به گزارش خبرنگار ایرنا، آلودگی به وجود مواد و ذرات معلق شیمیایی یا ترکیبات سمی در هوا گفته می‌شود که خطراتی برای سلامتی انسان‌ها در پی داشته باشد، در سطح گسترده‌تر آلودگی هوا به معنای حضور مواد شیمیایی یا ترکیبایی در هواست که معمولا وجود دارند و کیفیت را کاهش می‌دهند یا منجر به تغییرات مضر در کیفیت هوا می‌شوند.
کارشناسان معتقدند عوامل مختلفی دست بدست هم می‌دهند که پازل زشت آلودگی هوا در شهرها تکمیل و زندگی روزمره مردم را دچار چالش‌هایی کند؛ چالش‌هایی که از حوزه‌های آموزشی و اجتماعی گرفته تا بهداشت و درمان چیزی جز دردسر برای خانواده‌ها به ارمغان نیاورده است.
باغ شهر ارومیه به دلیل پوشش درختی، بارش‌های مناسب و دارا نبودن صنعت آنچنانی، در گذشته همواره جز شهرهایی بوده که مردم آن در اکثر روزهای سال هوای پاک را تنفس کرده‌اند، لیکن طی چند سال گذشته پای غول بی شاخ و دم هوای آلوده به ارومیه هم باز شده و مردم این منطقه را درگیر خود کرده است.
عدم اطلاع رسانی دقیق و ناهماهنگی بین دستگاه‌های ذیربط نیز بر چالش‌های حاصل از آلودگی هوا در این شهر افزوده است، این موضوع بهانه‌ای شد تا میزگردی برای بررسی این معضل از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی با حضور مسوولان و کارشناسان مرتبط در محل فرمانداری ارومیه برگزار شود، در این میزگرد خبری علاوه بر غلامحسین عماری فرماندار ارومیه، بهروز فتحی رییس شبکه بهداشت ارومیه، سجاد قاسمی و منوچهر اسکندری مدیران آموزش و پرورش ناحیه یک و ۲ ارومیه، سعید موسوی معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی، اسماعیل سیمایی مدیرکل هواشناسی آذربایجان غربی حضور داشتند.
چالش آلودگی هوا در شبکه‌های اجتماعی!
آلودگی ملموس هوا برای شهروندان ارومیه و تعطیل نشدن مدارس این شهر در برخی روزهای هفته قبل چالشی بود که به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی کشید و موجب شد تا به تیتر نخست برخی رسانه‌ها تبدیل شود؛ کاربران فضای مجازی معتقد بودند چرا به جای اعلام وضعیت دقیق آلودگی هوا برای این شهر، صرفا به ناسالم بودن آن برای گروه‌های حساس اکتفا شده است.
در همین راستا «سعید موسوی» معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی با بیان اینکه برای اعلام آلودگی هوا استانداردهای خاصی تعریف شده است، گفت: در صورت اینکه ذرات موجود در هوا از ۱۵۰ پی پی ام عبور کند، در آن شرایط از نظر ما هوا آلوده است.
او پس از اشاره به اینکه میزان ذرات موجود در هوای ارومیه در میزان اوج به ثبت رسیده در روزهای گذشته معمولا از ۱۲۵ پی پی ام تجاوز نکرده است، در پاسخ به سوال خبرنگار ایرنا مبنی بر اینکه «آیا این استاندارد تعریف شده در شهرهای صنعتی همچون تهران با سایر مناطق یکی است؟» اظهار کرد: استاندارد آلودگی هوا یکی است و نمی‌توان شاخص‌های متفاوتی برای آن قائل شد.
با در نظر گرفتن اظهارات معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی، به نظر می‌رسد یکی از دلایل حساسیت کاربران در فضای مجازی به آلودگی هوای شهر، این است که این ایام عملا آلوده ترین روزهایی است که آنان در این باغ شهر تا به حال تجربه کرده‌اند؛ حتی اگر به استاندارهای لازم نرسیده باشد!
علت اصلی آلودگی هوا در ارومیه چیست؟
علل مختلفی در رابطه با آلودگی هوای ارومیه در فضای مجازی و حقیقی مطرح می‌شود که تا به امروز هیچ دستگاه ذیربطی نسبت به دلایل آن توضیحی ارائه نداده است؛ اما در این میزگرد معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی مدعی شد هر چند عوامل گوناگونی به صورت زنجیر وار در آلودگی‌هوا نقش داشته‌اند ولی دلیل اصلی آن خودروها هستند!
«موسوی» گفت: ارومیه یکی از پر تراکم ترین شهرهای کشور در تعداد خودرو است و همین امر در کنار عواملی که موجب می‌شوند تا شهروندان از خودروهای شخصی در ترددهای روزانه استفاده کنند، موجب آلوده شدن هوا است.
در همین راستا «غلامحسین عماری» فرماندار ارومیه به آمار کارشناسان در رابطه با علت آلودگی هوا اشاره کرد و مدعی شد حدود ۷۰ درصد آلودگی هوای ارومیه و ناسالم بودن آن برای گروه‌ها حساس، همین تردد خودروها است.
وی با بیان اینکه ناوگان حمل و نقل عمومی شهر ارومیه در وضعیت خوبی قرار ندارد، گفت: ناوگان حمل نقل عمومی نه تنها به دلیل فرسودگی به عاملی برای آلودگی هوا تبدیل شده بلکه این ناوگان به علت وضعیت نامناسبی که دارد هم چهره ناشایستی به شهر بخشیده و هم موجب گرایش شهروندان به استفاده از خودروهای شخصی در ترددهای روزانه شده است.
فرماندار ارومیه با تاکید بر اینکه هرچه سریعتر نسبت به نوسازی و بهسازی ناوگان حمل و نقل عمومی اقدام کرد، افزود: در همین راستا ۵۵ اتوبوس خریداری شده که بیش از ۸۰ درصد هزینه آن با بهره مندی از اعتبارات دولتی پرداخت شده است.
وی با بیان اینکه باید رغبت مردم به بهره مندی از ناوگان حمل و نقل عمومی افزایش یابد، گفت: قطع یقین برنامه ریزی دقیق در این راستا و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی نقش بسزایی در کاهش تردد خودروهای تک سرنشین و در نتیجه کاهش آلودگی هوا خواهد شد.
مازوت سوزی واحدهای صنعتی در ارومیه؛ از شایعه تا واقعیت!
شایعه مازوت سوزی مازوت سوزی واحدهای صنعتی در ارومیه و نقش آن در آلودگی هوا نیز اخیرا از مواردی بود که در شبکه‌های اجتماعی مورد بحث قرار می‌گرفت؛ معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی با تکذیب نقش مازوت سوزی کارخانه‌های صنعتی در آلودگی هوای ارومیه، گفت: تا به امروز هیچ یک از واحدهای صنعتی اقدام به مازوت سوزی نکرده‌اند؛ البته باید اعلام کنیم با تدابیری که در گذشته اتخاذ شده، بسیاری از واحدهای صنعتی بزرگ این شهرستان در فاصله بیش از ۳۵ کیلومتری شهر واقع شده‌اند که این امر احتمال نقش آنان در آلودگی هوا را نیز به شدت کاهش می‌دهد.
وی با بیان اینکه نزدیکترین واحد صنعتی فعال با سوخت مازوت به ارومیه نیروگاه سنهد تبریز است، گفت: حد فاصل زیاد این نیروگاه با ارومیه موجب می‌شود که حتی در لیست احتمالات آلودگی‌های این شهر نیز به حساب نیاید.
نقش کیفیت سوخت در آلودگی هوا
«موسوی» در رابطه با نقش کیفیت سوخت در آلودگی هوا، اظهار کرد: معمولا ۵۰ درصد سوخت بنزین توزیع شده در جایگاه‌های ارومیه یورو چهار است که اخیرا این میزان به ۳۰ درصد رسیده که می‌تواند در آلودگی‌ها نقش داشته باشد اما نمی‌توان آمار دقیقی برای تاثیر آن در آلودگی ارائه داد.
وی ادامه داد: البته باید اذعان کنیم که ۱۰۰ درصد گازوییل ارائه شده در جایگاه‌های ارومیه یورو ۴ و ۵ است و کیفیت مناسبی دارد.
آیا تخریب باغات شهری ارومیه در ایجاد آلودگی هوا نقش دارد؟
مدتی است که آتش زدن شبانه باغات شهری و خشکاندن درختان این باغات به بهانه تفکیک مورد توجه برخی رسانه‌ها و کاربران فضای مجازی قرار گرفته است که به نظر می‌رسد در بروز هوای آلوده برای این شهر بی تاثیر نیست؛ معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی نیز در همین راستا و در پاسخ به سوالی در این رابطه، گفت: قطع یقین باغات شهری ارومیه به عنوان ریه‌های این شهر نقش بسزایی در تصفیه هوا دارند و هرگونه تخریب آنها به هر بهانه‌ای می‌تواند در آلودگی هوا نقش آفرین باشد.
موسوی ادامه داد: ما مخالف هرگونه دخل و تصرف در زمین‌های پادگان ارتش واقع در خیابان شهید سلیمانی ارومیه هستیم چرا که وجود درختان در این منطقه همچون ریه‌های تنفسی این شهر نقش بسزایی در کنترل آلودگی و تصفیه هوا دارند.
آخرین وضعیت ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در ارومیه
معاون محیط زیست انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌غربی با بیان اینکه، سازمان محیط زیست دارای چهار ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهرستان ارومیه است، گفت: البته از این چهار ایستگاه، ۲ ایستگاه آن فعال است و ۲ ایستگاه دیگری یکی به دلیل مشکلات فنی و دیگری به دلیل سرقت سیم‌های آن، فعال نیست.
وی در رابطه با ایستگاه آلودگی سنجی سایر دستگاه‌ها در ارومیه نیز بیان کرد: دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیز دارای یک ایستگاه آلودگی سنجی هواست که متاسفانه به سامانه جامع وصل نیست و اطلاعات استخراجی را در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست برای آنالیزهای لازم قرار نمی‌دهد.
«موسوی» به ایستگاه آلودگی سنجی شهرداری ارومیه نیز اشاره کرد و گفت: این ایستگاه که از تکنولوژی بروزی نیز برخوردار است به دلیل به توجهی شهرداری در نگهداری آن، هم اکنون غیر فعال است و نیاز به تعمیر دارد.
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌غربی نیز به فعالیت یک ایستگاه آلودگی سنجی در ارومیه اشاره کرد که آن نیز به سیستم جامع ارزیابی سازمان حفاظت محیط زیست وصل نیست؛ اسماعیل سیمایی مدعی شد که این ایستگاه دائما در حال بروز شدن در بازه زمانی استاندارد است و هیچ مشکلی ندارد.
فرماندار ارومیه نیز با تاکید بر ضرورت اتصال ایستگاه‌های هواشناسی به یک سامانه مشترک، گفت: نیاز است تا اطلاعات همه ایستگاه‌ها برای رسیدن به یک پایش دقیق در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد.
آیا افزایش غلظت آلاینده‌ها در ارومیه سبب بیماری‌های تنفسی شده است؟
رییس مرکز بهداشت شهرستان ارومیه هم در رابطه با چگونگی تغییر نمودار مبتلایان به بیماری‌های تنفسی طی ایام هفته گذشته، اظهار کرد: با آغاز فصل سرما بروز برخی بیماری‌های تنفسی طبیعی است و نمی‌توان آن را به آلودگی هوا ربط داد.
بهروز فتحی با بیان اینکه ارزیابی دقیق برخی از بیماری‌ها در دستور کار دانشگاه علوم پزشکی ارومیه نیست، افزود: البته میزان آلودگی هوا فقط برای گروه‌های حساس ناسالم اعلام شده که نمی‌تواند نقش بسزایی در بروز بیماری‌های تنفسی سایر اقشار داشته باشد.
آیا هدف از چالش در فضای مجازی فقط برای تعطیلی مدارس بود؟
فرماندار ارومیه در این رابطه با بیان اینکه اگر شاخص‌های آلودگی‌ها به حد نصاب خود نرسد نمی‌توان مدارس را تعطیل کرد، گفت: متاسفانه برخی از رسانه‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی در این رابطه رفتار عجولانه‌ای داشتند که نقش بسزایی در ایجاد این فضای چالشی داشت البته با ارتباط‌هایی گرفته شد تا روند موضوع به صورت دقیق به اطلاع آنان برسد.
وی ادامه داد: متاسفانه تعطیلی مدارس در ایام کرونا موجب بروز مشکلات مختلف آموزشی و پرورشی دانش آموزان شده که باید در تلاش برای جبران آن بود نه اینکه به هر بهانه‌ای به دنبال تعطیلی مدارس باشیم.
منوچهر اسکندری سرپرست ناحیه ۲ آموزش پرورش شهرستان ارومیه نیز در این جلسه با بیان اینکه حفظ سلامت دانش آموزان برای دولت در اولویت قرار دارد، گفت: شاخص‌های آلودگی هوا به حد نصاب خود نرسیده و نباید با جوسازی فضای مجازی به دنبال تعطیلی مدارس باشیم.
وی با تاکید بر اینکه تعطیلی مدارس به هیچ عنوان در دستور کار اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان‌غربی نیست، افزود: در صورت بروز هرگونه مشکل نیز زیر ساخت‌های لازم برای برگزاری مجازی کلاس‌ها فراهم است و نباید به هیچ عنوان کلاس درسی تعطیل شود چرا که این تعطیلی‌ها برای نظام آموزشی بسیار هزینه زاست.
تصمیم نهایی برای خارج کردن اولیای دانش آموزان از بلاتکلیفی
بلاتکلیفی اولیای دانش آموزان از تعطیل شدن یا نشدن مدارس در پی آلودگی هوا، یکی از انتقاداتی است که در شبکه‌های اجتماعی به حق مطرح شده است. به طور مثال گاهی این اتفاق به گونه‌ای رقم می‌خورد که درست پنج دقیقه مانده به آغاز کلاس‌های درس در مدارس، روابط عمومی اداره کل آموزش و پرورش آذربایجان‌غربی به یکباره اطلاعیه تعطیلی مدارس را منتشر می‌کند.
فرماندار ارومیه در این میزگرد با وارد دانستن انتقادات در این رابطه، خواستار یک وحدت رویه برای مدیریت آن شد.
طبق تصمیم نهایی اتخاذ شده قرار بر این شد که دستگاه‌های ذیربط در صورت بروز حساسیت نسبت به آلودگی هوا، ساعت ۲۰ هر روز نسبت به تعطیلی نوبت صبح فردای همان روز و تا ساعت ۱۰ صبح نیز نسبت به تعطیلی نوبت بعدازظهر تصمیم قطعی خود را اعلام کند.
عماری با اعلام اینکه سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان سخنگوی کارگروه آلودگی‌ها تعیین شده است، گفت: در کنار تصمیم نهایی برای تعطیلی یا عدم تعطیلی مدارس، لازم است تا سازمان حفاظت محیط زیست آخرین آمار میزان آلاینده‌های هوا را نیز در اختیار رسانه‌ها و فضای مجازی قرار دهد تا از جو سازی منفی جلوگیری شود.
نزولات آسمانی نسخه آلودگی هوا را می‌پیچد
مدیرکل هواشناسی آذربایجان‌غربی در این میزگرد با اشاره به داده‌های هواشناسی گفت: مرکز ملی خشکسالی، سه ماه آینده را پر بارش پیش بینی کرده که نقش بسزایی در رفع آلودگی هوا خواهد داشت.
وی افزود: متاسفانه پاییز پر بارشی نداشتیم و همین موضوع یکی از دلایل آلودگی هواست.
به گزارش ایرنا، آلودگی هوا در آذربایجان غربی در قالب ۲ موضوع گرد و غبارهایی با منشاء خارجی و داخلی و آلودگی توسط گازها و ذرات آلاینده و گازهای مختلف از جمله گاز دی اکسید گوگرد ناشی از سوخت ناقص در خودروها رخ می‌دهد.
اما آنچه که بیشتر قابل توجه است، آلودگی هوا درآذربایجان غربی در اثر فعالیت خودروها به ویژه خودروهای دیزلی، صنایع آلاینده، سوخت‌های خانگی، سوزاندن زباله و سایر مواردی است که در زمستان به محض استقرار سرما در استان نمود و بروز خاصی پیدا می‌کند.
طبق اظهارات کارشناسان این میزان ذرات معلق در هوا سالانه با افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی بر میزان آلودگی و بی کیفیتی هوای استان و بالاخص شهرستان ارومیه به عنوان شهری پر جمعیت و با تراکم بالا می‌افزاید.
برای این منظور کارگروه آلودگی هوای آذربایجان غربی تدابیر خاصی را در نظر گرفته و سالانه به طور مستمر با همکاری ۱۱ دستگاه به صورت مستقیم و ثابت به اجرای آنان می‌پردازد.
پایش آنلاین کارخانه‌ها و واحدهای آلاینده، گشت و کنترل متخلفان سوزاندن لاستیک و زباله، برخورد با خودروهای فاقد معاینه فنی و فرسوده، بررسی سیستم‌های احتراقی و موتورخانه‌ای ادارات از جمله تدابیر اتخاذ شده در این راستا است.
امسال شهرستان ارومیه ۴۶ روز دارای هوای پاک، ۲۰۶ روز هوای سالم یا قابل قبول، ۲۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس، یک روز ناسالم و یک روز نیز هوای خطرناک بوده است.
شفافیت مدیران با رسانه‌ها نقش بسزایی در مدیریت افکار عمومی، اقناع سازی و جلوگیری از بروز چالش در شبکه‌های اجتماعی دارد.