گروه جامعه ایرنا - اعتیاد به موادمخدر یکی از مهمترین و بزرگترین مشکلاتی است که این روزها همه به نوعی از آن نالان و ناراحت هستند اما به گفته اغلب کارشناسان و تحلیل‌گران حوزه اعتیاد، اولویت مهم همه برنامه‌های مسئولان و متولیان امر در زمینه مبارزه با موادمخدر باید بر محور پیشگیری باشد.
سال‌های پیش موضوع «نه به اعتیاد» در همه محفل‌ها به عنوان یک موضوع مهم مطرح شد و امروز هم به این موضوع برای پیشگیری از اعتیاد و مبارزه جدی با موادمخدر نیاز داریم زیرا هنوز این موضوع که پیشگیری مقدم بر درمان است، در مورد بلای موادمخدر صدق می‌کند.
یکی از بهترین و موثرترین راههای پیشگیری از اعتیاد، استفاده از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد است زیرا این تشکل ها به دلیل ارتباط موثر با مردم، در این زمینه برنامه‌ریزی جدی دارند و این برنامه‌های آنان همیشه در امر مبارزه با موادمخدر اثربخشی بیشتری نسبت به دیگر برنامه‌ها داشته است.
انجام ۷۰ درصد خدمات پیشگیری و درمان اعتیاد توسط سمن‌ها
سرپرست دفتر توسعه مشارکت‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست‌جمهوری گفت: بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد خدمات ارائه شده به گروه هدف در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد توسط سمن‌ها و تشکل‌های مردمی انجام می‌شود و این میزان روز به روز در حال افزایش است.
رحیم نظری در این باره اظهارداشت: اصلی در حوزه پیشگیری و درمان اعتیاد بر دوش سمن‌ها است و بدون همکاری و مشارکت آن‌ها قادر به ارائه خدمات مورد نظر نخواهیم بود.
یکی از دفاتر تخصصی ذیل معاونت کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی در کنار دفاتر پیشگیری و درمان به عنوان دفتر توسعه مشارکت‌های مردمی و سازمان‌های مردم نهاد به صورت مستقل مختص سمن‌ها است و نشان از توجه ویژه دبیرخانه ستاد به اهمیت سیاست‌گذاری و بسترسازی مناسب برای نقش‌آفرینی بیش از پیش سمن‌ها در حوزه‌های مختلف مبارزه با مواد مخدر دارد. در همین راستا همه ساله برنامه‌ها و اقدامات ویژه‌ای طرح‌ریزی شده و با مشارکت خود سمن‌ها نیز به اجرا در می‌آید.
فعالیت ۲ هزار و ۷۰۰ سمن در حوزه اعتیاد
وی افزود: اکنون بیش از ۲ هزار و ۷۰۰ سمن در سراسر کشور در حوزه اعتیاد مشغول به فعالیت هستند که آمار قابل توجهی بوده و این تعداد با ورود برخی سمن‌ها به حوزه اعتیاد و همچنین تاسیس سمن‌های جدید در این حوزه رو به افزایش است.
سرپرست دفتر توسعه مشارکت‌های مردمی و سازمان‌های مردم‌نهاد ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست‌جمهوری گفت: دفتر توسعه مشارکت‌های مردمی هرساله برنامه‌های متنوعی در راستای تعامل با سمن‌ها و تشکل‌های مردمی در دستور کار خود قرار می‌دهد، بخشی از این برنامه‌ها با هدف توانمندسازی و افزایش اثربخشی فعالیت‌ها و ارتقاء سطح آگاهی و مهارت سمن‌ها و بخش دیگر در راستای استفاده از ظرفیت‌ها و توانایی‌های سمن‌ها در ارائه خدمات مختلف به گروه هدف در حوزه‌های پیشگیری، درمان، حمایت‌های اجتماعی و صیانت طراحی و اجرا می‌شود.
وی تصریح کرد: در مجموع سال‌های اخیر با تغییر رویکرد ستاد در مبارزه با اعتیاد از جمله با اتخاذ شعار «مردمی کردن مبارزه با اعتیاد» در سنوات گذشته و همچنین شعار «یاریگر هم باشیم» در سال‌های اخیر، اهمیت نقش‌آفرینی سمن‌ها بیش از پیش نمایان شده و در اولویت برنامه‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر است.
نظری افزود: استفاده از ظرفیت و مشارکت خیران در مبارزه با اعتیاد از سال‌های پیش در دستور کار برنامه‌های ستاد بوده است اما در دو سال اخیر تحولی در حوزه مشارکت خیران ایجاد شده است.
مبارزه با موادمخدر با هدف جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی
تحلیلی که بر امر مبارزه با موادمخدر و پیشگیری از این بالای خانمانسوز به ویژه برای نوجوانان و جوانان وجود دارد با هدف جلوگیری از انواع آسیب‌های اجتماعی برای قشر فعال و در سن کار جامعه است.
شاید یکی از بهترین اقداماتی که برای جلوگیری از شیوع دیگر آسیب‌های ناشی از مصرف موادمخدر برای نوجوانان و جوانان مطرح است، مساله پیشگیری، درمان و مبارزه جدی با موادمخدر است که همه به آن اذعان دارند اما در سال‌های اخیر نه تنها در این مسیرها موفقیت‌هایی حاصل نشده بلکه آمارها در زمینه تعداد افراد معتاد در جامعه را نیز به روند افزایشی کشانده است.
اکنون براساس آمارها و داده‌های موجود بیش از چهار میلیون مصرف‌کننده مستقیم و غیرمستقیم موادمخدر در کشور وجود دارد، یعنی ۱۵ میلیون نفر و یک ششم کشور درگیر گرفتاری موادمخدر هستند.
موادمخدر سالانه نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور ضربه می‌زند، این آمارها خود دلیلی برای مبارزه جدی با موادمخدر به عنوان یک بلا و غول درگیرکننده نوجوانان و جوانان در دام است.
یکی از دیگر مسایل مهم در مصرف موادمخدر در جامعه کاهش سن اعتیاد است که با پیشگیری، مبارزه و درمان باید این مشکلات را حل کرد نه اینکه اکنون پس از گذشت سال‌های سال هنوز غول اعتیاد و مصرف موادمخدر در میان نوجوانان و جوانان چاره‌اندیشی نشده است.
استفاده از کلاس‌های آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد
سعید صفاتیان تحلیل‌گر حوزه اعتیاد نیز در این باره در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره برنامه‌های جدی برای پیشگیری از اعتیاد بهویژه برای قشر دانش‌آموز به عنوان نوجوانان و جوانان جامعه اظهار داشت: اینکه ۶ میلیون دانش‌آموز تحت پوشش برنامه‌های پیشگیرانه قرار گرفته باید اثرات مثبت آن را در نبود گرایش دانش‌آموزان مشاهده کرد.
وی افزود: آموزش‌های پیشگیرانه در مدارس باید بتواند مشکلات را حل کند اما هنوز به این موضوع نرسیده‌ایم و معتقدیم این آموزش‌ها کافی نیست.
صفاتیان ادامه داد: باید از کلاس‌های آموزشی و دوره‌های آموزش خارج از کشور با همه برنامه‌های اساسی برای پیشگیری از اعتیاد در میان نوجوانان و جوانان استفاده کرد.
کاهش سن اعتیاد مساله‌ای جدی
وی به موضوع کاهش سن اعتیاد در کشور نیز اشاره کرد و اظهارداشت: اکنون بسیاری از نوجوانان و جوانان به سمت مصرف موادمخدر گرایش پیدا کرده‌اند همین امر نشان‌دهنده کاهش سن اعتیاد در کشور است. گرایش بسیاری از معتادان به سمت تزریق موادمخدر، سن پایین مصرف انواع مواد و زنانه شدن اعتیاد در جامعه و به نوعی نبود برنامه دقیق و درست برای پیشگیری از اعتیاد، مشکلات کشور را بدتر خواهد کرد.
سن شیوع اعتیاد در کشور ۲۴ نیست چون اگر سن شیوع اعتیاد ۲۴ سال باشد پس نباید این افراد معتاد ۲۰ ساله در خیابان‌ها حضور داشته باشند. اکنون معتادان ۲۰ سال و ۲۱ ساله زیادی در کشور وجود دارند که مصرف کننده موادمخدر هستند، این افراد به طور یقین چندین سال قبل شروع مصرف موادمخدر خود را داشته‌اند که اکنون به این وضعیت رسیده‌اند.
این تحلیل‌گر حوزه اعتیاد اظهار داشت: باید با داشتن آمار واقعی از موادمخدر بتوان تحلیل‌های درستی برای کاهش مشکلات ناشی از این آسیب اجتماعی در جامعه داشت و معتقدم استفاده از متخصصان امر و سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه تاثیرگذار است بنابراین با بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها می‌توان در پیشگیری و کاهش آمار اعتیاد به ویژه برای نوجوانان و جوانان قدم‌های خوبی برداشت.
وی افزود: بنابراین باید با اقدامات پیشگیرانه و کاهش آسیب از افزایش تعداد معتادان به ویژه در میان نوجوانان و جوانان جلوگیری کرد.
پیشگیری از اعتیاد اولویت اول مبارزه با مواد مخدر
صفاتیان گفت: پیشگیری از اعتیاد اولویت اول در حوزه مبارزه با مواد مخدر است و این مبحث در سال‌های گذشته تاکنون جایگاه خاصی در دنیا پیدا کرده و همواره در دستور کار مسئولان ودولتمردان بوده است.
وی معتقد است: برنامه‌های پیشگیرانه از اعتیاد در درازمدت نتیجه خواهد داد و اینگونه نیست که انتظار داشته باشیم به صورت لحظه‌ای به نتیجه برسد. باید آگاهی از اعتیاد در میان نوجوانان و جوانان را افزایش داد و با آگاه‌سازی خانواده‌ها بتوان فرزندان را در امر اعتیاد آگاه کرد.