به گزارش ایرنا سیستان و بلوچستان از جمله مناطقی از کشور است که با وجود اقدامات گسترده حوزه بهداشت و درمان برای مقابله با بیماری‌های واگیردار به دلیل ورود اتباع بیگانه غیرمجاز از مرزهای این منطقه همچنان درگیر بیماری مالاریاست.
مالاریا یکی از بیماری‌های انگلی است که از طریق گزش پشه آنوفل و رشد و تکثیر تک یاخته پلاسمودیوم در خون انسان ایجاد می شود، پلاسمودیوم‌ها در داخل گلبول‌های قرمز خون رشد می‌کند و پس از رشد، تکثیر شده و موجب پاره شدن گلبول‌های قرمز خون و بروز علائم مالاریا می‌شود.
بر اساس آمار، بیشترین موارد بیماری مالاریا در ایران مربوط به استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان و قسمت گرمسیری کرمان است.
اشخاصی که به بیماری مالاریا مبتلا می‌شوند ابتدا احساس سرما و سپس لرز می‌کنند و بعد دچار تب می‌شوند، در نهایت تعریق را تجربه کرده که به این مراحل حمله مالاریا گفته می‌شود؛ از دیگر علائم مالاریا می‌توان به سردرد، استفراغ، بزرگی طحال، کم خونی و دردهای عضلانی اشاره کرد.
به گفته کارشناسان رایج ترین روش انتقال بیماری از طریق گزش پشه آنوفل ماده آلوده به انگل است، قطع زنجیره انتقال بیماری و پیداکردن سریع مخازن آلوده و درمان بموقع و کامل آن نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد.
همچنین، پایش مناطق و صید مراحل مختلف زندگی پشه آنوفل ،تعیین ژیت‌های لاروی و استفاده از لارو کشی، تعیین کانون‌های آلوده و استفاده از سمپاشی نیز از راه‌های مبارزه با ناقل بیماری بشمار می‌رود که به طور ویژه در دستور کار نیروهای بهداشتی سیستان و بلوچستان قرار گرفته است.
ترددهای غیرمجاز عامل گسترش مالاریا
رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان ادامه داد: بارندگی‌های گسترده و افزایش موارد این بیماری در پاکستان و عدم وجود ساختار مناسب برای بیماریابی و کشف موارد جدید بیماری در این کشور، در شکل‌گیری کانون‌های جدید بیماری موثر بوده و عمده موارد گزارش شده در سالجاری نیز بصورت وارده از این کشور است.
دکتر حبیب غزنوی با بیان اینکه یکی از مهمترین دستاوردهای دانشگاه علوم پزشکی زاهدان در سال‌های اخیر حذف انتقال محلی بیماری مالاریا در محدوده تحت پوشش این دانشگاه بود، افزود: این مهم به لطف توسعه زیرساخت‌های لازم و همچنین برخورداری مناطق روستایی از برق پایدار و اقدامات مداخله‌ای دانشگاه به دست آمده است.
وی تصریح کرد: بیماری مالاریا تقریبا در تمام شهرهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی زاهدان مشاهده شده و به دنبال این افزایش موارد، موارد بستری در بیمارستان‌ها نیز افزایش پیدا که براساس آزمایش‌های انجام شده از هر ۲ نوع انگل‌های ویواکس و فالسیپاروم است.
رییس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان گفت: شهرستان سراوان به علت هم مرزی با کشور پاکستان و همچنین ترددهای غیرقانونی، بیشترین موارد ابتلا را در بین شهرستان‌های تحت پوشش دانشگاه زاهدان تا کنون داشته است.
وی بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی زاهدان با برخورداری از کارشناسان با تجربه در زمینه کنترل بیماری مالاریا و پوشش خدمات بهداشتی درمانی در تمام نقاط شهری و روستایی تحت پوشش، اقدامات پیشگیرانه‌ای از جمله بیماریابی تشدید یافته، توزیع پشه بند آغشته به سم در مناطق عشایری و روستاهای بدون برق، سم پاشی و مه پاشی کانون‌های جدید ایجاد شده و ارسال تجهیزات مورد نیاز به کانون‌های فعال بیماری را برنامه ریزی کرده است.
غزنوی تاکید کرد: دانشگاه علوم پزشکی زاهدان این آمادگی را دارد تا در صورت اعلام نیاز کشور دوست و برادر پاکستان، اقدامات پیشگیری و بیماریابی مشابه را در آن سوی مرز نیز انجام دهد.
توزیع پنج هزار پشه بند آغشته به سم برای مبارزه با مالاریا
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان نیز در این رابطه گفت: پنج هزار پشه بند آغشته به سم امسال به منظور پیشگیری از شیوع بیماری مالاریا در مناطق عشایری شهرستان‌های سراوان و سیب و سوران توزیع شده است.
دکتر مهدی زنگنه اظهارداشت: امسال بدلیل بارندگی صورت گرفته و ترددهای غیرقانونی اتباع خارجی و قاچاق سوخت از مرزهای شرقی، موارد بروز بیماری مالاریا نسبت به سال گذشته افزایش قابل توجهی یافته است.
وی ادامه داد: از ابتدای امسال تاکنون ۹۱۸ مورد مالاریا در محدوده شهرهای زیرپوشش این دانشگاه در سیستان و بلوچستان شناسایی شده که ۶۸۰ مورد آن ایرانی و ۲۳۸ مورد غیر ایرانی بوده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بیان کرد: با توجه به اندمیک بودن بیماری مالاریا در سیستان و بلوچستان در تمامی مراکز خدمات جامع سلامت و خانه‌های بهداشت روستایی لام خون مالاریا و در برخی مراکز میکروسکوپیست‌های مالاریا و کیت تشخیص سریع این بیماری وجود دارد.
وی افزود: علاوه‌بر توزیع پشه بند همکاران ما در مراکز بهداشتی این دانشگاه اقدام به مه پاشی در ۱۲۰ کانون شیوع مالاریا، سمپاشی ۱۵۰ روستای ۲ شهرستان سراوان و سیب و سوران، توزیع بسته آموزشی و نصب بنر در سطح روستاها و همچنین برگزاری جلسات هماهنگی با دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی و آموزشی برای روستاییان این شهرستان کرده‌اند.
زنگنه گفت: افرادی که دارای تب لرز، ضعف بدن، سردرد و سابقه تردد در مناطق مرزی پاکستان را دارند حتما به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کنند زیرا تاخیر در شناسایی و عدم درمان بیماری مالاریا باعث مرگ فرد مبتلا می‌شود.
وی اظهارداشت: هم‌اینک در مراکز خدمات جامع سلامت در سیستان و بلوچستان کیت‌های تشخیص سریع بیماری مالاریا وجود دارد.
رییس مرکز بهداشت سیب و سوران سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه آموزش همگانی مهمترین رکن فعالیت‌های مبارزه با مالاریا است، گفت: آشنایی مردم با راه‌های انتقال و علائم بیماری باعث شناسایی به موقع افراد مبتلا و کاهش چرخش انگل مالاریا در منطقه خواهد شد.
ایوب کرد تمین اظهارداشت: در سال ۱۴۰۰ عملیات سمپاشی ابقایی طی ۲ نوبت در شهرستان سیب و سوران انجام شد و حدود سه هزارو ۵۰۰ مکان عمومی و خصوصی تحت پوشش سمپاشی قرار گرفتند.
وی افزود: با توجه به تبادلات جمعیتی ناشی از تردد خودروهای حامل سوخت و اتباع غیرمجاز، در صورت هر گونه اهمال، احتمال افزایش تعداد موارد بیماری مالاریا در این شهرستان وجود دارد.
رییس مرکز بهداشت سیب و سوران تصریح کرد: این شهرستان به سبب ارتفاع پایین، دوری از دریا و کمی رطوبت اغلب دارای هوای نیمه گرم و خشک است اما با این وجود کانون‌هایی برای رشد و تکثیر پشه آنوفل به عنوان ناقل انگل مالاریا در این شهرستان وجود دارد.
ابتلای ۱۷۵۰ نفر در حوزه دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر
سرپرست دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر نیز گفت: شمار مبتلایان به مالاریا در شهرهای زیرپوشش این دانشگاه از ابتدای امسال تا کنون یک‌هزار و ۷۵۰ مبتلا بوده است.
دکتر سعید موحد افزود: با توجه به شیوع مالاریا در منطقه زیر پوشش این دانشگاه اقدامات مختلفی نظیر بیماریابی از موارد مشکوک و توزیع کارت مراقبت مالاریا در کانون هایی که ۳۰ کیلومتر با مرز فاصله دارند مورد توجه این دانشگاه قرار گرفته است.
وی ادامه داد: همچنین مراقبت از افرادی که شغل پرتردد در نقاط پر خطر مالاریا دارند نظیر کارگران فصلی و کشاورزان، انجام بیماریابی و اقدامات مربوط به کنترل ناقلان در کانون های پر خطر همانند مه ماشی بر اساس پروتکل از دیگر اقدامات این دانشگاه در زمینه مقابله و پیشگیری از مالاریاست.