به گزارش ایرنا، سواد، تنها به معنای خواندن و نوشتن نیست بلکه توان خواندن و نوشتن مقدمه ای بر یادگیری در عرصه های مختلف است که دریچه‌ای را به دنیای مملو از دانش و اطلاعات به روی فرد می گشاید.
افزایش توانایی افراد برای مواجهه با شرایط اجتماعی، درک درست و قدرت حل مسائل و مشکلات، مشارکت فعال در تصمیم گیری های اجتماعی، توانایی برقراری ارتباط با افراد، حفظ محیط زیست و قدرت حفاظت از ارزشهای اخلاقی و معنوی، بخشی از مزایای سوادآموزی است.
فراگیری دانش و آموختن سواد نقش موثری در تکامل شخصیت انسان و رشد جوامع بشری دارد و به عقیده بسیاری از صاحب‌نظران، توان خواندن و نوشتن می تواند به افزایش درک و شعور اجتماعی افراد کمک کند.
اگرچه با این نگاه، باید گفت تحولات سریع فناوری اطلاعات، موجی از بی‌سوادی نوین را برای جهان به ارمغان آورده است اما هنوز هم بهره مندی از خواندن و نوشتن گام نخست برای ورود به عرصه دانش و اطلاعات محسوب می شود و جامعه شناسان بر این امر تاکید دارند که سوادآموزی و فراگیری علم و دانش، زمینه ساز رشد و ترقی و یکی از شاخص های اصلی توسعه یافتگی جوامع است.
خراسان رضوی با داشتن بیش از هشت درصد کل جمعیت کشور، بیش از ۶.۸ میلیون نفر جمعیت را در قالب بیش از ۲.۵ میلیون خانوار در خود دارد.
این استان در عرصه سوادآموزی و باسوادی، از استان های برتر کشور است و با توسعه سوادآموزی، عملکرد درخشانی را از خود برجای گذاشته است.
عزم و همراهی برای باسوادی
افزایش سطح سواد جامعه جزو شاخص‌های توسعه و پیشرفت است و هرچه جمعیت باسواد جامعه ای افزایش یابد شانس موفقیت و رشد در آن بالاتر می‌رود.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی، اقدامات این استان و نیز کشور در حوزه سوادآموزی را افتخارآمیز خواند و گفت: انقلاب اسلامی موجب تحول بزرگی در عرصه سوادآموزی شد به گونه‌ای که تا قبل از آن سیاست و برنامه روشنی برای این بخش وجود نداشت و میلیون ها نفر در ایران از بی سوادی و تبعات ناشی از آن رنج می بردند.
سیدامیر شوشتری ادامه داد: دانش و اطلاعات یکی از مهمترین عرصه هایی است که به واسطه تاکید امام راحل (ره) بر شعار 'ایران را مدرسه کنیم'، با توسعه و ترویج سواد و تشویق بی سوادان به فراگیری سواد، آگاهی را به جامعه ایران هدیه داد.
مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: براساس آمار سال ۱۳۵۵، که آخرین آمار موجود از وضعیت سواد کشور در قبل از انقلاب است، ایران دارای ۲۷ میلیون و ۱۱۳ هزار نفر جمعیت بود که از این تعداد ۱۲ میلیون و ۸۷۷ هزار نفر باسواد و ۱۴ میلیون و ۲۳۶ هزار نفر بی سواد بودند.
وی با بیان اینکه در مجموع ۴۷.۵ درصد جمعیت کشور در آن سال باسواد بودند، افزود: آن زمان هشت میلیون و ۵۰۸ هزار نفر از جمعیت زنان بی سواد بودند و میزان باسوادی زنان تنها ۳۵.۵ درصد بود.
شوشتری با اشاره به اینکه دبیرخانه ساماندهی بازماندگان از تحصیل قبول مسوولیت کرده و ساماندهی این حوزه در حال شکل گیری است، گفت: اقداماتی از جمله آموزش زندانیان، فراهم شدن خدمات تسهیل گر برای سوادآموزی افراد و تشکیل و ایجاد مجمع خیران سوادآموزی از جمله موارد موفقیت در استان و اقدامات شایان توجه در این حوزه است.
وی بیان کرد: آموزش حدود ۱.۵ میلیون دانش آموز، با توجه به وجود حدود ۹۰ هزار همکار فرهنگی و ۷۰ هزار بازنشسته، با ساز و کار اداری کنونی آموزش و پرورش جوابگوی همه نیازها نیست اما رسانه ها می توانند در این زمینه یاریگران خوبی باشند.
شوشتری با بیان اینکه نیمی از جامعه ارتباط مستقیمی با حوزه آموزش و پرورش دارد، گفت: اعتبارات ناکافی موجب می شود که ما قادر به ارایه خدمات مطلوب و کیفی نباشیم و حال آنکه مطالبات این بخش زیاد است و می طلبد کلیه دستگاهها آموزش و پرورش را یاری دهند کما اینکه در سند تحول بنیادین هم این مساله مورد تاکید قرار گرفته است.
باسوادی خراسان رضوی بالاتر از میانگین کشوری
طبق آمار، میزان باسوادی خراسان رضوی در جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال، ۹۷.۹ درصد است، که هشت دهم درصد بالاتر از میانگین کشوری آن است.
معاون سوادآموزی مدیرکل آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: در سال های نخستین انقلاب اسلامی، درصد باسوادی در کشور حدود ۳۵ درصد بود که امروز به ۹۷.۱ درصد رسیده است و خراسان رضوی استان موفق کشوری در این زمینه است.
سیدجمال وزیری بیان کرد: میزان باسوادی زنان که تا زمان پیروزی انقلاب ۳۵.۵ درصد بود، اکنون از ۸۶ درصد گذشته و اختلاف باسوادی مناطق شهری و روستایی که پیش از انقلاب ۳۴.۹ درصد بود اکنون به ۱۱ درصد رسیده است که این کاهش نشانگر توفیق در این حوزه است.
وی بیان کرد: در استان خراسان رضوی وضعیت سواد شهروندان ایرانی و نیز اتباع خارجی مقیم به صورت ۲ مقوله مهم و جداگانه مورد توجه قرار گرفته است.
وی گفت: خراسان رضوی با توجه میزبانی از شمار زیادی از اتباع خارجی، علاوه بر طرح های داخلی، در همکاری با نهادهای بین المللی اقدام به آموزش اتباع خارجی می‌کند.
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش خراسان رضوی گفت: دبیرخانه سواد ۱۲ گانه در استان تشکیل شده، که این موارد از میان ۴۰ نوع سواد شناخته شده در جهان انتخاب شده است و در صورت موفقیت، این طرح به دیگر استانهای کشور نیز تسری می یابد.
وزیری افزود: سواد عاطفی، مالی، تحلیلی و سواد انرژی از جمله ابعاد مورد توجه در سوادآموزی جدید است.
معاون آموزش و پرورش خراسان رضوی، سهم تعیین شده برای سوادآموزی این استان در سال تحصیلی جاری را حدود ۲۷ هزار نفر عنوان کرد که امسال باید محقق شود.
وی اظهار کرد: شمار آموزش دهندگان سواد در خراسان رضوی اکنون هزار و ۹۸۰ نفر است که این رقم از سال ۱۳۹۲ تاکنون افزایشی نداشته است.
روند کاهشی اختلاف سواد شهر و روستا
وزیری با بیان اینکه اختلاف باسوادی مناطق شهری و روستایی که پیش از انقلاب ۳۴.۹ درصد بود، اکنون بسیار کاهش یافته است، گفت: هم اکنون عدد این اختلاف به ۱۱ درصد رسیده است که این نشانگر توفیق چشمگیر در این حوزه است.
وی تاکید کرد: با برنامه‌ریزی های انجام شده تلاش خواهد شد تا این عدد به صفر برسد که پیش بینی می شود طی ۲ سال آینده اتفاقات خوبی در این عرصه رقم بخورد.
معاون آموزش و پرورش خراسان رضوی با اشاره به اقدامات انجام شده در راستای توسعه باسوادی در روستاها ادامه داد: استفاده از تمام ظرفیت‌های در اختیار اعم از ظرفیت بسیج سازندگی، دانشجو معلمان، حوزه‌های علمیه، دهیاری‌ها و بخشداری‌ها با هدف ترویج پویش و نهضت عمومی مبارزه با بی سوادی از مهمترین اقدامات در حال انجام است.
وی تاکید کرد: عمده تمرکز ما در استان بر نقاطی است که بی سوادی بیشتری دارند و بدین ترتیب روستاهایی که شمار بی‌سوادی بالاتری دارند، اولویت دارند.
وی با اشاره به اینکه اطلس باسوادی استان، نقاط دارای بیشترین بی سواد را نشان می دهد و با پیروی از این سند عملکرد موثری را در استان داشته‌ایم، گفت: با پیگیری راهبردهای در دستور کار در زمینه توسعه سوادآموزی در روستاها، ظرف ۲ سال آینده اختلاف بی سوادی نواحی روستایی و شهری در استان به کمتر از پنج درصد می‌رسد.
وزیری گفت: مشغله روستاییان به دلیل فعالیت هایی که دارند، بسیار زیاد است و به همین دلیل تلاش خواهیم کرد با برنامه ریزی مناسب، از زمانی که وقت آنها آزاد است، برای سوادآموزی استفاده کنیم.
وی گفت: در راستای استفاده از ظرفیت مساجد و روحانیون از ظرفیت امامان جماعت مساجد روستایی در ۲۷ منطقه استان به همت بسیج سازندگی برای توسعه باسوادی کمک می گیریم.
عدالت آموزشی و جنسیتی در سوادآموزی
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش خراسان رضوی "عدالت آموزشی و عدالت جنسیتی" را ۲ محور اصلی در فعالیتهای سوادآموزی استان عنوان و اعلام کرد: تاکنون اقدامات و برنامه‌های موثری برای گسترش سوادآموزی و رشد جمعیت باسواد در استان انجام شده است که اجرای این برنامه ها همچنان ادامه دارد.
وزیری با اشاره به توجه فراوان برنامه‌های سوادآموزی استان بر عدالت جنسیتی در این حوزه، بیان کرد: این تمرکز برنامه‌ریزی شده موجب شده تا اختلاف باسوادی زنان و مردان خراسان رضوی کاهشی باشد.
وی با بیان اینکه در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی تنها ۳۵ درصد زنان باسواد بودند، گفت: هم اکنون بیش از ۸۶ درصد زنان استان اعم از روستایی و شهری و ۹۲ درصد مردان استان باسوادند.
وزیری گفت: علت کم سوادتر بودن زنان در استان بیشتر به داشتن مشغله فراوان زنان عشایر و روستایی مربوط می‌شود.
وی افزود: برای باسوادی زنان ۱۳ طرح از جمله در زمینه خواندن با خانواده، حلقه‌های کتابخوانی، آموزش مهارتها و هنرهای ویژه بانوان، آموزش سواد و زندگی و غیره داریم، به این ترتیب علاوه بر آموزش سواد، ضرورت سوادآموزی هم برای این گروه آموزش داده می‌شود.
خراسان رضوی رتبه نخست مراکز یادگیری محلی
وی با بیان اینکه این استان، پارسال با برخورداری از ۱۰۸ مرکز یادگیری محلی رتبه نخست کشور را از آن خود کرد، گفت: امسال طبق شیوه نامه اعلامی، با هدف کیفیت بخشی، شمار این مراکز به ۵۸ مرکز کاهش می‌یابد.
وزیری با بیان اینکه کم و کیف موثر مراکز یادگیری محلی از سیاستهای راهبردی اصلی سازمان است. اظهار کرد: در قالب برنامه جدید امسال نیز در این چارچوب همچنان خراسان رضوی مقام نخست کشور را در فعالیت این مراکز در کشور دارد.
وی تاکید کرد: این مراکز و مدیریت آنها در اجرای عملکرد موثر در مبارزه با بی سوادی و رواج سوادآموزی نقش فراوانی دارند.
شناسایی ۲۲ هزار بازمانده از تحصیل
معاون سوادآموزی خراسان رضوی گفت: شمار افراد بازمانده از تحصیل که تاکنون در استان شناسایی شده‌اند، بیش از ۲۲ هزار نفر است که توانسته ایم ۱۳ هزار نفر آنان را به مراکز آموزشی هدایت کنیم.
وزیری افزود: هر دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در آینده به یک فرد بی سواد برای جامعه تبدیل می شود، بنابراین تلاش داریم از دوره پیش دبستانی این گروه را شناسایی، رصد و آنها را به سمت دریافت آموزشهای رسمی هدایت کنیم.
وی گفت: طبق شیوه نامه جدید، امسال ۱۰ سال به سن جامعه هدف سوادآموزی افزوده شده است، بنابراین اگر تا قبل از این گروه ۱۰ تا ۴۹ سال جامعه هدف بودند از امسال گروه ۱۰ تا ۵۹ سال جامعه هدف جدید ما تعریف می شوند.
معاون سوادآموزی خراسان رضوی افزود: تمام تلاش ما جلوگیری از رشد بی سوادی در جامعه و انسداد مبادی بی سوادی است، بنابراین شناسایی و جذب افراد بازمانده از تحصیل از سیاستهای پیشگیرانه جدی محسوب می شود، در غیر این صورت هر سال و هر دوره با خیل جمعیت بی سواد و افزایش روزافزون این قشر مواجه خواهیم شد.
وی اظهار کرد: ما به صورت مستمر در حال پایش و پیگیری دیگر بازماندگان از تحصیل هستیم تا از طریق یکپارچه‌سازی اطلاعات در حوزه بهداشت و درمان و ثبت احوال بتوانیم به آنها دسترسی داشته و آنان را به تحصیل بازگردانیم.