محمد شعاعی روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: مساحت قم حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار هکتار است که حدود یک میلیون هکتار آن، عرصه ملی و دولتی شامل جنگل‌های دست کاشت، ذخیره‌گاه‌های جنگلی، مرتع و بیابان است.
وی با بیان اینکه حدود ۱۷۸ هزار هکتار عرصه‌هایی داریم که بیابان است بیان داشت: ۱۰۵ هزار هکتار تقریبا کانون بحران شده و یا به کانون بحران تبدیل خواهد شد.
وی اضافه کرد: آخرین و جدیدترین مطالعاتی که اداره‌کل حفاظت محیط زیست داشته، ۳۰ هزار هکتار از عرصه‌های استان به طور کامل تبدیل به کانون بحران شده، و منشا گرد و غبار است.
شعاعی همچنین در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه مهمترین کانون‌های ریزگردها در استان در چه مناطقی قرار دارد نیز یادآور شد: درحال حاضر استان دارای چهار کانون بحران شامل قم، منطقه کوه نمک، حسین‌آباد میش مست و دشت مسیله است.
شعاعی گفت: متاسفانه بر اساس داده‌های مطالعاتی، ۴۲۰ هزار هکتار در آستانه بیابانی شدن است، و اگر زودتر فکری برای مواجه با این مشکل نکنیم، نیمی از مساحت عرصه ملی استان تبدیل به بیابان می‌شود.
وی اضافه کرد: منابع طبیعی بر اساس امکاناتی که داشته و اعتبارهایی که گرفته، برخی طرح‌های بیابان‌زدایی را در این مناطق عملیاتی کرده‌است.
مدیرکل منابع طبیعی قم خاطرنشان کرد: آن چیزی که بیش از همه نمود عینی دارد، این است که در منطقه حسین‌آباد میش مست این کانون‌ها را مهار و طی ۱۰ تا ۱۵ سال قبل نیز در کوه نمک واقع در محور قم - جعفریه با عملیات بیولوژیک و کاشت گونه‌های مناسب و سازگار، تا حد زیادی با پدیده بیابانی شدن عرصه‌ها، مقابله کرده‌ایم.
وی افزود: این اقدام‌ها در قیاس با روند سریع تخریب منابع طبیعی و محیط زیست، خیلی ناچیز است و ما با عقب‌افتادگی‌های عمده‌ای مواجه هستیم، باید تلاش بیشتری انجام و اعتبار مضاعف‌تری نیز داده شود و همه دستگاه‌ها به وظایف خود عمل کنند.
شعاعی در پاسخ به این سئوال که دولت برای اصلاح وضعیت این کانون‌ها چه تدابیری اتخاذ کرده گفت: دولت سالانه بابت بیابان‌زدایی، در سطوح ملی و استانی، اعتبارات را اختصاص می‌دهد ولی جوابگو نیست.
وی ادامه داد: سال گذشته ۹۰ میلیارد ریال به صورت ملی برای بیابان زدایی به استان تخصیص یافته و هنوز اعتبارات سال جاری نیز ابلاغ نشده‌است.
مدیرکل منابع طبیعی قم همچنین خاطرنشان کرد: بیابان‌زایی در حال تبدیل شدن به مساله‌ای حاد است، شخص استاندار به شدت پیگیر این قضیه است، پیش بینی می‌شود در قالب سفر دوم ریاست جمهوری و اعضای هیات دولت سیزدهم به استان، بحث بیابان‌زدایی را به عنوان یک پروژه کلان مطرح و اعتبار خوبی جذب کنیم.
شعاعی بیان کرد: معضل توسعه پیدا کردن بیابان، فقط قم را تهدید نمی‌کند، بلکه با سرعتی که پیش می‌رود، استان‌های مجاور مانند تهران و حتی سمنان نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت.
مدیرکل منابع طبیعی قم در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اقدام‌های صورت گرفته برای استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در مساله بیابان زدایی خاطرنشان کرد: بدون شک اگر برای حل این مشکل، منتظر اعتبارهای دولتی باشیم، به نتیجه نخواهیم رسید، چرا که تخریب طبیعت بر اثر عواملی مانند تغییر اقلیم و یا ندادن حق‌آبه‌ها زودتر از آن چیزی که تصویر می‌کنیم، رخ می‌دهد.
وی ادامه داد: برای تامین هزینه‌های لازم منابع طبیعی باید مشارکت مردمی را در این موضوع دخیل کنیم، که این مشارکت می‌تواند با استفاده از ظرفیت خیران صورت گیرد.
وی با تاکید بر فرهنگ‌سازی برای جذب کمک‌های مردمی در حوزه منابع طبیعی بیان داشت: کسانی که می‌خواهند، کار شایسته و ماندگاری انجام دهند، چون هر اقدامی در منابع طبیعی، برای عموم مردم سودمند است، از بهترین کارهای خیر سرمایه‌گذاری در این حوزه است.
شعاعی همچنین گفت: قانون این اجازه را می‌دهد که اگر فردی به طور داوطلبانه بخواهد در بیابان‌زدایی مشارکت کند، اداره‌کل منابع طبیعی نیز آمادگی خود را اعلام می‌کند، تا این اقدام با مذاکره در چارچوب قانون صورت گیرد.
وی در ادامه افزود: بیابان برغم تهدیدها و مخاطره‌هایی که برای محیط زیست دارد، ولی برای جذب گردشگر گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
این مسئول در پاسخ به سوالی مبنی بر آمار مشارکت‌های مردمی در منابع طبیعی استان افزود: ۲۰۰ هکتار نهال کاری در روستای محمودآباد شهرستان جعفرآباد، توسط یک انجمن فعال در حوزه منابع طبیعی انجام شد.
مدیرکل منابع طبیعی قم همچنین در پاسخ به پرسش دیگری در رابطه با وسعت بیابان زدایی صورت گرفته در این استان و گونه‌های کشت شده برای مقابله با این پدیده گفت: تا کنون ۱۵ هزار هکتار از عرصه‌های بیابانی احیا شده‌است.
وی با ذکر این نکته که استفاده از گونه‌های گیاهی سازگار و متناسب با اقلیم گرم و خشک قم برای بیابان زدایی ضروری است افزود: طاق، آتریپلکس یا اسفناج وحشی از جمله گیاهان سازگار با اقلیم قم است، ولی به دلیل تنوع زیستی در برخی مناطق که شرایط لازم را داشته باشد، از گیاهانی نظیر قره‌داغ و گز نیز استفاده می‌شود.
شعاعی اهمیت حفظ و نگهداری از نهال‌های کاشته شده را مورد توجه قرار داد و بیان داشت: متاسفانه چیزی که طاق‌زارهای استان را تهدید می‌کند، وجود عده‌ای سودجو است، چرا که اگر محافظت نکنیم، اقدام به قطع طاق‌ها برای تولید ذغال می‌کنند.
وی تصریح کرد: یگان حفاظت منابع طبیعی استان به صورت شبانه‌روزی کنترل و پایش می‌کند، ولی چون مساحت زیاد است، احتمالا برخی افراد فرصت طلب از کمبود امکانات ما برای خراب کردن نهال‌های کاشته شده استفاده کنند.
مدیرکل منابع طبیعی قم همچنین موضوع اطلاع رسانی را در پیشگیری از قلع و قمع نهال‌ها تاثیر گذار دانست و خاطرنشان کرد: کلیه شهروندان به محض مشاهده هرگونه آسیب وارد کردن به نهال‌های بیابانی استان، مراتب را به شماره ۱۵۰۴ اطلاع دهند تا کارشناسان با حضور در محل، اقدامات قانونی را انجام دهند.