به گزارش ایرنا، بسیاری از تحلیلگران سیاسی معتقدند که آمریکا در مناقشه اوکراین سه هدف اصلی از جمله تضعیف همه جانبه روسیه، ایجاد ثبات در اوکراین و تحت فشار قرار دادن اروپا برای پیروی از سیاستهای واشنگتن را دنبال میکند.
در همین ارتباط شماری از کارشناسان و محققان امور خارجه چین در کنفرانس سالانه گلوبال تایمز هشدار دادند که طولانی شدن جنگ میان روسیه و اوکراین میتواند صدمات جبرانناپذیری به جهان وارد کند و خطر از کنترل خارج شدن بحران هستهای را افزایش دهد و حتی اکثر شهروندان اتحادیه اروپا متوجه شدهاند که درخصوص مساله اوکراین در دام آمریکا گرفتار هستند.
به تعبیری ادامه شرایط فعلی، حکم آتشی دارد که شعلههای آن اوکراین را خاکستر میکند، دود آن به چشم اروپا میرود و در این بین آمریکا از گرمای آن لذت میبرد.
در همین پیوند پایگاه خبری پولیتیکو اوایل ماه دسامبر گزارش داد که مقام های ارشد اروپایی از دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا خشمگین هستند و ایالات متحده را به سود بردن از بحران اوکراین با فروش گاز با قیمتهای هنگفت و فروش تسلیحات متهم کردهاند.
موضوعی که گروه دیگری از تحلیلگران حوزه بینالملل آن را تعمیق نقش آمریکا در تامین امنیت اروپا و گسترش سلطه این کشور بر حوزه انرژی در جهان ارزیابی میکنند.
شاید از همین منظر است که به تازگی گروهی از قانونگذاران دموکرات و جمهوریخواه آمریکایی خواستار حمایت نظامی بیشتر از تایوان و اوکراین در قالب بستههای بودجه کنگره شدند.
نشریه هیل در این زمینه نوشت: باب منندز رئیس کمیته روابط خارجی و جیمز ریچ قانونگذار ارشد مجلس سنا، خواستار اختصاص ۵۰۰ میلیون دلار برای حمایت از نیروهای اوکراینی و ۲۵۰ میلیون دلار دیگر برای حمایت از متحدان اوکراین علاوه بر بودجه تصویب شده در مجلس نمایندگان آمریکا شدند.
این درخواست در حالی مطرح شده است که سنای آمریکا بودجه نظامی ۸۵۸ میلیارد دلاری این کشور را بامداد جمعه گذشته تصویب کرد و برای امضای رئیس دولت، به کاخ سفید فرستاد؛ لایحهای که بر اساس آن آمریکا قرار است ۸۰۰ میلیون دلار کمک امنیتی به اوکراین و میلیاردها دلار کمک نظامی و تسلیحاتی به تایوان ارائه دهد.
آمریکا از زمان آغاز جنگ در اوکراین که حدود ۱۰ ماه از آن میگذرد، میلیاردها دلار کمک مالی و نظامی در اختیار کییف قرار داده است و حال با روشن شدن نفع اقتصادی ایالات متحده از فروش گاز به کشورهای به اصطلاح دوست، پرده از دلایل اصلی حمایت واشنگتن از اوکراین برداشته شده است.
آمریکا بر طبل جنگ میکوبد
مشاور امنیت ملی کاخ سفید با نشان دادن چراغ سبز به ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین اعلام کرد که کییف حق حمله به کریمه را دارد.
جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا جمعه گذشته در سخنانی گفت: کییف حق دارد در کریمه عملیات نظامی انجام دهد زیرا آمریکا آن را بخشی از خاک اوکراین میداند.
این مقام ارشد آمریکایی افزود: اوکراین باید تصمیم بگیرد چگونه مناطق اشغال شده توسط روسیه را آزاد کند.
مشاور امنیت ملی دولت بایدن اظهار داشت: اوکراین باید به صورت مستقل تصمیم بگیرد چگونه و چه زمانی میخواهد مناطق اشغال شده خود در استان های دونستک و لوهانسک و همچنین کریمه را از کنترل روسیه خارج کند.
سالیوان همچنین گفته است: کاخ سفید معتقد است که هنوز زمان برای مذاکرات صلح در ارتباط با اوکراین فرا نرسیده است.
این مقام ارشد کاخ سفید افزود: در آغاز جنگ، من هیچگاه فکر نمیکردم، اوکراین در مقاومت مقابل روسیه در این موقعیت قرار داشته باشد.
کاخ سفید اعلام کرد: بسته بعدی کمکهای امنیتی برای اوکراین در راه است و انتظار میرود این بسته شامل سیستمهای دفاع هوایی بیشتری برای کییف باشد.
جان کربی هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی آمریکا در این رابطه به خبرنگاران گفت: مانند بستههای امنیتی پیشین، میتوانید انتظار قابلیتهای دفاع هوایی بیشتری را در این بسته داشته باشید.
پاتریک رایدر سخنگوی پنتاگون نیز پیش از این اعلام کرده بود: ایالات متحده در حال جنگ با روسیه و به دنبال درگیری با آن نیست، اما تا زمانی که جنگ اوکراین طول بکشد به اوکراین تسلیحات خواهد داد.
این مقام پنتاگون اظهار داشت: ما بر ارائه کمکهای امنیتی به اوکراین برای دفاع از خود متمرکز شدهایم. ما گفتیم که این کار را خیلی قبل از تصمیم روسیه برای حمله انجام خواهیم داد.
آتش توپخانه روسیه داغتر از گذشته
رسانههای اوکراینی روز شنبه از به صدا درآمدن آژیر حملات هوایی در چهار منطقه این کشور همزمان با افزایش حملات موشکی روسیه خبر دادند.
خبرگزاری تاس نیز بر اساس دادههای پایگاه "حملات هوایی اوکراین" اعلام کرد که آژیر حمله هوایی شنبه شب در مناطق دنپروپتروفسک، پولتاوا، سومی و خارکف این کشور به صدا درآمده است و همچنین هشدار حملات هوایی در مناطق زاپوروژیا و دونتسک که در کنترل کییف قرار دارند نیز صادر شدهاند.
به گفته مقام های اوکراینی، روسیه روز جمعه گذشته در یکی از بزرگترین حملات خود به اوکراین از زمان آغاز جنگ، بیش از ۷۰ موشک به سمت مناطق مختلف این کشور شلیک کرد.
این حملات باعث قطع برق در دومین شهر بزرگ اوکراین شد و دولت این کشور را مجبور کرد تا خاموشیهای اضطراری را در سراسر کشور اجرا کند.
زلنسکی رئیسجمهور اوکراین در یک سخنرانی ویدئویی که عصر همان روز منتشر شد، اعلام کرد که روسیه میتواند حملات گسترده موشکی به اوکراین انجام دهد.
گام به گام با استراتژی کرملین
وزارت دفاع انگلیس روز یکشنبه مدعی شد که مسکو به دلیل نگرانیها از آسیبپذیری موقعیت کریمه در برابر حملات احتمالی کییف، پایگاه حملات پهپادی خود به تاسیسات انرژی اوکراین را از این شبه جزیره به منطقه کراسنودار تغییر داده است.
تارنمای روزنامه اکسپرس انگلیس روز یکشنبه اعلام کرد که این وزارتخانه همچنین مدعی است که تغییر موقعیت مکانی یاد شده، حمل و نقل سلاح به منظور تامین ذخایر اسلحه را نیز برای مسکو آسان میکند.
وزارت دفاع انگلیس در آخرین گزارش اطلاعاتی خود از جنگ اوکراین افزود: در آخرین موج از حملات هوایی روسیه به زیرساختهای انرژی اوکراین، پهپادهای انتحاری استفاده شده از منطقه کراسنودار به پرواز در آمدند، این درحالی است که در حملات پیشین هواپیماهای بدون سرنشین روسیه از شبه جزیره کریمه آغاز به حرکت میکردند.
از طرف دیگر کرملین روز شنبه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه از فرماندهان نیروهای مسلح خود در مورد چگونگی ادامه عملیات ویژه روسیه در اوکراین نظرخواهی کرده است.
در همین حال، ویدئویی که روز شنبه از سوی کرملین منتشر شد، پوتین را در حالی نشان میداد که ریاست جلسهای را با حضور فرماندهان نظامی برعهده داشت که در میان آنها، چهرههایی چون سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه و والری گراسیموف رئیس ستاد کل ارتش دیده میشدند که هر دو از سوی مفسران جنگطلب به شدت مورد انتقاد هستند.
سپس تصویر پوتین در میز کنفرانس دیگری در مقر نیروهای ضربت مشترک نشان داده شد که در جریان آن فرماندهان نظامی دعوت به ارائه پیشنهاداتی شدند.
پوتین گفت: ما در مسیر عملیات به فرماندهان گوش میدهیم و مایلیم پیشنهادات شما را در مورد اقدامات فوری و میان مدت مان بشنویم.
دمیتری پسکوف سخنگوی پوتین به خبرگزاری اینترفاکس گفت که رئیس جمهور روسیه تمام جمعه را در مقرهای نیروهای ویژه سپری کرده است. جزئیات بیشتری در این مورد منتشر نشده است.
رهبر کرملین پیشتر گفته بود که عملیات نظامی مسکو در اوکراین بیش از حد انتظار طول میکشد. وی اذعان کرد که عملیات نظامی ویژه او در اوکراین بیش از حد انتظار طول میکشد اما از تصرف قلمرو همسایه خود به عنوان یک دستاورد بزرگ استقبال کرد و گفت تسلیحات هستهای کشورش از تشدید درگیری ها جلوگیری میکند.
رئیس جمهمور روسیه که بارها گفته مسکو آماده است تا از تمام ابزارهای موجود برای حفاظت از خاک خود از جمله مناطق ضمیمه شده از خاک اوکراین استفاده کند، انتقاد غرب را مبنی بر اینکه این اظهارات به منزله بازی هستهای است، رد کرده است.
تحریمها علیه روسیه؛ از هشدار مسکو تا تزلزل در اروپا
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز شنبه به اتحادیه اروپا هشدار داد که نهمین بسته تحریمی بروکسل، تنها به مشکلات و دردسرهای اجتماعی و اقتصادی کشورهای عضو، خواهد افزود.
به گزارش ایرنا از خبرگزاری اسپوتنیک، وی افزود: سران اتحادیه اروپا با وجود پذیرش شکست خود در همه تحریمها و سیاست فشار ضد روسیه، توانایی شکستن حلقه شیطانی محدودیتها و خروج از آن را ندارند.
وی افزود: بسته تحریمی تازه نیز همان تاثیر بسته های پیشین را خواهد داشت و مشکلات اجتماعی و اقتصادی کشورهای عضو این نهاد را تشدید خواهد کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی مسکو با اشاره به اینکه ایالات متحده، بهرهمند اصلی از تحریمهای اروپا بر روسیه و وارد شدن آسیبهای بسیار زیاد به اقتصادهای نوپدید آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین است، افزود: رفتار غیرمنطقی اتحادیه اروپا منجر به کمبودهای انرژی، تورم جهشی و بدون مهار در سراسر این قاره شده و پیشرفت صنعتی آن را تضعیف و در معرض خطر قرار داده است.
به گفته زاخارووا، بروکسل باید به جای حرکتهای نمایشی، به اقدامات فراگیری برای جداسازی قانونی بسته محدودیتآور تحریمهایی که مانع از عرضه مستقیم یا غیرمستقیم غلات، انواع کود و مواد خام میشود، دست بزند. مسکو بارها از اتحادیه اروپا درخواست کرده که مانع صادرات مواد غذیی و کود روسیه، نشود.
اتحادیه اروپا که به همراه بریتانیا و ایالات متحده، روسیه را در فوریه (اسفند ماه) در پی آغاز عملیات ویژه در اوکراین تحریم کرد، در دسامبر همزمان با پیوستن به تصمیم گروه هفت، برای تعیین سقف قیمتی بر نفت روسیه، از نهمین بسته تحریمها علیه این کشور رونمایی کرد.
این تحریمها افزون بر اختلال در زنجیرههای تامین جهانی، مسائل کنونی بازار انرژی را تشدید کرده که منجر به افزایش شدید بهای نفت شده و بحران انرژی در اروپا، افزایش مداوم هزینه زندگی، تورم بیسابقه و در خطر قرار گرفتن صنایع این بلوک را در پی داشته است.
نگرانیها از اثرات تحریم روسیه و پیامدهای آن برای اقتصاد قاره سبز از جمله تورم بیسابقه، یکپارچگی اتحادیه اروپا در اعمال تحریمهای بیشتر را متزلزل و در آستانه فروپاشی قرار داده است.
سران اتحادیه اروپا پنجشنبه گذشته درحالی درباره نهمین بسته تحریمی علیه روسیه به توافق رسیدند که کشورهای حوزه دریای بالتیک و لهستان بر تحریمهای سختگیرانهتر تاکید داشتند و کشورهای غربیتر مانند آلمان همچنان در این باره مردد بودند.
در این میان، برخی از اعضای اتحادیه از جمله بلژیک و یونان به همراه مجارستان که همچنان وابستگی شدیدی به واردات منابع انرژی از روسیه دارند، در برابر وضع تحریمهای گستردهتر علیه مسکو مقاومت میکردند.
یک سخنگوی دولتی بلژیک که به نام وی اشارهای نشده است، اذعان داشت: در شرایط کنونی، اعمال تحریمهایی که با وجود ضربهزدن به روسیه، خسارتهای جانبی قابل توجهی برای اتحادیه اروپا به همراه نداشته باشد، روزبهروز دشوارتر میشود.
اروپا؛ اتحادی شکننده
همچنین گابریلیوس لندسبرگیس وزیر امور خارجه لیتوانی، ناامیدانه آخرین بسته تحریمی اروپا علیه روسیه را یک «فرصت از دست رفته» خواند و افزود: سران کشورهای اتحادیه به جای تمرکز بر گامهای محکمتر، بیشتر زمان را صرف بحث درباره معافیتها کردند.
این گزارش میافزاید: کشورهای نزدیکتر به خط مقدم جنگ در اوکراین از جمله لهستان و کشورهای منطقه بالتیک که در هفتههای گذشته تحریمهای گستردهتر علیه نفت و گاز و صنعت هستهای روسیه و خودداری از ارائه معافیتهای تجاری را خواستار شده بودند، تردید و تعلل دیگر اعضا را در برداشتن گامهای سختگیرانهتر علیه مسکو، آزار دهنده میدانند.
رادوسلاو سیکورسکی وزیر خارجه سابق لهستان و از اعضای پارلمان اروپا در این باره اظهار داشت: ما از آلمان میخواهیم سیاستهای خود را تغییر دهد؛ این عادلانه نیست که برلین برای دفاع از خود در برابر تهدید جنگ، پشت لهستان پنهان شود.
در این رابطه، ادیتا هردا سفیر جمهوری چک در اتحادیه اروپا که ریاست این اتحادیه را نیز بر عهده دارد، گفت: اکنون در اعمال تحریمها مراقب هستیم تا به قدری پیش نرویم که به اقتصاد اروپا صدمه بزنیم.
ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان نیز اقدامات تنبیهی اتحادیه اروپا علیه روسیه را به بمبهایی تشبیه کرده است که اقتصاد مجارستان را ویران میکند.
در این میان برخی اعضای اتحادیه اروپا، نیم نگاهی به روابط آینده با روسیه پس از پایان جنگ دارند.
اولاف شولتس صدراعظم آلمان پیشتر گفته بود که اتحادیه اروپا تا زمانی که مسکو به جنگ ادامه دهد، تحریمها علیه روسیه را تشدید خواهد کرد، اما در مقابل با بیان اینکه اکنون روابط با مسکو روند کاهشی دارد، تصریح کرده است: باید فرصتی برای همکاری اقتصادی دوباره برای روسیهای که به جنگ پایان میدهد، وجود داشته باشد.
پس از آغاز جنگ اوکراین و روسیه که نزدیک به ۱۰ ماه از آن میگذرد، اتحادیه اروپا در ابتدا یک جبهه متحد علیه مسکو تشکیل داد و به سرعت تحریمهایی را در زمینههای مختلف از جمله بخش نفتوگاز علیه روسیه اعمال کرد. اما به نظر می رسد با گذشت کمتر از یک سال از آغاز این جنگ و پیامدهای اقتصادی آن برای اروپاییها، اکنون رسیدن به توافق علیه روسیه، دشوارتر شده است.
پیشنهاد دولت کرواسی برای مشارکت در ماموریت نظامی اتحادیه اروپا برای حمایت از اوکراین، در حالی که برای تصویب به ۱۰۱ رای پارلمان نیاز داشت، با ۹۷ رای موافق و ۱۰ رای مخالف رد شد؛ قانونگذاران کرواسی روز جمعه پیشنهاد پیوستن کرواسی به ماموریت اتحادیه اروپا را در حمایت از ارتش اوکراین رد کردند.
از زمان آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین و تحریمهای اتحادیه اروپا علیه مسکو، کشورهای اروپایی درگیر بحرانهای اقتصادی بیسابقهای در تاریخ خود شدهاند؛ از شکسته شدن رکورد تورم ۳۷ ساله در فرانسه تا تورم ۲ رقمی در بسیاری از کشورهای پیشرو در حوزه اقتصاد.
روباه پیر پا پس میکشد؟
درخواست ریشی سوناک نخست وزیر انگلیس برای ارزیابی آخرین اوضاع جنگ در اوکراین، گمانهزنیها درباره احتمال کاهش کمکهای تسلیحاتی لندن به کییف را در شرایطی که به تعبیر رسانههای انگلیسی جنگ با روسیه وارد مرحله حیاتی شده، افزایش داده است.
انگلیس دومین تامین کننده سلاح به اوکراین پس از آمریکا بشمار میرود و تاکنون ۲.۳ میلیارد پوند تجهیزات نظامی به این کشور ارسال کرده است. این کشور همچنین برای سربازان اوکراینی برنامه آموزشی تدارک دیده و قصد دارد تا هر ۱۲۰ روز ۱۰ هزار سرباز آموزش دیده تحویل دهد.
با این حال به نظر میرسد که نخست وزیر انگلیس که پیشتر سکان وزارت دارایی را برعهده داشت، بخواهد در بحبوحه مشکلات مالی کشور، سیاست جدیدی را در پیش بگیرد.
در همین راستا بیبیسی در گزارشی نوشته است که سوناک خواستار ارزیابی آخرین اوضاع جنگ شده و اینکه تسلیحات انگلیس چطور مورد استفاده قرار میگیرند؟ مسالهای که باعث بروز سوالاتی در دفتر نخستوزیری شده است.
یکی از سخنگویان دفتر نخست وزیر انگلیس با این ادعا که سوناک همچنان از اوکراین حمایت میکند و گزارشها درباره رویکرد احتیاطی وی را رد کرد.
نخست وزیر انگلیس نیز نوامبر گذشته به کییف سفر کرد و در دیدار با رئیس جمهور این کشور، وعده ارسال تجهیزات بیشتری را مطرح کرد. در جریان این سفر رئیس نیروهای مسلح اوکراین نیز خواستار گسترش حمایتهای نظامی بینالمللی از اوکراین شد.
این درحالیست که جهش بیسابقه شاخص تورم و افزایش افسارگسیخته هزینههای زندگی، انگلیس را در بدترین شرایط اقتصادی نیم قرن گذشته قرار داده است و شاخص نرخ تورم در انگلیس براساس تازهترین گزارش اداره آمار ملی این کشور از محدوده ۲ به ۱۰.۷ درصد رسیده و انگلیس، به گفته رئیس بانک مرکزی وارد یک دوره طولانی رکود اقتصادی شده است.
مشکلات اقتصادی و معیشتی در انگلیس در حدی عمیق است که صدها هزار نفر از مشاغل عمومی از کارکنان شبکه ریلی و اداره پست تا پرستاران و رانندگان آمبولانس در اعتراض به وضع موجود، در واپسین روزهای سال میلادی دست از کار کشیده و کشور را با بزرگترین اعتصاب در ۳۰ سال اخیر مواجه کردهاند.
وزیر دارایی انگلیس پیشتر درباره طوفان اقتصادی در این کشور هشدار داده و سوناک هم در اظهاراتی جنجالی تاکید کرده است که مردم نباید توقع داشته باشند دولت حلال تمام مشکلات معیشتی باشد.
آلمان؛ اقتصاد نخست اروپا درگیر تصمیمات اشتباه
دولت آلمان نزدیک به ۴۴۰ میلیارد یورو معادل ۴۶۵ میلیارد دلار بودجه اضطراری برای برون رفت از بحران انرژی تصویب کرده ولی حالا کارشناسان اقتصادی میگویند این رقم ناکافی است و احتمالا برنامه برلین شکست خواهد خورد.
اگر این بودجه نجومی به تعداد روزهای جنگ تقسیم شود (از بیست و چهارم فوریه گذشته تا به امروز)، مشخص میشود که دولت آلمان روزانه ۱.۵ میلیارد دلار معادل ۱۲ درصد تولید اقتصاد ملی این کشور یا ۵۴۰۰ یورو به ازای هر نفر آلمانی برای تامین منابع جدید انرژی و ذخیره مواد سوختی برای فصل زمستان هزینه کرده است.
با توجه به شدت سرما، پیش بینی میشود که دولت آلمان مجبور شود برای اولین بار طی پنجاه سال گذشته، مواد سوختی را برای مصرفکنندگان خانگی و تجاری این کشور سهمیهبندی کند.
از سوی دیگر، افزایش بهای مواد سوختی باعث شده است تا تورم این کشور دو رقمی شود.
استفان کوتس معاون و مدیر تحقیقات موسسه اقتصاد جهانی کایل (Kiel) آلمان میگوید: هیچ تضمینی وجود ندارد که آلمان بتواند جایگزینی برای سوخت وارداتی از روسیه بیابد.
ترس ناتو از قدرت روسیه
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو با بیان اینکه رئیس جمهور روسیه برای یک جنگ طولانیمدت در اوکراین برنامهریزی میکند، گفت: ما نباید روسیه را دستکم بگیریم.
حدود ۱۰ ماه پس از جنگ میان مسکو و اوکراین، نیروهای کییف شکستهایی را به کرملین وارد کردند که منجر به آزادسازی بخشهایی از مناطق تحت اشغال روسیه شد اما دبیرکل ناتو هشدار داده که هیچ نشانهای وجود ندارد که پوتین از هدف کلی خود برای کنترل اوکراین دست برداشته باشد.
وی جمعه شب گذشته اعلام کرد: روسیه در حال برنامهریزی برای یک جنگ طولانی در اوکراین است و حامیان ناتو باید تا زمانی به ارسال سلاح ادامه دهند که پوتین متوجه شود نمیتواند در میدان جنگ پیروز شود.
در همین پیوند رئیسجمهور اوکراین نیز اعلام کرده است که روسیه موشک کافی برای انجام چندین حمله گستردهتر مانند حملهای که اوایل روز گذشته (پنجشنبه) علیه سیستم تولید برق اوکراین انجام داد، در اختیار دارد.
زلنسکی جمعه گذشته در یک سخنرانی ویدئویی گفت: هرچقدر هم جنگپرستان مسکو روی موشکهایشان حساب کنند، باز هم توازن قدرت را در این جنگ تغییر نخواهد داد.
وی با طرح این ادعا که نیروهای اوکراین روز یاد شده ۶۰ موشک روسی را ساقط کردند، گفت: بیش از ۴۰ موشک تروریستها در آسمان مناطق مرکزی کشور و نزدیک کییف منهدم شدند.