به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، دیپلماسی علمی یکی از راهبردهای جدید توسعه، شکل‌دهی و تغییر شکل روابط بین‌الملل در جهان است و تبادل استاد و دانشجو، همکاری‌های علمی در سطوح مختلف به عنوان اقدامی موثر برای پیشرفت و توسعه دیپلماسی علمی قلمداد می‌شود. موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی ایران طی هفته جاری میزبان مرشیدی سیرت و محمد مفتاهو، مدیر و معاون موسسه پژوهش‌های آموزش عالی (IPPTN) وابسته به دانشگاه سینس مالزی (Sains) برای امضا و تجدید تفاهم‌نامه همکاری بین دو موسسه‌ای طی سفری چهارروزه به ایران بود که فعالیت‌های مشابهی در زمینه تدوین آمارها و سیاست‌گذاری‌های کلان آموزش عالی در این کشور انجام می‌دهد.
بر اساس مفاد این تفاهم نامه، برنامه‌های آموزشی و پژوهشی و همکاری های دو موسسه، تبادل دانشجو، برنامه های مشترک تحقیقاتی و دانشگاهی، کارگاه های مشترک آموزشی، تبادل نشریات و دیگر ارتباطات دانشگاهی و سایر همکاری های علمی اجرا می‌شود و دو طرف در بازه‌های زمانی مختلف در مورد جزئیات آن توافق می‌کنند. این قرارداد پیشتر و در سال ۲۰۱۹ منعقد شده و امسال با افزودن مواردی تجدید و بازامضا شد تا همکاری دو طرف تقویت شود.
مرشیدی سیرت (Morshidi Sirat) استاد بازنشسته و افتخاری دانشکده علوم انسانی دانشگاه سینس مالزی، معاون موسسه آموزش عالی و رئیس این موسسه طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۱ و متخصص در امر تحقیقات آموزش عالی است. وی همچنین به عنوان یکی از معاونان وزارت آموزش عالی مالزی، معاون رئیس دانشگاه ساراواک (Sarawak) مالزی و مشاور و معاون موسسات آموزش عالی خصوصی چهره‌ای شناخته‌شده در زمینه سیاست‌گذاری‌های آموزش عالی این کشور به شمار می‌آید.
محمد مفتاهو (Muhammad Muftahu) که خود از نیجریه برای تحصیل به مالزی رفته و بعد در این کشور مشغول به فعالیت شده است نیز مدیر و هماهنگ‌کننده شبکه جهانی آموزش عالی در این موسسه، متخصص در زمینه توسعه پایدار، حکمرانی و مدیریت در آموزش عالی، مطالعات تطبیقی و بین‌المللی آموزش عالی در حوزه روش‌شناسی آماری پژوهشی تحقیق و فعالیت می‌کند.
با وجود تحریم‌ها نظام آموزش عالی ایران خوب است
مفتاهو در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در مورد فعالیت‌های موسسه یادشده با اشاره به تاسیس این موسسه در سال ۱۹۹۷ بر اساس قانون شورای ملی آموزش عالی مالزی وظایف آن را در دو سطح دسته‌بندی کرد و گفت: این موسسه با هدف برنامه‌ریزی و پژوهش در زمینه آموزش عالی دو وظیفه عمده دارد؛ دولت موضوعاتی را به موسسه ارجاع می‌دهد و در آن زمینه تحقیقاتی انجام و نتیجه اعلام می‌شود یا ما مشکلات را بررسی و توصیه‌هایی به دولت ارائه می‌دهیم.
وی در مورد اهمیت تفاهم‌نامه یادشده برای حل چالش‌های پیش‌روی آموزش عالی ایران و مالزی اظهار داشت: این تفاهم‌نامه که از سال ۲۰۱۹ منعقد شده و بار دیگر تجدید شد، شامل فعالیت‌های زیادی است و ما جلسات مجازی زیاد و همچنین همایش‌هایی برگزار کردیم و این اولین جلسه ما در ایران است. قصد داریم سطح ارتباطات را فراتر از شرکت در جلسات مجازی و همایش ارتقا دهیم و تبادل سیاست گذاری‌های کلان مدنظر ماست. ضمن اینکه برخورد رئیس موسسه و دیگر اعضا بسیار خوب بود.
مفتاهو در مورد وضعیت آموزش عالی ایران اظهار داشت: می خواهم کمی سیاسی به این سوال پاسخ بدهم، طی زمانی که در ایران گذرانده‌ام، شاهد تفاوت در آنچه شنیده بودیم با آنچه در اینجا دیدیم، هستیم؛ افراد بسیار متواضع و شفاف هستند و مذاکرات بسیار خوبی داشتیم. مالزی و ایران می‌توانند از یکدیگر یاد بگیرند. ما می‌توانیم از مقاومت مردم ایران یاد بگیریم. زیرا با وجود همه تحریم‌ها، نظام آموزش عالی ایران بسیار خوب است.
سیرت نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در مورد چالش‌های آموزش عالی دو کشور و اهمیت تفاهم‌نامه امضاشده برای حل این چالش‌ها گفت: می‌توانیم با چشم‌انداز تعامل بیشتر کشورهای اسلامی در مجموعه همکاری‌های جهانی به این موضوع نگاه کنیم. کشورهای اسلامی نتوانسته‌اند همه منابع خود را برای مقابله با هنجارها و قواعد غربی در آموزش عالی به کار گیرند.
ضرورت همکاری کشورهای اسلامی برای مقابله با هنجارهای غربی
وی با ارائه مثالی در این زمینه گفت: برای نمونه در زمینه رتبه‌بندی دانشگاه‌ها معمولا دانشگاه‌های کشورهای اسلامی معمولا در صدر رتبه‌بندی‌ها قرار ندارند. برخی کارشناسان می‌گویند این موضوع مهمی نیست و ما علاقه‌ای به رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نداریم؛ اما اگر بخواهیم آموزش عالی را در زمینه توسعه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشور نیز بررسی کنیم، باز هم کشورهای اسلامی جایگاه خوبی ندارند. بنابراین باید با هم همکاری کنیم تا کل جامعه در زمینه توسعه پیشرفت کند، کشورهای مهمی در میان کشورهای اسلامی مانند ایران، ترکیه و پاکستان وجود دارند که با همکاری می‌توانند با ذهنیت‌ها و هنجارهای غربی در آموزش عالی مقابله کنند.
این کارشناس آموزش عالی اظهار داشت: ما باید هنجارهای اسلامی خود را توسعه دهیم و تقویت کنیم، سازمان همکاری‌های اسلامی در جایگاه خوبی قرار دارد و می‌تواند در مورد عملکرد نظام‌های آموزش عالی فعالیت کند ما هنوز در این زمینه متحد نشده‌ایم باید از این ذهنیت استعمارزده مبنی بر هنجارهای غربی مبنی بر اینکه همه تفکرهای غربی درست است، خلاص شویم. رویکرد و ذهنیت غربی در مسائل مرتبط با آموزش عالی یکی از مسائل ماست که باید با آن مقابله کنیم.
سیرت در مورد چالش‌های فعلی آموزش عالی نیز گفت: یکی از مسائل آموزش عالی بسیاری از کشورها، وابستگی به دولت ست. با اینکه بودجه دولتی است، دانشگاه‌ها باید در امور خود استقلال داشته باشند. مشکل دوجانبه استقلال و رابطه آنها با دولت بسیار مهم است که هنوز در بسیاری کشورها حل نشده است. باید بیشتر در این زمینه پژوهش صورت گیرد.
به گزارش ایرنا، بر اساس آمارها، از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۳ دانشجویان ایرانی رتبه اول را در میان دانشجویان خارجی در مالزی داشته‌اند. همچنین بر اساس نتایج تحقیقی تعداد دانشجویان ایرانی در مالزی از حدود ۴۰۰ نفر در سال ۲۰۰۳ به حدود ۱۴ هزار نفر در سال ۲۰۱۲ رسید و بعد تا سال ۲۰۱۷ به حدود چهار هزار نفر کاهش یافت.