هادی بهرامی احسان روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درباره اهمیت بزرگداشت ۱۶ آذر روز دانشجو و دغدغه های فرهنگی و برنامه های فرهنگی دانشگاه تهران اظهار داشت: دانشجو نماد فرهیختگی و حرکت اجتماعی است که همیشه پیشقراول بوده و هست. دانشجو، جوان پراستعداد و پرانگیزه و پرشوری است که می تواند نقش‌های زیادی را در جامعه در همه ابعاد علمی، آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ایفا کند.
وی افزود: دانشگاه را به نوعی کانون همه تحولات می دانیم و دانشگاه از این جهت اهمیت دارد که ظرف پرورش دانشجو است. ۱۶ آذر روزی است که یادآوری کنیم؛ دانشجو چه جایگاهی دارد. تاریخ مبارزات دانشجویان را در سال ۱۳۳۲ و آن اتفاق ناگواری که در دانشگاه تهران و در دانشکده فنی اتفاق افتاد و سه شهید در زمان رژیم پهلوی برجای گذاشت، یادآوری کنیم. ۱۶ آذر یک نماد و بزرگداشت عظمت یک نسل است و ما وظیفه داریم نگاه دانشجو را به آینده با توجه به این گذشته تغییر دهیم.
بهرامی احسان درباره تخصیص سه درصد بودجه کل دانشگاه ها به برنامه‌های فرهنگی گفت: موضوع تخصیص سه درصد از بودجه دانشگاه‌ها به مسایل فرهنگی که وزیر علوم آن را ابلاغ کرده‌اند چشم روشنی خوبی بود و از اهتمام وزیر به مسایل فرهنگی خوشحال شدیم ولی سازکار آن هنوز تعریف نشده است؛ لذا اجرای آن عملا خیلی امکان بروز و ظهور ندارد. در واقع اجرا و آیین نامه های آن بین وزارتخانه و دانشگاه در حال رفت و برگشت است و هنوز سازوکارها و دستورالعمل اجرایی آن تعریف نشده است.
وی افزود: اولین سوالی که در این باره مطرح می شود این است که این سه درصد از چه مبلغی در نظر گرفته می شود، اگر سه درصد از کل بودجه لحاظ شود، شامل حقوق و دستمزد هم می شود که احتیاج به کارشناسی بیشتر دارد تا دقیقا مشخص شود که از کدام مواد است و شامل چه چیزهایی می شود.
بهرامی احسان درباره مشکلات و دغدغه‌های حوزه فرهنگی نیز عنوان کرد: کار فرهنگی شالوده و پیش نیاز ارتقای علمی و آموزشی کشور است. آموزش بدون توجه به مقوله توسعه‌های فردی و اجتماعی مهارت آموزی و ارتباطی یک کار ناقص و ناتمام است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران افزود: جوانی که فارغ التحصیل می شود، نه فقط در حوزه علمی بلکه قرار است عضو فعال کشورش شود؛ بنابراین باید از توانایی‌های لازم برای حل مسایل خود و برنامه‌ریزی برای زندگی و خدمت به کشور برخوردار باشد تا از مسوولیت پذیری و بهره برداری از ظرفیت و کمک به توسعه ظرفیت های کشورش بهره مند باشد.
وی افزود: متاسفانه ما چنین دیدی را در فضای کشور نمی بینیم؛ در نتیجه کار فرهنگی کردن در واقع یک تلاش جانکاه برای ایجاد همه مقدمات ضروری برای کار فرهنگی است.
بهرامی احسان با بیان این که نمی خواهم از بودجه و محدودیت‌ها و منابع انسانی و مشکلات جذب نیرو انتقاد کنم، تصریح کرد: انجام فعالیت‌های فرهنگی کار بسیار پرزحمتی است؛ علاوه بر این که باید شرایط برای مخاطب آماده شود. مقدمات بسیار جدی می خواهد که به عنوان آغازگر کار فرهنگی باید پیش نیاز آن در دانشگاه فراهم کرد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران گفت: موضوعات فرهنگی نیاز به یک بازنگری دارد که مسوولان در دانشگاه و وزارت علوم و کلیت کشور باید نگاهی همراه با اولویت داشته باشند. البته این نگاه را در دانشگاه داریم، اما دانشگاه مستقل نیست و استقلال مالی و قانونی را ندارد و علی القاعده در یک متن فعالیت‌های خود را تنظیم می کند و این متن نیاز به هماهنگی بیشتری دارد.
دانشجویان؛ کارگزاران فرهنگی
بهرامی احسان درباره استقبال دانشجویان از برگزاری برنامه‌های فرهنگی گفت: کار فرهنگی را مستقل از فعالیت‌های دانشجویی نمی بینیم؛ چرا که نه تنها مخاطب را دانشجو می دانیم، صاحب کار را هم خود دانشجو می دانیم و تلقی ما این است که کارگزاران فرهنگی خود دانشجویان هستند. البته زمانی که از کار فرهنگی صحبت می شود، کل مقوله دانشجویان، استادان و کارمندان را در بر می گیرد و آنها را از هم جدا نمی دانیم؛ بنابراین اجرای برنامه های فرهنگی بدون آنها امکان پذیر نیست.
وی تاکید کرد: تا امروز مشکلی در اجرای برنامه‌های فرهنگی دانشگاه نداشته ایم؛ چرا که غالبا دانشجویان برنامه ریزی می کنند و معاونت فرهنگی تسهیلگر است. غیر از چند برنامه معدود که به عنوان مجری آن برنامه‌ها مستقل شرکت می کنیم، عمده فعالیت ها توسط خود دانشجویان مدیریت می شود. به عنوان مثال در انتخاب انجمن های علمی و کانون های فرهنگی فقط بستر انتخاباتی را فراهم کردیم و بقیه کارها را خود دانشجویان انجام دادند.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران درباره علل برگزار نشدن نمایشگاه کار گفت: این نمایشگاه به دلیل شرایط اخیر دانشگاه لغو شد. قرار بود این نمایشگاه ۱۴ آبان ماه برگزار شود و تمام مقدمات آن آماده شده و حتی غرفه‌ها از قبل فروش رفته بود. در این رابطه با واحدهای تجاری و صنعتی بزرگ کشور صحبت کرده بودیم و آنها با اشتیاق وارد میدان شده بودند و کار بزرگی بود.
بهرامی احسان افزود: فعلا اجرای نمایشگاه کار در دستور کار نیست. قرار است برنامه به شکل دیگری در ایام بهمن ماه به صورت یک نشست تخصصی بین دانشگاه و صنعت ساماندهی شود که هم صنعت وهم دانشگاه و هم مسوولان در یک پنل کاربردی و میز مشترک کاربردی حضور پیدا کنند و به گفتگو و تبادل نظر بپردازند.
وی درباره وظایف دانشجویان و جنش‌های دانشجویی در مقابل جریان‌های سیاسی گفت: این موضوع ویژه ای است که باید توسط همه کسانی که دغدغه کشور را دارند مورد توجه قرار گیرد و بازبینی و ارزیابی شود و ابعاد آن دیده شود تا به تحلیل درستی برسد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران افزود: در این روزها صدای متفاوتی را شنیدیم که این صداها، خواسته ها و درخواست های خیلی متفاوتی بود و این خواسته‌ها نیازمند تامل و بررسی است. آنچه در بخش مدیریتی تاکید می کنم، فهم این تقاضاها است ولی در بخش دانشجویی باید توجه شما را به این نکات جلب کنم.
وی ادامه داد: دانشجویان اگر قرار است مسوولیت اجتماعی خود را ایفا کنند باید ابتدا اقتضائات زمانه را درک کنند. اگر کسی تحلیل درستی از شرایط اجتماعی، سیاسی، منطقه‌ای و جهانی نداشته باشد رفتار کنشگرانه درستی هم نخواهد داشت. اولین درخواست من این است که دانشجویان به دورنمای وظیفه ای که در کشورشان و مسوولیتی که در قبال کشورشان دارند و شرایطی که الان در کشور حاکم است توجه کنند.
ناهمترازی در بخشی از رفتارها و مطالبات دانشجویی
بهرامی احسان گفت: یک ناهمترازی در بخشی از رفتارها و مطالبات دانشجویی دیده می شود که این ناهمترازی ناشی از سوگیری هایی است که ایجاد شده است. باید منابع این سوگیری را شناخت. کسانی که خود را به عنوان پیشقراولان یک حرکت اجتماعی تعریف می کنند باید آنقدر هوشیار باشند که بدانند خواسته یا ناخواسته مدیریت نمی‌شوند. باید بدانند رفتاری که ایجاد می کنند و کنشی که تولید می کنند، این کنش متکی بر اراده خودشان است و داخلی است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران یادآور شد: این ناهمترازی یعنی بعضی از جریان‌های دانشجویی خواسته یا ناخواسته رفتارهایی را بروز و ظهور می‌دهند که هیچ نسبتی با خواسته های فرهنگی و ارزش‌های ملی ما ندارد. اگر جنبش‌های دانشجویی قرار است این هدف گذاری را داشته باشد که نقشی مثبت در سمت و سوی کشور ایجاد کنند، نباید رفتارهایی تولید کند که به نوعی با مبانی و بنیادهای حاکم بر فرهنگ کشورمان در تعارض باشد.
بهرامی احسان دانشجویان را به هوشمندی و فراست برای درک شرایط و مسوولیت ها و تنظیم افق های حرکت دعوت کرد و گفت: اگر این نباشد بیش از آن که کنش استدلالی داشته باشیم از یک سری مدیریت هایی که به ما تحمیل می شود، تبعیت می کنیم.
وی درباره برخی رفتارهای متفاوت و هنجارشکنان در این دوره گفت: این موضوع بحث پایه ای و پیچیده ای دارد. راجع به این موضوع مطالعات زیادی کردم. تیمی از همکاران از رشته های علوم اجتماعی، رسانه، مدیریت، سیاسی و روانشناسی تشکیل دادیم و ابعاد این موضوع را بررسی کردند.
بهرامی احسان افزود: امروز با فضای تاریخی روبرو هستیم که در آن به یک باره با یک تغییر فضا درگیر تعارض‌های بنیادین شدیم. فضای رسانه‌های ما نسبت به ۱۰ سال پیش، مطلقا با الان قابل مقایسه نیست. ناهمترازی ذهنی و شناختی و به نوعی ایجاد سوگیری ناشی از این موضوع است. تنوع و تکثر منابع استنادی برای ذهن و درگیر شدن در تحلیل های شناختی یک جانبه که بمباران در آن صورت می گیرد، یکی از منابعی است که این تعارض‌ها را فعال کرد و به میان آورد البته موضوع عمیق تر از این حرف ها است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه ادامه داد: از بحث های هویتی در پایین ترین سطوح روانشناختی تا بحث مسایل اقتصادی و اجتماعی که در کلان همه را تحت تاثیر قرار دادند درگیر هستیم. در نتیجه بخشی از اتفاقاتی که در کشور افتاد ناشی از حضور مجموعه ای از عواملی بود که این موضوع را تسهیل و آن را برون ریزی کرد؛ در هر صورت احتیاج به تعاملات عمیق تر است و برای آینده هم باید برنامه ریزی کرد و اقدامات لازم را انجام داد.
وی یکی دیگر از این ناهنجاری ها را پایین بودن سواد رسانه ای عنوان کرد و گفت: حتما این موضوع نقش مهمی دارد؛ ناهمترازی از همین سواد رسانه ای است. رسانه و به خصوص بمباران شناختی از سوی برخی رسانه ها یکی از منابع ایجاد مساله در کشور است که نه فقط در دانشگاه بلکه در سطح جامعه و در جهان اتفاق می افتد.
بهرامی احسان افزود: وقتی که مرتب از یک منبع خبری به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اخبار ناامیدکننده بشنوید ناامید می شوید، اگر به شما تصویر سیاهی نشان دهند نه مستقیم بلکه غیرمستقیم؛ بعد از مدتی غمگین می شوید، اگر تحت پیام های مضطرب کننده قرار گیرید و شما را با نشانه‌های اضطراب مواجه کنند بعد از مدتی مضطرب خواهید شد و مکانیزم آن کاملا در روانشناسی شناخته شده است. الان درگیر یک انقلاب رسانه ای هستیم که وزنه سنگینی در طرف ناامید کننده و ایجاد ترس و اضطراب و غم قرار دارد و حجم تولید خبرهای ناامیدکننده زیاد است که شک نکنید تاثیر می گذارد.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران گفت: راه عبور از این ناهنجاری‌ها آگاهی، دانش و شناخت درست از نادرست و شناخت یک حقیقت از یک مطلب نادرست است که نیازمند مطالعه و هوشمندی است که همه باید داشته باشند.
بهرامی احسان گفت: برای بالا رفتن سواد رسانه ای همه مسوول هستند؛ خانواده، پدر و مادر، مدرسه، رسانه های عمومی و شبکه های تلویزیونی و رسانه هایی که خود را مسوول این ماجرا تعریف کرده اند.
وی یادآور شد: اگر بخواهید چیزی را بخورید چشمتان را نمی بندید تا آن را در دهانتان بگذارید؛ بلکه با چشم باز غذا می خورید و دقت می کنید که چه می خورید. به دلیل این که اگر غذای ناهماهنگی وارد بدن شود ما را بیمار می کند. اما در شناختمان دروازه‌ها بدون محافظت باز است و چشمانمان هر چیزی را می بیند و گوش‌هایمان هر چیزی را می شنود؛ بدون این که آنها را از هم تفکیک کنیم و تمایز دهیم. حتی شنیدن مستمر هم اثر خود را دارد. اگر آدمی باشید که حتی جهت گیری خاصی هم نداشته باشید پیاپی پیامی را دریافت کنید تحت تاثیر آن قرار خواهید گرفت؛ به همین دلیل باید مراقبت کرد. همه باید یاد بگیریم که تغذیه مغز را چه چیزی قرار می دهیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران درباره مشارکت دانشجویان در مدیریت کشور و به ویژه دانشگاه ها گفت: دانشگاه را بدون حضور دانشجو نمی شود، مدیریت کرد. مسلما در دانشگاه بزرگی مثل دانشگاه تهران را که حدود ۵۰ هزار دانشجو دارد، بدون حضور دانشجو نمی شود مدیریت کرد. توجه به نیاز دانشجو و دیدگاه دانشجو و خواسته های آنها ضروری است. یک جوان دانشگاهی و یک جوان فرهیخته قطعا باید به بازی گرفته شود و در این نظام مدیریت مشارکت کند و در این نظام سهمی داشته باشد.
وی در ادامه گفت: حدود ۶۰ تا ۷۰ نشریات دانشجویی داریم که البته نگاه ما فقط به این نشریه دانشجویی نیست که دانشجویانی فقط آمده یک کار اجتماعی فرهنگی در دانشگاه انجام دهند و بروند. کسانی که این نشریات را تولید می کنند؛ زمانی که فارغ التحصیل شدند می خواهند وارد جامعه شوند و با این مهارت و کارآموزی وارد جامعه می شوند. ما به مقوله کار اجتماعی و فرهنگی در دانشگاه با چشم انداز کارآموزی برای ایجاد خدمت به کشور در آینده هم نگاه می کنیم.
بهرامی احسان افزود: دانشجویی که الان به صورت غیرحرفه ای کار دانشجویی در بخش فرهنگی و اجتماعی انجام می‌دهد، فردا این تخصص و تجربه و دانش را در جامعه خرج می کند؛ بنابراین دانشگاه، کار اجتماعی و فرهنگی را مهارت آموزی و تجربه آموزی و ایفای نقش در آینده کشور می دانیم.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران درباره برنامه‌های فرهنگی دانشگاه هم گفت: پنج تشکل اسلامی داریم که هرکدام از آنها برنامه های فراوانی را برگزار کردند. تعداد فعالیت های انجام شده توسط تشکل های اسلامی دانشگاه تهران از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا اوایل آذر ماه، ۴۱۳ فعالیت بوده است و طی این مدت ۲۶ جلسه هیات نظارت یا شورای معین بر تشکل های اسلامی برای بررسی و صدور مجوز فعالیت ها برگزار شده است.
وی با بیان این که به طور متوسط هر هفته بالای ۳۰ تا ۴۰ برنامه از ناحیه تشکل ها داشتیم، گفت: در حال حاضر ۴۲ کانون و ۱۴۰ انجمن ثبت شده است و کانون های فرهنگی در سال گذشته ۱۵۰۰ دانشجوی فعال و ۵۰ عنوان برنامه داشتند و انجمن های علمی دانشجویی ۲۶۰۰ عنوان برنامه و ۱۱ هزار عضو فعال داشتند.
بهرامی احسان گفت: از ابتدای سال که موضوع بازگشایی در دستور کار قرار گرفت با آمادگی کامل ادارات کل و بخش های معاونت فرهنگی در میدان حضور داشتند و برنامه های متنوعی را برگزار کردند.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران یکی از برنامه های شاخص را برگزاری اردوی جهادی توسط بسیج دانشگاه اعلام کرد و گفت: اردوی جهادی با تعداد زیادی از دانشجویان در تابستان در خارج از تهران در یکی از مناطق محروم کشور برگزار شد.
وی افزود: یکی دیگر از برنامه های شاخص که توسط کانون های دانشجویی برگزار شد، پیاده روی اربعین بود که بیش از ۲ هزار مخاطب را پوشش داد. این برنامه هم با مساعدت دانشگاه برگزار شد و دانشجویان با هزینه خود به زیارت اربعین رفتند. یکی دیگر از برنامه های شاخص برگزاری جشنواره حرکت بود که به نوعی رقابت ملی و بین المللی در بخش نوآوری، اختراع و ابتکار بود که دانشجویان برگزار کردند و دانشگاه تهران با کسب امتیاز بالا مقام اول را بدست آورد.
بهرامی احسان ادامه داد: از دیگر برنامه ها شرکت در المپیادهای ورزشی بود که دانشگاه تهران با فاصله زیادی توانست در یک رقابت ملی مقام نخست را کسب کند و امتیاز بالایی بگیرد. به دلیل زیادی تنوع و تکثر و گوناگونی برنامه ها ذکر مصداقی آنها دشوار است.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران با بیان این که بخش بزرگی از فعالیت های این معاونت دانشجویی است و ما در آن حضور نداریم و فقط تسهیل کننده هستیم و خود دانشجویان برگزار می کنند، گفت: برنامه‌های زیادی پیش رو داریم که در حال مدیریت آنها هستیم.
وی افزود: یکی از برنامه های ویژه ای که پیش رو داریم، بزرگداشت ۱۶ آذر روز دانشجو است که به همت همه تشکل‌ها، انجمن‌های علمی و کانون‌های فرهنگی و تشکل‌های سیاسی برگزار می شود. همچنین یکی از برنامه هایی که قرار است برگزار شود و امیدواریم با حضور قابل توجهی از دانشجویان همراه باشد؛ جشن دانش آموختگی دانشجویان دانشگاه تهران است. روز دانشجو است بنابراین دوست داریم دانشجو در آن روز حس خوب و خوشایندی را تجربه کند.
بهرامی احسان ادامه داد: به مناسبت ۱۶ آذر تشکل‌های سیاسی در حال برگزاری برنامه های خود هستند و مجوزهای خود را گرفتند و الان حدود ۱۰ مجوز صادر کردیم که شورای معین یا نظارت برای تشکل های سیاسی صادر کرده است. انجمن ها هم در حال تدارک برنامه هستند. یک روز را برای روز دانشجو در نظر نگرفته ایم و تا آخر هفته برنامه‌های متنوعی داریم که امیدواریم تا آخر هفته همه برنامه ها را برگزار کنیم.
وی گفت: با توجه به روز ۱۶ آذر روز دانشجو ممکن برنامه ویژه‌ای برگزار شود که تشکل ها در حال برنامه ریزی هستند و هنوز نتایج آن اعلام نشده است که بتوانند با حضور یکی از مسولان کشور بتوانند یک برنامه ملی را برگزار کنند.
معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه با بیان این که تشکل‌ها برنامه‌های خود را دارند، یادآور شد: برنامه دانش آموختگی و یک روز با دانشجو را در دانشگاه برگزار خواهیم کرد که دانشجوها دورهم جمع می شوند و یک روز به یادماندنی خواهد بود و بازخوانی تجربیات دانشجویی خود است و عکس می گیرند و یک جشن داخلی دانشگاه تهران است.
به گزارش ایرنا، ۱۶ آذر در کشورمان روز دانشجو نامگذاری شده است. این روز، به یاد سه دانشجویی است که در اعتراض دانشجویان به دیدار رسمی نیکسون معاون وقت رییس جمهور آمریکا با شاه پهلوی آن هم چند ماه پس از کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، توسط رژیم ستم شاهی به شهادت رسیدند. رژیم پهلوی با حمله به دانشکده فنی دانشگاه تهران سه دانشجو به نام‌های شریعت رضوی، احمد قندچی و مصطفی بزرگ‌نیا را به شهادت رساند.
این روز به نماد حق طلبی و مبارزه و اعتراض علیه استکبار و استعمار جهانی، استبداد شاهنشاهی تبدیل شد. از آن سال به بعد دانشجویان یاد آن شهدای دانشجو را گرامی می‌دارند. پس از پیروزی انقلاب نیز روز ۱۶ آذر روز «دانشجو» نامیده شد و هرساله مراسم‌ها و اجتماعاتی در دانشگاه‌های کشور برگزار می‌شود.