به گزارش ایرنا، طی هفته گذشته تصمیم‌های مهمی در غرب و شرق جهان اتخاذ شده که بر روند تضعیف جایگاه دلار در معاملات بین‌المللی تاثیر بسزایی خواهد گذاشت. چین و برزیل هفته گذشته توافق کردند تا در تبادل‌های تجاری بین خود دلار را حذف کرده و از ارزهای ملی استفاده کنند. این در حالی است که پکن در حال حاضر با ۲۵ کشور از جمله آرژانتین از طریق واحد پولی خود یعنی یوان تجارت می‌کند.
از سوی دیگر در اتحادیه اقتصادی جنوب شرق آسیا موسوم به آسه‌آن، اعضای این گروه به دنبال آن هستند تا برای در امان ماندن از تنش‌های ژئوپلیتیک، دلار و یورو را از معاملات خود کنار بگذارند.
این سیاست‌ها در حالی اتخاذ می‌شود که پس از جنگ اوکراین اقتصاد جهانی در آستانه رکود قرار گرفت و نرخ تورم در کشورهای جهان به ویژه آمریکا به صورت بی‌سابقه در چندین دهه گذشته افزایش یافت. به تدریج بحران اوکراین بر اقتصاد جهانی که پیش از شروع این منازعه نیز با چالش‌های زیادی مواجه شده بود، تاثیر روز افزونی گذاشت.
به تازگی موسسه‌های مالی و بانک‌های آمریکایی از جمله سیلیکون ولی با مشکلات مالی و ورشکستگی مواجه شده اند و سهام همین شرکت‌ها و موسسات به دنبال دشواری‌های ادامه دار اقتصادی، رو به کاهش است.
در این میان کارشناسان و متخصصان اقتصادی ناظر به تصمیم برخی دولت‌ها بمنظور حذف دلار در معاملات تجاری‌شان، معتقد هستند که دلار سلطه خود را از دست خواهد داد و ارزهای محلی جای پای خود را محکم می‌کنند.
افزایش ارزش دلار با جنگ جهانی اول آغاز شد در آن زمان که کشورهای درگیر جنگ و متحدان آنها به وام‌های دلاری و کالاهای آمریکایی نیاز داشتند.
این مساله کمک کرد که دلار همچنان مرتبط با ذخایر طلا باقی بماند، حتی در شرایطی که سایر کشورها از «استاندارد طلا» خارج شده بودند ایالات متحده بیشتر طلای جهان را در اختیار داشت. پس از آنکه خود ایالات متحده استاندارد طلا را در سال ۱۹۷۱ کنار گذاشت، نقش دلار را به عنوان «ارز جهانی» تثبیت کرد.
در پایان همان دهه یعنی در سال ۱۹۷۹ آمریکا با استفاده از همین نقش موثر ارز ملی خود، تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرد و در برهه‌های مختلف از آن زمان به بعد از همین ابزار برای رسیدن به خواسته‌های خود علیه کشورهای مختلف استفاده کرد.
امروز نیز واشنگتن در رقابت‌های تجاری و ژئوپلیتیک خود از ابزار تحریم اقتصادی علیه روسیه و چین استفاده می‌کند. ناظر به اقدام اخیر برزیل و چین در حذف دلار از معاملات خود، مارکو روبیو سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا روز چهارشنبه گذشته هشدار داد درحالیکه کشورهای تعامل کننده با چین به جای استفاده از دلار از ارزهای ملی خودشان استفاده می‌کنند، تحریم‌های آمریکا طی ۵ سال آینده بی اثر خواهد شد.
روبیو به شبکه خبری فاکس نیوز گفت: درست امروز، برزیل در نیمکره جنوبی ما، بزرگترین کشور در جنوب نیمکره غربی یک توافق تجاری با چین به دست آورد. آنها از حالا برای دور زدن دلار، با ارزهای خودشان تجارت می‌کنند.
این سناتور اهل ایالت فلوریدا ادامه داد: آنها در حال ایجاد یک اقتصاد دوم در جهان کاملا مستقل از ایالات متحده هستند. ما نباید درباره تحریم‌ها در ۵ سال آینده صحبت کنیم زیرا کشورهای زیادی با ارزهایی به غیر از دلار معاملات را انجام می‌دهند که ما قابلیت تحریم آنها را نداریم.
در همین راستا، رنو ژیرار تحلیلگر فرانسوی در مقاله‌ای برای فیگارو نوشت که ایالات متحده خود را در چاهی انداخته است که نتیجه آن پیشروی اجتناب ناپذیر جهان به سمت دلارزدایی است. وی اینگونه تشریح کرد که آمریکایی‌ها از واحد پولی خود به عنوان ابزار فشار سیاسی بر سایر کشورها استفاده می کنند که این امر، ناخواسته یک جنبش جهانی برای سرنگونی پادشاه دلار را به راه انداخته است.
تحلیلگر فرانسوی، دلارزدایی را فرآیندی غیرقابل برگشت خواند و به نظر وی، امتناع کشورها برای استفاده از دلار با این واقعیت توضیح داده می شود که واشنگتن از ارز خود به عنوان ابزار فشار بر سایر بازیگران در روابط بین الملل استفاده می‌کند. به اعتقاد این کارشناس فرانسوی، به همین دلیل بسیاری از مردم ترجیح می دهند تسویه حساب ها را با ارزهای ملی خود به انجام برسانند.
ژیرار در توضیح این موضوع گفت: علاوه بر این، کشورهای بریکس در حال برنامه ریزی ایجاد ارز مخصوص خود برای تجارت هستند. سیستم تسویه حساب بین بانکی الکترونیکی چین که با سیستم سوئیفت تحت کنترل غرب رقابت می کند، نیز نباید نادیده گرفته شود.