به گزارش ایرنا، این دغدغه متولیان حوزه سلامت اکنون روی تحقق یافته است و آنان موفق شده اند با کمک گرفتن از فناوری های جدید و با یک ابتکار عمل پزشکی، پیوندی بین جامعه کم شنوا و ناشنوا با محیط اطراف برقرار کنند.
به گفته متخصصان، دلایل مختلفی برای ایجاد کم شنوایی در افراد وجود دارد که افزایش سن، بودن مستمر در معرض صداهای بلند، مصرف برخی از داروها، عوامل جسمی مانند پاره شدن پرده گوش یا تجمع و تراکم جرم گوش، آسیب دیدن سر یا گوش از آن جمله است.
برخی از انواع کم شنوایی قابلیت پیشگیری دارد، اما برخی دیگر می‌توانند از همان بدو تولد در فرد وجود داشته باشند یا با افزایش سن و به تدریج ایجاد شوند.
به گفته مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ناشنوایی و کم شنوایی هفت درصد بار بیماری‌ها را شامل می‌شود؛ بنابراین اجرای غربالگری و برنامه‌های تشخیصی در این خصوص اهمیت زیادی دارد.
افرادی که دارای مشکلات شنوایی هستند و این امر در فعالیتهای روزانه شان تداخل ایجاد می‌کند، باید به پزشک مراجعه کنند تا پس از بررسی وضعیت آنان و انجام تست های ساده بر روی گوش و شنوایی شان، در صورت نیاز به متخصص یا شنوایی‌شناس ارجاع داده شوند.
سالانه سه تا پنج هزار نوزاد ناشنوا در کشور متولد می‌شوند
به گفته رییس اداره سلامت گوش و شنوایی دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سالانه سه تا پنج هزار نوزاد ناشنوا یا دارای اختلالات شنوایی در کشور متولد می‌شوند که ارتقای پوشش برنامه غربالگری ناشنوایی و کم شنوایی، می تواند عوارض ناشی از این اختلال را برای فرد و جامعه به حداقل ممکن برساند.
به گفته دکتر سعید محمودیان، در جهان ۴۷۰ میلیون نفر درگیر اختلالات شنوایی هستند و این رقم در ایران سه تا پنج درصد جمعیت را شامل می شود که ۶.۸ درصد بار بیماری در کشور را به‌خود اختصاص داده است.
به گفته وی این بیماری ۵۰ تا ۶۰ درصد قابل پیشگیری است و تاکنون ۶ برنامه پیمایشی در زمینه ناشنوایی و کم شنوایی در کشور انجام شده است.
اجرای طرح ملی تحول کاشت حلزون شنوایی در کشور
افرادی که در سنین کودکی شنوایی خود را از دست داده‌اند، گویش آنها نیز دچار مشکل می‌شود.
وزارت بهداشت برای رفع این مشکل و کمک به ارتقای سطح زندگی این افراد، طرحی را با عنوان «طرح ملی تحول کاشت حلزون شنوایی» از مهرماه امسال به اجرا گذاشته و برای اجرای آن کمیسیون کشوری کاشت حلزون نیز تشکیل شده است که با وجود هزینه بسیار بالای این عمل، این خدمات به صورت رایگان به افراد نیازمند ارائه می شود.
به گفته مسوولان حوزه بهداشت، کودکانی که اندیکاسیون دریافت پروتز بر اساس تاییدیه کمیسیون کاشت حلزون مرکز مرجع را داشته و در سن کمتر از چهار سال پرونده آنها در مرکز کاشت حلزون تشکیل شده باشد و نیز بیماران بالای چهار سال که بر اساس رای این کمیسیون، احتمال پاسخ دهی مطلوب به عمل را داشته باشند، مشمول طرح رایگان کاشت حلزون شنوایی می‌شوند.
هم اکنون ۱۵ مرکز کاشت حلزون در ۱۱ استان کشور فعال است که چهار مرکز در تهران فعال است و بتازگی ایجاد مرکزی در یزد نیز تصویب شده و برای مراکز استان های لرستان و هرمزگان نیز در دست اقدام است.
کاشت سمعک بر روی جمجمه راهی برای درمان کم‌شنوایی
به گفته معاون توسعه مدیریت و منابع مرکز آموزشی، پژوهشی و درمانی قائم (عج) مشهد، کم شنوایی و بیماری‌های مرتبط با آن از مشکلات شایع در همه گروه‌های سنی است که نوزاد تازه متولد شده تا سالمندان را درگیر می‌کند.
دکتر حسن خداپرست گفت: امروزه با توجه به پیشرفت‌های علم پزشکی، روشهای تشخیصی و درمانی مشخصی با توجه به شرایط بیماری و سن بیماران وجود دارد و با انجام غربالگری مناسب در سنین پایین و شناسایی به موقع نوزادانی که دچار کم شنوایی هستند، می‌توان با مداخلات درمانی به موقع و برنامه‌های توان‌بخشی مناسب، به رفع مشکل این افراد کمک کرد.
وی ادامه داد: سمعک یک وسبله برای تقویت صداست که برای درمان اکثر بیماران کم‌شنوا مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی در برخی موارد بیمارانی هستند که به علت نقص مادرزادی در گوش خارجی و یا مشکلات مجرای گوش، نمی‌توانند از سمعک‌های معمولی استفاده کنند و متخصصان برای رفع مشکل آنها با اعمال جراحی از سمعک‌های قابل کاشت بهره می گیرند.
معاون بیمارستان قائم (عج) مشهد گفت: برای این بیماران، که مجرای گوش آنها به صورت طبیعی رشد نکرده است، متخصصان با جراحی، سمعک مورد نظر را بر روی استخوان پشت گوش آنها قرار می‌دهند که بدان سمعک با هدایت استخوانی گفته می‌شود.
خداپرست افزود: در گروه دیگری از بیماران که دچار کم شنوایی حسی عصبی هستند و این عمل برای آنها جواب نمی دهد، سمعک‌های قابل کاشت بر روی استخوانچه‌های شنوایی آنان قرار داده می شود که این از جدیدترین و پیشرفته‌ترین روشهای درمانی برای بیماری‌های مرتبط با کم شنوایی در دنیا محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: گروه گوش، حلق و بینی بیمارستان قائم (عج) مشهد با در اختیار داشتن متخصصان اتولوژی و نورواتولوژی مجرب، سالانه بیش از ۱۰۰ عمل جراحی کاشت حلزون را برای درمان بیماران کم شنوا انجام می‌دهد.
خراسان رضوی پیشگام در کاشت حلزون
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: مرکز کاشت حلزون این دانشگاه از پیشگامان درمان مشکلات ناشنوایی در کشور و در کنار دانشگاههای علوم پزشکی و شهید بهشتی تهران، جزو سه دانشگاه برتر در این زمینه است.
دکتر شاپور بدیعی افزود: دستگاه کاشت حلزون وسیله‌ای است الکترونیکی که انرژی مکانیکی صوت را به علامت الکتریکی تبدیل می‌کند و برای افرادی که دچار کاهش شنوایی حسی- عصبی هستند با عمل جراحی در گوش داخلی کار گذاشته می‌شود.
وی ادامه داد: عمل کاشت حلزون از سال ۱۳۷۶ در خراسان رضوی آغاز شده است که با تلاش شبانه‌روزی استادان گوش و حلق و بینی و همکاران مرکز کاشت حلزون دانشگاه علوم پزشکی مشهد، تاکنون موفقیت های زیادی به دست آورده است.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به برنامه غربالگری کم شنوایی در نوزادان، اظهار داشت: در نیمه نخست امسال از ۴۰ هزار و ۱۶۳ نوزاد تازه متولد شده در مناطق زیر پوشش این دانشگاه، ۳۸ هزار و ۸۳۰ نفر غربالگری شنوایی شدند که از این تعداد ۱۱۷ نفر دچار کم شنوایی بوده‌اند و برای ۸۸ نفر از آنان عمل کاشت حلزون انجام شده است.
دکتر بدیعی با اشاره به اینکه برنامه غربالگری کم شنوایی در نوزادان و شیرخواران مشتمل بر سه بخش غربال، تشخیص و مداخله درمانی است، افزود: آزمون OAE یکی از مهمترین آزمایشهای غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد است که در زایشگاه توسط کارشناس بهزیستی برای همه نوزادان انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه کودکان زیر چهار سال هدف اصلی برنامه ملی کاشت حلزون قرار دارند، ادامه داد: بهترین زمان تشخیص مشکلات شنوایی قبل از ۶ ماهگی است که تا ۲ سالگی مداخله درمانی باید صورت گیرد.
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد، داشتن سابقه نقص‌های ژنتیکی در خانواده، سابقه ابتلا به عفونتهای رحمی در مادر مثل تبخال تناسلی، وجود شکاف کام و لب و عفونتهای شدید مانند مننژیت، عدم انجام غربالگری شنوایی و یا مثبت بودن نتیجه و عدم پیگیری والدین را از جمله علت های ایجاد مشکلات شنوایی در نوزادان برشمرد.
رشد ۱۰ برابری کاشت حلزون رایگان در خراسان رضوی
معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد اظهار داشت: کاشت حلزون برای کودکان زیر چهار سال دارای مشکلات شنوایی در مشهد هم اینک نسبت به شهریورماه، پیش از اجرای طرح، رشدی ۱۰ برابری داشته است.
دکتر بدیعی افزود: کاشت حلزون به گونه‌ای رشد یافته است که در پنج روز اخیر ۲۵ کاشت رایگان در این مرکز انجام شده است در حالی که در گذشته در هر هفته بین یک تا ۲ عمل کاشت حلزون در این بیمارستان انجام می‌شد.
وی با اشاره به اینکه هزینه هر پروتز کاشت حلزون بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان است، ادامه داد: کاشت حلزون به عنوان یک طرح ملی، برای نوزادانی که در غربالگری شنوایی سازمان بهزیستی شناسایی و به کمیسیون درمان مربوطه معرفی شوند، به صورت رایگان انجام می‌شود.
وی با بیان اینکه اکنون هیچ محدودیتی برای کاشت حلزون نداریم و پروتزها توسط هیات امنای ارزی تامین می‌شود، گفت: مرکز کاشت حلزون دانشگاه علوم پزشکی مشهد چند استان از جمله گلستان و سیستان و بلوچستان را نیز زیر پوشش دارد.
بیش از ۹۷۵ میلیارد ریال برای کاشت رایگان حلزون در مشهد
جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: از ابتدای امسال تا نیمه دیماه ۲۳۵ عمل کاشت حلزون برای کودکان در بیمارستان‌های دولتی زیر پوشش این دانشگاه در مشهد به صورت رایگان انجام شده است.
دکتر ایوب توکلیان با اشاره به اینکه هزینه هر پروتز کاشت حلزون به طور میانگین ۱۰ هزار دلار و هزینه عمل آن ۱۵۰ میلیون ریال است، افزود: برای کاشت حلزون رایگان کودکان ناشنوا و کم شنوا نیز تا کنون مبلغ ۹۷۵ میلیارد ریال شامل ۹۴۰ میلیارد ریال هزینه پروتز کاشت حلزون و ۳۵ میلیارد ریال برای اتاق عمل هزینه شده است.
وی ادامه داد: عمل کاشت حلزون برای کودکان ناشنوا و کم شنوا در بیمارستان‌های دولتی زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد به صورت رایگان انجام می‌شود.
جانشین معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: کاشت حلزون از برنامه‌های مهم این دانشگاه است که با توجه به تغییر رویکردی که نیمه دوم امسال در این خصوص صورت گرفت، به طور میانگین از ۲ به ۲۰ عمل کاشت حلزون در هفته افزایش یافته است.
دکتر توکلیان افزود: در گذشته حدود ۴۰۰ کودک بیمار دارای مشکل شنوایی در فهرست انتظار کاشت حلزون در مناطق زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد قرار داشتند که با تغییر رویکرد اکنون این رقم به ۸۷ کودک بیمار دارای مشکل شنوایی رسیده است و امیدواریم با تامین پروتز تا پایان اسفند امسال این عدد با کاهش ۱۰ برابری به ۳۰ نفر برسد.
وی بهترین زمان کاشت حلزون برای کودکان را در زیر چهار سالگی دانست و ادامه داد: کاشت حلزون از جمله اعمال جراحی است که باید در سنین پایین انجام شود تا کودک بتواند از زندگی عادی بهره‌مند شود و با محیط پیرامون ارتباط برقرار کند، لذا در راستای حمایت از بیمارانی که مشکل کم شنوایی شدید دارند عمل کاشت حلزون در حال انجام است.