به گزارش روز سهشنبه ایرنا از روزنامه پولیتیکو، میانجیگری چین در تنش زدایی میان ایران و عربستان سعودی، موجی از اظهارات نفس گیر را به راه انداخته است؛ از تغییر در الگوی حاکم بر منطقه [آسیای غربی] تا سربرآوردن یک نظم جهانی با محوریت چین.
در این میان اما، واکنش دولت بایدن در یک جمله خلاصه میشود: «چیزی برای دیدن وجود ندارد.»
در همین راستا، مقامهای آمریکایی نظرات مختصری در جهت کم اهمیت جلوه دادن این ابتکار عمل داشتهاند و هنگامی که از آنها جزئیات بیشتری خواسته شد، استدلالها اینگونه بود: این مساله «یکبار تکرار شونده» است؛ این توافق در راستای منافع اقتصادی چین بود؛ این به معنای اتحاد طولانی مدت نیست؛ هرچیزی که در جهت ثبات این منطقه باشد با منافع آمریکا هم راستا است.
پولیتیکو میافزاید: این اظهار بیتفاوتی نشان میدهد که کاخ سفید خواهان پس زدن نگرانیها در رابطه با کاهش نفوذ جهانی آمریکا به دست چین است. این درحالی است که دولت بایدن تلاش میکند تا شرکا و متحدانش را به منظور مقابله با آنچه آنتونی بلینکن وزیر امور خارجهاش «تهدید پکن برای نظم بینالمللی مبتنی بر قوانین» میخواند، هماهنگ کند.
بدین ترتیب، با توجه به افزایش لفاظیها و گمانهزنیها از یک جنگ سرد میان چین و آمریکا، منطقی به نظر میرسد که رویکرد مقامهای آمریکایی در جهت پرهیز از اظهار نظرهای نگران کننده باشد. اما، این خود میتواند به شکل ضعف تعبیر شود.
در ادامه این مطلب آمده است: از طرفی دیگر باید به این نکته توجه داشت که واشنگتن و پکن هر دو از ثبات در منطقه آسیای غربی دستکم به دلیل اینکه مرکز تامین نیاز انرژی جهان است نفع میبرند. منافع آمریکا امنیتی و منافع چین اقتصادی هستند.
آمریکا و چین از جنبههای مختلف از جمله اقتصادی با یکدیگر رقابت میکنند. در این میان، بایدن اگرچه اصرار دارد که به دنبال مناقشه نیست اما به متحدان اروپایی و آسیایی خود برای کاهش وابستگی به چین فشار میآورد.
مایکل سینگ مدیر ارشد سابق امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا در این رابطه گفت ابتکار عمل پکن [در توافق تهران- ریاض] به احتمال زیاد در دولت بایدن چند دستگی ایجاد خواهد کرد.
یک گروه با بیان اینکه تنش زدایی در راستای منافع آمریکا است، با اذعان به نفوذ چین در سطح جهان، آن را مقطعی و موقت اعلام خواهند کرد.
دیگران نیز تلاش آمریکا برای روابط نزدیک با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را هنگامی که آنها در حال فاصله گرفتن هستند بیهوده دانسته و در نهایت میگویند حتی اگر این کشورها هم راستا با سیاستهای چین عمل نکنند، توافقهای امنیتی، برای رفتن به سمت آنها کافی نیست.
بر اساس این گزارش، این توافق به احتمال زیاد برای چین که به دنبال گسترش نفوذ جهانی است یک نقطه عطف خواهد بود. امضای رییس جمهوری چین در یک ابتکار امنیتی جهانی دیده میشود و پکن از آن برای معرفی جایگزین «سیستم بینالمللی بر پایه سلطه آمریکا» که در پی بیثباتی از هم پاشیده است، استفاده میکند.
در این میان، برخی از مقامهای آمریکایی نیز استدال میکنند سعودیها در اقدامات اخیر خود پیام مطلوب ریاض را به تهران، پکن و مسکو نمیفرستند.
تلاشهای مضاعف ریاض برای حل و فصل مشکلات با ایران پس از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو در ۲۰۱۹ (۱۳۹۷)، نشان میدهد که آنها حاضرند در برابر اعمال فشار از طرف تهران تسلیم شوند.
در همین حال، توافق با ایران به واسطه چین، در شرایطی که ادعاها درباره احتمال کمک نظامی پکن به مسکو مطرح میشود، همسویی بیشتر عربستان سعودی با مسیری که هراس غربیها را برانگیخته است نشان میدهد؛ این مسیر به شکل گیری بلوکی خواهد انجامید که دموکراسی مورد حمایت غرب را به مخاطره میاندازد.