تاریخ انتشار: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۰:۳۱

تهران- ایرنا- در شرایطی که تنش ها میان آمریکا و چین به عنوان دو ابرقدرتجهانی بر سرمسائلی مانند جنگ تجاری، اختلاف نظر بر سر جنگ اوکراین، مساله تایوان و ... ادامه دارد، موضوع پایگاه های آمریکا در فیلیپین و مسائل مرتبط با دریای جنوبی چین هم به دامنه این تنش ها و اختلافات افزوده است.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا به نقل از رسانه های بین المللی، فیلیپین در واکنش به اعتراض های پی در پی چین درباره توافقنامه دسترسی پایگاه های فیلیپین برای آمریکا اعلام کرده این توافق تنها برای اهداف دفاع از خود انجام شده است و علیه هیچ کشور سومی نیست. باوجود این چین معتقد است این پیمان تنها به شعله ورتر کردن آتش تنش ها در منطقه منتهی خواهد شد.

در چنین شرایط، این سوال مطرح است که چرا فیلیپین برای آمریکا از اهمیت بالایی برخوردار است؟

چرایی اهمیت فیلیپین

فیلیپین مستعمره سابق آمریکا است و در سال ۱۹۵۱ پنج سال پس از استقلال، به متحد ایالات متحده تبدیل شد.

در جریان جنگ سرد، بخشی از بزرگترین پایگاه های فرامرزی آمریکا و تاسیسات حیاتی برای جنگ های ایالات متحده در کره و ویتنام در فیلیپین دایر بود.

ملی گرایی فیلیپین، واشنگتن را وادار کرد تا در سال های ۱۹۹۰ این پایگاه ها را تخلیه کند، اما در سال های اخیر این متحدان در زمینه مقابله با تروریسم و در پاسخ به افزایش فشار نظامی چین در دریای جنوب چین جایی که فیلیپین در آن ادعای مالکیت دارد، همکاری داشته اند.

فیلیپین امروزه به دلیل جغرافیایی، برای برنامه های آمریکا در بازداشتن و پاسخ به حملات چین در تایوان، نقشی محوری دارد.

همچنین از پنج متحد آمریکا در منطقه هند-اقیانوسیه که عبارتند از استرالیا، کره جنوبی، ژاپن، فیلیپین و تایلند، فیلیپین نزدیکترین به تایوان است و شمالی ترین منطقه آن یعنی لوزون در ۲۰۰ کیلومتری تایوان قرار دارد..

اختلافات از کجا شروع شد؟

هفته گذشته فیلیپین ۴ پایگاه نظامی دیگر را برای دسترسی آمریکا مشخص کرد و تقریبا تعداد آن را به ۲ برابر آنچه در توافقنامه افزایش همکاری دفاعی بود تبدیل کرد.

موقعیت مکانی این پایگاه ها حائز اهمیت است چرا که ۳ پایگاه از سوی شمال نزدیک جزیره مورد مناقشه اسپارتلی در اطراف تایوان در دریای چین جنوبی واقع شدند. جایی که چین جزیره ای مصنوعی مجهز به سیستم های موشکی ساخته است.

توافقنامه افزایش همکاری دفاعی در سال ۲۰۱۴ امضا شد و به آمریکا اجازه دسترسی به پایگاه های فیلیپین برای عملیات مشترک، افزودن تجهیزات و ساختن امکانات و باندهای فرودگاه، انبار سوخت و خانه های نظامی می داد.

به تازگی، فردیناند مارکوس رئیس جمهوری فیلیپین به چین اطمینان داده است از پایگاه های نظامی که در این کشور در اختیار آمریکا گذاشته شده است هیچگونه اقدام جنگی و یا حمله انجام نخواهد شد و تاکید کرد این پیمان تنها برای تقویت امور دفاعی این کشور طراحی شده و با واشنگتن در این زمینه توافق صورت گرفته است.

رئیس جمهوری فیلیپین می گوید واکنش چین ما را غافلگیر نکرد. فیلیپین اجازه استفاده از پایگاه های نظامی خود را برای استفاده در هیچگونه عملیات نظامی و جنگی نخواهد داد. وی در ادامه سخنانش افزود اگر کسی به ما حمله نکند نباید نگران باشد. آنچه ما انجام می دهیم تنها در جهت تقویت دفاعی از کشورمان است.

نگرانی چین

رئیس جمهوری فیلیپین در حالی این اظهارات را بیان کرده است که چین بر این باور است که سوءاستفاده آمریکا از پایگاه‌های فیلیپین «قطعی» است.

وآنگ شیلیان سفیر چین در مانیل درباره این اقدام فیلیپین گفت: « واقعیت‌ها رساتر از کلمات به گوش می رسند، فیلیپین با افزایش دسترسی آمریکا به پایگاه های نظامی در این کشور که هدفی جز دخالت در امور میان چین و تایوان ندارد، به تنش در منطقه دامن می زند.

به گفته وی،‌ «آمریکا قصد دارد در شرایط موجود در تنگه تایوان برای حفظ اهداف ژئوپولتیک خود مداخله کند و دستورالعمل ضدچینی خود را در منطقه اعمال کند.»

وی به فیلیپین توصیه کرد «به جای شعله ورتر کردن تنش ها در منطقه با در دسترس گذاشتن پایگاه های نظامی نزدیک تنگه تایوان برای آمریکا، بی چون و چرا با نیروهای جدایی طلب تایوان مخالفت کند».

سفارت آمریکا در مانیل در واکنش به سخنان سفیر چین ادعا کرد توافقنامه تقویت همکاری دفاعی درباره هیچ کشور سومی نیست.

پیشتر وزیر امورخارجه چین اعلام کرد بود آمریکا با تقویت پایگاه های نظامی خود در فیلیپین موجب افزایش تنش ها و صلح و ثبات کمتری در منطقه خواهد شد.

مائو نینگ سخنگوی وزارت امورخارجه چین درباره مجوز فیلیپین به آمریکا برای دسترسی به پایگاه های نظامی بیشتر گفت این موضوع به ذهنیت برد و باخت می انجامد.

وی در ادامه سخنانش تصریح کرد واقعیت بسیار واضح است که آمریکا با ذهنیت برد و باخت و دنبال کردن خودخواهانه منافعش قدرت نظامی اش را در این منطقه افزایش داده است و این موضوع تنها منجر به بی ثباتی و افزایش تنش در منطقه خواهد شد. کشورهای منطقه باید درباره این موضوع فکر کنند که چه چیزی به نفعشان است و منافع مشترک را درنظر بگیرند تا به صلح و ثبات در منطقه بینجامد.

کانیشکا گانگوپادهیای سخنگوی سفارت آمریکا در مانیل در پیامی تلفنی افزود پایگاه های نظامی فیلیپین تنها برای انجام تمرین رزمایش های مشترک میان نیروهای آمریکایی و فیلیپینی برای آمادگی و مواجهه با بحران های احتمالی در آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

وزارت دفاع فیلیپین نیز پیشتر اعلام کرد توافقنامه تقویت همکاری دفاعی علیه هیچ کشور سومی نیست و در راستای تلاش ها برای پشتیبانی از تمامیت ارضی و تقویت ظرفیت واکنش به مسائل فوری و فجایع اضطراری این کشور است.

واکنش آمریکا

این در حالیست که آمریکا بر این باور است که هدف وی از حضور در پایگاههای فیلیپین دامن زدن به تنشها در این منطقه نیست.

به گزارش فاکس نیوز، بنابر اعلام وزارت خارجه آمریکا، این کشور در کنار فیلیپین برای مقابله با آنچه " تجاوز چین به آزادی ناوبری "این کشور جنوب شرقی آسیا در دریای چین جنوبی ایستاده است و این کشور کمونیستی را به" آزار و اذیت "متهم کرده است.."

همچنین وزارت امور خارجه امریکا چین را متهم به رفتار تحریک آمیز در دریای جنوبی چین کرد و هشدار داد که هرگونه حمله نظامی به نیروهای فلیپینی، واکنش ایالات متحده را به همراه خواهد داشت.

به گزارش ایرنا، متیو میلر سخنگوی جدید وزارت امور خارجه آمریکا روز شنبه به وقت محلی در بیانیه ای اعلام کرد: آمریکا در مقابل اقدامات مداوم گارد ساحلی چین در نقض آزادی کشتیرانی در دریای جنوب چین، از فیلیپین حمایت می کند. تصاویر جدید یادآور آزار و اذیت و ارعاب کشتی های فیلیپینی در منطقه اقتصادی انحصاری این کشور است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: ما از پکن می خواهیم که از رفتار تحریک آمیز و ناامن خود دست بردارد. آمریکا به پیگیری و نظارت دقیق این اقدامات ادامه خواهد داد.

میلر در بیانیه خود اضافه کرد: آمریکا در کنار متحدان فیلیپینی خود در حفظ نظم دریایی بین‌المللی مبتنی بر قوانین می‌ایستد و مجددا تأکید می‌کند که حمله مسلحانه در اقیانوس آرام، شامل دریای جنوب چین، به نیروهای مسلح فیلیپین، کشتی‌های عمومی یا هواپیماها از جمله گارد ساحلی به فعال شدن تعهدات دفاعی آمریکا تحت ماده ۴ پیمان دفاع متقابل فیلیپین و آمریکا امضا شده در سال ۱۹۵۱ منجر خواهد شد.

در تازه ترین تنش ها میان نیروهای دریایی چین و فیلیپین، گشت ساحلی فیلیپین روز جمعه رویارویی با کشتی های چینی را که به ادعای فیلیپین در حال انجام مانورهای خطرناک در دریای چین جنوبی بودند، اعلام کرد

به گزارش رویترز، برپایه گزارش گارد ساحلی فیلیپین رویارویی با کشتی های چینی در دریای چین جنوبی درحالی اتفاق افتاد که گارد ساحلی فیلیپین گشت زنی یک هفته ای خود را در آب های استراتژیک انجام می داد و از سوی دیگر آخر هفته گذشته چین گانگ وزیر امورخارجه چین نیز برای دیدار با فردیناند مارکوس همتای فیلیپینی خود به مانیلا پایتخت این کشور سفر کرده بود.

چین معتقد است بخش اعظم دریای چین جنوبی تحت مالکیت این کشور است و تخمین زده می شود از این دریا سالانه ۳ تریلیون دلار کالا عبور و مرور می کند. فیلیپین بارها از پکن درخواست کرده به فعالیت های تنش زا در این منطقه پایان دهد.

گشت ساحلی فیلیپین اعلام کرد در ماموریت روز ۱۸ تا ۲۴ آوریل (۲۹ فروردین تا ۴ اردیبهشت) بیش از ۱۰۰ شناور شبه نظامی دریایی چین، یک رزم ناو نیروی دریایی ارتش آزادی خلق چین و دو کشتی گارد ساحلی چین را در ۲۰۰ مایلی (۳۲۰ کیلومتری) منطقه انحصاری اقتصادی فیلیپین شناسایی کرده است.