به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی اخیرا بر پایه اخباری تائید نشده، قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد را بهانه کرده تا ضمن وضع تحریم‌های جدید، پای ایران را به یک پرونده ادعایی باز کند. تروئیکا بر همین اساس از سازمان ملل متحد خواسته تا در پرتو قطعنامه یادشده، درباره ادعای واهی ارسال موشک و پهپادهای ایرانی به روسیه تحقیق کند.
هم زمان برخی مقامات اروپایی هم ادعا کرده‌اند که باید مشخص شود اقدام روسیه و ایران نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بشمار می‌رود یا خیر.
این درحالیست که وزارت امور خارجه انگلیس پنجشنبه گذشته با صدور بیانیه‌ای اتهامات واهی علیه ایران را تکرار کرد و مدعی شد: ایران با تحویل پهپاد به طور فعال جنگ افروزی می کند و از حملات نفرت انگیز روسیه به شهروندان اوکراینی سود می برد. بنابراین هم روسیه و هم ایران قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را که انتقال این سلاح ها از ایران را کنترل، نقض می کنند.
چرا ادعای تروئیکا مبنای قانونی ندارد؟
این اتهام در حالی مطرح می‌شود که اولا هیچ مدرک محکمی برای تصدیق ادعا که ایران به روسیه پهباد ارسال کرده است وجود ندارد و در ثانی در صورت صدق چنین ادعایی محدودیت‌های سازمان ملل در ارتباط با معاملات تسلیحاتی در سال ۲۰۲۰ لغو شده است.
حتی اگر فرض کنیم که محدودیت‌های «دیگری» همچنان برقرار است؛ باز آن محدودیت‌ها، شامل حال «پهباد»های سبک نمی‌شود و صرفا مربوط به انتقال فن‌آوری موشک‌هایی است که برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی شده باشند.
در نهایت اینکه اگر این محدودیت‌ها شامل حال پهباد هم می‌شود؛ باز مسئولیت حقوقی اخذ مجوز از شورای امنیت برای انتقال این کالا بر دوش واردکننده (روسیه) است، و نه برعهده ایران که (به ادعای تروئیکا) صادر کننده است.
بنابراین این سووال مطرح است که چرا تروئیکا چند لایه قانون را تحریف می‌کند تا به هر قیمتی پای مسئولیت ایران را به میان بکشد؟ نکته دیگر اینکه فارغ از ادعای مشارکت ایران در جنگ روسیه، چرا تروئیکا در شرایطی که مذاکرات رفع تحریم‌ها به دلیل تعلل دولت جو بایدن در گرفتن تصمیم سیاسی برای بازگشت به برجام متوقف شده است، قطعنامه ۲۲۳۱ را که بر اجرای این توافق نظارت دارد هدف قرار داده است.
تلاش غرب برای ابزارسازی در مذاکرات رفع تحریم ها
این مساله در کنار اظهارات اخیر جوسپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که از تحولات داخلی آمریکا (انتخابات کنگره) به عنوان یکی از موانع پیشبرد مذاکرات یاد کرد، این گزاره را تقویت می‌کند که طرف مقابل به دنبال ابزارسازی برای دور بعدی مذاکرات است که جمهوری اسلامی ایران را به پذیرش توافق مورد نظر خود وادار کنند. به هر روی آنچه بدیهی است این است که استدلال تروئیکا برای ارتباط دهی میان نقش ایران در جنگ اوکراین و قطعنامه ۲۲۳۱ فاقد مبنای حقوقی و مردود است.
اما روی دیگر سکه شواهدی است که نشان می‌دهد سه کشور اروپایی تحریم‌های تسلیحاتی علیه مسکو را دور زده و با انتقادها و اتهاماتی در داخل مواجه هستند.
دور زدن تحریم ها توسط تروئیکا برای معامله سلاح با روسیه
روزنامه دیلی تلگراف ۲۲ آوریل ۲۰۲۲ با انتشار گزارشی جنجالی نوشت که طبق مطالعات صورت گرفته دو کشور فرانسه و آلمان، روسیه را با ۲۷۳ میلیون یورو (۲۳۰ میلیون پوند) تجهیزات نظامی مسلح کرده‌اند که اکنون در جنگ اوکراین استفاده می شود.
این گزارش می‌افزاید: آنها علی‌رغم تحریم‌های اتحادیه اروپا در خصوص ارسال سلاح به روسیه، که پس از الحاق کریمه به این کشور در سال 2014 معرفی شد؛ تجهیزاتی را که شامل بمب، راکت، موشک و تفنگ می‌شود، به مسکو فرستادند.
بر اساس این گزارش، انتقادها از آلمان زمانی افزایش یافت که مشخص شد شرکت‌های ساخت تجهیزات نظامی از خلأهای موجود در تحریم‌های اتحادیه اروپا برای صادرات سلاح به روسیه استفاده کرده‌و جنگ‌افزارهای «دو منظوره» از جمله تفنگ و خودروهای حفاظتی به ارزش ۱۲۱ میلیون یورو (۱۰۷ میلیون پوند) به مسکو ارسال کرده‌اند.
برلین در برابر انتقادها اعلام کرد که این کالاها تنها پس از تضمین کرملین برای استفاده غیرنظامی و نه نظامی فروخته شد. سخنگوی وزارت اقتصاد آلمان در همین پیوند مدعی شد: «اگر نشانه‌ای از استفاده نظامی وجود داشت، مجوز صادر نمی‌شد.» به این ترتیب بود که اعتراض‌های داخلی فروکش کرد.
طبق گزارش دیلی تلگراف فرانسه نیز مسئول ارسال محموله های جنگی به ارزش 152 میلیون یورو (128 میلیون پوند) به روسیه، بوده است. پاریس به صادرکنندگان اجازه داد تا به عنوان بخشی از 76 مجوز صادر شده، قراردادهایی را که قبل از سال 2014 توافق شده بود، با دور زدن تحریم‌های اتحادیه اروپا اجرا کند.
شرکت‌های فرانسوی در کنار بمب‌ها و موشک‌ها، دوربین‌های تصویربرداری حرارتی را برای بیش از ۱۰۰۰ تانک روسی و همچنین سیستم‌های ناوبری برای جت‌های جنگنده و هلیکوپترهای تهاجمی ارسال کرده‌اند.
اندیشکده انگلیسی خدمات سلطنتی (RUSI) دوم ماه «مه» در گزارشی با اشاره به این موضوع همچنین نوشت که تحقیقات نیروهای مسلح اوکراین درمورد سیستم‌های تسلیحاتی روسی که از میدان جنگ بازیابی شده‌اند، نشانگر "الگوی ثابت" وابستگی به اجزای ساخت خارجی و در برخی موارد بریتانیایی است. به‌عنوان نمونه در گزارش یاد شده به ترانزیستورهای با فرکانس بالا ساخت انگلیس در سیستم Borisoglebsk-۲ اشاره شده است.
تاکید ایران بر مخالفت با جنگ
درحالی که غرب و در راس آن انگلیس و آمریکا در ماه‌های اخیر به حمایت‌های تسلیحاتی از اوکراین شدت بخشیده‌اند، جمهوری اسلامی ایران از ابتدای جنگ همواره سیاست اصولی و روشن خود را مبتنی بر بیطرفی فعال و مخالفت با جنگ و لزوم حل و فصل سیاسی اختلافات دو طرف و به دور از خشونت اعلام کرده‌است.
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان امروز در بیانیه‌ای ادعاهای مطرح شده در بیانیه مشترک آلمان، فرانسه و انگلیس در مورد استفاده از پهپادهای ایران در جنگ اوکراین را قویا مردود دانست و به شدت محکوم کرد.
ناصر کنعانی تصریح کرد: ما همواره بر این امر تاکید داشته‌ایم که همه اعضای سازمان ملل باید به طور کامل به اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل از جمله استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها احترام بگذارند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با تاکید بر اینکه ما از صلح و پایان فوری جنگ در اوکراین از طریق یک فرآیند سیاسی حمایت می‌کنیم خاطر نشان کرد: طرفهای یادشده در ادامه اقدامات غیرمسئولانه، مخرب و غیرقانونی خود برای ایجاد فضای مسموم سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کنند از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل یک تفسیر گمراه کننده ارائه کرده و بین ادعاهای بی اساس خود و قطعنامه۲۲۳۱ ارتباط برقرار نمایند. این در حالیست که موضوعات حول درگیری جاری در اوکراین با قطعنامه ۲۲۳۱ در موضوع و محتوا کاملا بی ارتباط است