بوشهر – ایرنا – اهدای خون نیاز اساسی جامعه برای نجات جان انسان‌ها به شمار می‌رود، اما آمارها در استان بوشهر نشان می‌دهد که در جریان تغییر نسلی و رویکردها و شاید هم مشکلات زندگی امروز این فرهنگ در میان نسل جوان کم رنگ شده و می‌طلبد به عنوان یک ضرورت مهم و غیر قابل اغماض در جامعه ترویج و یادآوری شود.

به گزارش خبرنگار ایرنا، اهدا خون یکی از شاخصه‌های مهم ایثار، پیوند با هم‌نوع، انسان‌دوستی، کسب رضایت پروردگار و موجب توسعه و ترویج فرهنگ نوع‌دوستی در جامعه است که می‌تواند سالانه در عمل‌های جراحی یا تامین نیاز خونی بیماران به کمک پزشکان بیاید و با نجات جان میلیون‌ها نفر، به آنها فرصت زندگی طولانی‌تر و با کیفیت بالاتری ببخشد.

اهدای خون سالم و تامین فرآورده‌های خونی گاه در مراقبت‌های مادر و کودک اثری نجات بخش دارد و  نقش آن در کاهش تلفات حوادث انسانی و طبیعی بی بدیل است؛ از سوی دیگر به این صورت می‌توانیم زندگی دوباره را برای بیماران نیازمند به دریافت خون و فرآورده های خونی به اشتراک بگذاریم.

پیام تلخ برای بوشهری‌ها تنزل جایگاه در اهدا خون 

مردم استان بوشهر همواره در انجام کارهای خیرخواهانه به عنوان افرادی خونگرم بلندآوازه بوده‌اند و کسب رتبه سوم در اهدا خون سال‌ها افتخار برای بوشهری‌ها بود اما افسوس که امروز با سقوطی ۲ پله ای در جایگاه پنجم قرار گرفته که پیامی تلخ است از غفلتی که نوید بخش آینده خوبی برای مردم این استان نیست.

به گفته علیرضا منخیان مشاور مدیرکل انتقال خون استان بوشهر اگر این روند همچنان ادامه داشته باشد در آینده نه چندان دور این استان نیز همانند تعدادی از استان‌ها به وارد کننده خون از استان‌های همجوار تبدیل می‌شود. 

وی ادامه می‌دهد برخی استان‌ها نتوانسته اند خون مورد نیاز خود را تامین کنند و اگر این روند کاهشی اهدا خون در استان بوشهر نیز ادامه دار باشد به طور قطع در آینده نه چندان دور این استان بوشهر نیز نیازمند واردات خون می‌شود.

اهدای خون ضامن جامعه سالم‌تر

به گفته کارشناسان جامعه ای که در آن فرهنگ اهدا خون نهادینه شده باشد، سالم‌تر خواهد بود چرا که در این صورت فرهنگ نوع دوستی، احساس مسئولیت و اخلاق در آن حاکم است و کمتر در معرض آسیب‌های اجتماعی قرار می‌گیرد؛ همین استدلال ایجاب می‌کند تا اهمیت عمل بشر دوستانه اهدای خون به نسل جوان جامعه گوشزد کرد.

از نظر مَنخیان مشاور مدیرکل انتقال خون استان بوشهر نسل جدید جامعه بوشهر نسبت به گذشته از نظر فرهنگی تغییر کرده و به همین دلیل باید آنها را با فرهنگ اهدای خون آشنا و مانوس کرد تا رویه مثبت گذشته این استان نه تنها به فراموشی سپرده نشود بلکه دوباره در جامعه یادآوری و ترویج شود.

او توضیح می‌دهد: در گذشته بدون هر گونه تبلیغ، نصب بنر و انتشار خبری در فضای مجازی شب‌های احیاء، عاشورا و تاسوعای حسینی در پایگاه‌های انتقال خون جای سوزن انداختن نبود همه می آمدند تا با اهدای خون خود سهمی در نجات جان انسان‌ها داشته باشند اما امروز با وجود تبلیغات زیاد اما باز هم آن شور و حال گذشته در پایگاه‌های انتقال خون دیده نمی‌شود.

یکسانی جنسیت در اهدای خون، ضرورت اصلاح ذهنیت غلط بانوان

بانوان بوشهری با این تصور که با اهدا خون ممکن است دچار کم خونی شده و به بدن آنها آسیبی وارد شود کمتر از مردان در پایگاه‌های انتقال خون حاضر می‌شوند  و این کار را مردانه می‌دانند، این درحالی است که به گفته متخصصان همه کسانی که از نظر پزشکی مشکلی نداشته باشند امکان اهدا خون دارند.

لیلا حیاتی مسئول جذب، آموزش و حفظ اهدا کنندگان پایگاه انتقال خون استان بوشهر می گوید: پزشک قبل از خونگیری، اهدا کننده را معاینه می‌کند پس زنان نباید نگرانی دراین زمینه داشته باشند چون اگر در بررسی ها پزشک به این نتیجه رسید که فرد توان اهدا ندارد به هیچ عنوان اقدام به خونگیری از او نمی شود.

او به خبرنگار ایرنا این مساله را یادآور می شود که باید به کمک رسانه این ذهنیت غلطی که زنان نمی توانند اهدا خون داشته باشند برطرف شود چون زنان نیز مانند مردان در صورت داشتن سلامت کامل بدنی و داشتن شرایط روحی مناسب می توانند اقدام به اهدای خون کنند.

حیاتی شمار اهدا کنندگان زن در نیمه نخست امسال را ۸۷۶ نفر اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: در زمان حاضر تنها یک تا ۲ درصد از جمعیت بانوان استان بوشهر در امر اهدای خون مشارکت دارند این درحالی است که باید با اصلاح نگرش و فرهنگ در این زمینه حضور پررنگ تر زنان  را در پایگاه‌های انتقال خون داشته باشیم.

البته او نقش بانوان و مادران در ارتقای اهدای خون را نیز یادآور می شود و معتقد است اگر زنان به باور اهمیت اهدای خون یقین پیدا کنند و مطمئن باشند که به آنها آسیبی وارد نمی‌کند به طور حتم نقشی مهم در تشویق خانواده به سمت این امر خیر دارند.

آمارها نشان می‌دهد در نیمه نخست  امسال ۲۱هزار و ۶۸۷ نفر به پایگاه‌های انتقال خون استان بوشهر مراجعه کرده اند که از این شمار هشت هزار و ۹۷۸ نفر اهدا کننده مستمر، پنج هزار و ۳۴۳ نفر باسابقه و سه هزار و ۴۹۹ نفر برای بار اول اقدام به اهدای خون کردند.

نیم ساعت وقت تا معامله برد برد 

کل فرایند خون گیری بیشتر از نیم ساعت زمان نمی برد مگر اینکه فرد دچار ضعف شود که به استراحتی بیش از دیگران نیاز دارد.

کسی که وارد مرکز انتقال خون می‌شود ابتدا باید به قسمت پذیرش برود و با ارائه کارت ملی و پاسخ به چند سوال به سمت اتاق معاینه هدایت و پس از بررسی و تشخیص پزشک که فرد از لحاظ روانی و جسمی قابلیت و توان اهدا خون را دارد به سمت سالن خون گیری هدایت می‌شود و خونگیران اقدام به گرفتن ۴۵۰ سی سی خون از فرد می کنند.

پس از آن خون اهدایی به قسمت فرآورده گیری ارسال می‌شود و از خون اهدایی فرآورده های مختلفی از جمله پلاکت، پلاسما، گلبول قرمز و خون شسته که هر کدام از این فرآورده ها می تواند ناجی جان یک نفر باشد گرفته می شود.

بعد از انجام آزمایش‌ها و تعیین گروه خونی، خون فرآوری شده به قسمت پخش خون می رود و براساس نیاز در اختیار مراکز درمانی قرار می‌گیرد.

اگر چه اهدای خون امعامله‌ای  برد برد است و اهدا کننده علاوه بر تامین نیاز بیماران گامی موثر نیز در راستای سلامت خود بر می‌دارد اما فردی که تنها برای کاهش غلظت خون و سرزندگی خود به پایگاه‌های انتقال خون مراجعه می‌کند به عنوان اهدا کننده مستمر شناخته نمی‌شود بلکه فردی که قصد اهدای خون دارد باید با نیت نجات جان فرد دیگری اقدام به اهدا خون کند.

بر این اساس هر فردی که تنها ۲ بار در سال با هدف تامین نیاز بیماران و سانحه دیدگان نیازمند، خون بدهد به عنوان اهدا کننده مستمر شناخته می‌شود.

ضرورت و اهمیت اهدای خون هم پایه و هم درجه اهدا عضو است که باید به هنگام نسبت به آن اقدام شود چون هرگونه تعلل می‌تواند منجر به جان دادن انسانی شود.

بی تفاوتی در اهدای خون، زنگ خطر برای نوع دوستی و ایثار

یادمان باشد نیاز بیماران مبتلا به تالاسمی و سرطان به خون و فرآورده‌های خونی دائمی است، علاوه بر این لزوم تامین ذخیره خون برای نیاز بیمارستانی استان در زمینه حوادث و سانحه دیده‌ها، ضرورت اهدای مستمر خون را دوچندان می‌کند.

حضور نیافتن افراد برای اهدای خون با نیت نجات جان انسان‌ها بیانگر تضعیف فرهنگ انسان دوستانه در جامعه است، درحالی که نیاز به خون همیشگی است و همیشه کسانی هستند که برای زنده ماندن نیاز به ایثار سایر افراد جامعه دارند.

در استانی مانند بوشهر ۶۰۰ بیمار تالاسمی وجود دارد که این افراد هر ۱۵ روز نیاز به یک واحد خون دارند و اگر چه هر واحد خون اهدایی تا ۳۵ روز ماندگاری دارد اما بهتر این است که این گروه از بیماران خون تازه (کمتر از پنج روز) را دریافت کنند افزون براین کسانی هستند که زیرعمل جراحی اورژانسی، بیماران تصادفی، مادران باردار و یا افرادی به دلیل کمبود فاکتور نیازمند خون هستند.

این همه نشان می‌دهد که کم رنگ شدن اهدای خون زنگ خطری برای جامعه به شمار می رود و باید کوشید تا این حس انسان دوستانه هیچ گاه رنگ زوال و فراموشی به خود نگیرد.

ترویج فرهنگ اهدا خون تنها وظیفه سازمان انتقال خون نیست بلکه لازم است همه دستگاه‌های اجرایی، نهادها و تشکل‌های غیر دولتی در این امر مهم و خداپسندانه شرکت کنند و با یادآوری این فرهنگ سطح سلامت جامعه افزایش یابد.

"اهدا خون؛ اهدا زندگی" شعاری قدیمی اما آشنا است که بارها برای بسیاری از افراد به تلنگری تبدیل شده تا با اهدا این مایه حیات، سهمی در نجات زندگی بیماران نیازمند داشته باشند اما امروز با توجه به کم رنگ شدن این اصل در بین نسل جدید بوشهر، می‌طلبد برای جلب مشارکت عمومی مردم بار دیگر این شعار زنده و یادآوری شود.