به گزارش ایرنا، زندگی شهرنشینی هرچند فوایدی داشته و به تسهیل فرآیندها منجر شده اما در کنار خود، تغییر سبک زندگی و بروز بیماری های مختلفی را در پی داشته که آمارهای جهانی نیز حاکی از افزایش مبتلایان به این بیماری ها در جهان است.
امروزه هر انسانی در طول زندگی خود، استرس را تجربه می کند و چنین به نظر می رسد که این مقوله، جزو لاینفک و اساسی زندگی امروزی است و به ندرت می توان از آن دوری کرد.
استرس و اضطراب شاید عمومی‌ترین مساله زندگی هر شهروندی باشد که هر روز با آن دست و پنجه نرم می کند.
بسیاری از صاحب نظران از استرس به عنوان بیماری شایع قرن یاد می کنند که در زندگی افراد تاثیر مثبت و منفی دارد، به عبارت دیگر وجود استرس برای انسان لازم و مفید است ولی میزان آن از اهمیت بالایی برخوردار می باشد به طوریکه استرس شدید یا طولانی می تواند بار سنگینی بر منابع ذهنی و بهداشت روانی انسان وارد کند و او را در برابر اختلال های مرتبط با استرس از قبیل اختلال های گوارشی و بیماری های آلرژی، قلبی و افسردگی آسیب پذیر کند.
با توجه به این موضوع، مدیریت استرس اهمیت دارد که با به کارگیری فنون و روش های مربوط می توان برای جلوگیری و کاهش آن اقدام کرد همچنین کسب اطلاعات لازم و به کارگیری آنها می تواند اثر بخشی بهتری را در زندگی امروزی داشته باشد.
خبرنگار ایرنا برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با حسن فلاح پور عضو کمیته روانپزشکی اجتماعی انجمن علمی روانپزشکان ایران گفت و گو کرده و از او درباره اختلالات اضطرابی پرسیده است.
ایرنا. با توجه به مشغله کنونی بسیاری از افراد دچار استرس و اضطراب می شوند، در این خصوص توضیح دهید.
فلاح پور: ما در روانپزشکی دیدگاه چند جانبه‌ای در این زمینه داریم که خصوصیات زیستی، روانی و اجتماعی را در بر می گیرد یعنی ابعاد مختلفی که می تواند در زندگی یک فرد تاثیرگذار باشد و یک متخصص اعصاب روان (روانپزشک )به فرد کمک می کند تا مسائل و مشکلات او در همه جوانب بهبود پیدا کند.
در حوزه پزشکی و روانپزشکی به هر عامل خارجی که موجب تغییرات در فرد می شود استرس می گویند که می تواند مثبت یا منفی باشد یعنی اینکه می تواند برای فرد، خوشحال کننده، انرژی بخش یا برعکس مایوس کننده و ایجاد کننده اندوه و اضطراب باشد.
اتفاقی که بر اثر استرس منفی در افراد رخ می دهد، غالبا در شکل های مختلف خودش را نشان می دهد و بیشتر به صورت اختلالات اضطرابی مشاهده می شود.
علائم اختلال اضطرابی می تواند عملکرد اجتماعی فرد را به صورت جسمی و روانی تحت تاثیر قرار دهد بنابراین استرس عاملی است که می تواند انواع اضطراب را ایجاد کند.
به عنوان مثال در اختلالات اضطرابی، انواع فوبیاها را داریم که عامل آن استرس بیرونی و مشخص بوده و در فرد ایجاد هراس می کند، مثلا از یک فضای بسته یا تاریک ترس دارد و برخی وقت ها نیز این اختلال می تواند به شکل اضطراب اجتماعی در فرد بروز کند به این شکل که وقتی در یک جمع قرار می گیرد دچار این نوع اضطراب می شود و نمی تواند عملکرد مناسبی داشته باشد که در واقع بیشتر به مشکلات درونی فرد باز می گردد.
ایرنا. چه ارتباطی بین مشکلات و معضلات اجتماعی و سلامت روانی افراد وجود دارد و در چه مرحله ای سلامت آنها به مرحله بحران می رسد؟
یکی از عوامل اصلی که در سلامت روان نقش دارد، عوامل اجتماعی است؛ تحقیقات نشان می دهد بین ۵۵ تا ۷۰ درصد سلامت روان یک فرد می تواند تحت تاثیر عوامل اجتماعی قرار بگیرد.
عوامل اجتماعی موثر می تواند شامل مشکلات اقتصادی، روابط محیط کار و مشکلات خانوادگی باشد که یک فرد در زندگی خود با آن رو به رو می شود.
به عنوان یک روانپزشک توصیه می کنم قبل از آنکه مشکلات و مسائل فردی و خانوادگی به مرحله بحران برسد، زودتر برای درمان آن به یک متخصص روانپزشک مراجعه شود.
مثلا افرادی که احساس افسردگی، کسالت و ضعف انرژی دارند یا چیزی برایشان لذت بخش نیست و خواب و اشتهایشان دچار مشکل شده باید قبل از آنکه به مرحله خودکشی یا افکار خودکشی برسند، زودتر به متخصص مربوط مراجعه کنند تا با رویکردی جامع، اقدامات تشخیصی و درمانی لازم برای آنها انجام گیرد.
از طرفی باید توجه داشت برای آنکه فرد بتواند با شرایط موجود تطبیق پیدا کند،ژن و پایه های زیستی آن اهمیت زیادی دارد، زمینه ژنتیکی ابتلا به اختلال اضطرابی در افراد وجود دارد و از طرفی هم مسائل و عوامل استرس زا وجود دارد پس اگر پایه ژنتیک فرد اصلاح شود آن وقت می تواند با آموختن برخی مهارت ها از قبیل کنترل خشم، تکنیک های آرام سازی و تنظیم رفتار در موقعیتهای مختلف به نقطه مطلوبی برسد.
ایرنا. افسردگی فصلی هم در جامعه شیوع دارد، در این خصوص توضیح دهید
افسردگی ها انواع مختلفی دارد که یکی از آنها افسردگی فصلی است که در برخی از افراد علایم افسردگی در فصول خاصی بروز پیدا می کند و بیشتر در شروع فصل پاییز و زمستان به دلیل کاهش میزان نور خورشید بروز دارد که برای درمان این نوع، علاوه بر دارو درمانی و روان درمانی پیاده روی در نور آفتاب نیز توصیه می شود.
افرادی که مبتلا به اختلال افسردگی فصلی هستند، ممکن است یکسری علائم آنها با افسردگی های دیگر تفاوت داشته باشد، به عنوان مثال ممکن است به جای اینکه اشتهای آنها کاهش یابد، افزایش اشتها داشته باشند یا حتی خواب آنها بیشتر شود، یا احساس بی رمقی زیادی در انجام کارهای خود داشته باشند که می تواند جزو نشانه ها باشد و این اختلال نیز با انواع درمان ها بهبود می یابد.