به گزارش ایرنا، گلستان با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر مربع وسعت و جای دادن هفت اقلیم از ۱۳ اقلیم دنیا در همسایگی سه استان مازندران، خراسان شمالی و سمنان و کشور ترکمنستان قرار دارد و در تولید محصولات کشاورزی از جایگاه ممتازی در کشور برخوردار است.
بخش کشاورزی گلستان با ۲۲۰ هزار خانوار بهره بردار معادل ۳۸ درصد از اشتغال خالص این استان را به خود اختصاص داده است که طبق اعلام کارشناسان با وجود ظرفیت‌های بالای این بخش در صورت افزایش تمایل بهره‌برداران به "رعایت تناوب کشت" به عنوان یکی از پایه‌های اصلی کشاورزی سطح تولید محصولات و به دنبال آن درآمد حاصله بیشتر خواهد شد.
کشاورزان گلستانی که بیشتر در کشت محصولات راهبردی گندم، کلزا و جو فعالیت دارند اگر به عنوان مثال بعد از سه سال کشت گندم، یک سال را کلزا بکارند یا برعکس در مرحله نخست به حفظ مواد آلی خاک کمک می‌کنند و در ادامه باعث تداخل در سیکل زندگی آفت‌ها و نابودی آنها و کاهش مصرف سموم و افزایش سطح تولید می‌شوند.
گیاهان زراعی در فصل رشد از نور، آب و عناصر غذایی خاک استفاده می‌کنند و اگر زمین‌های کشاورزی هر ساله به زیر کشت مداوم یک محصول برود از عناصر غذایی خاک کاسته شده و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تحت تاثیر قرار می‌گیرد و در نهایت باعث فرسایش و پایین آمدن کیفیت خاک می‌شود و آفات و بیماری‌های گیاهی و علف‌های هرز محصول را تهدید می‌کند.
کارشناسان حوزه کشاورزی گلستان به کشاورزان توصیه می‌کنند هر چه زودتر تا فرصت باقی است برای کمک به افزایش سطح تولید محصولات خود در سال زراعی آینده و جلوگیری از درگیری اراضی خود با آفات و بیماری‌ها، در زمان باقی مانده از کشت پاییز به کشت محصولات جایگزین مناسب بیش از پیش توجه داشته باشند.
کشت پاییزه سه محصول راهبردی گندم، کلزا و جو در گلستان
سالانه به صورت معمول ۵۰۰ هزار هکتار از ۶۶۷ هزار هکتار اراضی کشاورزی استان گلستان به زیر کشت محصولات پاییزه می‌رود که گندم با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار بیشترین سطح محصولات پاییزه را به خود اختصاص می‌دهد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهادکشاورزی گلستان از فراهم بودن شرایط برای کشت سه محصول راهبردی «کلزا، گندم و جو» به سبب بارش‌های مناسب آبان ماه خبر داد و گفت: بارندگی‌های خوبی که یک ماه اخیر داشتیم رطوبت مناسب برای کشت محصولات پاییزه را فراهم کرده و کشاورزان از این فرصت استفاده کنند.
محمدرضا عباسی افزود: بنابر پیش بینی‌های سازمان هواشناسی آذرماه بارش‌های چندانی در استان نخواهیم داشت و لازم است کشاورزان در روزهای باقی مانده تا آخر آبان اقدام به کشت محصول کرده و فرصت طلایی را از دست ندهند.
وی بیان کرد: گندم، جو، کلزا، سیب زمینی، حبوبات، سبزی و صیفی‌جات و علوفه پاییزی از محصولات کشت پاییزه در گلستان است و در مجموع حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زیر کشت محصولات پاییزه می‌رود.
تناوب در کشت یکی از پایه‌های کشاورزی برای افزایش تولید
مدیر جهاد کشاورزی گالیکش در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، تناوب در کشت را یکی از پایه‌های اصلی کشاورزی برای افزایش تولید دانست و گفت: برای اجرای این مهم باید در مرحله نخست نوع ریشه گیاه مشخص شود که راست و یا افشان است تا بتوان محصول بعدی را به عنوان جایگزین انتخاب کرد.
علی وزیری افزود: در تناوب گندم باید توجه داشت که کلزا و یک محصول مناسب دیگر کشت شود تا بر آفات و بیماری‌ها غلبه کند، به عنوان مثال هیچ سمی خیلی برای جلوگیری از گسترش انگل گل جالیز در کلزا موثر نیست اما در صورت کشت گندم در تناوب با آن چرخه زیستی این انگل بهم خورده و باعث نابودی آن می‌شود.
وی به کشاورزان توصیه کرد بعد از سه سال کشت گندم، یک سال محصول کلزا را به روش کشت مستقیم بکارند چراکه این نوع از کشت به دلیل کمترین تغییر در بافت خاک باعث حفظ موادآلی خاک و جلوگیری از فرسایش آن می‌شود و علاوه بر آن نقش مهمی در جوان سازی بافت خاک برای کشت سال آینده خواهد داشت.
کاهش استفاده از سموم مهمترین مزیت تناوب در کشت
مدیر جهاد کشاورزی گالیکش گفت: چند سالی گندم‌کاران با بیماری قارچی پاخوره درگیر بودند و ریشه گیاه آسیب می‌دید و با هیچ سمی هم امکان مبارزه با آن وجود نداشت تا اینکه بحث تناوب کشت کلزا را انجام دادند که این بیماری از بین رفت زیرا زمان سبز شدن این ۲ محصول متفاوت است و سیکل زندگی آفات بهم می‌خورد و راحت‌تر می‌توان بر آنها غلبه کرد.
وزیری کاهش استفاده از سموم شیمیایی را از مهمترین مزایای رعایت تناوب در کشت عنوان و بیان کرد: علف کش و آفت کش از سموم مورد استفاده برای از بین بردن آفت‌ها و بیماری‌ها در گیاهان است که استفاده مداوم از آفت کش‌ها روی سلول انسان تاثیر منفی خواهد گذاشت و بهتر است با رعایت برنامه‌های دیگر مصرف آن را به کمترین سطح رساند.
وی افزود: جوان‌سازی خاک، افزایش سطح تولید محصول و کاهش مصرف سموم به عنوان مهمترین مزایای رعایت تناوب کشت در کلاس‌های آموزشی ویژه کشاورزان مطرح می‌شود.
تاثیر منفی تفاوت قیمت محصولات در رعایت تناوب کشت
این کارشناس حوزه کشاورزی گلستان با اشاره به کاهش تمایل کشاورزان به رعایت تناوب کشت به علت تفاوت قیمت محصولات، گفت: مثلا کشاورزی که گندم می‌کارد و از سه تن محصول ۸۰ میلیون تومان تا ۹۰ میلیون تومان عایدش می‌شود تمایل کمتری به کشت گندم و برداشت چهار تن محصول به قیمت ۴۰ میلیون تومان دارد.
وزیری افزود: این مساله باعث شده تا کشاورزان برای تامین معیشت خود و رسیدن به درآمد بهتر چندین سال مداوم کلزا بکارند که در نتیجه آن به مرور بافت خاک سلامت خود را از دست داده و آفت و بیماری‌ها در این زمین‌ها شیوع می‌یابد.
سرپرست جهاد کشاورزی مراوه‌تپه هم گفت: افزایش آفت و بیماری‌ها در گیاه و تخلیه مواد غذایی خاک به دلیل کشت مداوم یک محصول در کنار کاهش مصرف سموم توسط کشاورزان به دلیل افزایش قیمت آن باعث کاهش سطح تولیدات کشاورزی شده است.
محمدصالح روان دانه‌های روغنی، نباتات علوفه‌ای، گیاهان دارویی و حبوبات را بهترین کشت‌های جایگزین محصولات زراعی برشمرد و اظهارداشت: بنا داریم الگوی کشت را در مراوه‌تپه تغییر داده و به سمت کشت مستقیم حرکت کنیم.
وی سطح اراضی کشاورزی مراوه‌تپه را ۵۱ هزار هکتار اعلام کرد و گفت: ۴۰ هزار هکتار از این اراضی به کشت پاییزه اختصاص دارد که امسال تاکنون در سطح ۲۵ هزار هکتار آن قرارداد کشت منعقد شده است.
خطر شیوع آفات در کمین ۸۰ هزار هکتار از مزارع کلزا و گندم گلستان است
مدیر حفظ نباتات سازمان جهادکشاورزی گلستان گفت: بیش از ۸۰ هزار هکتار از مزارع کلزا و گندم این استان به دلیل رعایت‌نشدن تناوب در کشت پاییزه در معرض خسارت ناشی از درگیری با آفت سوسک سیاه، کک، گل‌جالیز و حلزون راب قرار دارد.
کیانوش حق‌نما اظهارداشت: کشت پاییزه در برخی مناطق گلستان از جمله شهرستان‌های جنوبی آغاز شده و در سایر مناطق هم به‌زودی آغاز می‌شود که با افزایش رطوبت خاک ناشی از بارندگی روزهای اخیر احتمال درگیری مزارع کلزا با آفت حلزون راب وجود دارد و نیاز است کشاورزان طعمه‌پاشی را انجام دهند.
وی افزود: با توجه به پیش‌بینی هواشناسی مبنی بر کاهش بارندگی در آذرماه، درگیری مزارع کشاورزی استان به ویژه در دیم‌زارهای شمالی مانند شهرستان‌های کلاله، گنبدکاووس، آق‌قلا و بندرترکمن و بخش‌هایی از مناطق جنوبی استان مانند سعدآباد گرگان و قورچای رامیان با ۲ آفت کک کلزا و سوسک سیاه گندم زیاد است.
حق‌نما تاکید کرد: امسال کارهای ترویجی برای مقابله با آفت سوسک سیاه گندم در دستورکار قرار گرفت و توصیه‌های لازم برای سم‌پاشی و ضدعفونی بذور توسط کشاورزان ارائه شد اما شواهد حاکی از کم توجهی گندم‌کاران به این توصیه‌هاست و در نتیجه احتمال درگیری ۵۰ هزار هکتار از مزارع گندم به این آفت وجود دارد.
وی توجه بیشتر کشاورزان به آموزش‌های ترویجی از جمله در بحث رعایت تناوب در کشت پاییزه در کنار استفاده به موقع از سم‌کش‌ها را مهمترین راهکار مقابله با آفت‌ها در سطح مزارع گلستان برشمرد.
به گزارش ایرنا، سال زراعی جاری در استان گلستان از اوائل مهرماه امسال با کشت دانه روغنی کلزا آغاز و در ادامه از اواسط آبان با کشت تدریجی گندم و جو پیگیری و تا پایان آذر ادامه داد.
استان گلستان با این جمعیت بهره برداران کشاورزی، در تولید ۱۵ محصول راهبردی کشور شامل دانه‌های روغنی کلزا، سویا و آفتابگردان، هلو، توتون و گوشت مرغ رتبه اول، گندم، چغندرقند و خرمالو مقام دوم، شلتوک(برنج)، پیله تر ابریشم، میگو و پنبه رتبه سوم، ماهیان پرورشی و خاویاری رتبه چهارم و جو و زیتون رتبه پنجم کشوری را دارد.