تهران- ایرنا- کتاب «علامه» روایتی تاریخی از زندگی، آثار و حیات علمی شمس‌الدین محمد آملی عالم برجسته و نابغه قرن هشتم ایرانی و همچنین بررسی مهم‌ترین کتابش «نفائس‌الفنون فی عرایس العیون» است.

به گزارش ایرنا، روش پرداختن به موضوع کتاب علامه با عنوان فرعی احوال و آثار شمس‌الدین محمد آملی ـ که موضوعی تاریخی است ـ روش و رویکردی تبیینی ـ تحلیلی است که براساس داده‌های تاریخی استوار است. همچنین با توجه به تحلیل‌های صاحب‌نظران در زمینه بخش‌های مختلف موضوع پژوهش، و نیز جهد برای خواندن مطالب نانوشته در لابلای سطور برجای مانده از تواریخ و شرح‌حال‌ها و تراجم‌الرجال‌های دوره زندگی شمس‌الدین آملی و نوشته‌های خود او به خصوص در کتاب نفائس الفنون سعی شده تا در حد وسع دایره هر آنچه که در خصوص وجود ردی از شمس‌الدین آملی و آثارش در منابع تاریخی، علمی و یا مذهبی و فرقه‌ای وجود داشته، مد نظر قرار گرفته و بررسی شود و در استنتاجات نگارنده لحاظ شود، که البته هیچ ادعایی مبنی بر کامل بودن آنها نیست، و بضاعت مزجاتی تقدیم به خواننده محترم است.

در فصل اول کتاب به تبار و نیای شمس‌الدین آملی، با اطلاعات کمی که از پدرش برجای مانده اشاره می‌شود. سپس به تولد و نشو و نمای شمس‌الدین آملی و سرگذشت او در دوره جوانی تا میان‌سالی و پیری اشاره می‌شود. همچنین به افراد تأثیرگذار در زندگی شمس‌الدین آملی مانند علّامه حلّی و قاضی عضدالدین ایجی و نیز دربار آل اینجو که در پایان زندگی‌اش پذیرای او بودند اشاره و سپس به شاگردان و آثار او پرداخته می‌شود. همچنین در طی این فصل به یک سؤال تحلیلی پاسخ داده می‌شود که چرا هم شمس‌الدین آملی و هم آثارش در طول تاریخ دچار گمنامی مزمنی بوده‌اند؟

در فصل دوم کتاب به‌طور موجز به برخی ارزش‌های کتاب نفائس‌الفنون فی عرائس ‌العیون اشاره می‌شود؛ پاسخ به اینکه: ارزشهای این اثر چیست؟ چرا این کتاب دارای اهمیت‌های راهبردی برای تمدن اسلامی است؟ دلایل مهجوریت این کتاب از قرن هشتم تاکنون چه بوده است؟ و درنهایت به برخی نقائص کار آملی در این کتاب هم اشاره می‌شود.

پژوهش پیش‌رو غبارروبی از چهره یکی از نوابغ علم و چهره‌های درخشان تمدن اسلامی است، تاکنون غیر از یک مقدمه مختصر به قلم جناب هدایت‌الله مسترحمی، در مقدمه چاپ «نفائس الفنون» توسط انتشارات اسلامیه و یک مقاله ارزشمند به قلم جناب غلامرضا مستعلی در مجله ادبیات دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به سال ۱۳۷۸ هیچ پژوهش و کتابی نه‌تنها مستوفا بلکه حتی کوتاه و اندک و کم حجم درباره این ستاره بی‌بدیل آسمان فرهنگ ایران انجام نگرفته و نگاشته نشده است. بنابراین چهره شمس‌الدین آملی نه‌تنها برای مردم عادی که تقریباً برای بسیاری از اهل علم، بلکه برای نخبگان علمی و فرهنگی متمحض نیز چهره‌ای غریب و ناشناخته است. خدمات او به فرهنگ و سنت علمی‌مان بی‌بدیل است اما ستایش درخوری از او و کار او نشده است.

کتاب حاضر اولین حرکت برای شناسایی این حکیم و علامه به دوستداران علم فرهنگ و تمدن ایران و اسلام است، که هرچند ممکن است خالی از اشکال و ایراد نباشد اما آغازی است اولیه برای معرفی و پرداختن بیشتر به شمس‌الدین آملی و آثارش.

درباره نویسنده

مسعود طاهری نویسنده، پژوهشگر، تهیه‌کننده و کارگردان، دانش آموخته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی، دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، پیش از این کتاب منجی بخارا از او به در سال ۱۳۹۳چاپ رسیده، کارگردان مستندهای مطرح مستشرق (درباره هانری کربن) و شرقی (درباره توشیهیکو ایزوتسو)، سابقه ۲۰ سال کارگردانی و نویسندگی و ۱۵ سال تهیه‌کنندگی دارد.

کتاب علامه با عنوان فرعی احوال و آثار شمس‌الدین محمد آملی نوشته مسعود طاهری در ۱۴۳ صفحه و قیمت ۷۰ هزار تومان در سال ۱۴۰۱ توسط نشر نامک چاپ شد.