به گزارش ایرنا، سالانه افراد زیادی به دلیل مرگ مغزی فوت می کنند و بدون اهدای عضو از سوی خانواده هایشان به خاک سپرده می شوند این در حالی است که بیماران زیادی در انتظار دریافت اعضای پیوندی بوده و محقق نشدن آن منجر به مرگ بیماران می شود.
به گفته مسوولان دانشگاه علوم پزشکی استان قزوین ، از سال ۱۳۸۶ با راه‌اندازی واحد فراهم‌آوری پیوند اعضا در قزوین، تاکنون ۱۰۹ بیمار موفق به پیوند شده‌اند.
در سال ۱۳۹۹، ۶ اهدا کننده، سال ۱۴۰۰ یازده اهدا کننده و در سال ۱۴۰۱ هم هشت نفر اهدا کننده برای استان قزوین به ثبت رسیده است که در مقایسه با استان‌هایی که شرایط یکسان با قزوین دارند وضعیت بهتر است اما با این حال هنوز برای پاسخ دهی به بیماران نیازمند به اهدای عضو فاصله زیادی وجود دارد.
۳۱ اردیبهشت ماه هر سال در روز ملی اهدا عضو، در مراسم جشن «نفس» برگزار می شود و در آن از خانواده‌هایی که با اهدا عضو فرد مرگ مغزی شده به دیگران جان دوباره می بخشند تقدیر می شود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) قزوین به همین مناسبت با سعید مظفری مدیرعامل انجمن اهدا عضو ایرانیان پیرامون فعالیت های این انجمن به گفت و گو نشست.
ایرنا. در مورد اهدای عضو توضیح بفرمایید؟
پیوند عضو از یک شخص زنده و یا فردی که دچار مرگ مغزی شده به یک فرد دیگر را که می تواند باعث نجات زندگی و یا بهبود زندگی آن شخص شود را اهدای عضو می گویند که در بیشتر مواقع این موضوع از طریق مرگ مغزی و با رضایت خانواده آن شخص انجام می شود.
در دنیا ۹۹ درصد مرگ ها از طریق مرگ قلبی و یک درصد نیز به صورت مرگ مغزی ثبت می شود.
در کشور ما سالیانه ۵ تا ۸ هزار نفر از طریق مرگ مغزی فوت می کنند که از این تعداد حدوداً ۵۰ درصد و به عبارتی فقط سه هزار نفر قابلیت پیوند دارند که متاسفانه فقط اعضای هزار نفر این افراد با رضایت خانواده اهدا می شود و ۲ هزار نفر دیگر که می توانند جان خیلی از انسان ها را نجات دهد به دلایل عدم آگاهی خانواده ها از موضوع مرگ مغزی و اهدای عضو ، متاسفانه خاکسپاری می شوند بدون اینکه به بیماران کمک کنند.
ایرنا.در خصوص انجمن اهدای عضو در قزوین و تاریخچه فعالیت آن توضیح دهید؟
موضوع اهدای عضو در کشور ما از ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۸ از طریق فتوای حضرت امام خمینی(ره) به رسمیت شناخته شد(دلیل نام گذاری این روز و ثبت در تقویم کشور به نام روز ملی اهدای عضو) و همچنین در سال ۱۳۷۰ مقام معظم رهبری و در ادامه سایر مراجع این موضوع مهم را جایز دانسته و در خصوص آن فتوا داده اند.
در سال ۱۳۹۴ در کشور انجمنی به منظور ترویج این فرهنگ انسان دوستانه به نام انجمن اهدای عضو ایرانیان شکل گرفت و در ادامه تاسیس شعبه های استانی را جهت اشاعه این فرهنگ در سال ۱۳۹۸ شاهد بودیم.
تا به امروز اقدامات بسیار خوبی از قبیل برپایی غرفه های صدور کارت اهدای عضو به مناسبت های مذهبی، سیاسی در روزهای تاسوعا ، عاشورا ، اربعین ، راهپیمایی ۲۲ بهمن و حضور در نمایشگاه بین المللی استان دانشگاه علوم پزشکی و دانشکده دندانپزشکی ، سرای سعدالسلطنه و تجلیل از پدران و مادران ایثارگر اهدای عضو به مناسبت میلاد با سعادت حضرت علی و حضرت فاطمه در روز پدر و مادر، ترویج فرهنگ اهدای عضو در برنامه های ورزشی و اجتماعی با توزیع بروشورهای آموزشی را انجام داده ایم.
همکاری با صدا و سیمای استان در خصوص تولید و پخش برنامه های مرتبط با اهدای عضو، غرس نهال به نام اهدا کنندگان عضو به مناسبت روز درختکاری در ۱۵ اسفند هر سال با حضور مسئولین استانی و با شعار «یک نهال،یک زندگی»، فضا سازی شهر در هفته نفس با همکاری شورای شهر ، شهرداری و سپاه صاحب الامر(عج) استان، صدور پیام به مناسبت روز ملی اهدای عضو توسط مسئولین استانی، کسب رتبه برتر کشوری در سال ۹۹ و ۱۴۰۰ در خصوص ترویج فرهنگ اهدای عضو از دیگر اقدامات این انجمن بوده است .
ایرنا. شعار امسال روز ملی اهدای عضو و برنامه‌های این روز چیست؟
شعاری که امسال به صورت متمرکز در کشور و از طرف انجمن اهدای عضو ایرانیان ابلاغ شده شامل «ایران دیار نفس _ اهدای عضو،اهدای زندگی» است.
یکی از مهمترین برنامه های امسال انجمن برگزاری جشن نفس می باشد که امیدواریم با همکاری شهرداری و شورای اسلامی شهر قزوین به شکل مطلوب برگزار شود.
سایر برنامه های این هفته که به نام هفته نفس (۲۵ الی ۳۱ اردیبهشت) نام گذاری شده پخش برنامه های مرتبط از طرف صدا و سیمای استان است.
فضا سازی شهر از طریق مدیریت شهری،درج شعار انجمن در سربرگ تمامی نامه های اداری برای تمامی دستگاه های دولتی با همکاری استانداری،نشست خبری با اصحاب رسانه از دیگر برنامه های ویژه این هفته به شمار می رود که بخشی از آن برگزار شده و برخی نیز در حال اجراست و یا طی روزهای آتی اجرا می شود.
ایرنا. نحوه عضویت در انجمن اهدای عضو ایرانیان و دریافت کارت اهدای عضو چگونه است؟
کارت اهدای عضو یک نماد فرهنگی ، رضایت شخص و وصیت او مبنی بر اهدای اعضایش است و همین مساله می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به خانواده، تصمیم‌گیری را برای آنها در آن موقعیت حساس آسان‌تر کند،ضمنا این کارت می‌تواند جنبه فرهنگ سازی نیز داشته باشد.
بنا بر قوانین کشورمان، کارت اهدای عضو، شرط اصلی اهدای عضو پس از مرگ مغزی نیست و جلب رضایت از اولیای دم، ضروری است ولی بر اساس آمار دریافتی ۹۵ درصد افرادی مرگ مغزی که کارت اهدای عضو داشته اند اعضای آن ها توسط خانواده شان اهدا شده است.
از سه طریق می توان کارت اهدای عضو دریافت کرد اول ارسال کد ملی به سامانه پیامکی ۳۴۳۲، دوم مراجعه به سایت www.ehdacenter.ir و سوم دریافت کارت اهدای عضو از طریق مراجعه به غرفه های صدور آنلاین کارت که به مناسبت‌های مختلف در شهر قزوین برپا می شود.
ایرنا. چند نفر در استان قزوین کارت اهدا عضو دارند؟
از سال ۱۳۹۸ که انجمن شعبه قزوین ثبت شد تا به امروز ۶ هزار کارت اهدای عضو به صورت آنلاین صادر شده است ولی مجموع افرادی که در استان نسبت به این کار خیر و انسان دوستانه اقدام نموده اند ۵۰ هزار نفر هستند.
ایرنا.در چه سنی می توان برای پیوند اعضا داوطلب شد؟
دریافت کارت اهدای عضو به صورت داوطلبانه بوده و در هر سنی فرد می تواند این کار خیر و انسان دوستانه را انجام دهد.
همچنین عمل پیوند اعضا محدودیت سنی ندارد و هر فرد مرگ مغزی می‌تواند با اهدای ارگان‌های حیاتی خود از قبیل قلب، ریه ها،کبد،کلیه ها و روده جان یک تا هشت نفر را از مرگ حتمی نجات داده و با اهدای بافت و نسوج خود نیز یک تا ۵۳ نفر را از معلولیت رهایی می بخشد.
ایرنا. آیا فرد زنده هم می‌تواند اهدا کننده باشد؟
کلیه یکی از معمول‌ترین اعضای اهدایی افراد زنده است، زیرا یک فرد سالم با یک کلیه هم قادر است به زندگی طبیعی خود ادامه دهد که یک نمونه بسیار زیبای آن را شاهد بودیم که یک معلم تاکستان کلیه اش را به دانش آموز خود اهدا کرد.
ایرنا. روند شناسایی یک بیمار مرگ مغزی برای اهدای عضو چگونه است؟
تشخیص و تأیید مرگ مغزی بر اساس ضوابط آیین‌نامه اجرایی هیات وزیران توسط چهار پزشک متشکل از یک متخصص نورولوژی، یک متخصص جراحی مغز و اعصاب، یک متخصص داخلی و یک متخصص بیهوشی صورت می‌گیرد.
هر کدام از این پزشکان جداگانه بیمار را معاینه می کنند و در صورت اتفاق آرا ، مرگ مغزی بیمار را تایید می کنند و بعد اعلام رضایت از اولیای دم به اولین بیمارستان تخصصی پیوند اعضا جهت پیوند و بر اساس لیست در انتظار افراد نیازمند عضو پیوندی عمل پیوند اعضا انجام می شود.
ایرنا. یک بیمار مرگ مغزی تا چند روز قابلیت اهدای عضو دارد؟
در پزشکی ۱۴ روز زمان مورد نظر برای پیوند اعضای فرد مرگ مغزی در نظر گرفته شده است ولی متأسفانه برای ارائه خبر بد به خانواده و اخذ تصمیم به اهدای عضو توسط آنها ۱۴ روز زمان نداریم، زیرا ساعت به ساعت ارگانها از بین می روند ریه فقط در ۲۴ ساعت اول قابلیت اهدا و پیوند دارد، قلب نهایتا ۴۸ تا ۷۲ ساعت و به همین ترتیب سایر ارگانها به تدریج از بین می روند و دیگر قابلیت اهدا ندارند.
یعنی اگر ما زیر ۲۴ ساعت به خانواده خبر فوت عزیزش را ندهیم و او نتواند تصمیم بگیرد، بعد از چند روز دیگر ارگانی با قابلیت پیوند وجود ندارد و تک تک اعضا قابلیت پیوند خود را از دست می دهند.
ایرنا. برای ترویج فرهنگ اهدای عضو در جامعه چه اقداماتی باید انجام شود؟
در حال حاضر ۲۵ هزار نفر در کشور در انتظار عضو پیوندی هستند و سالیانه سه هزار نفر به دلیل نرسیدن عضو پیوندی جان خود را از دست می دهند.
امیدوارم با همکاری تمامی دستگاه ها به ویژه صدا و سیما ، سازمان فرهنگی ، ورزشی شهرداری ، دانشگاه علوم پزشکی ، ادارات کل آموزش و پرورش ، فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تبلیغات اسلامی ، دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری ، ائمه جمعه و جماعات این موضوع به خوبی اطلاع رسانی و فرهنگ سازی شود و هیچ بیماری در صف انتظار عضو پیوند جان خود را از دست ندهد.
ایرنا.آیا بیمار مرگ مغزی با بیمار در حالت کما تفاوت دارد؟
یکی از مهمترین دلایل عدم رضایت خانواده ها عدم باور به برگشت ناپذیری از طریق مرگ مغزی است و شناخته نشدن آن به عنوان مرگ قطعی و اشتباه آنان با موضوع کما است.
در کما ساختار سلول های مغز سالمند ولی اختلال در عملکرد سلول ها وجود دارد که این وضعیت می تواند روز ها و یا سالها به طول انجامد و بیمار به زندگی برگردد و یا در همان حالت، از دنیا برود ولی فردی که دچار مرگ مغزی شده سلول ها و ساقه های مغزی به طور کامل از بین رفته است و هیچ راه برگشتی وجود ندارد و بهترین گزینه اهدای اعضای آن شخص است که می تواند جان خیلی از انسان های دیگر را نجات دهد.
ایرنا. به خانواده اهدا کننده چه خدماتی داده می‌شود؟
این کار بزرگ و ارزشمند خانواده های ایثارگر با هیج عملی قابل جبران نیست و سعی کردیم در حد امکان و با همکاری مدیریت شهری قزوین کفن و دفن افراد مرگ مغزی که اعضای خود را اهدا کرده اند به صورت رایگان در بهشت فاطمیه انجام شود.
همچنین تجلیل از خانواده های ایثارگر و اهدا کننده به مناسبت های مختلف از دیگر اقدامات این انجمن است.
ایرنا.آیا در قزوین پیوند اعضا انجام می گیرد؟
متاسفانه یکی از مشکلات این حوزه عدم امکانات لازم برای پیوند اعضا در بیمارستان های قزوین است.
در حال حاضر جسد فرد مرگ مغزی بعد تأییدات قانونی و رضایت خانواده به یکی از بیمارستان های تهران به منظور انجام عمل پیوند انتقال داده می شود ولی با توجه به صحبت های چند روز گذشته معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قرار است به زودی پیوند قرنیه در استان انجام شود.
ایرنا. آیا در قبال عضو اهدا شده هزینه ای به خانواده اهداکننده داده می‌شود؟
همان طور که از نام زیبای این کار پیداست این موضوع به صورت هدیه از طرف خانواده ای که عزیزشان رو از دست داده است انجام می شود و ایران تنها کشوری است که عمل پیوند اعضا در بیمارستان های کشور به صورت رایگان انجام می شود و خانواده فرد اهدا کننده هم بدون دریافت هیچ وجهی و تنها در راه رضای خدا و نجات جان انسان های دیگر این کار خیر و انسان دوستانه را انجام می دهند.
ایرنا.کلام آخر
از تمامی خانواده های ایثارگر اهدا کننده که در سخت ترین لحظات زیباترین تصمیم را گرفتند قدردانی می کنم و همچنین از تمامی سفیران و دوستانی که در طی این چند سال به صورت داوطلبانه و بدون هیچ چشم داشتی در اشاعه این کار خیر تلاش کردند تشکر می کنم و امیدوارم با همکاری تمامی دستگاه های فرهنگی و مرتبط هیچ بیماری در صف طولانی انتظار عضو پیوند جان خود را از دست ندهد.