به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، با توجه به ابلاغ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام ماده واحده تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) توسط آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در ۲۵ تیر ۱۴۰۱، آزمون سراسری از سال ۱۴۰۲ با تغییراتی برگزار خواهد شد؛ با اینکه نخستین قانون در مورد کنکور در مجلس شورای اسلامی آبان ۱۳۸۶ به نام قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تصویب و سال ۹۲ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی اصلاح و با نام قانون سنجش و پذیرش دانشجو، بار دیگر تصویب شد.
با وجود قوانین مزبور، با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تحول اساسی در آزمون سراسری از سال ۱۴۰۲ آغاز می‌شود؛ دروس عمومی در آزمون سراسری حذف و به سوابق تحصیلی منتقل می‌شود. آزمون اختصاصی شامل دروس اختصاصی پنج گروه آزمایشی ۲ بار در سال برگزار شده و نتایج آن به مدت ۲ سال نیز اعتبار خواهد داشت.
همچنین در آزمون سال ۱۴۰۲ تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال دوازدهم ۴۰ درصد، در سال ۱۴۰۳ تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال دوازدهم ۵۰ درصد، در سال ۱۴۰۴ تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال‌های یازدهم و دوازدهم ۶۰ درصد و در سال ۱۴۰۵ تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم ۶۰ درصد خواهد بود.
همه این تغییرات و سوالات دیگر در اذهان داوطلبان باعث شد تا خبرگزاری ایرنا با دعوت از رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان متولی برگزاری آزمون سراسری و طرح سوالات داوطلبان و خانواده‌ها آنها چندوچون برگزاری آزمون در سال ۱۴۰۲ را بهتر و دقیق‌تر اطلاع‌رسانی کند.
گفت‌وگوی خبرنگاران ایرنا با دکتر عبدالرسول پورعباس در دو بخش و با محوریت شبهه‌هایی که در مورد تقلب در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ رخ داد، زمان برگزاری ۲ نوبت آزمون سال ۱۴۰۲، تعریف و اهمیت سابقه تحصیلی و راهکار ایجاد سابقه تحصیلی، تدابیر اندیشیده‌شده برای جلوگیری از تقلب در آزمون ۱۴۰۲، زیرساخت‌های لازم برای برگزاری الکترونیکی آزمون سال‌های بعد، سهمیه‌های کنکور منتشر می‌شود.
وی در بخش اول این گفت‌وگو به موضوع تقلب و تخلف در آمون ۱۴۰۱ پرداخت و ضمن تشریح راه‌های اندیشیده شده برای جلوگیری از تقلب گفت که آزمون مجدد داوطلبان شبهه‌دار ۲۱ مهر برگزار شده و تا نیمه آبان نتیجه آن اطلاع‌رسانی خواهد شد.
پورعباس همچنین آمارهای دقیق و نهایی از آزمون سال جاری ارائه داد که بر این اساس حدود ۵۰ درصد از داوطلبان شرکت‌کرده در آزمون انتخاب رشته نکرده‌اند، ۶.۶ درصد از ظرفیت دانشگاه‌ها خالی مانده و بیشترین ظرفیت خالی‌مانده در دوره کاردانی است.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور در بخش دوم و پایانی این گفت‌وگو به تغییرات در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ پرداخت و این تغییرات را با جزئیات توضیح داد. زمان برگزاری آزمون، موضوع سوابق تحصیلی و میزان اهمیت آن، سهمیه‌های کنکور برای سال بعد، تدابیر امنیتی اندیشیده‌شده برای جلوگیری از هر نوع تخلف یا تقلب، تلاش برای تحقق زیرساخت‌های لازم برگزاری آزمون سال ۱۴۰۳ به صورت الکترونیکی مهم‌ترین محورها از میان گفت‌وگوی خبرنگاران ایرنا با پورعباس در این بخش بود.
دیماه بهترین زمان برای برگزاری آزمون نوبت اول ۱۴۰۲
ایرنا: آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ که بر اساس مصوبه سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار می‌شود، سوالات زیادی در ذهن داوطلبان پدید آورده است. اولین سوال مربوط به زمان نوبت اول این ازمون در دی ماه است؛ زیرا هنوز سال تحصیلی تمام نشده و دانش اموزان پایه دوازدهم دروس خود را تمام نکرده اند و به نظر می‌رسد این زمان مناسبی نیست.
پورعباس: اصل مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در تیر ۱۴۰۰ تصویب شد و در خرداد ۱۴۰۱ اصلاحیه‌ای تصویب شد و توسط رئیس جمهوری محترم در ۲۵ تیر ابلاغ شد. بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی مصوب سال ۹۲ شورای سنجش و پذیرش دانشجو وظیفه تصمیم گیری در حوزه ازمون ها را دارد و از این بابت تفاوت چندانی بین مصوبه شورا و قانون مجلس نیست غیر از چند مورد؛ مانند اینکه در قانون مجلس نحوه تاثیر سوابق تحصیلی تاثیر در اختیار شورای سنجش و پذیرش بود اما در مصوبه شورا تاثیر قطعی دارد.
نمرات دروس عمومی بر اساس سابقه تحصیلی محاسبه می‌شود و فقط آزمون اختصاصی در پنج گروه آزمایشی علوم تجربی، علوم ریاضی و فنی، علوم انسانی، هنر و زبان خواهد داشت. همچنین هر داوطلب امسال امکان دوبار شرکت در آزمون را خواهد داشت. هر دو آزمون مستقل است و هر داوطلب می تواند در هر زمان که خواست شرکت کند، کارنامه هر آزمون برای دو سال اعتبار دارد و یکی از آزمون‌ها با انتخاب داوطلب معیار انتخاب رشته قرار می‌گیرد. با توجه به برگزاری دو آزمون در سال و اعتبار داشتن آن تا دوسال، می‌توان گفت هر داوطلب می‌تواند طی ۲ سال ۴ نمره ازمون معتبر داشته باشد، البته پذیرش در آزمون یکبار در سال و مردادماه است.
در مورد زمان آزمون به صورت منطقی هر شش ماه یکبار می توانیم آزمون برگزار کنیم. دانش آموزان پایه دوازدهم می توانند در ازمون دی ماه هم شرکت کنند و فرصت دارند در آزمون تیرماه هم شرکت کنند یا فقط در یکی از این دو آزمون شرکت کنند و هیچ اجباری برای شرکت داوطلب در دو آزمون نیست. ضمن اینکه سازمان سنجش وظیفه برگزاری آزمون‌های مختلف از جمله آزمون‌های کارشناسی ارشد، دکتری، کاردانی به کارشناسی و غیره را برعهده دارد و با توجه به وجود آزمون‌های یادشده تنظیم تقویم‌های آزمون به عهده مسئولان سازمان سنجش است.
از نظر زمانی برای برگزاری آزمون های سراسری در فروردین به دلیل ماه مبارک رمضان و اردیبهشت و خرداد به دلیل آزمون های سراسری مدارس مشکل داشتیم. ضمن اینکه در آزمون سراسری علاوه بر زمان کافی برای تهیه سوالات و ساخت دفترچه آزمون، به فرآیند اجرایی دوماهه هم نیاز دارد. از طرف دیگر آزمون‌های دکتری و بخشی از رشته‌های کارشناسی ارشد، دومرحله ای و شامل آزمون کتبی و مصاحبه است که این دو آزمون باید در اسفندماه ۱۴۰۱ برگزار شود. لذا با این همه محدودیت، سازمان سنجش با مشورت وزارت آموزش و پرورش زمان‌های مزبور را در تقویم آزمون‌ها لحاظ کرد و این موضوع نیاز به مصوبه شورای سنجش و پذیرش دانشجو هم ندارد.
سازمان سنجش آزمون‌های موظفی متعددی دارد و آزمون‌های استخدامی دستگاه‌های دولتی و آزمون تعیین صلاحیت را هم برگزار می‌کند، در مسیر تقویم آزمون‌ها باید به طور طبیعی هماهنگی را با دستگاه های مختلف انجام دهد.
بر این اساس زمان ثبت نام برای نوبت اول ۸ تا ۱۴ آبان ۱۴۰۱ و برگزاری آزمون اول در ۲۹ و ۳۰ دیماه در نظر گرفته شده است. ثبت نام آزمون نوبت دوم ۱۵ تا ۲۱ فروردین و زمان برگزاری آزمون دوم ۱۴ و ۱۵ تیرماه میباشد. جزئیات ضوابط آزمون ۱۴۰۲ در جلسه شورای سنجش و پذیرش در تاریخ ۱۴ و ۱۵ شهریور سالجاری مصوب و به صورت اطلاعیه قبل از اتمام شهریورماه ۱۴۰۱ منتشر شد.
همه داوطلبان باید سابقه تحصیلی ایجاد کنند
ایرنا: موضوع سابقه تحصیلی و تاثیر قطعی آن در آزمون سال ۱۴۰۲ هنوز برای برخی داوطلبان کاملا واضح نیست.
پورعباس: آزمون ۱۴۰۲ را باید از سال های آینده جدا کنیم. تمام تصمیم ها بر مبنای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است. داوطلب سابقه تحصیلی را به سازمان سنجش اعلام نمی کند، بلکه سازمان از سیستم های برخط از وزارت اموزش و پرورش دریافت می کند. سابقه تحصیلی برای ازمون ۱۴۰۲ شامل اثر قطعی نمره حدود ۱۰ یا ۱۱ درس است که اموزش و پرورش امتحانات نهایی و استاندارد و سراسری برای انها برگزار کرده است.
اما داوطلبانی که امسال پایه دوازدهم هستند باید در خرداد ۱۴۰۲ سابقه تحصیلی ایجاد کنند، اگر آموزش و پرورش آزمون نهایی استاندارد و سراسری برگزار کند، ولی دانش آموز در ایجاد سوابق تحصیلی شرکت نکند و سوابق تحصیلی نداشته باشد، نمره سوابق تحصیلی در آزمون را از دست می‌دهد.
داوطلبان موظف هستند در یکی از آزمون های دی، خرداد یا شهریور که آموزش و پرورش برگزار می کند، شرکت کرده و اگر سوابق تحصیلی ندارند سوابق تحصیلی را ایجاد کنند. البته اگر سوابق تحصیلی را با شرکت در آزمون شهریور ۱۴۰۲ بخواهند ایجاد کنند برای سال بعد قابل استفاده است؛ زیرا انتخاب رشته مرداد پایان می‌یابد. دروس عمومی که داوطلب سابقه تحصیلی ایجاد نکند نمره صفر خواهد داشت.
آموزش و پرورش فرصت ترمیم نمره را برای داوطلبانی که دیپلمه های سال های قبل هستند فراهم کرده و آنها می توانند در این آزمون شرکت کرده و کل سابقه تحصیلی را برای خود ایجاد کنند. آموزش و پرورش اعلام کرده آزمون های سراسری کشوری برای ایجاد سابقه تحصیلی برگزار می کند و داوطلبان می توانند در این آزمون شرکت کنند.
تغییری در سهمیه‌های کنکور ۱۴۰۲ نداریم
ایرنا: در مورد سهمیه های کنکور ۱۴۰۲بفرمایید؟
پورعباس: در ۱۴۰۲ تغییری در سهمیه ها نسبت به ۱۴۰۱ نداریم، یعنی سهمیه های منطقه ۱، منطقه ۲، منطقه ۳، شاهد و ایثارگران را مطابق امسال و با نسبت های مشابه داریم. بر اساس مصوبه شورا ممکن است روش اعمال سهمیه ها عوض شود ولی اصل سهمیه ها تغییر نخواهد کرد که انهم برای سال ۱۴۰۳ خواهد بود. سهمیه های سوانح هم بسته به منطقه و بر اساس تایید وزارت کشور معتبر خواهد بود و در منطقه ای که سانحه طبیعی رخ داده سهمیه ای به داوطلب داد خواهد شد.
آزمون ۱۴۰۳ کاملا الکترونیک است، نیازمند سرمایه‌گذاری برای تامین زیرساخت‌های سخت‌افزاری
ایرنا: در مورد تدابیر برای جلوگیری از تقلب و تخلف در ازمون سال ۱۴۰۳ بفرمایید؟
پورعباس: در هر آزمونی ممکن است داوطلبانی در پی فرصت‌هایی برای تقلب باشند. باید از فناوری های نو در ازمون استفاده کنیم، تا وقتی ازمون ها روی کاغذ برگزار می شوند فرصت تقلب وجود دارد که مقابله با آن نیازمند تدابیر بسیار زیادی است. اگر بخواهیم در آزمون تقلب نشود باید به شکل الکترونیکی برگزار کنیم. البته حتی در ازمون الکترونیکی درصد ضعیفی از تقلب با جایگزینی شرکت کننده وجود دارد. برای جلوگیری از این نوع تقلب با تشخیص هویت چشمی و اثر انگشت باید عمل کنیم.
اگر اعتبارات مورد نیاز تأمین و زیر ساخت‌ها آماده شود آزمون ۱۴۰۳ را به شکل کاملا الکترونیک با استفاده از ابزار گوشی همراه، صفحات الکترونیکی یا کامپیوتر و لپ تاپ برگزار می‌کنیم. طراحی لازم برای این آزمون انجام شده و وارد روند اجرا شده‌ایم ولی باید قبل از اجرای نهایی چندین بار این آزمون به طور آزمایشی اجرا شود. زیرساخت‌های نرم‌افزاری تقریبا فراهم شده در حال پیگیری ایجاد زیرساخت‌های سخت افزاری هستیم.
زیرساخت های نرم افزاری در حوزه اختیارات سازمان سنجش است ولی سخت افزاری در اختیار سازمان نیست، حوزه‌های برگزاری ازمون باید مجهز به دستگاه الکترونیکی شود که داوطلب سوال را ببیند. تعداد حدود ۲۰ تا ۳۰ حوزه مجهز به دستگاه های الکترونیکی ایجاد شده و برای برخی ازمون ها مانند تافل یا تولیمو از انها استفاده می شود ولی برای برگزاری آزمون سراسری به زیرساخت‌های گسترده‌ای نیاز داریم. از دولت درخواست کرده‌ایم بودجه خوبی در اختیار ما در قالب وام قرار دهد و از بودجه سال‌های بعد آن را کم کند. اگر این ساختار ایجاد شود آزمون ۱۴۰۳ به شکل الکترونیکی برگزار خواهد شد.
گفت و گو از: منصوره شوشتری و ناهید شفیعی