به گزارش ایرنا، دولت های نهم و دهم نیز طرح مسکن مهر را در همین راستا در دستور کار قرار داده و تلاش کردند تا با اجاره ۹۹ ساله زمین، به نیاز افراد متقاضی مسکن پاسخ گفته و برای آنان سرپناه بسازند.
بر همین اساس زمین های بسیاری در اطراف و یا درون شهرها به این منظور اختصاص یافت تا با ساخت مجتمع های مسکونی، گامی در مسیر خانه دار شدن بی خانه ها برداشته شود؛ ولی متاسفانه اجرای این طرح دارای اشکالات بسیاری بود به گونه ای که اعتراض برخی از افراد را در عدم تامین دیگر زیرساخت های مناسب محل زندگی در پی داشت.
نبود مدرسه، مسجد و یا سایر نیازهای زندگی شهری در کنار مشکلات زیرساختی نظیر مسیر دسترسی برخی از شهرها، باعث شد تا بعضی از واحدهای ساخته شده، بدون متقاضی بماند که نمونه بارز آن در استان خراسان رضوی را می توان شهر جدید بینالود برشمرد.
طرح مسکن مهر در دولت یازدهم و دوازدهم، به شیوه معروف آن پیگیری نشد و به نوعی مورد بی مهری قرار گرفت زیرا دولتمردان به این روش برای خانه دار شدن مردم چندان اعتقادی نداشتند.
این موضوع باعث شد تا شهرهای ایجاد شده به خوبی رشد نکند و زیرساخت های عمرانی و شهری این مناطق با کمترین پیشرفت فیزیکی رو به رو شد و مشکلات این حوزه حل نشده و بر روی هم انباشته شود.
در دوران تبلیغات انتخاباتی دور سیزدهم ریاست جمهوری، برخی از نامزدها با توجه به این موضوع، احیای طرح مسکن مهر و ایجاد خانه را در شعارهای تبلیغاتی خود گنجاندند و آیت الله سیدابراهیم رئیسی، به عنوان پیروز این انتخابات، نیز ساخت چهار میلیون مسکن در مدت چهار سال خدمت را وعده داد.
مسکن، صنعت پیشران است
پس از استقرار دولت سیزدهم و در راستای رسیدن به برنامه هدفگذاری شده رییس جمهور، سهم استان خراسان رضوی با داشتن هشت درصد جمعیت کشور، رقمی در حدود ۴۰۰ هزار واحد مسکونی تعیین شد که باید در قالب طرح نهضت ملی مسکن در این دوره ریاست جمهوری ساخته شود.
در دولت یازدهم و دوازدهم، ساخت مسکن به شیوه معروف به مسکن مهر دچار بی مهری قرار گرفت و دولت این روش را برای خانه دار شدن مردم نپذیرفت.از سویی ایجاد مسکن و فراهم کردن مقدمات آن منجر به افزایش اشتغال در قسمت های مختلف می‌شود و این در حالی است که هدف اصلی، همان ساخت مسکن است ولی با شغل ایجاد شده، هدف دیگر دولت در خصوص اشتغالزایی نیز تامین می شود.
استاندار خراسان رضوی به عنوان سکاندار اصلی اجرای سیاست های دولت سیزدهم در این استان، در مورد طرح نهضت ملی مسکن اظهار کرد: موضوع هزینه مسکن، جایگاه ویژه ای در سبد معیشت مردم دارد از این رو لازم است دولت برای ساخت مسکن، تلاش ویژه ای کند و این در حالی است که مسکن سازی، پیشران بسیاری از دیگر بخش ها است.
یعقوبعلی نظری گفت: سهم این استان در طرح نهضت ملی مسکن حدود ۴۰۰ هزار واحد است و متقاضیان می‌توانند به صورت شخصی و یا متمرکز با حضور انبوه‌سازان کشوری و صاحبان صنایع و تولیدکنندگان صنعتی از این ظرفیت و فرصت به نحو احسن استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه صنعت ساختمان می تواند فرصت مغتنمی را برای صدور کالاهای تولیدی استان به دلیل کیفیت و کمیت بالای آن و تامین نیازمندی کشورهای همسایه فراهم سازد، افزود: امکان صادراتی بسیار خوبی از استان به سمت کشورهای همسایه فراهم شده است و این در حالی است که بخش مسکن خراسان رضوی طی یک سال گذشته به عنوان یک پیشران، جهش بسیار خوبی در حوزه صادرات و ترانزیت استان ایجاد کرده که عمده آن در حوزه مصالح ساختمانی بوده است.
استاندار خراسان رضوی گفت: با توجه به این که مصالح ساختمانی بسیار خوبی در استان تولید می‌شود، طرح نهضت ملی مسکن ظرفیت بسیار خوبی است که بخش‌های مرتبط با صنعت ساختمان را از صنایع الکترونیک و هوشمند تا صنایع فولادی که با صنعت ساختمان ارتباط دارند، فعال کند.
بیش از ۸۷ هزار قطعه زمین در طرح نهضت ملی مسکن
زمین یکی از مولفه های موثر در قیمت تمام شده مسکن به حساب می‌آید و دولت برای کاهش قیمت مسکن، سعی در واگذاری زمین رایگان کرده است.
استاندار خراسان رضوی گفت: در مسیر تحقق اهداف نهضت ملی مسکن، تاکنون ۸۷ هزار و ۹۱ قطعه زمین اختصاص یافته است که از این تعداد ۳۱ هزار و ۴۵ واحد به صورت ویلایی و ۵۰ هزار و ۱۹۰ واحد به صورت آپارتمانی ساخته می شود.
نظری خاطرنشان کرد: واگذاری این زمین ها در روستاها و شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر استان بوده است که برخی با پرداخت تسهیلات برای ساخت، برخی به صورت خودمالکی و برخی شهرها نیز به دلیل تراکم شهری به صورت آپارتمان سازی خواهد بود.
وی با بیان اینکه شهرستان های گلبهار، بینالود و مشهد بیشترین زمین های اختصاص داده شده را در اختیار دارند، ادامه داد: دریافت کنندگان زمین ۶ ماه برای شروع ساخت فرصت دارند و پس از آن باید نهایتا تا ۲ سال مراحل ساخت را تکمیل کنند.
استاندار خراسان رضوی با بیان اینکه زمین های مزبور مربوط به راه و شهرسازی، منابع طبیعی، اوقاف، آستان قدس رضوی، اشخاص حقیقی و برخی از دستگاه ها است، گفت: تا پایان سال ۲۰۰ هزار واحد مسکن، واگذاری زمین و یا واحد به اتمام خواهد رسید که با توجه به تعهد ۴۰۰ هزار واحدی استان، ۵۰ درصد از تعهد خراسان رضوی تحقق می یابد.
نظری خاطرنشان کرد: مجموع ثبت نام متقاضیان نهضت ملی مسکن در استان خراسان رضوی ۲۹۸ هزار و ۱۰۷ نفر است که از این تعداد ۲۸۹ هزار و ۶۸۹ نفر تاییدیه نخست در خصوص داشتن شرایط قانونی را دریافت کرده اند و از میان آنها ۱۰۱ هزار و ۴۱ نفر معادل ۳۴ درصد، تایید نهایی شده اند.
وی ادامه داد: از میان تاییدشدگان نهایی ۲۲ هزار و ۶۰۰ نفر نسبت به واریز وجه اقدام کرده اند و تاکنون عملیات ساخت ۷۲ هزار و ۷۸۳ واحد در خراسان رضوی در قالب واحدهای ویلایی، آپارتمانی و خودمالک آغاز شده است. همچنین مقرر است علاوه بر موارد فوق، تا پایان سال جاری تامین زمین برای ساخت ۴۶ هزار واحد دیگر صورت گیرد که از این تعداد ۳۰ هزار واحد برای ساخت ویلایی و ۱۶ هزار واحد برای ساخت آپارتمانی خواهد بود.
استاندار خراسان رضوی گفت: پیشگیری از التهاب، مهمترین رویکرد در طرح نهضت ملی مسکن است، از این رو پس از گفت و گو با کارشناسان تلاش شد تا حد امکان نقش مردم در اجرای این طرح افزایش داده شود تا علاوه بر بهره مندی از توان اجرایی مردم، از ظرفیت های مادی آنها نیز برای تحقق اهداف استفاده شود.
نبود زمین مشکل اصلی طرح نهضت ملی مسکن در مشهد
شهر مشهد در پهنه ای به ابعاد بیش از ۳۵ کیلومتر مربع گسترش دارد و بسیاری از زمین های روستایی اطراف این شهر، به مشهد چسبیده است و به عبارتی نبود زمین کافی در این شهر، کار را برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن با مشکل رو به رو کرده است و این در حالی است که بسیاری از زمین های شهر مشهد به دلیل وقف، در اختیار آستان قدس رضوی و یا اداره اوقاف و امور خیریه مشهد است.
استاندار خراسان رضوی گفت: در شهر مشهد برای ساخت مسکن با مشکلاتی در تامین زمین مواجه بودیم و سیاست کلی بر این قرار گرفت که برای افراد متقاضی در جغرافیا و محدوده فعلی شهر، زمین تامین و مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر آن در شهرهای پیرامونی مانند بینالود و مهرگان نیز زمین در اختیار متقاضیان قرار می‌گیرد و افراد نیز با امکانات و تسهیلات دریافتی می توانند به صورت فردی و یا مشارکتی در برخی نقاط به ساخت مسکن اقدام کنند.
نظری گفت: حدود ۵۰ هزار واحد مسکونی نیز در شهر گلبهار به صورت تجمیعی ساخته می شود و این در حالی است که برای ۶ شهر استان خراسان رضوی که بالای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارند نیز با هماهنگی های صورت گرفته حدود ۹۰ درصد زمین مورد نیاز تامین شده است تا ساخت مسکن متمرکز آنها آغاز شود.
نماینده عالی دولت سیزدهم در خصوص شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت و روستاهای استان نیز افزود: برای این مناطق سیاست و رویکرد واگذاری زمین به افراد دنبال می شود تا نهضت مردمی خودسازی در این زمینه صورت پذیرد؛ همچنین در روستاها بنیاد مسکن زمین در اختیار واجدان شرایط قرار می‌دهد تا در کنار تسهیلاتی که به آنها اختصاص می‌یابد، قادر به ساخت مسکن برای خود باشند.
نگاهی به موضوع مولدسازی در بینالود
آینده نگری و برنامه ریزی برای خانه سازی در طرح نهضت ملی مسکن باید به گونه ای باشد که نیازهای آینده ساکنان این مناطق هم فراهم شود و این در حالی است که در گذشته با ساخت مسکن در شهر بینالود، شاهد عدم استقبال مردم از این منطقه به دلیل فراهم نبودن زیرساخت های شهری و نبود دسترسی راحت ساکنان به شهرهای نیشابور و مشهد بوده ایم.
در نهضت ملی مسکن در شهر جدید بینالود زمین به صورت ویلایی و تک واحدی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و بر همین اساس پیمانکارانی برای ساخت انتخاب شده اند.بر همین اساس در کنار فراهم شدن زیرساخت های لازم شهری برای اقبال مردم به خانه های خالی از سکنه این منطقه به عنوان مولدسازی و استفاده از تاسیسات راکد این منطقه، پیگیری لازم برای ایجاد طرح نهضت ملی مسکن نیز در دستور کار است.
مدیرعامل شهر جدید بینالود در خصوص شرایط این منطقه به خبرنگار ایرنا گفت: محدوده این شهر که در فاصله ۶۰ کیلومتری جنوب غرب مشهد و در مسیر جاده مشهد به نیشابور واقع است، حدود سه هزار و ۳۰ هکتار وسعت دارد که ۵۰ درصد آن کاربری صنعتی دارد و بر همین اساس شهرک صنعتی بینالود و ایران خودرو در این منطقه به خوبی پیشرفت داشته اند.
حمیدرضا یزدانی افزود: در بخش صنعتی افزون بر هفت هزار نفر در کارخانه ها و شرکت‌های مختلف صنعتی این منطقه مشغول به کار هستند که در موضوع سکونت نیز برنامه هایی برای رفع عقب ماندگی این محدوده مد نظر قرار گرفته است.
او ادامه داد: در نهضت ملی مسکن در شهر جدید بینالود زمین به صورت ویلایی و تک واحدی در اختیار مردم قرار می‌گیرد و بر همین اساس پیمانکارانی برای ساخت انتخاب شده اند.
مدیرعامل شهر جدید بینالود گفت: با تسریع در ساخت آزادراه حرم تا حرم، فاصله ۶۰ کیلومتری مشهد به بینالود به حدود ۳۵ کیلومتر تقلیل می یابد، همچنین برای کیفیت و کمیت‌بخشی آب مصرفی نیز برنامه ریزی شده است.
یزدانی افزود: هم اکنون برخی از امکانات مورد نیاز این شهر از جمله ۱۲ مدرسه، ۲ درمانگاه، سالن ورزشی چندمنظوره و زمین چمن مصنوعی ایجاد شده و چند مجموعه دیگر نیز در حال ساخت است و برنامه‌ریزی مطالعاتی برای اتصال خط راه آهن به این شهر نیز در حال انجام است.
طرح نهضت ملی مسکن در بینالود
همانگونه که گفته شد، می توان از ظرفیت نیروی مشغول به کار در شهرک صنعتی و شهرک ایران خودرو بینالود، که اکنون روزانه باید فاصله این شهر تا مشهد و یا نیشابور را طی کنند، استفاده کرد تا این افراد با اسکان در این شهر، ناگزیر به تردد در این مسیر، که خالی از خطر هم نیست، نباشند.
یعقوبعلی نظری در این خصوص گفت: در این محدوده اولویت واگذاری می‌تواند با افراد محلی و یا کارگران مستقر در شهرک های صنعتی باشد ولی با این حال سایر افراد متقاضی هم می‌توانند از آن استفاده کنند.
وی ادامه داد: مهمترین مزیت این منطقه ساخت منازل ۲۰۰ متری به صورت ویلایی است که امکان استقرار ۱۰ هزار متقاضی را دارد.
استاندار خراسان رضوی گفت: بسته های تشویقی دیگری همچون پروانه و نقشه ساخت رایگان هم در اختیار متقاضیان واحدها قرار می گیرد و باید برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد تا پس از ساخت منازل در این منطقه، امکانات شهری لازم نیز در اختیار شهروندان قرار گیرد.
نظری افزود: با پیگیری ساخت بزرگراه حرم تا حرم و فراهم شدن ریل گذاری برای مسیر قطار، دسترسی ساکنان شهر جدید بینالود به مرکز استان و دیگر نقاط نیز تسهیل خواهد شد.
بازنگری طرح هادی روستایی برای خانه دار شدن
بازگشت مردم از حاشیه شهرها به روستاها در قالب مهاجرت معکوس، یکی از سیاست‌های اجرای طرح نهضت ملی مسکن است؛ بازگشت روستاییان به روستا باعث می شود تا حاشیه شهرها، که اکنون مملو از خانه‌های قولنامه ای و وکالتی است، که در آینده شاهد بحرانی در این خصوص خواهیم بود، با کاهش جمعیت ساکن مواجه شود.
مردم به لحاظ نیاز به واحدها و تعلق آنها به خودشان دقت و حساسیت بیشتری در ساخت لحاظ کرده اند در حالی که تصدیگری و مداخله دولت در ساخت واحدهای مسکونی می‌توانست در این زمینه مانع ایجاد کند.از سوی دیگر باید در طرح بازنگری ۲ هزار و ۵۰۰ روستای استان، ایجاد اشتغال در روستاها، مورد توجه جدی قرار گیرد و گرنه در آینده شاهد افزایش خانه‌های خالی در روستاهای استان نیز خواهیم بود.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در خصوص طرح هادی روستایی گفت: مشکلات طرح هادی روستایی و نهضت ملی مسکن از مسایل و معضلات مهم استان خراسان رضوی به شمار می رود که در بازنگری طرح بدان پرداخته شده است.
سیداحسان قاضی زاده هاشمی افزود: در قالب طرح نهضت ملی مسکن، هیات دولت اختیارات ویژه‌ای به استانداران داده است و ما می‌توانیم در قالب نهضت ملی مسکن روستایی، بسیاری از معضلات روستا را حل کنیم، چرا که در حوزه مسکن شهری، واگذاری زمین برای ساخت و ساز صورت گرفته اما در حوزه مسکن روستایی هنوز اتفاق ویژه ای نیفتاده است.
وی ادامه داد: در بخش مسکن روستایی طرح نهضت ملی مسکن در استان مقرر شده است تا ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در ۲ هزار و ۵۹۶ روستای با جمعیت بالای ۲۰ خانوار استان ساخته شود؛ علاوه بر آن تسهیلات این طرح برای هر متقاضی روستایی، ۲۰۰ میلیون تومان با کارمزد پنج درصد و دوره بازپرداخت ۲۰ ساله است که تامین مابه التفاوت سود دریافتی از متقاضی با سود مصوب شورای پول و اعتبار برای این طرح، برعهده سازمان برنامه و بودجه است.
قرعه کشی واگذاری زمین
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی گفت: در ماه های گذشته مراسم قرعه کشی برای واگذاری قطعات زمین به افراد متقاضی در استان خراسان رضوی آغاز شده است و اکنون پیگیری برای انجام ساخت خانه این افراد مد نظر قرار دارد.
جواد خدایی افزود: استاندار به همراه جمعی از مسوولان استانی در مراسم واگذاری زمین که همزمان در شهرستان های مختلف استان و همچنین برخی ار نقاط روستایی برگزار شد حضور پیدا می‌کرد تا از نزدیک با مردم این مناطق نیز دیدار داشته باشد و نیز نقاط جدیدی که می‌توان در این طرح مورد استفاده قرار گیرد با هماهنگی مسوولان منطقه برای ساخت مسکن، به مردم واگذار شود.
وی ادامه داد: متقاضیان ثبت نام در طرح نهضت ملی مسکن نگران نداشتن آورده (مبلغ اولیه) برای ساخت خانه نباشند زیرا راه حل مناسبی در این زمینه در نظر گرفته شده است تا آنان بتوانند در طول ساخت مسکن، آورده را پرداخت کنند.
وی افزود: بر این اساس از فرد متقاضی مسکن تعهد گرفته می شود تا پس از شروع ساخت و گذشت چند ماه و دریافت تسهیلات از بانک، آورده خود را بپردازد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی گفت: به هرحال شرایط شناسایی، انتخاب و آماده سازی زمین برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن کار ساده ای نیست به ویژه اینکه سهم خراسان رضوی از چهار میلیون خانه در کشور، ۱۰ درصد و معادل ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است.
او افزود: رویکرد ما در خصوص اجرای طرح نهضت ملی مسکن آن است که دولت هیچ گونه تصدی گری نداشته باشد و خانه ها با مشارکت مردم ساخته شود و هم اکنون که زمین در عمده شهرهای زیر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت استان به متقاضیان واگذار شده است آنان بدون مداخله ما در حال ساخت واحدها و دریافت تسهیلات از بانک هستند.
خدایی اضافه کرد: حتی پیشرفت اجرایی طرح نهضت ملی مسکن در شهرستانهای گناباد، خواف و بجستان تا حدی بوده که متقاضیان طی هشت ماه گاه ساخت یک خانه ویلایی را با نظارتهای کامل فنی و مهندسی کامل کرده و در آن ساکن شده اند.
وی گفت: مردم به لحاظ نیاز به واحدها و تعلق آن به خودشان، دقت و حساسیت بیشتری در ساخت به خرج می دهند در حالی که تصدی گری و مداخله دولت در ساخت واحدهای مسکونی می تواند در این فرایند خلل ایجاد کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی بیان کرد: رایزنی های لازم برای تامین زمین مورد نظر برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن با مالکان عمده زمین در مشهد از جمله آستان قدس رضوی انجام و نتایجی حاصل شده است که خبر آن اعلام می شود.
او افزود: در تلاش هستیم تا حداقل به ۳۰ تا ۴۰ درصد از ثبت نام شدگان طرح نهضت ملی مسکن در مشهد در همین شهر پاسخ داده شود و خود را موظف می دانیم برای هر فردی که نداشتن خانه وی مسلم شد، خانه بسازیم و روشهای متفاوتی از روشهای گذشته برای خانه دار شدن آنان به کار ببریم.
خدایی افزود: به همه دستگاه های اجرایی و واحدهای تولیدی بزرگ اعلام شده که کارکنان فاقد خانه خود را معرفی کنند تا از طریق طرح نهضت ملی مسکن خانه دار شوند، مشروط بر اینکه آن دستگاه یا واحد تولیدی از کارکنان خود در این طرح پشتیبانی لازم را بکند.
وی اضافه کرد: در تلاش هستیم با رایزنی با شهرداری ها زمینه صدور پروانه ساختمانی و ارایه خدمات مهندسی رایگان را برای متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن در خراسان رضوی فراهم کنیم.