بهرامعلی ظاهری روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، ابراز کرد: پیتر کالدول دامپزشک معتمد مراکز حفاظت و تکثیر یوزپلنگ آفریقایی و مشاور خارجی یوزپلنگ ایران در طول احتمال بارداری دوم و بررسی سلامت یوز «ایران» پس از زایمان اول، هنگام مشاهده یوزپلنگ «ایران» از نزدیک نظرش بر بارداری بر اساس شواهد ظاهری بود، اما با خروج از دوره پیش بینی برای زایمان، تصمیم متخصصان داخلی و خارجی بر این شد سونوگرافی انجام شود که طی سونوگرافی بارداری یوز«ایران» منتفی و مشخص شد توده‌های چربی عامل مشکوک شدن به حالت آبستن بودن آن بود.
امروز مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: یوز ماده سایت توران (ایران) در بهمن ماه سال قبل جفت گیری داشت و علائم بعدی و مخصوصا علائم ظاهری در اوایل اردیبهشت به گونه ای بود که دامپزشکان، اعتقاد به احتمال بالای بارداری داشتند، اما نتیجه سونوگرافی نشان داد که ایران باردار نیست.
به گزارش روز سه شنبه ایرنا از سازمان حفاظت محیط زیست، غلامرضا ابدالی اظهار داشت: البته در تمام این مدت سازمان محیط زیست در هیچ مرحله ای، خبر رسمی مبنی بر قطعیت بارداری منتشر نکرد و همواره احتمال بارداری مطرح شد.
وی تصریح کرد: در نهایت تیم مستقر شده در سایت توران در هفته قبل در همان بررسی های ظاهری اولیه، احتمال بارداری را بسیار بالا عنوان کرد اما پس از انجام محاسبات لازم و تعیین فاصله زمانی بین جفت گیری و زمان زایمان، عصر روز دوشنبه ۱۱/۲/۱۴۰۲ تصمیم به انجام سونوگرافی گرفته و با توجه به امکانات پیش بینی شده، در سایت عملیات بی هوشی و سونوگرافی انجام و بارداری یوز ماده تائید نشد اما خوشبختانه حسب اعلام دکتر پیتر کالدول و تیم حاضر در محل، وضعیت رحم، فولیکول های تخمدان و بخش های مرتبط با اندام های تولید مثلی حیوان مناسب بوده و مشکل خاصی برای بارداری های بعدی دیده نشده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان ادامه داد: طی سونوگرافی با حضور متخصصان داخلی و پیتر کالدول، مشخص شد تمام اندام تولیدمثلی و دیگر اندام‌های یوزپلنگ ایران سالم است و مشکلی وجود ندارد و می‌توان در دوره‌های فحلی بعدی به زادآوری یوزپلنگ «ایران» امیدوار بود.
وی تصریح کرد: طی سونوگرافی فولیکول‌های فعال در تخمدان یوز «ایران» مشاهده شد و شاخک‌های رحمی نیز سالم بودند و این شواهد نشان می‌دهد یوزپلنگ «ایران» در سلامت کامل است.
ظاهری اظهار کرد: یوزپلنگ‌ها دوره‌های فحلی گذرا در تابستان دارند و دوره فحل اصلی در زمستان است و با بروز علایم فحلی در یوز «ایران» برای معرفی یوزپلنگ نر برای جفت‌گیری اقدام می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: طبق سونوگرافی‌ها یوز «ایران» در سلامت است و در صورت بارداری دوباره با وجود اینکه در زایمان اول به شکل سزارین وضع حمل انجام شد، در صورت نبود مشکل حین زایمان، امکان زایمان طبیعی وجود دارد.
بهمن ۱۴۰۱ بود که نوید احتمال بارداری «ایران» یوزپلنگ مرکز تحقیقات توران شاهرود استان سمنان همگان را به ادامه نسل این گونه ارزشمند و در خطر انقراض امیدوار کرده بود که اکنون با خروج از زمان پیش بینی زایمان، با انجام سونوگرافی مشخص شد یوز «ایران» باردار نیست.
اردیبهشت سال گذشته در همین روزها بود که تولد به روش سزارین صحرایی ثمره معرفی یوز ماده «ایران» و یوز نر«فیروز» در پارک ملی توران استان سمنان برای نخستین بار در جهان امیدبخش شد و هرچند از دست رفتن فرزندشان غمی بر دل دوستداران محیط زیست نشاند، اما بارداری مجدد و امید فرزندآوری «ایران» و کسب تجربه‌های ناب مرهمی بر آلام است.
یازدهم اردیبهشت ۱۴۰۱ خبر تولد سه توله از یوزپلنگ ماده «ایران» در قلب توران شاهرود در استان سمنان به روش جراحی سزارین در جهان مخابره و موجی از شادی و البته نگرانی از بابت سلامت مادر ایجاد کرد که اکنون متخصصان نوید سلامت و قدرت باروری این یوزپلنگ ماده را می‌دهند.
«ایران» یوزپلنگ ماده سه ساله‌ای بود که اواسط فروردین سال ۱۳۹۹ از پارک پردیسان تهران به پایگاه پشتیبان ۷۰۰ هکتاری در پارک ملی توران در شهرستان شاهرود استان سمنان منتقل شد و یوزپلنگ نر با نام «فیروز» سال ۱۳۹۱ در منطقه توران شناسایی و نامگذاری شده بود و در آن زمان «فیروز» یوز بالغ بود و حدود ۲ سال و نیم سن داشت و سال ۱۴۰۰ حدود ۱۱ سال و نیم سن داشت که فروردین ماه ۱۴۰۰ در پارک توران شاهرود استان سمنان با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست و معاونت طبیعی این سازمان، با روش‌های استاندارد جهانی زنده‌گیری شد.
و سرانجام عاشقانه‌های «فیروز» و «ایران» امید را در دل دوستداران محیط‌زیست و بقای گونه ارزشمند یوزپلنگ آسیایی زنده کرد و منجر به تولد سه توله به ناچار از طریق عمل جراحی سزارین شد و در نهایت ۲ توله به دلیل ناهنجاری مادرزادی از دست رفتند و تنها توله نر این عاشقانه به نام «پیروز» به پارک پردیسان تهران منتقل شد و پس از تلاش ها برای سلامت کامل آن، این هدف محقق نشد و «پیروز» از دست رفت.
به گفته متخصصان، وقتی جمعیت یک گونه کوچک می‌شود و از یک حدی پایین تر می‌آید، خود به خود درون‌آمیزی اتفاق می‌افتد که به مرور موجب بروز اختلال ژنتیکی در توله‌ها در بلندمدت در جمعیت آن‌گونه می‌شود.
به گزارش ایرنا، یوزپلنگ‌ها بر خلاف چهره پر ابهت و گیرایشان، دارای شرایط زیست عجیبی هستند که با وجود وسواس‌های خاص زندگی، توران در استان سمنان را برای زندگی برگزیده و بقا یافته است، پارک توران تنها زادگاه زادآور یوزپلنگ آسیایی در دنیا است و امید است با به نتیجه رسیدن تلاش‌ها برای زادآوری موفق، تعداد یوزپلنگ‌های آسیایی افزایش یابد. یوزپلنگ جزو گربه‌سانان محسوب می‌شود و گربه‌سانان امکان زادآوری ۲ بار در سال و دوره بارداری سه ماه دارد و معمولا فصل‌هایی که رطوبت هوا بیشتر است، برای جفت‌گیری این گونه ارزشمند مناسب است.
براساس تحقیقات انجام شده، دی و بهمن بهترین ماه‌های سال برای جفت‌گیری یوزپلنگ آسیایی است که پس از ۹۰ روز معمولا در اردیبهشت ماه توله به دنیا می‌آید. یوزپلنگ جزو پستانداران چندهمسری است و از ۲ تا سه سالگی بالغ شده و تا هشت سالگی قدرت زادآوری دارد و نوع زایش یوزپلنگ آسیایی چندقلوزایی است.
منطقه توران یا خارتوران یکی از سه منطقه حفاظت شده ایران با مساحت یک میلیون و ۴۷۰ هزار هکتار، خاستگاه زیست یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که در شاهرود در شرق استان سمنان قرار دارد.