به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، ایران از نظر تولید علم در منطقه غرب آسیا رتبه اول و در دنیا رتبه ۱۵ را دارد و تولید مدارک علمی نمایه‌شده ایران در اسکوپوس در سال ۲۰۲۱ به ۷۷ هزار و ۳۵۱ مدرک رسیده است. این رقم در سال ۲۰۲۰ برابر با ۷۱ هزار و ۹۷۱ مورد و در سال ۲۰۱۹ به میزان ۶۴ هزار و ۹۸۸ مدرک بود.
همچنین بر اساس روش‌های علمی استخراج داده و اطلاعات پایگاه شاخص‌های اساسی علم (ESI)، ۸۴۱ پژوهشگر ایرانی در زمره پژوهشگران پراستناد یک‌درصد برتر دنیا قرار دارند و تعداد پژوهشگران ایرانی پراستناد یک درصد برتر دنیا که توسط موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری از سال ۱۳۹۸ تاکنون شناسایی شده، رشد قابل‌توجهی داشته است. تعداد دانشمندان ایرانی این فهرست از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ به ترتیب ۲۴۹، ۳۶۱، ۵۱۲، ۶۸۵ و ۸۴۱ نفر بوده است و در واقع در یک دوره چهار ساله رشد حدود ۳۴۰ درصدی در ورود پژوهشگران ایرانی به فهرست یک درصد برتر دنیا مشاهده می شود.
با وجود این دستاوردهای مختلف علمی و فناوری ایرانی، هنوز بسیاری از مردم ایران و حتی جامعه علمی و نخبگانی یا از این اقدامات اصلا مطلع نیستند یا از همه وجوه آن اطلاع جامع و کاملی ندارند. معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اقداماتی را برای معرفی و شناساندن این پیشرفت‌ها با هدف آگاهی‌بخشی، امیدآفرینی و هویت‌بخشی در میان نخبگان علمی آغاز کرده است.
محمدمهدی ذوالفقارزاده از تدوین آیین نامه‌ای با عنوان «آیین نامه گردشگری علمی و فناوری» خبر داد و گفت: این آیین نامه پس از تنظیم در معاونت فرهنگی و اجتماعی، در وزارت علوم، مورد تصویب قرار گرفت که برای تصویب نهایی به کمیسیون علمی و فناوری دولت ارسال شده است.
به گفته وی آیین نامه گردشگری علم و فناوری بعد از تصویب در کمیسیون علمی و فناوری هیات دولت به صحن هیات دولت ارجاع می‌شود و در صورت تصویب توسط رئیس جمهوری ابلاغ خواهد شد.
ذوالفقارزاده توضیح داد: گردشگری علم و فناوری با هدف شناساندن ظرفیت ها و پیشرفت های علم و فناوری همه مناطق ایران به مردم طراحی شده است، به این معناست که علاوه بر جامعه هدف نخست آن که اساتید و دانشجویان دانشگاهها را شامل می‌شود، اگر خانواده‌های ایرانی به شهری سفر کردند غیر از بازدید از بناهای تاریخی، تفرج‌گاه‌های طبیعی و موزه ها و غیره، از مقاصد پیشرفته علم و فناوری آن منطقه نیز با استفاده از تسهیلات در نظرگرفته شده در ایین نامه دیدن کنند و در معرض روایت پیشرفت این مقاصد جدید گردشگری قرار گیرند.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: در این آیین نامه تشکیل یک ستاد ملی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت بهداشت، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری استخدامی پیش‌بینی شده است.
ذوالفقارزاده گفت: بر همین اساس اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت در معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تنظیم و بعد از نظرخواهی از دانشگاهها به همه دانشگاهها ابلاغ شده است.
وی خاطرنشان کرد: این ستاد به ریاست وزیر علوم و با همکاری دستگاه های همکار مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و نهادهای دیگر وزارتخانه‌های مرتبط مانند وزارت صمت، نفت، ورزش و جوانان، نیرو، راه و شهرسازی، ارتباطات و فناوری اطلاعات، گردشگری، جهاد کشاورزی در سطح ملی شکل می‌گیرد و همزمان ستادهای استانی نیز در پی آن با ریاست روسای دانشگاه مادر هر استان تشکیل می‌شود که احکام روسای استانی نیز توسط وزیر محترم علوم به روسای دانشگاه‌های مرتبط ابلاغ شده است. راهیان پیشرفت شامل بازدید دانشجویان دانشگاه ها از پیشرفت های علمی و فناوری کشور است.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: سازمان بسیج دانشجویی به دلیل تجربیات در زمینه برگزاری راهیان نور و توان اجرایی خوب در این خصوص، می‌تواند مجری برگزاری اردوهای راهیان پیشرفت باشد.
تدوین اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت
وی گفت: اقدام دیگر با هدف آشنایی بیشتر جامعه نخبگانی با فعالیت‌ها و دستاورهای دیگر اعضای همین جامعه علمی با تصویب اساسنامه ستاد ملی راهیان پیشرفت و تشکیل این ستاد در وزارت عتف شکل گرفته است.
محمدمهدی ذوالفقارزاده ادامه داد: اعضای جامعه علمی کشور یا از این پیشرفت‌ها و ظرفیت‌ها مطلع نیستند یا اطلاع جامع و کاملی از آنها ندارند. بنابراین، برای جبران و آگاهی جامعه علمی از ظرفیت های علم و فناوری کشور چند اقدام از جمله راهیان پیشرفت، تدوین آیین نامه گردشگری علم و فناوری و تفاهم نامه ای با شهرداری و بسیج دانشجویی را طراحی کرده ایم.
وی افزود: اگر در هنگام بازدید و گردش علمی از دستاوردهای علمی و فناوری کشور، پیشرفت ها و توانمندی های کشور درست، هنرمندانه و با ظرایف خاص خود، روایت شود؛ فقط کارکرد آن محدود به آگاهی بخشی نیست؛ بلکه می تواند آثار موثرتری از جمله امیدآفرینی و هویت‌بخشی به جامعه علمی، به ویژه جمعیت دانشجویان کشور را داشته باشد.
مدیرکل دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ادامه داد: البته راویان این قبیل روایت‌ها هم باید تربیت شوند و این امر نیز در دستور کار اداره کل سیاست گذاری و برنامه ریزی امور فرهنگی و اجتماعی است. در کنار آن، شناسایی مقاصد جذاب گردشگری علم و فناوری هم در دستور کار است.
تهران‌گردی برای دانشجویان دانشگاه‌های تهران
وی اقدام دیگر را تفاهم‌نامه با شهرداری تهران و سازمان بسیج دانشجویی دانست و توضیح داد: بر اساس این تفاهم‌نامه دانشجویان نوورود دانشگاه‌های تهران می توانند از مناطق مختلف شهر تهران بازدید کنند و نوعی تهران‌گردی برای آنها تدارک دیده شده است.
به گزارش ایرنا، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری روز شنبه (۱۴ آبان) با صدور حکمی محمدحسین کفعمی، رییس سازمان بسیج دانشجویی کشور را در اجرای ماده ۶ اساسنامه ستاد ملّی راهیان پیشرفت، به عنوان «دبیر ستاد ملّی راهیان پیشرفت (قرارگاه شهید فخری‌زاده)» منصوب کرد.