به گزارش خبرنگار ایرنا، پنجم جمادی الاول سالروز تولد حضرت زینب (س) در تقویم ما ایرانیان به نام روز پرستار نام‌گذاری شده و هر سال این روز به نحوی گرامی داشته می‌شد؛ اما در سه سال گذشته این روز در حالی بزرگ داشته می‌شد که سپید جامگان این عرصه به دلیل شیوع ویروس کرونا و به پاس حماسه آفرینی این قشر عنوان مدافعان سلامت را به خود گرفتند و جامعه هرچند دیر اما به نقش و جایگاه آنها واقف شد.
در آن روزهای یکه تازی ویروس کرونا و در آن شرایطی که اگر کسی به این ویروس مبتلا می‌شد نزدیک‌ترین افراد هم جرات رسیدگی به او را نداشتند این پرستاران بودند که ساعت‌ها و روزهای متوالی با آن پوشش سخت در بیمارستان‌ها می‌ماندند و به بیماران خدمت می‌کردند.
فشار کاری فراوان، کم‌خوابی، نبود استراحت و تفریح، مواجهه مستقیم با ویروس کشنده، محروم شدن از دیدن خانواده به دلیل نگرانی آنها از ابتلای عزیزانشان و روبرو شدن مداوم با بیماران بدحال و حتی جان باختن تعداد زیادی از آنها تنها گوشه‌ای از سختی کار پرستارانی بود که جسم روح آنها را می‌فرسود اما آنها همچون فرشتگان نجات زمینی به خدمات رسانی در این روزهای سخت ادامه دادند.
در آن روزها پرستاران کانون توجه بودند و وعده‌های رنگارنگ و مختلفی شنیدند که دادن امتیاز ایثارگری، پرداخت فوق العاده خاص، دادن مرخصی تشویقی، جذب و تبدیل وضعیت نیروهای ۸۹ روزه و بسیاری قول‌های دیگر گرفتند که اگر محقق می‌شد شاید بخشی از مشکلات این قشر نیز امروز برطرف شده بود.
اجرایی شدن قانون ۱۶ ساله
اما از همه آن وعده‌ها مهمترین وعده‌ای که حتی مورد تاکید رهبر معظم انقلاب در دیدار سال گذشته ایشان با پرستاران مطرح شد قانون تعرفه گذاری پرستاران مصوب سال ۱۳۸۶ بود که امروز با همت دولت سیزدهم بعد از ۱۶ سال هرچند به شکل محدود اما بالاخره اجرایی شد.
اجرای این قانون با پیش بینی سرمایه گذاری سالیانه ۱۰ هزار میلیارد تومانی آغاز شده است و مقرر شده که فعلاً میانگین سه ماهه آخرین کارانه پرداختی هر کدام از پرسنل کادر پرستاری را ضرب در ۲.۲ و مبلغ حاصله را به صورت علی الحساب به پرستاران پرداخت کنند.
بر اساس ماده واحده این قانون، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف شده استاندارد بسته‌های خدمات، تشخیصی و درمانی کادر پرستاری موضوع ماده(۱۶) قانون سازمان نظام پرستاری را در همه مراکز بهداشتی و درمانی کشور تعیین و به استناد قانون بیمه همگانی با هماهنگی وزارت رفاه در چهارچوب سرانه مصوب، تعرفه سالانه پس از تصویب شورای عالی بیمه و هیأت وزیران اجرا کند.
در همین ارتباط براساس اعلام معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر تاکنون هشت میلیارد تومان به صورت علی الحساب مربوط به سه ماه اول امسال به پرستاران این استان پرداخت شده و دکتر یزدان‌پناه این مژده را نیز به پرستاران داده که با پیگیری انجام شده قرار است ۲ ماه دیگر هم پرداخت شود.
همزمان با گرامیداشت این مناسبت طبق معمول هر سال برای تهیه گزارشی از پرستاران به سراغ رئیس نظام پرستاری شهرستان بوشهر رفتم اما موفق به مصاحبه نشدم گویا بخشی از پرستاران به دلیل اجرایی نشدن بسیاری از مطالبه‌ها و سوژه مصاحبه قرار گرفتن تنها در این روز، با رسانه‌ها قهر کرده بودند.
رئیس هیات مدیره نظام پرستاری شهرستان بوشهر در پاسخ به درخواست خبرنگار ایرنا برای انجام مصاحبه گفت: مطالبه‌های پرستاران همزمان با روز پرستار از سوی مسئولان در مقابل دوربین‌ها مطرح اما پس از آن تا سال آینده به فراموشی سپرده می‌شود تا باز روز پرستار شود.
ابراهیم ابراهیمی در خصوص اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری اینطور توضیح می‌دهد: این قانون پس از سال‌ها خاک خوردن و دستور رسمی مقام های ارشد مملکت که قرار بود از دی ماه گذشته اجرایی شود که اجرای آن تا به امسال به طول انجامید و در آستانه روز پرستار با پرداخت مبلغی بعنوان علی الحساب به حساب پرستاران واریز شده اما این کار نه تنها مشکلی از مشکلات باز نکرده بلکه بیشتر موجب نارضایتی شده است.
قهر سوژه‌های یک روزه
به سراغ پرستاران زیادی رفتم تا مشکلات آنها را جویا شوم اما مثل اینکه قهر آنها با رسانه جدی بود و هر یک به بهانه‌ای از مصاحبه سرباز می‌زدند اما در میان این فرشتگان زمینی کسانی بودند که بخواهند باز هم از حرفه سخت، پرزحمت و پرمسئولیت خود سخن بگویند؛ نصرالله محمدی سربست رئیس هیات مدیره نظام پرستاری شهرستان دشتستان با ۲۶ سال سابقه در بیمارستان شهید گنجی برازجان از آن جمله بود.
محمدی سربست اینطور توضیح می‌دهد: وعده‌های محقق نشده و یا نصفه و نیمه محقق شده و طلب‌های انباشته شده بر هم باعث پائین آمدن انگیزه شغلی پرستاران و دلسردی پرستاران شده است.
او در خصوص قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری می‌گوید: با تصویب این قانون بارقه امیدی برای پرستاران به وجود آمد که شاید با این قانون بتوانند به بخشی از حق و حقوق خود دست یابند و پرداختی های آنان بهتر شود اما طولانی شدن روند اجرای این قانون و سلیقه ای برخورد کردن با آن باعث شد تبصره های مختلفی از جمله نمره و سابقه به این قانون اضافه شود.
آنطوری که این پرستار توضیح می‌دهد: پرداخت علی الحساب تعرفه خدمات پرستاری تاکنون در همه مناطق استان انجام نشده و این روشی که در ابتدا برای تعرفه گذاری خدمات پرستاری تعریف شده بود این چیزی نیست که امروز به صورت علی الحساب پرداخت شده است.
خوب اجرا نشدن قانون مشاغل سخت و زیان آور پرستاران به دلیل کمبود اعتبار
پرستاران همواره در محیط کار خود در معرض انواع آلودگی ها و بیماری‌های واگیر قرار داشته و از این نظر جزء مشاغل سخت و زیان آور به شمار می روند اما اجرای این قانون منوط به منابع اعتباری دانشگاه‌ها است.
محمدی سربست در این خصوص می‌گوید: با وجود سختی های ناشی از زندگی شیفتی و شب زنده داری‌های پشت سر همی که موجب فرسودگی فرد بعد از ۱۰ تا ۱۵ سال می شود همچنین خطر ابتلا پرستاران به انواع بیماری‌های واگیر در محیط بیمارستانی و به خطر افتادن جان آنان که نمونه های متعدد آن را در دوران شیوع کرونا مشاهده کردیم اما اجرای این قانون اما و اگرهایی دارد و وابسته به تامین منابع اعتباری است.
به سراغ مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی رفتم و علت را جویا شدم آنطوری که عبدالرسول عباسی توضیح می‌دهد: قانون سخت و زیان آور بودن حرفه پرستاری وجود دارد و در دانشگاه‌های بزرگ که مشکلی درتامین اعتبار ندارند مشکل کمتری در خصوص اجرای این قانون دارند اما بیشترین مشکل در خصوص دانشگاه‌های کوچک است که منابع اعتباری لازم را در اختیار ندارند و اولویت در این دانشگاه‌ها با کارکنان بازنشسته ای است که ۳۰ سال کار کرده باشند.
البته او این را هم یادآور می‌شود که به دلیل کمبود اعتبار آن دسته از پرستارانی که درخواست بازنشستگی زودتر از موعد دارند باید ۱۰ درصد ۶۰ ماه باقیمانده از سالهای خدمتی را خود پرستاران و مابقی را دانشگاه پرداخت کند.
کمبود نیرو مهمترین مساله پرستاران
براساس استانداردهای جهانی به صورت حداقلی، ۲.۵ پرستار به ازای هر تخت در بیمارستان تعیین شده که این عدد در ایران ۱.۳ و در استان بوشهر ۱.۲ است و آن طوری که عبدالرسول عباسی مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر می‌گوید: در زمان حاضر در حدود سه هزار و ۳۰ پرستار برای یک هزار و ۵۸۲ تخت در استان بوشهر وجود دارد و همچنان برای رسیدن به استانداردها به جذب ۸۰۰ پرستار نیاز است.
اما رئیس هیات مدیره نظام پرستاری شهرستان دشتستان در خصوص سختی‌های کمبود نیروی پرستاری اینطور توضیح می‌دهد: کمبود نیرو باعث شده پرستاران نتوانند به اندازه کافی بر بالین بیمار باشند هرچند آنها تمام تلاش خود را برای مراقبت از بیماران می‌کنند.
انباشت وعده های ادا نشده
وعده‌ها و قول‌هایی درکشور برای استخدام پرستاران در ایام کرونا داده شد ولی به صورت کامل اجرایی نشده است از جمله آنها براساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کارکنان شرکتی باید تبدیل وضعیت شوند ولی تا کنون کارکنان کادر پرستاری تبدیل وضعیت نشدند و همچنان بلاتکلیف هستند این در حالی است که پرستاری شغلی حاکمیتی است و نباید در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد تا هرگونه که بخواهند با آنها برخورد شود.
این پرستار به پرستاران ۸۹ روزه اشاره می‌کند و می‌گوید در روزهای کرونایی به دلیل بالا بودن حجم کار به این افراد نیاز بود و به آنها وعده تبدیل وضعیت داده شد اما امروز با بهبود شرایط این وعده تنها برای آن دسته از افرادی که سهمیه ایثارگری داشتند محقق شده و عذر آنهایی که سهمیه نداشتند خواسته و ریزش نیرو داشتیم این درحالی است که رهبر معظم انقلاب بارها تاکید کرده اند که ما پرستار فصلی نداریم و باید این نیروها تعیین تکلیف شوند.
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در خصوص نیروهای ۸۹ روزه می گوید: کارکنان ۸۹ روزه شامل بهیار و کمک پرستار هستند که برای آنها ردیف استخدامی وجود ندارد و تنها باید به شرکتی تبدیل وضعیت شوند.
به گفته عبدالرسول عباسی در زمان حاضر ۱۲۰ نفر در کل استان بوشهر در انتظار تبدیل وضعیت به شرکتی هستند که دانشگاه علوم پزشکی به دنبال گرفتن مجوز برای آنان است.
او در خصوص نیروهای طرحی نیز می گوید: در زمان شیوع پاندمی کرونا مدت زمان اجرای طرح برای نیروهای طرحی از ۳۶ به ۶۰ ماه افزایش یافت اما امروز که بخش‌های کرونایی بیمارستان‌ها جمع شده اند با توجه به نبود مجوز جدید از سوی وزارت بهداشت تمدید طرح انجام نشده و با توجه به مشکلات استخدامی تلاش می‌شود مشکل این افراد برطرف شود.
کمبود نیرو و مشکل اضافه کارهای اجباری
کمبود نیرو پرستاری باعث شده برای برطرف کردن این مشکل مجبور به گرفتن اضافه کارهای اجباری و شیفت‌های متعددی در ماه و متحمل شدن فشارهای زیادی شوند که این امر بر کارکرد و سلامت آنها تاثیر منفی دارد.
کمبود نیرو باعث شده هر پرستار بین ۸۰ تا ۱۰۰ ساعت اضافه کار داشته باشد قبول این تعداد شیفت فشار زیادی به پرستاران وارد و پرستار نیز کمتر فرصت پیدا می کند بر بالین بیمار باشد که اگر این استانداردها اصلاح شود پرستار به راحتی می‌تواند به وظایف خود در قبال بیمار عمل کند.
محمود رضایی رئیس هیات مدیره پرستاری شهرستان گناوه معتقد است: پرستاران شب و روز خود را در بیمارستان سپری می‌کنند و در مقابل توقع دارند مطالبات آنها به موقع و نه با یکسال تاخیر پرداخت شود.
به بیان این پرستار فوریت‌های پزشکی پرستاری که از جان مایه می گذارد و همواره درگیر اضافه کارهای اجباری است انتظار دارد اضافه کار و کارانه خود را به موقع دریافت و به صورت عادلانه به حق و حقوق خود دست یابد و گرفتار مطالبات پرداخت نشده نشود.
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در خصوص پرداختی‌ها به پرستاران بوشهر اینطور توضیح می‌دهد در ۱۰ ماه گذشته با وجود بدهی دانشگاه اما کارانه پرستاران تا آذر ۱۴۰۰ تسویه و در بخش پرداخت اضافه کار نیز سه ماه از سال گذشته پرداخت نشده است و به این صورت شمار اضافه کار و کارانه پرداخت نشده از ۲۰ به ۱۰ ماه کاهش یافته است.
به گفته عباسی مبلغ هر اضافه کار و کارانه پرستاران استان بوشهر در مجموع ۶.۵ میلیارد تومان است که تاکنون ۱۱ کارانه و ۱۰ اضافه کار پرداخت شده است.
البته او به این نکته هم اشاره می‌کند که با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته هنوز هم پرستاران این استان ۵۰ میلیارد تومان مطالبه دارند و می‌طلبد مسئولان برای پرداخت این مطالبه اقدام کنند.
ارتقای بهره وری قانونی ۱۳ ساله که به خوبی اجرا نمی‌شود
رئیس هیات مدیره پرستاری شهرستان گناوه در خصوص قانون ارتقای بهره وری چنین می‌گوید: به دلیل ساعت کاری بالای کادر پرستاری، قانون ارتقا بهره وری مصوب شد تا ساعت کاری پرستاران به نوعی کاهش و کیفیت ارائه خدمات بهتر شود اما این قانون یا اجرا نمی‌شود و یا به صورت ناقص اجرا می‌شود.
رضایی معتقد است: اگر مطالبات کارکنان به موقع پرداخت و وعده ها و قوانین مصوب به صورت کامل اجرا شود پرستاران و کارکنان فوریت‌های پزشکی سایر مشکلات را تحمل می‌کنند اما دریغ که گامهای برای پاسخگویی به مطالبات این قشر بسیار آهسته برداشته می‌شود و همین امر باعث شده پرستاران برای تامین معاش خود در جاهای دیگر نیز مشغول به کار شوند.
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در این خصوص نیز اینگونه توضیح می‌دهد: براساس قانون ارتقای بهره وری هر یک از پرستاران برای کاهش فشارهای کاری باید ۸۰ ساعت اضافه کار داشته باشند اما امروز به دلیل کمبود نیرو پرستاران مجبورند اضافه کار اجباری بیشتری بایستند.
مطالبی که در این نوشتار آمده تنها بخش کوچکی از مشکلات جامعه پرستاری است اما آنطوری که این پرستاران به خبرنگار ایرنا اعلام کردند ۹۹ درصد دلخوشی آنها زمانی است که بیماری با حال خوب از بیمارستان مرخص و دعای خیر آنها همیشه در زندگی آنها نمود دارد.
اگر فردی که می خواهد پرستار شود به آن به عنوان یک شغل نگاه کند در این حرفه دوام نمی آورد و کار او سخت می شود چرا که تنها چیزی که این فرشتگان زمینی را سرپا نگه داشته مرخص شدن بیماران با حال خوب است و گرنه آنطور که خودشان می‌گویند درآمد و زحمت این حرفه هیچ همخوانی با پرداختی‌ها ندارد.