سقوط آرام هژمونی دلار از نگاه رسانه آمریکایی

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، در ادامه این گزارش شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی عنوان شد که هر روز به تعداد کشورهایی که خواستار داد و ستد براساس ارزی غیر از دلار هستند، اضافه می شود.

این شبکه خبری آمریکایی در مطلبی با عنوان "تمایل از آمریکای لاتین تا آسیاس شرقی برای دوری گزیدن از دلار شدت گرفته"، آورده است: دلار آمریکا چندین دهه پادشاه تجارت جهانی بوده است و دلیل این امر نه تنها بزرگی اقتصاد ایالات متحده عنوان شده، بلکه نفت به عنوان کالای کلیدی تمام اقتصادهای کوچک و بزرگ جهان بر مبنای دلار قیمت گذاری می شود.

اما از زمانی که بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) برای مقابله با تورم در داخل نرخ بهره را افزایش داد، بسیاری از بانک های مرکزی دیگر در سراسر جهان نیز نرخ بهره را با هدف جلوگیری از خروج سرمایه و کاهش شدید ارزش پول خود افزایش داده اند.

اما داده‌های صندوق بین‌المللی پول نشان می‌دهد که دلار آمریکا همچنان در ذخایر ارز جهانی غالب است، هرچند سهم آن در ذخایر ارزی بانک‌های مرکزی از بیش از ۷۰ درصد در سال ۱۹۹۹ کاهش یافته است.

بر اساس داده‌های صندوق بین‌المللی پول، دلار آمریکا در سه ماهه چهارم سال گذشته ۵۸.۳۶ درصد از ذخایر ارزی جهان را به خود اختصاص داد. در مقایسه، یورو در رتبه دوم قرار دارد که حدود ۲۰.۵ درصد از ذخایر ارز جهانی را به خود اختصاص داده و یوان چین تنها ۲.۷ درصد را شامل می شود. اما در این گزارش خاطرنشان شده است که چین با توجه به موقعیت ویژه اش در تجارت جهانی به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان، یکی از فعال ترین بازیگران در این عرصه است.

باتوجه به داده های صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۲، چین بزرگترین شریک تجاری ۶۱ کشور جهان و در مقایسه، آمریکا بزرگترین شریک تجاری ۳۰ کشور است.

مطابق آخرین داده های وزارت خزانه داری آمریکا، چین تا فوریه سال جاری نزدیک به ۸۴۹ میلیارد دلار از سهام خزانه داری ایالات متحده را در اختیار دارد که این کمترین میزان در ۱۲ سال گذشته است.

این شبکه خبری در ادامه یادآور شده است که چین تنها کشوری نیست که خواستار دور شدن از دلار آمریکا است.

لوئیس لولا داسیلوا رئیس جمهوری برزیل در سفر اخیر خود به پکن (در ماه آوریل) خواستار کاهش اتکا به دلار آمریکا برای داد و ستدهای جهانی شد.

گفته می‌شود انور ابراهیم نخست‌وزیر مالزی نیز در سفر اخیر خود به چین، پیشنهاد ایجاد «صندوق پولی آسیایی» را برای کاهش اتکا به دلار آمریکا داده است.

در نشست وزرای دارایی و بانک های مرکزی آسه‌آن در ماه مارس در اندونزی نیز سیاست گذاران درباره ایده کاهش اتکای خود به دلار آمریکا بحث کردند.

در اوایل آوریل، رسانه های هندی به طور گسترده گزارش دادند که وزارت امور خارجه (MEA) اعلام کرده است که هند و مالزی شروع به تسویه مبادلات تجاری خود با روپیه هند کرده اند.

تحلیلگران بر این باور هستند که تغییر پویایی های اقتصاد جهانی باعث به وجود آمدن روندی به نام "دلار زدایی" می شود که می تواند به طرق مختلف به نفع اقتصادهای محلی باشد.

مارکوس کارامورو سفیر پیشین برزیل در چین هفته گذشته در گفت‌وگو با شبکه خبری سی‌ان‌بی‌سی گفت: تجارت با ارزهای محلی به صادرکنندگان و واردکنندگان این امکان را می دهد تا خطرات موجود را کاهش دهند، گزینه های بیشتری برای سرمایه گذاری و اطمینان بیشتری در مورد درآمدها و فروش داشته باشند.

اما موضوع دیگری که از دید ناظران سبب افزایش روند دلارزدایی شده است، نگرانی های ژئوپلیتیکی است.

گالوین چیا اقتصاددان بانک بریتانیایی نات‌وست مارکت، گفت: آنچه باعث تسریع درخواست ها برای دلارزدایی شده، تصمیم واشنگتن برای مسدود کردن ذخایر ارزی روسیه پس از حمله آن به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ بود.

آمریکا و متحدان اروپایی‌اش تا به امروز بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار از ذخایر ارزی روسیه را مسدود کرده و چندین دور تحریم‌ها را علیه مسکو و الیگارش‌های این کشور اعمال کرده‌اند و همین امر روسیه را مجبور کرد تجارت خود را به ارزهای دیگر تغییر دهد.

لذا دولت های سراسر جهان دریافته اند هرگونه مخالفت آنها با سیاست خارجی ایالات متحده، به قیمت توقیف و مصادره اموالشان در کشورهای دیگر می انجامد.