تجلی نبوغ، منحصر به سن و سال بالا نیست و افراد نابغه و نخبه، چراغی فراروی دیگر انسان ها هستند تا مسیر زندگی راحت و با آرامش را برای همگان روشن کنند و تامل و دقت بر نحوه زندگی، درس خواندن و تفریح این قبیل نخبگان برای همگان جالب است.
رادین اکبرپور نوجوان و پژوهشگر ۱۱ ساله اردبیلی عضو انجمن شیمی ایران، باشگاه نخبگان و پزوهشگران دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز رشد جهاد دانشگاهی اردبیل، استعداد درخشان شرکت داروسازی طب طیور، شرکت دانش بنیان پارک علم و فناوری اردبیل، عضو مدرسین پژوهش‌سرای آیت الله مروج اردبیلی و دارای ده‌ها عنوان دیگر از چهره‌های علمی است که از عنفوان نوجوانی می‌درخشد و آوازه هوش و دانش او مرزهای استان و ایران را درنوردیده است.
این نابغه اردبیلی، با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز اردبیل به شرح ایده‌ها، ابتکارات و سطح حمایت مسئولان از استعدادهایی نظیر خود پرداخت که به شرح زیر می‌خوانید.
ایرنا: آقا رادین عزیز، به خبرگزاری ایرنا خوش آمدید؛ در چه حوزه هایی فعالیت می کنید و تاکنون چه عناوین و مدالهایی کسب کرده اید؟
رادین اکبرپور ۱۱ ساله و دانش آموز هستم و ابتدا از توجه این رسانه ملی به افراد صاحب ایده و خلاقیت قدردانی می‌کنم؛ حوزه فعالیت علمی و تحقیقاتی من اغلب در کشت سلول‌های بنیادی، گیاهی و دارویی، شیمی، داستان نویسی و ژنتیک است.
در سه سال اخیر به عنوان پژوهشگر برتر سال در استان انتخاب شده ام. علاوه بر این مدال برنز جهانی مسابقات ۲۰۲۰ اندونزی، مدال برنز جهانی ۲۰۲۲ ایران، مدال نقره مسابقات ملی ابن سینا در زیست پزشکی، دیپلم افتخار مسابقات ابن سینا در زمینه گیاهان دارویی و مقام نخست استان در نجوم را به دست آورده‌ام.
ایرنا: در چه گروه‌ها و انجمن‌های علمی و تحقیقاتی عضو هستید؟
رادین: عضو انجمن شیمی ایران، باشگاه پژوهشگران، پارک علم و فناوری و جهاد دانشگاهی هستم و همچنین افتخار این را دارم که مشاور استاندار در امور نوجوانان و دانش آموزان و مشاور رئیس جهاد دانشگاهی استان در استعدادیابی و همچنین مشاور مدیرکل آموزش و پرورش در دانش بنیان هستم.
ایرنا: ابتکار شما درباره ترکب نوعی گیاه دارویی خیلی سر و صدا ایجاد کرد؛ راجع به این ابداع توضیح دهید که چه خاصیتی دارد و در چه مرحله تولید قرار دارد؟
رادین: این نوعی داروی گیاهی است که من اختراع کرده ام که وقتی روی زخم می گذاریم در عرض چند ثانیه باعث بی‌حسی موضعی و بند آمدن خون می‌شود و نسبت به مرحم‌های معمولی بسیار مفید و موثرتر است و درصد حساسیت و عوارض بسیار پایینی دارد. این اختراع یا ابداع، مشابه خارجی ندارد و در حال ثبت است و از سوی دستگاه‌های علمی و دانش بنیان استقبال شده است و پارک علم و فناوری استان نیز از این اختراع استقبال و برای توسعه و تولید آن اعلام همکاری کرده است. اختراع دیگر من دستگاه پویایی ذهن کودکان و رفع تنبلی چشم است که در زمینه زیست پزشکی و روانشناسی است و افراد مبتلا به اوتیسم از آن استفاده خواهند کرد و از تنبلی چشم جلوگیری خواهد کرد.
البته برای فعال کردن ذهن کودکان هم کمک می‌کند و نمونه اولیه اش را با هزینه خودم درست کرده ام و هنوز روی آن کار می‌کنم تا پیشرفته‌تر شود و به تولید واقعی برسد. جهاد دانشگاهی و دستگاه‌های دیگر برای حمایت از تولید آن اعلام آمادگی کرده اند و به عقیده من باید این دستگاه به همه بچه‌هایی که به دنیا می‌آیند داده شود تا ذهن آنها را فعال تر کند تا هرگز کودکان کم هوش نداشته باشیم. این وسیله از بدو تولد تا یکسالی انسان کاربرد موثری خواهد داشت و به نظر من استفاده از این دستگاه، از حیث صرفه جویی در هزینه‌های مربوط به رفع تنبلی چشم و پویایی ذهن، به اقتصاد خانواده‌ها هم کمک خواهد کرد.
ایرنا: آیا ایده یا برنامه دیگری در ذهن دارید که هنوز به مرحله اجرا و تولید نرسیده است؟
رادین: بله ایده دیگری دارم که با استفاده از آن تشخیص خواهیم داد که نوزادان در مرحله جنینی دارای معلولیت یا مشکلات جسمی هستند یا خیر. اگر نوزادی در مرحله جنینی مشکلات جسمی داشته باشد در همان دوره درمان با استفاده از ایده من درمان خواهد شد و تا در جامعه کودکان معلول نداشته باشیم.
ایرنا: چقدر برای درس و مدرسه و چه میزان برای کارهای تحقیقاتی و مطالعه وقت می‌گذارید؟
رادین: بنا به حجم و اهمیت پروژه های علمی، برای حضور در آزمایشگاه‌ها زمان می‌گذارم و آزمایشگاه شخصی دارم و وسایل آن را خودمان خریده ایم. در کنار برنامه درس روزانه، برای کارهای علمی هر روز برنامه ریزی می‌کنم تا تداخل برنامه نداشته باشم و کتاب‌ها را بسته به حجم آنها در اختیار می‌گیرم و کتابهای زیادی در خانه دارم.
ایرنا: غیر از کتابهای درسی در چه زمینه هایی مطالعه می‌کنید و برنامه ریزی روزانه شما چطور است؟
کتابهایی که این روزها می‌خوانم در زمینه بافت سلولی، بافت سلولی ملکولی و نظایر آن است و در کنار آنها از مقالات معتبر موجود در فضای مجازی نیز استفاده می کنم و برای تقویت زبان انگلیسی هم تلاش می‌کنم و در این حوزه هم پیشرفت خوبی دارم. شبها به موقع و حدود ساعت ۲۲ تا ۲۳ می‌خوابم تا روز را به موقع بیدار شوم و صبح ها ساعت ۶ بیدار می‌شوم و در بین رشته‌های ورزشی بیشتر به ورزش شنا علاقه دارم و تمرین می‌کنم.
ایرنا: آقا رادین، میانه شما با گوشی همراه و سرگرمی‌ها و فضای مجازی چگونه است؟
رادین: با گوشی همراه هم گاهی مشغول بازی‌ها می‌شوم و بیش از یک و نیم تا دو ساعت در روز به آن وقت نمی‌گذارم تا به کارهای تحقیقاتی‌ام برسم.
ایرنا: فرد خاصی از بزرگان علم و پژوهش را برای خود الگو قرار داده اید؟
رادین: پروفسور سمیعی الگوی من است و به رشته مغز و اعصاب علاقه مند هستم و در کنار آن می‌خواهم کار و تحقیق درباره سلول‌های بنیادی را هم ادامه دهم.
ایرنا: آیا در مدرسه ای که درس می‌خوانی زمینه تحقیق و آموزش عالی شیمی فراهم است؟
رادین: در مدرسه دولتی درس می‌خوانم اما آموختن شیمی را به صورت پایه در پژوهشسراها شروع کردم و درباره عناصر و آزمایش‌ها و پیوندهای آنها کار کرده ام و از سوی دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل هم استادان خوب و سرآمدی برای من زحمت کشیده و مرا در مسیر پژوهش هدایت کرده اند.
ایرنا: شما به عنوان یک مبتکر و نخبه علمی از مسئولان برای رشد و بالندگی استعدادهای استان چه انتظاری دارید؟
رادین: از مسئولان انتظار دارم به رشد علمی دانش آموزان در کنار تعلیم و تربیت روزانه، بیشتر توجه داشته باشند و پژوهشسراها را تجهیز کنند زیرا دانش آموزان برای شکوفایی استعداد و بالندگی از این اماکن شروع و پایه علمی خود را تقویت می‌کنند. همچنین از مدیران توقع دارم آزمایشگاه‌ها و کتابخانه‌های مدارس را نیز تقویت و تجهیز کنند زیرا اغلب مواد اولیه آزمایشات در مدارس قدیمی و تاریخ گذشته هستند و وسایل آزمایشگاه‌ها هم مستهلک شده است.
ایرنا: آیا تاکید شما بر توجه بیشتر معلمان به رشد علمی دانش آموزان به معنی فاصله داشتن تعلیم و تربیت رایج در مدارس با تحقیق و پژوهش است؟
رادین: به نظر من نوع تعلیم و تدریس در مدارس باید به صورت پژوهش محور باشد تا مفاهیم بیشتر در حافظه دانش آموزان بماند.
ایرنا: نظرت درباره کتابخانه مدارس چیست آیا کتابهایی که لازم داری در این کتابخانه مدرسه وجود دارد؟
رادین: در کتابخانه‌های مدارس اغلب کتابهای داستانی موجود است و کتابهای علمی، یا کم است یا از سطح علمی نازلی برخوردار است و البته تفریح نیز برای دانش آموزان، بسیار لازم است و باید به دنبال علایق و سرگرمی‌های مورد علاقه خود هم باشند.
آقای اکبرپور شما به عنوان پدر رادین، چطور به استعداد و نبوغ فرزند خود پی بردید؟
پدر رادین: رادین از بچگی به کتاب و برنامه‌های علمی علاقه نشان می‌داد و در دوره اول ابتدایی به مدیرکل آموزش و پرورش نامه ای صمیمی و ساده نوشته بود که از معلم پایه اول ابتدایی به خاطر اینکه خواندن و نوشتن را به من آموخته است، تجلیل کنید. مدیرکل وقت نیز از این پیشنهاد استقبال کرد و از آن معلم ساعی با حضور رادین در اداره کل آموزش و پرورش تجلیل کرد و رادین در همان جلسه، از مدیر خواست تا او را به پژوهش‌سرا معرفی کند. بالاخره رادین خردسال از ناحیه اداره کل آموزش و پرورش به پژوهش‌سرا معرفی شد و در آنجا از رادین تست گرفتند و با پی بردن به قابلیت‌های علمی و فکری او، به همایش‌ها و مسابقات علمی راه یافت.
ایرنا: سایر مسئولان و ادارات چه واکنشی نسبت به هوش و خلاقیت رادین نشان دادند؟
پدر رادین: به تدریج پژوهش‌سراهای دانشگاه‌های متعدد استان از رادین استقبال و حمایت کردند و اکنون رادین در یکی از پژوهشسراها دوره سلول‌های بنیادین را برای دانش آموزان دبیرستان تدریس می‌کند و از مدتی قبل با نامه رئیس دانشگاه محقق اردبیلی، به آزمایشگاه‌ها و امکانات علمی این دانشگاه دسترسی کامل یافته است. همچنین رادین، مورد عنایت نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل واقع شده و ایشان فرزندم را به حضور دعوت کرده و مورد تمجید و تشویق قرار داده اند.
ایرنا: آیا مراکز علمی خارج از استان نیز از رادین استقبال کرده اند؟
پدر رادین: گواهی تدریس و تقدیرنامه‌ها و مدال‌های رادین گویای افتخارات و فعالیت‌های علمی و پژوهشی اوست و از حدود پنج کشور خارجی هم به رادین دعوت نامه فرستاده بودند اما آنها را رد کردیم. مدیران استانی چه در حوزه علمی چه در حوزه‌های دیگر به رادین توجه و محبت دارند و از دکتر اوچی رئیس جهاد دانشگاهی استان اردبیل به عنوان نخستین مسئولی که از فرزندم به طور کامل حمایت کرد، قدردانی می‌کنم.
ایرنا: نقش مدیران را در شکوفایی و رشد استعدادهایی نظیر رادین چگونه ارزیابی می‌کنید؟ تمرکز مسئولین باید در چه حوزه هایی باشد؟
پدر رادین: ای کاش این حمایت‌ها نسبت به همه فرزندان جامعه اعمال شود و این مستلزم بسترسازی در آموزش و پرورش یا پژوهش‌سراهاست تا امکاناتشان تقویت شود و همه دانش‌آموزان بتوانند متناسب با نیازها و علائق خود از این امکانات استفاده کنند. ضعف ما در پژوهش‌سراهاست و دانش آموزان می‌خواهند در آن محیط پیشرفت کنند و با وجود اینکه در اردبیل، پژوهش‌سراهای هوا و فضا و سلول‌های بنیادی به عنوان قطب پژوهشسراها هستند و متولیان آنها با روی گشاده از بچه ها استقبال می‌کنند و هزینه کمی می‌گیرند، اما پژوهشسراها از حیث امکانات ضعیف هستند و نیاز به تجهیز دارند. البته آموزش و پرورش استان برای تقویت پژوهشسراها و توجه به این فضاهای تحقیقاتی اهمیت زیادی قائل است اما محدودیت‌های مالی مانع تجهیز و توسعه این مراکز می‌شود و در این شرایط، نمایندگان مجلس می‌توانند کمک حال این قبیل مراکز و مراجع علمی باشند. در پژوهشسراها کلیه علوم را به طور معمول به دانش آموزان درس می‌دهند و استعدادیابی نیز در آنها به خوبی صورت می‌گیرد و به نظر می‌رسد برای تجهیز آنها باید از خیران کمک گرفته شود.
در سایر استانها این امر صورت می‌گیرد و هر چند اقدام زمانبری است تا هم استعدادیابی انجام گیرد و هم با حمایت خیران زمینه‌های بالندگی و رشد فرزندان جامعه بیش از پیش فراهم شود اما بالاخره شدنی است.