داود ثمری روز دوشنبه در گفتگو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا درباره حمایت‌ها و مشکلات حوزه علم و فناوری اظهار داشت: تجاری سازی محصول، معرفی به صندوق پژوهش و فناوری، آموزش‌های خدمات مالی و مالیاتی، کسب و کار و توسعه محصولات که در نهایت بتوانند به یک شرکت دانش بنیان تبدیل شوند از جمله حمایت‌هایی است که از هسته‌ها و استارتاپ‌ها در حوزه فناوری در واحد علوم و تحقیقات انجام می شود.
وی با تاکید بر اینکه ایده باید به محصول تبدیل شود، افزود: خیلی از ایده ها در همان مرحله ایده باقی می مانند. بنابراین کمک می کنیم ایده به محصول تبدیل شود. خدمات آموزشی و تجاری سازی را در مرکز رشد و سرای نوآوری ارایه و کمک می کنیم که به بازار دست پیدا کنند.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد ادامه داد: بعضی از محصولات نیازمند بازار خود دانشگاه آزاد شامل یک میلیون و اندی دانشجو و ۵۰ هزار استاد و بیش از ۵۰ هزار کارمند است. شرکت های دانش بنیان محصولاتی مانند آب معدنی تولید کنند که در دانشگاه آزاد استفاده می شود و می تواند خیلی موفق باشد؛ چرا که بازار بزرگی وجود دارد.
وی گفت: با هماهنگی هایی که با معاونت مدیریت و توسعه دانشگاه صورت گرفت، این کار را به عنوان یک باید، در دستور کار قرار دادیم که اگر محصولی از لحاظ کیفیت و قیمت قابل رقابت با محصولات مشابه بازار باشد، از شرکت‌های دانش بنیان خود دانشگاه خریداری شود. در بحث مناقصه و مزایده طبق قوانین این موضوع را در نظر بگیرند و در اولویت قرار گیرد تا از تولیدات داخلی حمایت کنیم.
ثمری افزود: شرکت هایی که در مرکز رشد دانشگاه استقرار پیدا می کنند، از آنها به عنوان شرکت دانش بنیان نوع سه نام برده می شود. لذا با همان قراردادی که دارند به ادارات مالیات و بیمه معرفی می شوند و بعضی از معافیت‌های بیمه و مالیاتی مترتب به شرکت دانش بنیان، شامل آنها هم می شود. در واقع خدمات تسهیلاتی، مالی و فضا با قیمت ارزان در اختیار آنها قرار می گیرد؛ از طرف دیگر این شرکت‌ها را به صنعت معرفی و وصل می کنیم.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد ادامه داد: به عنوان مثال نیروی دریایی ارتش از بام نوآوری دانشگاه بازدید کرد و از نزدیک با محصولات دانش بنیان ما در زمینه های مختلف آشنا شدند. بر همین اساس جلساتی را با نیروی دریایی ارتش برگزار و تفاهم نامه‌هایی امضا کردیم و چند پروژه هم با شرکت های دانش بنیان دانشگاه قرارداد بسته شد.
وی با بیان این که ارتباط خوبی بین دانشگاه و صنعت در این اکوسیستم وجود دارد، گفت: همه باید کمک کنند که شرکت‌های دانش بنیان توانمند و بالنده شوند؛ زمانی که آنها توانمند شوند اقتصاد کشور هم می تواند حرکت کند. تجربه هم نشان داده است جاهایی که شرکت های دانش بنیان حمایت شده‌اند، توفیقات خوبی بدست آورده اند.
ثمری در ادامه گفت: بیشترین شرکت ها در سرای نوآوری و صنایع خلاق واحد علوم تحقیقات در حوزه فنی مهندسی، تولید کیت‌های آزمایشگاهی، رباتیک، خدمات خودرو کار و از همه مهمتر در حوزه هوش مصنوعی مشغول به کار هستند.
هوش مصنوعی در لبه تکنولوژی جهان است
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد افزود: واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد، جزو معدود دانشگاه هایی است که دانشکده هوش مصنوعی دارد. هوش مصنوعی امروز در لبه تکنولوژی جهان قرار دارد و در همه رشته‌ها وارد شده است.
وی ادامه داد: چند شرکت دانش بنیان در حوزه آی تی و هوش مصنوعی مشغول به کار هستند و خیلی خوب کار می کنند و محصولات خود را به بیرون می فروشند. ۲۰ شرکت از ۱۰۰ شرکت فعال در زمینه هوش مصنوعی، دانش بنیان است. هدف ما افزایش تعداد شرکت‌های دانش بنیان است تا از حالت هسته و واحد فناور خارج شده و به شرکت دانش بنیان تبدیل شوند.
فناوری هنوز در کشور جا نیفتاده است
ثمری درباره دغدغه‌های حوزه فناوری گفت: فناوری هنوز در کشور جا نیفتاده است. زمانی استادان به صورت پنهانی در شرکت کار می کردند، اما امروز حضور در شرکت های دانش بنیان و داشتن شرکت دانش بنیان دیگر تخلف نیست و برای اعضای هیات علمی ارتقا محسوب می شود.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد با بیان این که تعداد افراد فناور کشور کم است و درصد آنها خیلی زیاد نیست، گفت: هنوز فرهنگ این کار درست نشده است. خیلی از ما در دانشگاه‌های نسل یک گیر هستیم. استادی که استاد فناوری می شود وارد دانشگاه نسل سه و چهار می شود؛ در حالی امروز از دانشگاه های نسل پنجم نام برده می شود.
وی با بیان این که دانشگاه‌های خوب دنیا توفیقات خود را مرهون فناوری هستند، گفت: امروز متاورس چه تحولاتی را در دنیا بوجود آورده است. دانشجویان علوم انسانی اگر در صنعت بازی سازی وارد شوند چه توفیقاتی می توانند داشته باشند. یک صنعت بسیار بزرگ در حوزه بازی سازی بوجود آمده که هنوز فرهنگ این کار درحال توسعه است.
ثمری در ادامه با تقدیر از سورنا ستاری برای راه اندازی اکوسیستم علم و فناوری در کشور، تاکید کرد: باید به دکتر دهقانی فیروزآبادی کمک کرد که فرهنگ علم و فناوری توسعه بیشتری پیدا کند. باید در تلویزیون بیشتر از آن بشنویم و رسانه ها در مورد دانش بنیان ها بیشتر بنویسند و همه بدانند که بلد بودن فناوری یک ارتقا و یک کلاس خوب برای عضو هیات علمی است.
وی گفت: هیات علمی آموزشی کارکرد خود را باید داشته باشد، همچنین آموزش و پژوهش هم برای ما مهم است، اما زمانی می توانند موثر باشند که به سمت فناوری بروند. علم و دانش به توانایی تبدیل شود که این فناوری است.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد افزود: باوجود قانون‌های خوب، حمایت از فناوری در سطح بالایی نیست. شرکت‌های دانش بنیان را اذیت می کنیم و آنها را در پیچ و تاب‌های اداری گرفتار می کنیم. هرچند برای بهبود فضای کسب و کار این مجوزها را تسهیل کردند و بهتر شده است، اما هنوز جای کار دارد. نباید آنها را خسته کنیم؛ چرا که صاحب دانش و ایده هستند و اگر آنها را اذیت کنیم مانند فرار مغزها فرار شرکت ها را خواهیم داشت.
وی تاکید کرد: امروز کشورهایی که در کنار ما و همسایه ما هستند، برنامه ریزی گسترده ای برای این کار انجام داده اند تا شرکت های دانش بنیان ما را ببرند.
ثمری گفت: شرکت‌هایی داشتیم که در حوزه هوش مصنوعی مشغول به کار بودند، اما بعد از مدتی در یکی از کشورهای حوزه خلیج فارس مشغول به کار شده اند چرا که کشور همسایه ۱۰ هزار ویزای تلنت (روادید نخبگان) ایجاد کرده است؛ یعنی افرادی که می‌توانند برای آن کشور ارزش آفرینی کنند، به ساده‌ترین و سریع‌ترین روش وارد آن کشور می شوند و آن را آن قدر جذاب کرده که باعث می شود افراد به آنجا بروند.
دولتی ها با شرکت های دانش بنیان مهربان باشند
وی یادآور شد: خیلی از کارهایی که در قدیم شغل محسوب می شد امروز دیگر شغل محسوب نمی شود؛ بنابراین فناوری نیاز به این دارد که حمایت‌ها در قالب قانون های خوب بیشتر شود. دولتی ها باید با شرکت های دانش بنیان مهربان تر باشند و حمایت های خود را از این شرکت‌ها بیشتر کنند.
ثمری با بیان این که دو مشکل اساسی شرکت های دانش بنیان، بیمه و مالیات است، گفت: بعضی از ادارات مالیات و بیمه، تفسیرهای متفاوتی از این قانون دارند؛ در حالی که اگر قرار است موتور اقتصاد کشور روشن شود و راه بیفتد، این ها می تواند کمک کند.
در حوزه علم خام فروشی می‌کنیم/رتبه کشور در استفاده از علم نزولی است
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد با بیان این که وضعیت تولید علم ایران در دنیا ۱۵ تا ۱۶ است، افزود: رتبه کشور در استفاده از این علم نزولی است و عملا در حوزه علم هم خام فروشی می کنیم. مقاله چاپ کردن خیلی خوب است؛ اما نتیجه آن چه می شود؟
وی ادامه داد: تعداد اختراع‌هایی را که در ژاپن ثبت می شود با تعداد مقالات آنها با کشور خود مقایسه کنید. آنها دنبال ثبت اختراع رفته اند که بتوانند دانش فنی را بفروشند؛ در حالی که بدنبال این هستیم که مقالات خود را رایگان در مجلات معتبر دنیا به اشتراک بگذاریم. امروز ژاپن از طریق دانش فنی در حوزه علم و فناوری درآمد کسب می کند و دیگر به سمت ساخت تلویزیون نمی رود؛ بلکه دانش فنی آن را تولید می کند و به کشورهایی که نیروی کار ارزانی دارند، می فروشد.
ثمری با بیان این که می توانیم استفاده بهینه از فناوری ها به نفع مردم داشته باشیم، گفت: باید دانشجویان را علاقه مند کنیم که در فضای استارتاپ ها حضور پیدا کنند. نگذاریم آنها را جاهای دیگر مشغول کنند و با فضاها و واژه های حوزه علم و فناوری، مشغول کنیم.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد افزود: تاثیر رسانه ها در فرهنگ سازی بسیار زیاد است. رسانه ها افراد موفق را شناسایی کنند؛ چرا که از داخل آنها کارآفرین بدست می آید. سرمایه گذار هم اگر بببیند طرح خوبی است حتما سرمایه گذاری می کند.
انسان‌های این دوره، نسل دیجیتال هستند
وی ادامه داد: بچه های این دوره نسل دیجیتال هستند. نسل ما هیچ کدام از فناوری‌ها را ندیده است و اینها با فناوری بزرگ شده اند و با فناوری به دنیا آمده‌اند. بنابراین می توانند در بحث خودکفایی و خوداتکایی موثر باشند تا بتوانیم ایرانی داشته باشیم که هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ توسعه فناوری قوی باشد.
ثمری در ادامه درباره مشکلات بودجه‌ای در این حوزه گفت: حتما در حوزه فناوری مشکلات مالی وجود دارد، ولی نباید بودجه را به عنوان عاملی اصلی در نظر بگیریم. در فضای استارتاپی بودجه عامل چهارم یا پنجم است.
معاون فناوری و نوآوری واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد افزود: اول تیم سازی است که آدم ها بتوانند در کنار هم کار کنند و دوم زمانی است که تیمی جمع می شود. ساختارها طوری تعریف شود که استاد بتواند با فراغ بال در کنار آنها حضور پیدا کند. زمان و در اختیار گذاشتن فضاهای آزمایشگاهی از دیگر محورهای مهم در کنار بودجه و اعتبار است.