معمولا کسانی که در شهرها و مراکز استان زندگی می‌کنند برای آنها دسترسی به پزشک و دارو چندان کار سختی نیست و هر موقع اراده کنند به راحتی به اولین مرکز درمانی مراجعه و از خدمات آن بهره مند شوند اما برای یک فرد روستایی که در منطقه ای دورافتاده زندگی می‌کند همین اقدام به ظاهر راحت، دغدغه بزرگی است.
در واقع با وجود مشکلات دسترسی به مراکز درمانی مطلوب، اصلی ترین مرکزی که روستاییان می‌توانند برای دریافت خدمات‌درمانی و بهداشتی به آن مراجعه کنند، خانه‌های بهداشت روستایی و دریافت خدمات از سوی بهورزها است.
خانه های بهداشت روستایی که با وجود ارایه بسیاری از خدمات، سال هاست که در خراسان شمالی با استانداردهای مطلوب فاصله دارند و به دلیل عدم جذب بهورز در سال های اخیر، استان با کمبود این نیروها مواجه است به گونه ای که یک بهورز در طی هفته تا سه خانه بهداشت را پوشش می دهد.
از آنجایی که ارتقای سلامت در دورترین نقاط کشور از برنامه های دولت است، بهبود وضعیت بهداشت روستایی خراسان شمالی نیز از نگاه مسوولان دولت سیزدهم دور نماند به گونه ای که جدای از صدور مجوز جذب ۲۰۰ بهورز در استان، در یکسال اخیر اقدامات ماندگاری همچون بهره برداری از مراکز جامع سلامت روستایی در روستاهای مانه و سملقان، تجهیز خانه های بهداشت روستایی در شهرستان مرزی رازوجرگلان، جذب ۶۵ پزشک متخصص برای بکارگیری در مناطق محروم و آموزش ۱۲ هزار سفیر سلامت برای آگاهی بخشی روستاییان انجام شده است که بی تردید نقش مهمی در ارتقای شاخص سلامت در روستاهای خراسان شمالی خواهد داشت.
صدور مجوز جذب ۲۰۰ بهورز
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می گوید: ارتقای سلامت جامعه در روستاها از اولویت‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که این امر در خراسان شمالی در قالب برنامه‌های موثری دنبال می‌شود.
دکتر محمدرضا اکبری می افزاید: در این میان توسعه شبکه بهداشت روستایی، جذب و تربیت بیشتر بهورزان امری ضروری است به گونه ای که به تازگی مجوز استخدام ۲۰۰ بهورز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در روستاهای استان اخذ شد.
وی می گوید: این نیروهای بهورز با برگزاری آزمون علمی و طی مراحل مصاحبه در راستای تامین نیروی بهورز در خانه های بهداشت روستایی به کار گرفته می‌شوند.
وی خاطرنشان می کند: با توجه به عدم جذب نیروی بهورزی در سال های اخیر، خراسان شمالی با کمبود این نیرو در خانه های بهداشت مواجه است به گونه ای که یک بهورز در طی هفته تا ۳ خانه بهداشت را پوشش می دهد.
اکبری ادامه می دهد: اینک ۴۳۱ بهورز در خراسان شمالی با پست بهورزی مشغول به خدمت هستند و ۲۰۲ پست بهورزی نیز در استان بلاتصدی است این در حالی است که ۷۱ بهورز تا پایان سال ۱۴۰۴ در این استان بازنشسته می شوند.
وی ارایه خدمات بهداشت و درمان را از نیازهای اصلی روستاییان دانست و می گوید: باید تمامی امکانات مانند خدمات بهداشتی در اختیار این قشر مظلوم قرار گیرد.
اکبری فعالیت بهورزان در ارتقای شاخص های بهداشتی را موثر دانست و یادآور می شود: جذب و حضور این بهورزان در مراکز و خانه‌های بهداشت استان کمک بزرگی به تامین و رفع کمبود نیروی انسانی و ارتقای سطح سلامت مردم روستا می‌کند.
ساخت مراکز جامع سلامت در روستاهای مانه‌وسملقان
رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی می گوید: ۷۰ میلیارد ریال در سالجاری برای ساخت درمانگاه و مرکز جامع سلامت در روستاهای "خرتوت" و "زرد" شهرستان ۱۱۰ هزار نفری مانه و سملقان هزینه شد.
دکتر سیدجواد پورنقی می افزاید: ساخت درمانگاه روستای خرتوت با متراژ ۵۲۴ متر از سال گذشته آغاز شده بود که چند ماه پیش مورد بهره برداری قرار گرفت و چهار هزار و ۷۷ نفر از روستاییان این منطقه از خدمات بهداشتی و درمانی بهره مند شدند.
وی اضافه می کند: مرکز جامع سلامت روستای زرد این شهرستان نیز با هزینه کرد ۳۰ میلیارد ریال اعتبار هم اکنون ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا پایان سال مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت.
پورنقی با اشاره به بهره برداری از مرکز جامع سلامت چناران شهر بجنورد با ۴۲ میلیارد ریال اعتبار، می گوید: روند اجرایی ساخت این مرکز جامع سلامت به مساحت ۵۲۴ متر مربع از سال ۹۹ آغاز شد و با تخصیص اعتبارات در سالجاری تکمیل آن سرعت گرفت.
رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی تصریح می کند: با بهره برداری از مرکز جامع سلامت چناران شهر افزون بر هشت هزار نفر از خدمات بهداشتی و درمانی برخوردار می شوند.
وی بیان می کند: در این مرکز جامع سلامت، خدمات پزشکی، آموزشی، تنظیم خانواده، واکسیناسیون، مامایی، غربالگری نوزادان، بهداشت مبارزه با بیماری‌ها، بهداشت مدارس، مشاوره روانشناسی ارایه خواهد شد.
تجهیز خانه های بهداشت روستایی رازوجرگلان
سرپرست شبکه بهداشت و درمان راز وجرگلان می گوید: ۴۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال در یکسال فعالیت دولت سیزدهم برای خرید تجهیزات بهداشتی و درمانی در سه بخش این شهرستان مرزی هزینه شد.
سیدعرفان حاتمی می افزاید: از این میزان اعتبار؛ ۴۰ میلیارد ریال برای تجهیز و راه اندازی سه پانسیون در مرکز خدمات جامع سلامت و روستایی غلامان هزینه شده است.
وی تصریح می کند: با پیگیری های انجام شده در سالجاری، ۲ پزشک، یک پرستار و یک نفر نگهبان به ظرفیت نیروی انسانی مرکز خدمات جامعه سلامت غلامان اضافه شد و اکنون این مرکز با سه پزشک، ۲ پرستار و ۲ نگهبان، خدمات شبانه روزی سلامت را به ۱۲ هزار و ۳۸۵ نفر جمعیت در بخش ارایه می دهند.
سرپرست شبکه بهداشت و درمان راز وجرگلان یادآور می شود: باقی اعتبارات نیز برای تجهیز مراکز بهداشتی در بخش های مرکزی و جرگلان همچون خرید یو پی اس سونوگرافی و روشنایی پانسیون ها هزینه شد.
بهره برداری از نخستین مرکز شنوایی سنجی
حاتمی بیان می کند: با هدف خدمات رسانی بیشتر به شهروندان نخستین مرکز شنوایی سنجی نوزادان آذرماه سالجاری در این شهرستان مرزی برای خدمت رسانی به روستاییان به بهره برداری رسید.
وی اضافه می کند: با بهره برداری از این مرکز دیگر لزومی ندارد روستاییان برای انجام غربالگری شنوایی سنجی نوزادان به مرکز استان خراسان شمالی مراجعه کنند.
سرپرست شبکه بهداشت و درمان راز وجرگلان ادامه می دهد: این مرکز شنوایی سنجی در زمینه ارایه خدمات شنوایی سنجی به نوزادان تازه متولد شده فعالیت خواهد کرد.
حاتمی می گوید: تمامی نوزادان به هنگام تولد از نظر شنوایی در بیمارستان محل تولد خود سنجش می شوند اما این امکان برای نوزادان این شهرستان امکانپذیر نبود و گاهی اوقات انجام نمی شد.
وی با اشاره به ارایه خدمات بهداشتی و درمانی در ۴۸ خانه بهداشت و درمان شهرستان، گفت: هم اینک ۱۴ پزشک با حضور در مراکز خدمات سلامت به مردم این شهرستان مرزی خدمات رسانی می کنند.
جذب ۶۵ پزشک متخصص در مناطق محروم
یکی از مهمترین چالش‌های بهداشت و درمان کشور، کمبود پزشک در مناطق کم برخوردار و محروم بود که با رویکرد توزیع عادلانه خدمات درمانی و بهداشت دولت از ابتدای آغاز به کار این دولت سیزدهم تاکنون ۶۵ متخصص در مراکز درمانی زیر پوشش این دانشگاه جذب شدند که بخش زیادی از آن در مناطق کم برخوردار است.
سرپرست معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی در این خصوص می گوید: این نیروهای متخصص با تعامل سازنده حوزه درمان این دانشگاه و پیگیری‌های مستمر در سطح وزارت متبوع در رشته های مختلف داخلی، جراحی، اطفال، نورولوژی قلب و دیگر تخصص ها جذب شدند.
دکتر علی عفتی زاده می افزاید: برای توزیع عادلانه خدمات پزشکی و درمانی در سطح استان، رویکرد جدید دانشگاه علوم پزشکی استان این بود که حداقل از هر رشته پایه تخصصی، داخلی، اطفال، جراحی و بیهوشی دو پزشک متخصص در بیمارستان شهرستانها وجود داشته باشد تا خدمات حوزه سلامت مداوم ارائه شود.
وی ادامه می دهد: هم اکنون با حضور این پزشکان متخصص در شرایط محرومیت استان، نیاز درمانی و دسترسی مردم به متخصص تا حدود زیادی رفع شده و برای تامین کامل نیاز استان در راستای حضور متخصصان بیشتر، پیگیری‌های لازم با وزارت بهداشت انجام شده است.
آموزش ۱۲ هزار سفیر سلامت
رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان‌شمالی می گوید: ۱۲ هزار سفیر سلامت با هدف مشارکت اجتماعی و بهره گیری از ظرفیت‌های محلی در ارتقای بهداشت و سلامت روستایی استان آموزش دیده و فعالیت می‌کنند.
دکتر سیدجواد پورنقی می افزاید: این افراد توسط کارشناسان بهداشتی مستقر در پایگاه سلامت و خانه‌های بهداشت به صورت حضوری و مجازی برای ارایه خدمات بهداشتی و سلامت، آموزش دیده اند و آموخته‌های خود در دوره‌های آموزشی را به سایر افراد خانواده، دوستان، اقوام و همسایگان منتقل می‌کنند.
وی یادآور می شود: تمامی افراد جامعه در ارتقای سلامت نقش دارند از همین رو تلاش دولت نیز رسیدن به جامعه ای سالم با مشارکت افراد است.
پورنقی می گوید: در این میان سفیران سلامت به عنوان رابط مراقبت و خود مراقبتی در میان اقشار مختلف جامعه وظیفه آگاه سازی مردم را به عهده دارند تا با مهارت و توان خود در هر منطقه، مردم نسبت به نحوه خودمراقبتی و الزامات بهداشت و سلامت فردی آگاه کنند.
رییس دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی عنوان می کند: بررسی ها نشان می دهد که ۶۵ تا ۸۵ درصد تمام مراقبت ها از نوع خودمراقبتی است و خودمراقبتی در بیماری های های مزمن منجر به کاهش ۴۰ درصدی مراجعه به پزشکان عمومی و کاهش ۵۰ درصدی بستری بیمارستانی می شود.
وی با تاکید بر اینکه در حوزه سلامت باید به سمت پیشگیری از بیماری ها متمرکز شد گفت: هر عقل سلیمی می داند که پیشگیری مقدم بر درمان است و آغاز این اقدام نیز داشتن جامعه ای آگاه با همکاری سفیران سلامت است.
خراسان شمالی دارای ۱۱ بیمارستان و هزار و ۴۴۴ تخت بیمارستانی است و هم اکنون پنج هزار نفر در حوزه سلامت این استان خدمت رسانی می کنند.
در این استان یک میلیون نفری، ۳۶۰ پزشک عمومی و ۲۵۰ پزشک متخصص فعالیت دارند.
۴۴ درصد از جمعیت خراسان شمالی در روستاها سکونت دارند.