چهاردهمین اجلاس اقتصادی روسیه – جهان اسلام، یک روز پس از امضای قرارداد ساخت راه آهن رشت – آستارا میزبان نشستی جنبی بود که با اعلام آمادگی امارات متحده عربی و عمان برای پیوستن به این کریدور چشم انداز نوینی برای آن ترسیم کرد.
کریدور شمال – جنوب که در آغاز راه، محصول اراده و عزم روسیه، ایران و هند برای ایجاد گذرگاه حمل و نقل بار تلقی شد، این روزها با تغییر در شرایط مناسبات بین المللی بیش از پیش در کانون توجه ها است.
در شرایط کنونی که ایران و روسیه تصمیم به بهره برداری حداکثری از این ظرفیت را دارند، حضور دیگر کشورها در این سازوکار حمل و پشتیبانی عرضه کالا می تواند مسیری طلایی را پیش روی جهان قرار دهد.
به گفته کارشناسان، مسیرهای متداول برای ارسال کالا از هند به سمت سن پترزبورگ روسیه حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ کیلومتر طول دارد اما کریدور ایران در این مسیر تنها هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است که بهره گیری از این ظرفیت، ۴۰ درصد زمان ترانزیت و ۳۰ درصد هزینه های حمل و نقل را کاهش می دهد.
ابراز تمایل امارات
وزیر تجارت خارجی امارات متحده عربی در اجلاس اقتصادی روسیه – جهان اسلام در کازان اعلام کرد که کشورش به سرمایه گذاری و توسعه بخش فناوری کریدور شمال-جنوب علاقه مند است.
ثانی بن احمد آل زیودی افزود: کریدور بین المللی "شمال - جنوب" یکی از مسیرهای قابل توجه است که می توان با نوآوری در آن، از این مسیر برای حمل کالا به آفریقا استفاده کرد.
وزیر تجارت خارجی امارات متحده عربی با اعلام آمادگی این کشور برای سرمایه گذاری و ارائه خدمات پشتیبانی برای توسعه این کریدور اظهار داشت: انتظار داریم که تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۱۰۰ کشور جهان در این حوزه تجاری مشارکت داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: این پروژه امکان توسعه بازار ما و سایر کشورها را فراهم می کند. کریدور «شمال-جنوب» ما را نه تنها با روسیه، بلکه با کشورهای اروپای مرکزی و آسیا متصل خواهد کرد.
ثانی بن احمد آل زیودی هم اظهار داشت: ما بدون شک ظرفیت اتصال همه مسیرهای موجود را در نظر می گیریم و با این نگاه، شرکت های امارات متحده عربی آماده پیوستن به این پروژه به نفع همه مردم هستند.
عزم روسیه برای لایروبی ولگا و افزایش ظرفیت حمل و نقل کالا
مارات خوسنولین معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه نیز در این باره گفت: کریدور شمال - جنوب در سه جهت به سمت جنوب (ایران و هند) توسعه خواهد یافت: مسیر غربی از طریق کشورهای داغستان و آذربایجان، مسیر خزری از طریق حمل و نقل آبی و مسیر شرقی از طریق کشورهای قزاقستان و ترکمنستان.
وی اظهار داشت: روسیه تا سال ۲۰۳۰ حدود ۲۸۰ میلیارد روبل در زیرساخت های این کریدور سرمایه گذاری خواهد کرد.
معاون نخست وزیر روسیه گفت: در چارچوب توسعه مسیر حمل و نقل از طریق دریای خزر، عملیات لایروبی رودخانه ولگا برای عبور کشتی ها انجام می شود و در آینده، کشتی های بزرگ می توانند در این رودخانه به سمت بندر آستاراخان حرکت کنند.
معاون نخست وزیر فدراسیون روسیه گفت: تا سال ۲۰۲۵ گردش بار بین روسیه و کشورهای منطقه خزر، جنوب و جنوب شرق آسیا، خلیج فارس باید کلأ دو برابر شود که به رقمی افزون بر ۳۰ میلیون تن خواهد رسید.
وی ادامه داد: حجم گردش بار در این مسیر در سال ۲۰۳۰ باید به ۴۵ میلیون تن برسد.
پیشنهاد مشارکت سه جانبه ایران و روسیه با کشورهای امارات و عمان
معاون وزیر صمت و رئیس کل سازمان توسعه تجارت نیز در حاشیه اجلاس کازان با اشاره به گام های ایران و روسیه برای بهره گیری کامل از ظرفیت کریدور شمال-جنوب گفت: در این راستا، پیشنهاد مشارکت سه جانبه ایران، روسیه، امارات و همچنین مشارکت سه جانبه ایران، روسیه و عمان با هدف شکل گیری کریدور بزرگ غلات را در اجلاس کازان پیگیری کردیم.
علیرضا پیمان پاک در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: در نشست های این اجلاس که با حضور معاون نخست وزیر روسیه، دستیار ویژه رئیس جمهور این کشور، رئیس جمهور تاتارستان، وزیرتجارت امارات و وزیر حمل و نقل عمان برگزار شد، ایده شکل گیری کریدور بزرگ غلات را مطرح کردیم که با استقبال همراه شد.
وی گفت: علاوه بر اقدامات انجام شده و در حال اجرا در راستای تقویت زیرساخت های کریدور شمال – جنوب در مسیرهای ریلی، دریایی و زمینی، در نگاه بلندمدت می توان فعال سازی مسیر دریایی کریدور به سمت امارات و عمان را فعال کرد.
معاون وزیر صمت گفت: در این راستا نیازمند حداقل ۱۰۰ فروند کشتی باربری هستیم که تاکنون ساخت ۱۰ کشتی باربری با همکاری میربیزینس بانک و بانک ملی ایران تأمین مالی شده است و در این راستا، نیاز است که طرف روس نیز مشارکت فعالی با افزایش ناوگان و تقویت بنادر خود در دریای خزر و ولگا داشته باشد.
پیمان پاک گفت: در نشست های کازان فروم ۲۰۲۳ از این طرح ایران استقبال شد و با توجه به ظرفیت ها و وضعیت کنونی مناسبات تهران – مسکو می توان با تشکیل کارگروه ویژه ای در دولت سیزدهم، شکل گیری کریدور غلات را دنبال کرد.