به گزارش روز دوشنبه ایرنا، لولا داسیلوا رئیس‌جمهوری برزیل در بازگشت از سفر رسمی به چین و امارات متحده عربی، پایش به زمین نرسیده بود که خبرهایی از سفر هیات روسی به ریاست سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه این کشور به آمریکای لاتین و برزیل به عنوان مقصد نخست منتشر شد.
این تور مقام‌های روسیه به آمریکای لاتین از امروز دوشنبه ۱۷ آوریل (۲۸ فروردین) تا ۲۱ آوریل (یکم اردیبهشت) با سفر به برزیل، کوبا، نیکاراگوئه و ونزوئلا انجام خواهد شد.
چرایی سفر طبق اعلام رسمی روسیه
در واکاوی چرایی سفر رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه به این منطقه باید گفت که طبق اعلام رسانه‌های روسی، سرگئی لاوروف با دستور کاری مشخص با هدف افزایش همکاری‌های دوجانبه سودمند با این دسته از کشورها با تمرکز بر سیاست، تجارت و اقتصاد، آموزش، فرهنگ، علوم انسانی و سایر حوزه‌ها راهی این چهار کشور آمریکای لاتین می‌شود.
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای تاکید کرد: ما قصد داریم مذاکرات را بر تقویت قوانین بین‌المللی دنیای مدرن بر اساس منشور سازمان ملل متمرکز کنیم.
در این بیانیه آمده است: آمریکای لاتین برای ما یک منطقه دوست و یکی از مراکز و کانون‌های شکل‌گیری جهان چندقطبی است که روسیه قصد دارد گفت‌وگوی پویا و همکاری سازنده که تابع هیچگونه دیکته کردن‌های خارجی نباشد را با آن توسعه دهد.
به گفته شخصِ لاوروف، مقام‌های روسیه به طور هدفمند از تقویت همکاری روسیه و آمریکای لاتین بر اساس حمایت متقابل، همبستگی و در نظر گرفتن منافع متقابل حمایت می‌کنند.
این دیپلمات روس تاکید کرد که مسکو آماده تقویت فعالیت‌های ارتباطی در سطح سران کشورها و دولت‌ها، پارلمان‌ها، دستگاه‌های دیپلماتیک و سایر ارگان‌ها است.
چرایی سفر از نگاه کارشناسان
جاناتان بِناویدِس (Jonathan Benavides) کارشناس علوم سیاسی ونزوئلایی و متخصص ژئوپلیتیک روسیه، اروپای شرقی و خاورمیانه در گفت‌وگو با اسپوتنیک موندو تصریح کرد که سفر وزیر امور خارجه روسیه به آمریکای لاتین با انگیزه این کشور اسلاو برای حرکت به سمت جهان چندقطبی مطابقت دارد.
آماندو باسورتو (Amando Basurto) دکترای مطالعات سیاسی از «مرکز تحقیقات اجتماعی نیویورک» معتقد است سفر دیپلماتیک روسیه به آمریکای لاتین به طور عمده با هدف حفظ و گسترش روابط همکاری میان روسیه و کوبا، ونزوئلا، برزیل و نیکاراگوئه انجام می‌شود.
دیمیتری روزِنتال (Dmitri Rozental) مدیر «انستیتوی آمریکای لاتین در آکادمی علوم روسیه» نیز به اسپوتنیک گفت هیات روسی با انجام این سفر به دنبال حفظ روابط سازنده با این کشورها است و این مسئله نشان می‌دهد که حضور سیاسی مسکو در آمریکای لاتین از اهمیت بالایی برخوردار است.
متحدان سنتی
بناویدس که در «دانشگاه مرکزی ونزوئلا» نیز فعالیت دارد، خاطرنشان کرد که سفر لاوروف به هاوانا، کاراکاس و ماناگوا (به ترتیب پایتخت‌های کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه) منطقی است، زیرا این سه کشور همواره متحدان سیاسی مسکو بوده‌اند.
این کارشناس علوم سیاسی تشریح کرد: (این کشورهای مقصد سفر) چهار کشور کلیدی برای روسیه در آمریکای لاتین هستند اما می‌توان آن‌ها را به دو دسته تقسیم‌بندی کرد؛ ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه که فراتر از متحدان تجاری، متحدان سیاسی (مسکو) هستند و گفتمان رویارویی و تقابل با ایالات متحده را حفظ می‌کنند. این کشورها همچنین روسیه را یکی از چالشگران بزرگ نظم تک‌قطبی می‌دانند که ایالات متحده آن را از دهه ۱۹۹۰ میلادی در برابر یک چشم‌انداز ژئوپلیتیک چندقطبی‌تر حفظ کرده است.
در همین حال، روزِنتال معتقد است که سیاست این سه کشور را نباید کاملا ضدغربی دانست. وی خاطرنشان کرد که کوبا و ونزوئلا برای نزدیکی روابط تجاری با آمریکا تلاش‌هایی داشته‌اند. نیکاراگوئه نیز با وجود فاصله سیاسی از واشنگتن، روابط تجاری نزدیکی با آمریکا دارد و میزان مبادلات تجاری آن‌ها تا میلیاردها دلار تخمین زده می‌شود.
این کارشناس افزود: این سه کشور، در وهله نخست برای دفاع از منافع ملی خود تلاش می‌کنند و به احتمال زیاد سعی می‌کنند از تعامل هم با روسیه و هم با کشورهای غرب، امتیازاتی را کسب کنند. کوبا، ونزوئلا و نیکاراگوئه در عین حال، شرکای سنتی روسیه هستند و مسکو در طول دهه ۲۰۰۰ روابط پایداری با آن‌ها داشته است. این‌ها کشورهایی هستند که ما با آن‌ها روابط استراتژیک داریم.
برزیل، کشور کلیدی
بناویدس، کارشناس ونزوئلایی، بر برزیل تاکید کرد چرا که این کشور به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه، روابطه متفاوتی در مقایسه با سه کشور دیگرِ مقصد سفر لاوروف به آمریکای لاتین دارد.
وی گفت: ما می‌توانیم برزیل را در گروه‌بندی دوم کشورها قرار دهیم که در آن نوع متفاوتی از روابط وجود دارد، زیرا برزیل به همراه روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی، بخشی از بریکس (بلوک اقتصادهای نوظهور جهان) است. بنابراین نوع متفاوتی از روابط وجود دارد، روابطی مستقیم‌تر در مسائل تجاری، اقتصادی و موضع‌گیری‌هایی در کنار سایر کشورها در جست‌وجوی نظمی که از تک‌قطبی به چندقطبی تبدیل شود.
در همین راستا، باسورتو که در «دانشگاه خودمختار مکزیک» نیز فعالیت دارد، تاکید کرد این غول آمریکای جنوبی می‌تواند از سفر وزیر خارجه روسیه برای گسترش روابط اقتصادی دوجانبه، سود زیادی به دست آورد.
وی تصریح کرد: برزیل به طور کامل قصد انجام دو کار را دارد: یکی، استفاده از مجرای بریکس برای حفظ و افزایش جریان اقتصادی بین این دو کشور و همچنین هند و چین؛ و دوم، برزیل خود را در قالب بریکس و همراه با چین، به عنوان کشوری معرفی می‌کند که به دنبال صلح در قضیه مناقشه (اوکراین) است، بنابراین برزیل علاقه‌مند است روسیه متوجه این امر باشد. به این معنا که از نظر ژئواستراتژیک فضای بیشتری به دست آورد.
یکی از موضوعاتی که هم روسیه و هم برزیل بر آن تمرکز کرده‌اند، امکان معامله با ارزهایی غیر از دلار آمریکا است. دیمیتری روزنتال پیرامون این موضوع تاکید کرد که با وجود این واقعیت که برخی توافق‌ها، قابل اجرا به نظر می رسند، تغییرات اساسی به صورت فوری رخ نخواهند داد.
وی خاطرنشان کرد: ما باید بفهمیم که تجارت با ارزهای ملی چگونه کار خواهد کرد. ما باید بفهمیم که چگونه می‌خواهیم از چنین مقدار زیادی از رئال برزیل (واحد پول این کشور) که می‌توانیم به دست بیاوریم، استفاده کنیم. اگر چه این ایده به خودی خود درست است، زیرا دلار و دلاری‌شدن اقتصاد یکی از راه‌هایی است که سیاست تحریمی آمریکا را ممکن می‌کند.