به گزارش ایرنا، ورود نخستین دستگاه سینماتوگراف به ایران در سال ۱۲۷۹ هجری خورشیدی توسط مظفرالدین شاه سر آغازی برای سینمای ایران به حساب می‌آید، هر چند ساخت اولین سالن سینمای عمومی تا سال ۱۲۹۱ اتفاق نیفتاد. تا سال ۱۳۰۸ هیچ فیلم ایرانی ساخته نشد و اندک سینماهای تاسیس شده به نمایش فیلم‌های غربی که در مواردی زیر نویس فارسی داشتند می‌پرداختند.
نخستین فیلم بلند سینمایی ایران به نام «آبی و رابی» در سال ۱۳۰۸ توسط آوانس اوگانیانس، با فیلمبرداری خان بابا معتضدی ساخته شد.
در سال ۱۳۱۱ خورشیدی اولین فیلم ناطق ایرانی به نام «دختر لر» توسط «عبدالحسین سپنتا» در بمبئی ساخته شد. استقبالی که از این فیلم شد، مقدمات ساخت چند فیلم ایرانی دیگر را فراهم کرد.
هر چند نباید از نظر دور داشت که تا این دوره هنوز سینما در ایران جنبه عمومی نیافته بود و استفاده از معدود سینماهای موجود در تهران و شهرهای بزرگ، تقریبا مختص اشراف و اقشار خاصی از جامعه بود.
در سالهای بعد از سال ۱۳۲۲ فعالیت‌های فیلمسازی به دلیل تاسیس چند شرکت سینمایی توسط تعدادی سرمایه‌گذار و همچنین عمومی‌تر شدن سینما در بین مردم، گسترش یافت.
خوشبختانه در سالهای بعد با فعالیت فیلمسازانی چون ساموئل خاچیکیان، هوشنگ کاووسی، فرخ غفاری، ابراهیم گلستان، شهراب شهید ثالث، مسعود کیمیایی، امین امینی، داریوش مهرجویی، فریدون رهنما و علی حاتمی جریان فرهنگی تازه‌ای در فیلمسازی ایران آغاز گشت، که تا حدودی جدا از سنت رایج عوام پسندانه در ایران اقدام کرد.
سینما در اراک
اراک از جمله شهرهایی بود که در دهه دوم سال ۱۳۰۰ خورشیدی صاحب سینما شد. در پدید آمدن سینما در اراک مهاجرین روس و ارمنی نقش بزرگی را ایفا کردند. علت پا نگرفتن سینما توسط ایرانی‌ها یا افراد مقیم اراک وجود تعصبات مذهبی در جامعه آن زمان بود زیرا برخی از مردم وجود سینما را موجب افزایش فساد و بی بندوباری می‌دانستند.
بعد از یک صد سال از آغاز فعالیت سینما در اراک باید شاهد گسترش و رونق این صنعت در اراک بودیم اما به رغم گذشت مدت زمان بسیار طولانی، نه تنها این صنعت در کلانشهری مانند اراک که یکی از پرآوازه‌ترین شهرهای صنعتی کشور است توسعه نیافت، بلکه برگشت به عقب را تجربه کرده است. در این گزارش تلاش شده تا مطالبه مردمی از مسئولان استان مرکزی را در قالب مصاحبه‌های خبری منعکس شود.
سینما نه تنها به گذران اوقات فراغت جامعه کمک می‌کند بلکه به شادابی اجتماعی نیز منجر می‌شود. بدیهی است ایجاد جامعه‌ای شاداب و بانشاط با ایجاد زیرساخت‌های لازم از جمله احداث مجتمع‌های فرهنگی و هنری، ورزشی و اماکن فرهنگی و مذهبی امکان پذیر است و این موضوع در جذب گردشگری فرهنگی تواند نقش مهمی داشته باشند.
ساخت سالن سینما فقط به منظور افزایش بهره وری اقتصادی سینما نیست، بلکه نقش آن در فرهنگ سازی، انتقال مفاهیم فرهنگی هنری و کاهش آسیب‌های اجتماعی در جامعه بسیار مهم است.
سینما به ایجاد همبستگی و میل با هم بودن، با هم خندیدن، باهم گریه کردن و همگرایی فرهنگی میان مخاطبان منجر می‌شود، اما به نظر می‌رسد این مسئله از نظر مسئولان اهمیت چندانی ندارد و اراده جدی در کلّیت سیاست گذاری فرهنگی برای حل مشکل احداث سینما در این شهرستان وجود ندارد. علیرغم اینکه اراک به عنوان یکی از کلانشهرها معرفی شده و این منطقه با جمعیتی بالغ بر ۷۰۰ هزار نفر فاقد یک زیرساخت استاندارد همچون سالن سینماست.
دانشجوی رشته علوم انسانی دانشگاه اراک گفت: هنر هفتم با بسترسازی فرهنگی و ایجاد پشتوانه ذهنی علاوه بر ایجاد سرگرمی، ظرفیتی برای الگو پذیری جوانان است که این ظرفیت متاسفانه به درستی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد و به آن توجه نمی‌شود.
«سمانه رمضانی» افزود: توسعه فرهنگی و حل موانع پیش روی مسائل فرهنگی مستلزم آن است که متولیان فرهنگ و هنر در اراک برای ایجاد سالن سینما، اراده و همت دوچندانی را به این مسئله داشته باشند که این امر متاسفانه در سالهای گذشته مغفول مانده است.
وی اظهار کرد: وجود سینما برای کلانشهر اراک امری لازم و مطالبه عمومی به ویژه قشر جوان است و با توجه به اینکه این کلانشهر حدود ۷۰۰ هزار نفر جمعیت را در خود جای داده است، فاقد یک سالن استاندارد سینما است.
این دانشجو خطاب به متولیان فرهنگی استان مرکزی گفت: داشتن سینما در این کلانشهر حداقل زیرساخت فرهنگی است که منجر به توسعه فرهنگی شود اما جوانان این شهرستان از آن بی‌بهره‌اند.
یک آموزگار بازنشسته نیز گفت: بدون تامین زیرساخت‌های فرهنگی هیچ مردمی به توسعه فرهنگی نمی‌رسند و اکنون شاهد آن هستیم که مردم و به ویژه جوانان و نوجوانان هیچ جایی برای سپری کردن اوقات فراغت خود ندارند در حالی که سینما می‌تواند در فرهنگ سازی، ایجاد نشاط اجتماعی و کاهش آسیب‌های اجتماعی تاثیر بسزایی داشته باشد.
«مرتضی رضایی منش» افزود: برای تحقق این مهم باید متولیان فرهنگ و هنر با همت دوچندان، کاستی‌هایی که منجر شده تا سه سینما اراک به دلایل مختلف تعطیل شوند را برطرف کنند.
وی تاکید کرد: نهادهایی همچون حوزه هنری و فرهنگ و ارشاد اسلامی استان باید در این زمینه رسالت خود را انجام دهند و دستگاه‌های مرتبط در این حوزه با هم فکری و استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی استان برای بهره‌مندی اراک از سالن سینما به دنبال راهکار جدی باشند.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی نیز گفت: کلانشهر اراک از ظرفیت سه سینما شامل استقلال، فرهنگ و عصر جدید برخودار بود که هرکدام به دلایلی از چرخه اکران فیلم محروم شدند.
«رضا میرزایی» افزود: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، سینما استقلال اراک را برای استفاده در فعالیت‌های چند منظوره هنری به مجتمع چند منظوره تغییر کاربری داد.
وی درباره سرنوشت سینما فرهنگ نیز توضیح داد: سینما فرهنگ به دلیل عدم استحکام بنا و نقص ایمنی در کمیسیون ماده هشت تأیید نشد و مالکان این سینما که ساکن خارج از کشور هستند تاکنون علاقه‌ای برای بازسازی و نوسازی سینما نشان نداده‌اند.
معاون امور هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی گفت: سینما عصر جدید هم که به عنوان آخرین سینمای فعال کلانشهر اراک مورد استقبال علاقه‌مندان به اکران فیلم بود به علت اختلاف بین مالکان تعطیل شد و ساختمان آن نیز به علت فرسودگی و نقص ایمنی باید در کمیسیون ماده هشت مطرح و در خصوص آن تصمیم‌گیری شود.
میرزایی افزود: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برای رفع کمبود سینما در کلانشهر اراک در تلاش است از ظرفیت فضاهای آموزشی دستگاه‌های دولتی استفاده کند تا فرصتی برای جوانان در غنی کردن اوقات فراغت آنان ایجاد کند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی نیز گفت: اراک نیازمند ایجاد پردیس سینمایی است و از نبود این مهم رنج می‌برد.
«سینا دلشادی» افزود: اراک ظرفیت پردیس‌سازی سینمایی را دارد و سینماهای تک سالن و حتی دو سالن هم جوابگو نیست.
وی بیان کرد: باید همت کرد تا پردیس سینمایی در اراک به عنوان یک نیاز در حوزه سینمایی ایجاد شود و در این راستا مانند بسیاری از کشورهای دنیا، بخش خصوصی و شهرداری‌ها باید حضور پررنگ داشته باشند.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی ادامه داد: تالار مرکزی اراک یکی از سه تالار بزرگ کشور است و اگر این طرح ملی افتتاح شود، امکان اکران فیلم به صورت همزمان در چند سالن فراهم می‌شود.
دلشادی اظهار کرد: در سفر ریاست جمهوری به استان مرکزی، کسری اعتبار این طرح، ۱۰۰ میلیارد تومان اعلام و مصوب شد ۵۰ درصد آن به صورت استانی و ۵۰ درصد به صورت ملی تزریق شود.
وی با بیان اینکه وعده افتتاح این طرح در تابستان ۱۴۰۲ داده شده است، عنوان کرد: پیشرفت فیزیکی این طرح، حدود ۸۰ درصد است.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی اضافه کرد: سینما عصر جدید هم‌اکنون به دلیل اختلاف بین ۲ مالک به صورت موقت تعطیل است و از همه ابزارهای قانونی استفاده شده تا صلح بین مالکان برقرار و سینما مجدد باز شود.
وی اظهار داشت: سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک همکاری و استقبال خوبی در راستای اکران فیلم‌های چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر در فرهنگسرای شهر اراک داشت و تصمیم بر برگزاری اکران فیلم در این مکان شد.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی افزود: آزمایشات صوتی و تصویری لازم در این مکان صورت گرفت و سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک برای تجهیز دایم فرهنگسرای شهر یک و نیم میلیارد تومان هزینه کرد.
راه‌اندازی سالن سینما در هتل امیرکبیر اراک
مسئول اداره امور سینمایی، سمعی و بصری اداره کل ارشاد استان مرکزی نیز گفت: به زودی پنج سالن هتل امیرکبیر اراک برای اکران فیلم‌های سینمایی تا پایان اردیبهشت راه‌اندازی می‌شود تا فقدان سالن سینما در این شهرستان رفع شود.
«علی محمدی» افزود: در مجموهای فرهنگسرای استان، سالن ستارگان و دانشگاه آزاد اراک نیز پیگیری‌هایی انجام شده و به زودی شاهد اکران فیلم در این مکان‌ها هستیم.
وی اظهار کرد: با توجه به مشکلات پیش آمده در حوزه سالن سینما، اراک اکنون از داشتن سالن سینمایی محروم است که با تلاش و پیگیری‌های انجام شده به زودی از ظرفیت‌های موجود در اراک برای رفع کمبود سالن سینما استفاده می‌شود.
سرپرست سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اراک هم گفت: تنوع رویدادهای فرهنگی و هنری باید مورد توجه قرار گیرد و افزایش سطح کیفی و تنوع در برنامه‌ها در اولویت برنامه‌های سال جدید است.
«علیرضا شعبانی» افزود: تلاش می‌شود با تجهیزاتی که در راستای اکران فیلم در فرهنگسرای شهر صورت گرفته، این مکان به عنوان سینمای دایم نیم روز، به شهروندان خدمات ارائه می‌کند.