به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، کنکور یا آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها که فردا و جمعه پیش‌رو (۲۹ و ۳۰ دی) شصتمین دوره آن با رقابت ۹۷۷ هزار و ۴۶۰ داوطلب و طی ۲ روز برگزار می‌شود، از سال‌ها قبل با اعتراض و انتقاد گروه‌های مختلف از دانش‌آموزان و اولیا تا کارشناسان آموزشی و وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همراه بود. همین انتقادها باعث شد نهادهای تصمیم‌گیر مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی این موضوع را بررسی کنند.
مجلس شورای اسلامی از اواسط دهه ۸۰ موضوع کنکور و حذف آن را در کمیسیون های تخصصی بررسی کرد و در نهایت آبان ۱۳۸۶ قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور را تصویب و تکالیفی برای سه وزارتخانه علوم، بهداشت و آموزش و پرورش تعیین کرد که تا پایان سال اول برنامه پنج ساله توسعه پنجم کشور (حدود سال ۹۱) کنکور را حذف کنند؛ اما این قانون، سال ۹۲ توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی اصلاح و با نام قانون سنجش و پذیرش دانشجو، چند تکلیف برعهده سازمان سنجش آموزش کشور و آموزش و پرورش گذاشته شد.
با وجود این و به دلیل اجرا نشدن قانون مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال ۹۸ به شکلی جدی‌تر آسیب‌شناسی موضوع کنکور را در دستور کار قرار داد و این روند به تصویب مصوبه این شورا در جلسه ۸۴۳ منجر شد که شاید مهم‌ترین بند آن تاثیر قطعی و ۴۰ درصدی معدل سه پایه متوسطه دوم در آزمون سراسری باشد. این مصوبه بار دیگر در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح و اصلاح شد و در نهایت در جلسه ۸۶۳ این شورا (۱۷ خرداد ۱۴۰۱) به تصویب رسید و آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور در ۲۵ تیر ۱۴۰۱، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام «تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) » را ابلاغ کرد.
تغییرات آزمون سال ۱۴۰۲
با توجه به ابلاغ این مصوبه سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان مجری برگزاری آزمون سراسری موظف شد، کنکور را با تغییراتی برگزار کند. بر اساس این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ با تغییرات بسیاری نسبت به سال‌های قبل برگزار می‌شود؛ در این آزمون دروس عمومی حذف شده و آزمون اختصاصی شامل دروس اختصاصی پنج گروه آزمایشی دو بار در سال برگزار شده و نتایج آن به مدت ۲ سال اعتبار خواهد داشت. پذیرش در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲، مرداد همین سال انجام می‌شود و اگر داوطلبی مایل به پذیرش نبود، می‌تواند در آزمون سال آینده شرکت کرده یا از نتایج آزمون برای پذیرش در سال بعد استفاده کند.
یکی دیگر از تفاوت‌های عمده آزمون سراسری سال ۱۴۰۲، تاثیر سوابق تحصیلی و به عبارت ساده‌تر دروس دوره دبیرستان در آزمون است. بر این اساس داوطلبانی که در نظام آموزشی ۳-۳-۶ تحصیل می‌کنند برای آزمون سال ۱۴۰۲ سوابق تحصیلی پایه دوازدهم به میزان ۴۰ درصد موثر خواهد بود و داوطلبانی که در نظام سال/ترمی واحدی درس خوانده‌اند سوابق تحصیلی ۱۰ درس دیپلم و ۴ درس پیش‌دانشگاهی به همین میزان موثر است.
این داوطلبان اگر سوابق تحصیلی ندارند، دی ماه می‌توانستند با شرکت در امتحانات نهایی که توسط مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت آموزش و پرورش دی ماه ۱۴۰۱ برگزار شد برای خود سابقه تحصیلی ایجاد کرده یا نمرات خود را ترمیم کنند.
شرح دقیق‌تری از میزان تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور سال جاری و سال‌های بعد تا سال ۱۴۰۵ را در جدول زیر ببینید.
با اینکه آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ دو بار در سال برگزار می‌شود، پذیرش دانشجو برای ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در کشور یک بار و در مرداد ماه خواهد بود. اگر داوطلب در نوبت‌های مختلف آزمون در گروه‌های آزمایشی اصلی (علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی، علوم انسانی) مختلفی شرکت کرده، فقط برای پذیرش یک گروه آزمایشی اصلی به‌علاوه گروه‌های شناور هنر و زبان‌های خارجی (درصورت شرکت در آزمون اختصاصی این گروه‌ها) می‌تواند انتخاب رشته کند.
همچنین در کارنامه داوطلبان برای پذیرش همان سال، نمره کل آزمون اختصاصی، نمرات دروس سابقه تحصیلی (تا پایان خرداد ماه آن سال) مربوط به گروه درخواستی، نمره کل سابقه تحصیلی، نمره کل نهایی گروه آزمایشی درخواستی، رتبه داوطلب در سهمیه و رتبه کشوری داوطلب در گروه آزمایشی درخواستی (در مرداد) اطلاع‌رسانی می‌شود.
افزون بر این نتیجه هر دوره آزمون برای ۲ سال معتبر خواهد بود و داوطلب به این شکل می‌تواند در چهار نوبت آزمون شرکت کنند ولی فقط یکبار اجازه انتخاب رشته و پذیرش را خواهد داشت.
روند برگزاری آزمون سراسری سال ۱۴۰۲/ تعداد داوطلبان هر گروه آزمایشی
سازمان سنجش آموزش کشور بعد از انتخاب دو تاریخ برای برگزاری آزمون سراسری سال ۱۴۰۲؛ یعنی دی ۱۴۰۱ و تیر ۱۴۰۲، روند برگزاری آزمون سراسری را از آبان ۱۴۰۱ آغاز کرد. روند نام‌نویسی در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ از هشتم آبان آغاز شد و تا چهاردهم آبان ماه ادامه داشت. سازمان سنجش آموزش کشور همچنین بعد از این زمان ۲۲ آبان به داوطلبانی که نتوانسته بودند، نام‌نویسی کنند مهلت داد تا نام نویسی کنند و در نهایت تعداد واقعی ۹۱۵ هزار و ۱۵۱ نفر در این آزمون ثبت‌نام کردند و با احتساب آنکه برخی داوطلبان در رشته‌های زبان و هنر نیز علاوه بر گروه آزمایشی علوم تجربی، ریاضی و فنی و علوم انسانی شرکت می‌کنند، در مجموع ۹۷۸ هزار و ۴۶۰ نفر در این دو روز رقابت می‌کنند.
نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ ساعت ۸ صبح پنجشنبه ۲۹ دی و با رقابت داوطلبان گروه علوم‌تجربی آغاز می‌شود. داوطلبان گروه زبان‌های خارجی نیز عصر پنجشنبه در آزمون ورود به دانشگاه‌ها شرکت می‌کنند و این آزمون ساعت ۱۴:۳۰ آغاز می‌شود. آزمون گروه آزمایشی ریاضی‌فیزیک و علوم‌انسانی ساعت هشت صبح جمعه ۳۰ دی آغاز می‌شود و داوطلبان گروه هنر ساعت ۱۴:۳۰ همان روز رقابت خود را آغاز می‌کنند.
بر اساس آمار سازمان سنجش در گروه آزمایشی علوم تجربی که بیشترین تعداد داوطلب را در آزمون سراسری دارد، در مجموع ۴۵۰ هزار و ۵۷۷ نفر با نسبت ۶۵ درصد زن و ۳۵ درصد مرد است، گروه علوم انسانی دومین گروه از نظر تعداد را با ۳۰۹ هزار و ۲۱۹ نفر و نسبت ۶۱ درصد زن و ۳۹ درصد مرد دارند. گروه علوم ریاضی با ۱۲۰ هزار و ۹۵ داوطلب کمترین داوطلب را بین سه گروه آزمایشی اصلی دارند که ۳۵ درصد داوطلبان را زنان و ۶۵ درصد را مردان تشکیل می‌دهند.
در دو گروه شناور هنر و زبان‌های خارجی نیز به ترتیب ۳۹ هزار و ۵۵ داوطلب و ۵۸ هزار و ۵۱۴ داوطلب در آزمون سراسری شرکت می‌کنند، در نهایت نسبت داوطلبان زن به مرد در نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ نسبت۶۰ به ۴۰ است.
هر گروه آزمایشی چه تعداد سوال و چقدر زمان؟
داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ که از فردا هشت صبح در جلسه نوبت اول این آزمون شرکت می‌کنند با تعداد کمتری سوال نسبت به روال معمول آزمون‌های سراسری روبرو خواهند بود و در عوض در بیشتر مواد امتحانی زمان پاسخگویی به سوالات افزایش یافته است.
داوطلبان گروه آزمایشی علوم‌تجربی ۳ دفترچه سوال با ۳ پاسخنامه جداگانه دارند البته داوطلبانی که بهیاری را انتخاب کرده‌اند باید به سوالات دفترچه چهارم نیز پاسخ دهند. دفترچه شماره یک شامل ۴۵ سوال زیست‌شناسی است که داوطلبان باید در مدت‌زمان ۴۵ دقیقه به سوالات پاسخ دهند. دفترچه شماره ۲، شامل ۳۰ سوال فیزیک و ۳۵ پرسش شیمی و مدت زمان برای پاسخ به این پرسش‌ها ۷۵ دقیقه است. دفترچه شماره ۳ گروه آزمایشی علوم‌تجربی شامل ۴۵ سوال می‌شود که متعلق به دروس ریاضی و زمین‌شناسی است؛ تعداد تفکیک شده این سوالات به ترتیب ۳۰ و ۱۵ مورد است. داوطلبان برای پاسخ به این سوال‌ها، ۶۰ دقیقه فرصت دارند. در مجموع داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی ۱۸۰ دقیقه برای پاسخ به ۱۵۵ سوال وقت دارند.
داوطلبانی که بهیاری را انتخاب کرده باشند باید به سوالات دفترچه چهارم شامل ۳۰ سوال، هم پاسخ دهند. مدت‌زمان پاسخ به این پرسش‌ها، ۲۰ دقیقه است.
داوطلبان گروه آزمایشی علوم ریاضی ۲ دفترچه سوال و ۲ پاسخنامه دریافت می‌کنند؛ دفترچه شماره یک این گروه آزمایشی شامل ۴۰ سوال ریاضی است و داوطلبان ۷۰ دقیقه برای پاسخ به پرسش‌ها وقت دارند. دفترچه شماره دو این گروه آزمایشی شامل ۳۵ سوال فیزیک و ۳۰ سوال شیمی است که داوطلبان ۷۵ دقیقه برای پاسخ به آن زمان دارند. در مجموع مدت زمان برگزاری کنکور گروه آزمایشی ریاضی‌فیزیک ۱۴۵ دقیقه است.
داوطلبان گروه آزمایشی علوم انسانی نیز که صبح جمعه سر جلسه آزمون حاضر می شوند، ۲ دفترچه دارند. دفترچه شماره یک داوطلبان این گروه آزمایشی شامل ۲۰ سوال ریاضی، ۳۰ سوال برای زبان و ادبیات فارسی، ۱۵ سوال علوم‌اجتماعی و ۱۵ سوال روان‌شناسی است که باید در ۸۵ دقیقه به ۸۰ سوال پاسخ دهند.
دفترچه دوم این گروه آزمایشی شامل ۸۰ سوال است و شرکت کنندگان در ۷۵ دقیقه باید به پرسش‌های این دفترچه شامل عربی، تاریخ، جغرافیا، فلسفه و منطق و اقتصاد جواب دهند.
دفترچه سوم در این گروه ویژه داوطلبانی است که دیپلم تحصیلی آنها، علوم و معارف اسلامی است و به جای دفترچه دوم دیگر داوطلبان این گروه به این دفترچه پاسخ می‌دهند. این دفترچه ۸۰ سوال دارد و داوطلبان باید در مدت زمان ۸۰ دقیقه به پرسش‌ها پاسخ دهند. در مجموع داوطلبان این گروه در مدت ۱۶۰ دقیقه باید به ۱۶۰ سوال پاسخ دهند.
داوطلبان دو گروه آزمایشی هنر و زبان‌های خارجی نیز هر کدام یک دفترچه دارند. داوطلبان گروه هنر در یک دفترچه به ۱۰۰ سوال در درس‌های درک عمومی هنر، درک عمومی ریاضی-فیزیک و خلاقیت تصویری و تجسمی در مدت ۱۱۵ دقیقه پاسخ می‌دهند. همچنین داوطلبان زبان‌های خارجی به ۷۰ سوال در ۱۰۵ دقیقه و در یک دفترچه باید جواب دهند.
تدابیر امنیتی و تلاش برای تامین گرمایش حوزه‌های امتحانی
قطعا با وجود اخباری در مورد انجام تقلب در آزمون سراسری ۱۴۰۲ که بیشتر هم در رسانه‌های غیررسمی و فضای مجازی منتشر می‌شود. برگزاری سالم آزمون سراسری یکی از دغدغه‌های داوطلبان و اعضای خانواده آنها است. همچنین با وجود موج سرمایی که از ابتدای هفته جاری کشور را دربر گرفته است و قطعی گاز در برخی نقاط شمال شرق کشور و تعطیلی روزهای ابتدایی این هفته برای صرفه جویی در مصرف گاز حفظ گرمایش حوزه ها از دیگر مسائل داوطلبان خواهد بود.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور یکشنبه شب (۲۵ دی) در گفت‌وگویی تلویزیونی به تقارن برگزاری نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ (۲۹ و ۳۰ دی) با فصل سرد سال افزود: برای گرمایش حوزه‌ها چاره‌اندیشی شده است. دولت همه امکانات را بسیج کرده و دستورالعمل ویژه ای را از طریق وزارتخانه های پشتیبان شامل وزارت کشور، وزارت نیرو و سازمان هایی مانند شرکت گاز و سازمان آب و برق صادر کرده تا از چهارشنبه (۲۸ دی) حوزه‌های آزمون سراسری سیستم‌های گرمایشی را فعال کنند. همچنین شورای تامین استان‌ها با صدور ابلاغ لازم برای تامین کمبودها در این زمینه اقدام خوبی را صورت داده است.
عبدالرسول پورعباس در این گفت‌وگو برای چندمین بار از داوطلبان و خانواده‌های آنان خواست سراغ گروه‌هایی که مدعی اطلاع از سوالات آزمون سراسری هستند و شبکه‌هایی که در فضای مجازی به همین منظور تشکیل شده نروند و تاکید کرد: همه عوامل برگزاری آزمون شناسنامه‌دار هستند، مخازن اصلی و فرعی سوالات را بازنگری کردیم و همه مسوولان استان در حفط امنیت آزمون دخیل هستند. شبکه‌های تقلب را رصد کردیم و قبل از آزمون ۱۴۰۱ نیز ۱۳ شبکه را شناسایی کرده بودیم.
وی ادامه داد: سال گذشته سیستم آشکارساز یا جاذب امواج را برای ردیابی امواج موبایلی در حوزه ها طراحی کرده بودیم، این دستگاه ها در آزمون تیر ۱۴۰۱ حدود ۸۰۰ دستگاه و در آزمون دی ۱۴۰۱ حدود ۲ هزار دستگاه است. همه سیگنالی که به داوطلب می‌رسد را شناسایی می‌کند. حتی اگر دستگاه های تقلب‌رسان به داوطلب روشن نشده باشد، مجازات دارد و اگر روشن باشد تا ۱۰ سال محرومیت از آزمون را در پی خواهد داشت. قضات کشیک نیز در روزهای برگزاری ازمون حضور دارند و بلافاصله حکم صادر می کنند.
رئیس سازمان سنجش آموزش کشور تاکید کرد که حتی یک نفر از داوطلبان که توانایی علمی کافی را نداشته، نتوانسته‌اند در آزمون سال ۱۴۰۱ وارد دانشگاه شوند، بنابراین داوطلبان با امادگی کامل و اضطراب کمتر به دلیل برگزاری دو نوبت ازمون در سال جاری در کنکور شرکت کنند و نباید سراغ راهی از راه‌های تقلب یا تخلف بروند.