به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، «مهرداد بذرپاش» در جلسه رای اعتماد خود در مجلس شورای اسلامی، اظهار کرد: پنج صنعت بزرگ که وزارت راه و شهرسازی مدیریت آن را برعهده دارد با بحران فرسودگی دست به گریبان است. در بخش ریلی و هوایی مشکل داریم؛ در صنایع حمل و نقل و ماشین‌های تجاری و سنگین با فرسودگی بزرگی مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه در کشوری مؤمن، بزرگ و قوی هستیم، افزود: در کشور بن بستی وجود ندارد؛ بن‌بست رویه غلطی است که می‌نشینیم کنار هم و برای هم می‌زنیم.
بذرپاش اضافه کرد: بیش از ۱۵ هزار کیلومتر خطوط ریلی در کشور داریم؛ اما با بحران بهسازی و نگهداری خطوط مواجه هستیم. اگر با نگاه سنتی و غیرصنعتی بخواهیم وزارت راه و شهرسازی را اداره کنیم، آیا توفیقی حاصل می‌شود؟، چرا در سال‌های اخیر سرعت رشد صنعت ریلی و هوایی کم و نارضایت کننده بوده است؛ طوری که اکنون هم مردم و هم دولتناراضی هستند.
وی ادامه داد: اکنون همه در یک موضع اتحاد هستند و آن اینکه برای تکمیل پروژه‌ها ریلی، هوایی، مسکن، پروژه‌های راه روستایی، در خرید هواپیما، ساخت هواپیما تا خرید لوکوموتیو و سیار اجزا، یک نکته مطرح است و آن نبود منابع مالی برای اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام است. همه اذعان داشتند بحران اصلی در این دستگاه پیشران «روش‌های جدید تامین مالی» برای اجرای و تکمیل پروژه‌ها است.
بذرپاش تصریح کرد: در چند سال اخیر در دیوان محاسبات حضور داشتم و از وضعیت بودجه کشور مطلع هستم. ردیف‌های هزینه‌ای در حال افزایش است و این خبر مسرت بخشی نیست. به دولت کمک کنیم تا از ثبت افزایش هزینه‌ها جلوگیری شود.
هزینه ساخت ۴ میلیون مسکن تقریباً دو برابر بودجه کل کشور
وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی بیان کرد: راهی جز پیدا کردن روش‌های تامین مالی ندارم، این تخصص چه کسی است؟، چه روش و افرادی را طلب می‌کند؟ روش‌های جدید تامین منابع مالی چه مصوباتی را می‌خواهد؛ مثلاً همین ۴ میلیون مسکنی که در قانون جهش تصویب شده است؟
وی با طرح این سوال که آیا الان در کشور برای ساخت ۴ میلیون مشکل مهندس داریم؟، گفت: مهندس زبده و انقلابی و تکنسین فنی داریم؛ اما چرا مسکن ساخته نمی‌شود؟، آیا می‌توان با ردیف اعتباری موجود خانه ساخت؟؛ ۴ میلیون مسکن با متراژ ۱۰۰ متر برای هر واحد، معادل ۴۰۰ میلیون متر مربع مسکن است که ساخت آن متری ۷ میلیون نیاز مالی داریم که حدود ۲ هزار و ۸۰۰ همت خواهد شد؛ همین الان بودجه کل کشور چقدر است؟، ۲ برابر بودجه کل کشور در سال ۱۴۰۱ برای ساخت مسکن پول نیاز داریم.
بذرپاش گفت: وزارت راه و شهرسازی برای تامین منابع مالی ۲ هزار و ۸۰۰ همت چه کاری انجام دهد؟؛ مجلس حتماً وقتی قانون جهش تولید مسکن را تصویب کرد، این منابع را در نظر داشته است.
وی با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی وزارتخانه امید است، اضافه کرد:در صنعت هوایی هم باید چه استراتژی داشته باشیم؟، آیا هواپیما بسازیم یا بخریم، اصلاً در شرایط تحریمی می‌شود هواپیما خرید یا نه؟؛ اینها سوالات موجود در این صنعت است. اینکه اعلام می‌کنم همه در یک کشتی نشسته‌ایم، فکر نکنید از ساخت مسکن کوتاه بیایم، مجلس می‌تواند بگوید مقصر دولت است همه ما یکی هستیم.
ترانزیت کالا درآمدی سرشار نصیب کشور می‌کند
وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی به موضوع ترانزیت اشاره کرد و افزود: کریدور جنوب و شرق به غرب باید هر چه زودتر کامل شود. اگر ترانزیت و حمل و نقل را جدی بگیریم و در قانون بودجه سنواتی آورده شود، کاملاً می‌توانیم قدم بلندی برای ترانزیت برداریم. با همین روش سنتی نمی‌توان کاری کرد. با ابتکارات می‌توانیم منابع مالی جدیدی ایجاد کنیم و درآمدی سرشار را از ترانزیت کالا نصیب کشور کنیم.
بذرپاش گفت: اگر قطعه ریلی نیمه‌تمام از راه‌آهن شمال - جنوب تکمیل شود؛ از فنلاند تا آب‌های آزاد می‌توانیم مسیر ترانزیتی داشته باشیم. برنامه اصلی بنده اگر بودجه تامین شود، در بخش ترانزیت است. از شما نمایندگان درخواست دارن کمک کنید تا دستگاه پیشران وزارت راه و شهرسازی جلو برود.
وی با بیان اینکه نیازمند به تغییر به سمت استفاده از روش‌های نوین و فناوری هستیم، ادامه داد: وزارت راه و شهرسازی را سنتی اداره می‌کنیم در حالی که نگاه دنیا تغییر کرده است. سرعت قطارها در کشور آن‌قدر پایان است که صاحبان کالا تمایلی برای حمل ریلی کالا ندارند. در قانون برنامه ششم پیش‌بینی شده بود که سهم حمل بار در توسط بخش ریلی به ۳۰ درصد افزایش یابد، اما الان ۱۰ درصد است، چرا این هدف محقق نشده است.
وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی گفت: نتوانستیم حمل بارا را از جاده به ریل منتقل کنیم اما انگیزه برای صاحب کالا وجود ندارد در حالی که باید هزینه حمل و نقل را کاهش دهیم تا حمل بار از جاده به ریل انتقال یابد.
بذرپاش با بیان اینکه تکمیل کریدور ریلی اولویت اصلی وزارت راه و شهرسازی است، بیان کرد: در حوزه مسکن و شهرسازی لازم است تا چند اتفاق رخ دهد. نخست تعیین روش‌های تامین مالی است و تاکید می‌کنم که بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ همت منابع مالی را از کجا تامین کنیم؟ و با چه مدلی مسکن بسیازیم؟.
مشکل احتکار زمین است
وی اضافه کرد: مشکل احتکار زمین است. قیمت ملک در حال افزایش است و دلیل آن احتکار غیر قابل قبول زمین در اطراف شهرها است. وقتی می‌توانیم الحاق به محدوده داشته باشیم، چرا انجام ندهیم. این نسخه بنده برای همه شهرها نیست و متوجه هستم روستا به روستا الگو فرق دارد.
بذرپاش سه عامل زمین، قیمت ساخت و ارزش افزوده را در محاسبه ساخت مسکن در نظر گرفت و گفت: دولت وظیفه حذف قیمت زمین را داشت؛ اما قیمت ساخت مسکن از چه روشی تامین شود؟، ما راه واگذاری زمین و تحویل زمین رایگان به انبوه‌سازان بزرگ که توان ساخت را دارند، در برنامه داریم. بعد دولت با انتشار اوراق می‌تواند تبادل مالی با پیمانکار بزرگ داشته باشد. نوسازی بافت فرسوده و روستایی نیز در اولویت است.
او گفت: با آسان سازی فرایند مجوزها می‌توانیم بار ساخت مسکن تعهد شده در قانون را بکاهیم و توسط شهرداری انجام دهیم؛ در واقع تسهیل ساخت توسط شهرداری و ساخت خودمالکی مدنظر ما است.
وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی با بیان اینکه سمت تقاضا و سهم آورده متقاضی در حال حاضر نشان دهنده واقعیت است، گفت: ۳۰۰ هزار نفر برای نهضت ملی مسکن وجه واریز کردند اما متقاضی برای نهضت ملی مسکن وجود ندارد. وقتی هر واحد طرح نهضت ملی مسکن ۷۰۰ میلیون تومان تمام شود، باید سهم آورده متقاضیان به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون افزایش یابد؛ حال آیا دهک پایین درآمدی می‌توانند در این طرح مشارکت کند؟ در حالی که مردم نمی‌توانند ۵۰۰ میلیون اولیه نهضت ملی مسکن را بیاورند و دلیل عدم استقبال همین بود؛ باید طرف تقاضا تقویت شود و ظرفیت جذب وجود داشته باشد.
باید استاندار ریلی در کشور تغییر کند
بذرپاش به روش‌های تامین مالی از طریق مولدسازی دارایی‌ها اشاره کرد که در قانون آمده است و بیان کرد: روش فاینانس، انتشار اوراق و مولدسازی دارایی‌ها را هم نمی‌گویم، ایراد ندارد اما کمک کنید که حل شود. بنده فرزند مجلس هستم که با رای شما در دیوان محاسبات بودم و باید به هم کمک کنیم.
وزیر پیشنهادی راه و شهرسازی درباره اولویت برنامه‌های خود گفت: قطار سریع‌السیر تهران - مشهد در اولویت است. قیمت این پروژه بر زمین مانده روز به روز گران‌تر می‌شود؛ و باید استاندار ریلی در کشور تغییر کند که پای این اصل می‌ایستم و خواهید دید و گزارش کار را می‌دهم.
وی ادامه داد: پروژه بعدی فرودگاه امام خمینی است. این منطقه قرار بود هاب منطقه شود اما امروز بد است که مردم ما با ایرلاین منطقه‌ای مسافرت می‌کنند که تبدیل فرودگاه امام به نقطه مطلوب مدنظر در اولویت برنامه‌هایم قرار دارد.
بذرپاش گفت: مناطق محروم و راه روستایی نیز اولویت برنامه قرار دارد. چند ۱۰ هزار کیلومتر راه روستایی ساخته نشده و فرسودگی راه‌ها وجود دارد، البته ۵۰ درصد وقت ما به مسکن هم مربوط می‌شود و تمام تیم را تجهیز و از تجربیات استفاده می‌کنیم.