، تهوع، اسهال و استفراغ از دیگر علائم بیماری بوده. اگر بیماری طی ۲۴ ساعت اولیه درمان نشود، بسیار سریع پیشرفت کرده و خطرناک است. نارسایی اعضای مختلف و گسترش عفونت نیز در موارد شدید دیده می‌شود.
در کودکان علائم شدیدتر بوده و علاوه بر موارد ذکر شده، با کم خونی شدید و تنگی نفس همراه است.
نوزادان، کودکان زیر پنج سال، زنان باردار، افراد مبتلا به ویروس HIV، بیماران مبتلا به عفونت‌های مزمن، مهاجرانی که واکسینه نشده‌اند و مسافران بیشترین افراد در معرض خطر هستند.
پشه‌بند آغشته به حشره‌کش موثرترین روش برای کاهش آمار ابتلا به مالاریا در مناطق در معرض خطر این بیماریس؛ افشانه‌های ضد حشره نیز توصیه شده است.
کشورهای زیادی در حال حرکت به سمت ریشه کنی مالاریا هستند؛ به عنوان مثال در نشست شرق آسیا اعلام شد که قصد ریشه کنی مالاریا از آسیا و اقیانوس آرام تا سال ۲۰۳۰ میلادی وجود دارد.
سردرد، استفراغ، بزرگی طحال، کم خونی و دردهای عضلانی از علایم مالاریاست که برای جلوگیری از گزش توسط پشه آنوفل خوابیدن در زیر پشه بند در مناطقی که بیماری رایج بوده، استفاده از توری مناسب برای پنجره ها و دربهای خانه یا حداقل اتاق‌هایی که افراد در شب در آنجا می‌خوابند، استفاده از مواد دور کننده حشرات بر روی پوست بدن و حشره کش‌های خانگی بصورت اسپری یا تدخینی در محل‌های استراحت قبل از خواب ضروری است.
شناسایی بیش‌از هزار مورد مبتلا به مالاریا در سیستان و بلوچستان
رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان از شناسایی یک‌هزار و ۲۷۹ مورد مثبت مالاریا در سیستان و بلوچستان از ابتدای امسال تاکنون خبر داد.
دکتر حبیب غزنوی اظهارداشت: از ابتدای امسال تاکنون ۳۸۶ مورد ابتلای قطعی به بیماری مالاریا در محدوده دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گزارش شده است.
وی بیان کرد: کل موارد مثبت گزارش شده بیماری مالاریا در سال گذشته ۱۲۳ مورد بوده اما افزایش موارد این بیماری در سالجاری متاثر از بارندگی‌های اخیر در استان و آنسوی مرزهاست که قابل پیش‌بینی بود و هم‌اینک شرایط لازم برای انتقال بیش از پیش بیماری مهیاست.
رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان ادامه داد: بارندگی‌های گسترده و افزایش موارد این بیماری در پاکستان و عدم وجود ساختار مناسب برای بیماریابی و کشف موارد جدید بیماری در این کشور، در شکل‌گیری کانون‌های جدید بیماری موثر بوده و عمده موارد گزارش شده در سالجاری نیز بصورت وارده از این کشور است.
وی با بیان اینکه یکی از مهمترین دستاوردهای دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال‌های اخیر حذف انتقال محلی بیماری مالاریا در محدوده تحت پوشش این دانشگاه بود افزود: این مهم به لطف توسعه زیرساخت‌های لازم و همچنین برخورداری مناطق روستایی از برق پایدار و اقدامات مداخله‌ای دانشگاه به دست آمده است.
غزنوی تصریح کرد: بیماری مالاریا تقریبا در تمام شهرهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مشاهده شده و بدنبال این افزایش موارد، موارد بستری در بیمارستان‌ها نیز افزایش پیدا که براساس آزمایش‌های انجام شده از هر ۲ نوع انگل‌های ویواکس و فالسیپاروم است.
وی گفت شهرستان سراوان به علت هم مرزی با کشور پاکستان و همچنین ترددهای غیرقانونی، بیشترین موارد ابتلا را در بین شهرستان‌های تحت پوشش دانشگاه زاهدان تا کنون داشته است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: این دانشگاه با برخورداری از کارشناسان با تجربه در زمینه کنترل بیماری مالاریا و پوشش خدمات بهداشتی درمانی در تمام نقاط شهری و روستایی تحت پوشش، اقدامات پیشگیرانه‌ای از جمله بیماریابی تشدید یافته، توزیع پشه بند آغشته به سم در مناطق عشایری و روستاهای بدون برق، سم پاشی و مه پاشی کانون‌های جدید ایجاد شده و ارسال تجهیزات مورد نیاز به کانون‌های فعال بیماری را برنامه ریزی کرده است.
وی تاکید کرد: دانشگاه علوم پزشکی زاهدان این آمادگی را دارد تا در صورت اعلام نیاز کشور دوست و برادر پاکستان، اقدامات پیشگیری و بیماریابی مشابه را در آن سوی مرز نیز انجام دهد.
غزنوی اظهارداشت: به لطف الهی در حال عبور از پیک بیماری کرونا در سیستان و بلوچستان هستیم و هم استان های گرامی بویژه در مناطق مرزهای شرقی استان حتما با اقدامات پیشگیرانه از جمله استفاده از پشه بند، استراحت در فضاهای سر پوشیده، استفاده از توری برای پنجره ها، احتمال گزش توسط پشه آنوفل (ناقل مالاریا) را به حداقل برسانند و در صورت هر گونه تب، فورا به نزدیکترین مرکز بهداشتی درمانی محل زندگی خود مراجعه کنند.
رئیس روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی زاهدان اظهارداشت: با توجه به اینکه در حال حاضر ورود زوار پاکستانی را به کشور داریم در گذرگاه های رسمی و پایانه‌های رسمی با توجه به استقرار مجموعه بهداشت و درمان کنترل بررسی های سندرومیک در حال انجام است.
محمد هادی عباسی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی برنامه‌های سمپاشی نقاط آلوده را دارد از شهروندان خواست تا برای پیشگیری هنگام خواب از پشه بند استفاده کنند و قلم های دافع حشرات هم برای قستمت های از بدن که در معرض خطر گزش پشه انافول است استفاده کنند.
وی خاطر نشان کرد: افرادی که به نقاط آلوده می روند حتما با نظر متخصصان حوزه بهداشت از داروهای پیشگیری کننده استفاده کنند.