به گزارش ایرنا، شهرستان میاندوآب همان‌گونه که از نامش پیداست، میان ۲ رودخانه زرینه‌رود (جیغاتی) و سیمینه‌رود (تاتائو) قرار گرفته و قبل از تقسیم شدن به سه شهرستان (میاندوآب، چهاربرج و باروق) با دارا بودن بیش از ۹۰ هزار هکتار باغ به شهر آب و باغ، کشاورزی و دامداری معروف بود که سالانه بیش از ۵۰ نوع محصول زراعی و باغی با یک میلیون تُن تولید، رتبه دوم را در آذربایجان‌غربی به خود اختصاص داده است.
در شهرستان میاندوآب بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی وجود دارد که ۴۳ اثر از آنها در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
علاوه بر این ویژگی‌ها، این شهرستان با توجه به موقعیت جغرافیایی از جایگاه ارتباطی ویژه‌ای در منطقه برخوردار است بطوریکه در پیوند دادن استان‌های آذربایجان غربی با آذربایجان شرقی و کردستان اهمیت و نقش ایفا می‌کند.
میاندوآب در گذر زمان، پایتخت ملل و دولت‌های مختلف از جمله مانایی ها و اوراتورها بوده و در زمان معاصر هم روزانه مسافران زیادی از این شهر برای مراجعه به استان‌های همجوار تردد می‌کنند و در ایام نوروز هم این ترددها چشمگیر شده و گردشگران زیادی این شهرستان را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند.
مزارع و باغات میاندوآب در فصل بهار تماشایی تر از هر فصل دیگر هستند و از یک طرف باغات درختان هسته دار و دانه دار، شکوفه داده و بوی عطر آنها در فضا می‌پیچد و از طرف دیگر مزارع طلایی دانه روغنی کلزا و آفتابگردان علاوه بر نوازش کردن چشم، گواهی دیگر بر حاصلخیز بودن و طلایی بودن خاک این منطقه است.
در این فصل بسیاری از طبیعت دوستان و علاقمندان به مناظر زیبای طبیعت خود را به میاندوآب می‌رسانند تا با تهیه چند قطعه عکس، علاوه بر لذت تماشا، حضور خود را در این همه شاهکار و زیبایی خلقت در این منطقه ثبت کنند.
ظرفیت گردشگری رودخانه‌های میاندوآب
میاندوآب بخاطر جای گرفتن میان ۲ رود زرینه‌رود و سیمینه‌رود میاندوآب نامیده شده است، رودخانه زرینه رود از داخل شهر میاندوآب می‌گذرد و از رودخانه‌های پرآب بوده و اطراف این رودخانه تفرجگاه اهالی در روزهای تعطیل است.
زرینه‌رود از کوهستان‌های سقز و کوه‌های «چل‌چه‌مه» سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از شهرهای شاهین دژ و میاندوآب به جنوب دریاچه ارومیه می‌ریزد، این رودخانه به طول ۲۳۰ کیلومتر طولانی‌ترین رودخانه‌های آذربایجان غربی است.
زرینه رود در جنوب دریاچه ارومیه با تشکیل یک دلتای وسیع به عرض حدود ۱۰ کیلومتر در مراتع باتلاقی تالاب قره قشلاق سپس به آن دریاچه می‌ریزد.
سیمینه‌رود نیز یکی از رودهای مهم آذربایجان‌غربی است که از کوهستان‌های منطقه مهاباد، سقز، بانه و کردستان عراق سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از شهر بوکان و اطراف شهر میاندوآب به دریاچه ارومیه می‌ریزد.
این رودخانه از جنوب شهرستان میاندوآب می گذرد و پس از آنکه زمین‌های فراوانی را در محدودهٔ این شهرستان آبیاری می کند و در ادامه مسیر وارد دریاچه ارومیه می‌شود.
طول سیمینه‌رود ۲۰۰ کیلومتر و مساحت حوضه آبگیر آن ۲ هزار و ۹۰ کیلومتر مربع، متوسط آب سالانه آن معادل ۶۴۰ مترمکعب است و پل تاریخی تاتاوی میاندوآب روی آن احداث شده است.
منزل پدری شهیدان باکری در فهرست آثار ملی
شهدای سرافراز اسلام مهدی و حمید باکری و البته برادر آنان که علی نام داشت، زاده شهرستان میاندوآب هستند و در این شهر نیز بزرگ شده و پرورش یافته اند.
منزل پدری شهیدان والامقام و سرداران «مهدی و حمید باکری» در یکی از واحدهای مسکونی کارخانه قند میاندوآب طی تشریفات قانونی در سال ۱۳۹۹ به شماره ۱۲۲ در فهرست آثار واجد ارزش تاریخی و فرهنگی کشور به ثبت رسیده است.
شهید مهدی باکری در سال ۱۳۳۳ در شهرستان میاندوآب و در یک خانواده مذهبی به دنیا آمد؛ وی در دوران کودکی، مادرش را از دست داد؛ تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در ارومیه به پایان رساند و در دوره دبیرستان همزمان با شهادت برادرش علی باکری به دست دژخیمان ساواک وارد جریان‌های سیاسی شد.
وی در دوره سربازی با تبعیت از اعلامیه حضرت امام خمینی (ره) در حالی که در تهران افسر وظیفه بود از پادگان فرار و به صورت مخفیانه زندگی کرد و فعالیت‌های گوناگونی را در جهت پیروزی انقلاب اسلامی انجام داد.
پس از پیروزی انقلاب و به دنبال تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عضویت این نهاد درآمد و در سازماندهی و استحکام سپاه ارومیه نقش فعالی را ایفا کرد؛ وی پس از آن بنا به ضرورت، دادستان دادگاه انقلاب ارومیه شد و همزمان با خدمت در سپاه به مدت ۹ ماه به عنوان شهردار ارومیه نیز خدمات ارزنده‌ای را از خود به یادگار گذاشت.
مهدی باکری در مدت مسوولیتش به عنوان فرمانده عملیات سپاه ارومیه تلاش‌های گسترده‌ای را در برقراری امنیت و پاکسازی منطقه از لوث وجود وابستگاه و مزدوران شرق و غرب انجام داد و با وجود فعالیت‌های شبانه‌روزی در مسوولیت‌های مختلف، پس از شروع جنگ تحمیلی، تکلیف خویش را در جهاد با کفار بعثی و متجاوزان به میهن اسلامی دید و راهی جبهه‌ها شد.
این فرمانده دلاور در عملیات بدر و در تاریخ ۲۵ بهمن سال ۱۳۶۳ به خاطر شرایط حساس عملیات، طبق معمول به خطرناکترین صحنه‌های کارزار وارد شد و در حالی که رزمندگان لشکر را در شرق دجله از نزدیک هدایت می کرد، تلاش کرد تا مواضع تصرف شده را در مقابل پاتک‌های دشمن تثبیت کند که در نبردی دلیرانه و بر اثر اصابت تیر مستقیم دشمن، ندای حق را لبیک گفت و به لقای معشوق نائل شد.
هنگامی که پیکر مطهرش را از طریق آب‌های هورالعظیم انتقال می‌دادند، قایق حامل پیکر وی، مورد هدف آرپی‌جی دشمن قرار گرفت و قطره ناب وجودش به دریا پیوست.
شهید حمید باکری نیز اول آذر ۱۳۳۴ در میاندوآب به دنیا آمد و از فرماندهان میانی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در طول جنگ ایران و عراق محسوب می‌شد که جانشینی فرمانده لشکر ۳۱ عاشورا را برعهده داشت.
حمید باکری در اسفندماه ۱۳۶۲ در خلال انجام عملیات خیبر، بر اثر اصابت مستقیم گلوله آرپی‌جی، در جزیره مجنون، شهید شد و پیکر او در میدان نبرد باقی ماند و هیچ‌گاه به کشور بازگردانده نشد.
پل تاریخی تاتاوی میاندوآب
پل تاتاوی میاندوآب به عنوان یکی از آثار تاریخی برجسته و زیبا در قسمت غربی شهر میاندوآب همچون گذشته در کانون توجه مسافران نوروزی قرار دارد.
این پل تاریخی در ۲۹ تیر ۱۳۷۷ شمسی با شمارهٔ ثبت ۲۰۶۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در مناسبت های مختلف سال به ویژه ایام نوروز میزبان جمع قابل توجهی از گردشگران است
این اثر در سه کیلومتری جاده میاندوآب به مهاباد، بر روی رودخانه سیمینه رود (تاتائو) ساخته شده است و گردشگران را به تاریخ کهن این منطقه سوق می دهد.
این پل پنج دهنه در دوره صفویه احداث و قوس‌های جناغی آن با آجر و ملات ساروج ساخته شده است.
پایه‌های پل از قلوه سنگ و سنگ‌های تراشیده سفید آهکی بنا شده و معماران قبل از آغاز به ساخت پایه‌های پل، بستر و شالوده مناسبی برای آن فراهم کرده و بستر رودخانه را با قطعات بزرگ سنگ، سنگ فرش کرده‌اند.
بنا به گفته کارشناس باستان شناسی اداره میراث فرهنگی شهرستان میاندوآب، پایه های این پل از سنگ تراشیده شده تیشه ای از جنس تراورتن است و در زیر آن برای جلوگیری از ضربه ها و شدت آب از موج شکن استفاده شده و طاق های پل نیز به صورت دو پوشه و قوسی است.
ظفر مصطفی زاده اظهار کرد: برخی در خصوص زمان ساخت و قدمت این پل اعتقاد دارند که با هفت دهانه و ۲۰۰ سال قدمت در دوران قاجاریه ساخته شده اما بعد از تحقیقات مشخص شد که قدمت این پل به دوران صفویه می رسد و این پل در دوره قاجاریه مرمت شده است.
وی افزود: علاوه بر پل میرزا رسول، مسجد تاریخی طاق، سد نوروزلو، خانه اربابی روستای گویجه‌لو مربوط به دوره قاجاریه، تپه باستانی اسلام تپه، غار آبی جبیکلو، حمام شهر باروق و سواحل زرینه رود از دیگر آثار تاریخی و گردشگری این شهرستان است.
مسجد تاریخی طاق میاندوآب
مسجد تاریخی «طاق» میاندوآب به عنوان یکی از آثار قدیمی و جلوه ای از معماری اسلامی در خیابان ۱۷ شهریور میاندوآب به عنوان مکانی تاریخی و گردشگری آماده میزبانی از گردشگران است.
مسجد طاق یکی از بناهای تاریخی میاندوآب با قدمت مربوط به دوره قاجاریه است که به دستور «احمد خان بیگلربیگی» درسال ۱۲۰۲ هجری قمری احداث شده است.
این مسجد منشعب از خیابان ۱۷ شهریور واقع شده و بنای مسجد به صورت شبستانی ستون‌دار با پوشش طاق و گنبد است، پوشش این مسجد متشکل از ۹ گنبد کوچک بوده که بر طاق‌ها و چهار ستون میانی و جزرهای دیواری قرار گرفته‌اند که ستون‌های میانی مکعب شکل هستند و طاق‌ها از آجر با ملات گچ و شالوده از سنگ و دیوارها از خشت ساخته شده‌اند و در دوره‌های بعد الحاقات زیادی به مسجد صورت گرفته است.
این مکان تاریخی از مساجد شبستانی به حساب می‌آید که فاقد مناره یا ایوان رفیع است و بنای به شماره ۱۹۴۹ در سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
میاندوآب، منطقه ای با وسعت تاریخی مادها و اورارتورها
میاندوآب در زمان نادرشاه افشار روستای بزرگی بوده و در جریان لشگرکشی نادرقلی، سپهسالار وقت ارتش ایران به آذربایجان در سال ۱۱۴۲ هجری قمری از قلعه میاندوآب نام برده شده است.
کشف چندین اثر باستانی در اطراف میاندوآب نشانگر اسکان بسیار قدیمی منطقه در دوران‌های ثبت نشده تاریخ است و آثاری از حکومت مادها و اورارتور در روستای داش تپه میاندوآب موجود است.
در اوایل سلطنت آقامحمدخان قاجار به دنبال کوچ اجباری جمعیتی از منطقه کرمان به اهالی شهر اضافه شدند و در مدت دو نسل در جمعیت ترک میاندوآب استحاله گشتند، اسامی برخی محله‌ها و شهرت‌ها مانند «رابریلر، سیرجانیلر، زرندی‌ها و کرمانی» نشانگر این حرکت جمعیتی بوده است.
«داش‌تپه» به اعتبار آثار قلعه مانندی که روزگاری بر فراز آن بوده و دهانه آن با وسایل و مصالح لازم و با نهایت مهارت مسدود شده است و در کنار روستای داش تپه در حوالی میاندوآب قرار دارد، در سمت شرقی تپه محل یک درب ورودی به درون تپه دیده می‌شود که از ساروج و آهک ساخته شده است، اهالی محل اقدامات زیادی برای ورود به تپه (درون قلعه) انجام داده‌اند که تاکنون بی‌نتیجه مانده است.
محققان و باستانشناسان بسیاری از این تپه بازدید کرده‌اند و مقداری از بقایای ظروف سفالین خرد شده در اطراف تپه یافته‌اند، بین اهالی شهر مشهور است که قبر زرتشت پیامبر پاک آیین ایرانی درون این تپه قرار دارد.
در میاندوآب علاوه بر موارد فوق تپه‌های تاریخی از جمله «تپه قره گوزلو»، «بقایای تپه یارجان علیا»، «جواد تپه‌سی»، «تپه کهنه کند»، «تپه چال خماز»، «سیچان تپه سی»، «تپه انجیر داغی»، «تپه چلیک»، «تپه اوزون قلای»، «تپه گورآباد» (تپه بازار)، «تپه قرمز خلیفه»، «یاغلان تپه» و «تپه سد نوروزلو» وجود دارد.
پل تاریخی کوسه‌لر
پل کوسه‌لر نیز در ۱۰ کیلومتری شمال شرقی میاندوآب در مسیر جاده میاندوآب به شهر چهاربرج در روستایی به همین نام بر روی کانالی به نام «آجی گوبی» که از زرینه‌رود منشعب است، ساخته شده و با توجه به نوع ساخت آن قدمت این پل به اواخر دوره قاجاریه برای ارتباط میان دو طرف کانال آب می‌رسد.
این پل دارای دو پایه است که با لاشه سنگ و ملات آهک بر روی پی‌های نه چندان محکم استوار شده، پایه‌ها ۱.۶ متر عرض و ۴.۵ متر طول و در راستای مخالف جریان آب دارای آب شکن‌های مثلثی بوده که هم اکنون بقایای آنها باقی مانده است.
ساختمان پل دارای سه دهانه یا چشمه است که طول آنها ۲ متر و ارتفاع از کف پل ۳۰۲ متر بوده ولی در حال حاضر این پل متروکه است.
تالاب حفاظت شده نوروزلوی میاندوآب
تالاب سد نوروزلو در مسیر جاده میاندوآب به شاهین‌دژ و در کنار روستای نوروزلو قرار دارد و به همین دلیل به این نام خوانده می‌شود.
این تالاب یک هزار و ۱۵۰ هکتار مساحت دارد و به دلیل داشتن امتیازها و ویژگی‌های خاص و پتانسیل‌های منحصر به فرد نظیر پوشش گیاهی مناسب شامل درختان گز، نی‌زارها و وجود وحوش اعم از گراز وحشی، روباه، گرگ، خرگوش و انواع پرندگان در سال ۸۹ تصویب و سال ۹۰ آگهی رسمی و از ابتدای سال ۹۱ به عنوان منطقه حفاظت شده معرفی شده است.
این تالاب همه ساله پذیرای پرندگانی نظیر سنقور، اردک، کاکایی و چنگر بوده و عبور زرینه رود از میان این تالاب باعث شده پس از بررسی و تحقیقات لازم از سوی کارشناسان مربوطه این تالاب به منطقه حفاظت شده تبدیل شود.
قند میاندوآب بهترین سوغات این شهرستان
قند میاندوآب که سالیان طولانی در کنار چای لب سوز ایرانی کام مردم را شیرین کرده، اکنون نیز به عنوان بهترین و شیرین سوغات این شهر مطرح است.
کام مردم ایران با شیرینی قند میاندوآب آشناست و بسیاری از ایرانیان میاندوآب را با کیفیت بالای قند تولیدی در این شهرستان می‌شناسند و اکنون مسافران نوروزی می‌توانند آن را از فروشگاه‌های جوار کارخانه و یا از سطح شهر تهیه کنند.
کیفیت و طعم و شیرینی قند مخصوص میاندوآب به گونه‌ای است که با یکبار استفاده در سبد مصرف خانوارها قرار می‌گیرد.
کارخانه قند میاندوآب در سال ۱۳۱۲ توسط شرکت اشکودای چکسلواکی شروع به مونتاژ و در سال ۱۳۱۵ اولین بهره‌برداری خود را انجام داد.
این کارخانه با ظرفیت مصرف ۴۵۰ تُن چغندر در ۲۴ ساعت در سال ۱۳۴۸ توسط (سازمان اتکا) خریداری شد و در سال ۱۳۵۲ توسط شرکت بوکاولف آلمان یک کارخانه جدید با ظرفیت هزار و ۸۰۰ تن در شبانه روز راه‌اندازی شد؛ از سال ۱۳۹۰ خط تولید قبلی توسط مهندسین خود کارخانه مورد مطالعه قرار گرفت و با اصلاح گلوگاه‌های خط تولید ظرفیت کارخانه از هزار و ۸۰۰ تُن در روز به ۲ هزار و ۴۰۰ تُن ارتقا یافت و اکنون چند سال متوالی این کارخانه با ظرفیت ۲ هزار و ۴۰۰ تُن در روز کار می‌کند.
میاندوآب شهر دوچرخه
دوچرخه از قدیم به علت شرایط طبیعی و جغرافیایی میاندوآب به عنوان یک وسیله ارزشمند و کاربردی مورد استفاده قرار گرفته و دوچرخه سواری طوری در فرهنگ مردمان میاندوآب عجین شده است که کمتر خانه ای پیدا می شود یک یا چند دوچرخه در آن نباشد.
نخستین دوچرخه‌ها سال ۱۳۲۰ شمسی وارد این شهر شد و از اواسط دهه ۷۰ در شهرک صنعتی میاندوآب کارخانه دوچرخه سازی راه‌اندازی و در سال ۱۳۷۷ اولین کارخانه تولید دوچرخه میاندوآب و بزرگترین کارخانه تولید دوچرخه ایران افتتاح شد.
در این کارخانه ۳۰ مدل دوچرخه و دوچرخه های ویژه از جمله برای عروس و داماد، بانوان و دوچرخه برقی برای کسانی که مشکل جسمی و حرکتی داشتند و همچنین دوچرخه توپ ترمز، سه چرخ پاروئی برای حمل و نقل بار تولید می‌شد.
این کارخانه علاوه بر تولید و برطرف کردن نیاز داخلی در حال توسعه صادرات و ورود به بازارهای جهانی هم بود و در آن سال‌ها دوچرخه‌های تولیدی به کشورهای از جمله عراق و پاکستان هم صادر می‌شد اما بر اثر یک اتفاق در سال ۱۳۸۶ کارخانه آتش گرفت و تعطیل شد.
شهرستان میاندوآب با ۲۸۵ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.